Ευάγγελος Αβέρωφ: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Σημαντική ήταν η συνεισφορά του, ως Υπουργός Εξωτερικών, στις [[συμφωνίες Ζυρίχης-Λονδίνου]] με θέμα την ίδρυση της ανεξάρτητης [[Κυπριακή Δημοκρατία|Κυπριακής Δημοκρατίας]] το 1959 και στη [[Συμφωνία Σύνδεσης Ελλάδας- ΕΟΚ]] το 1962, σύμφωνα με την οποία η χώρα κατέστη το πρώτο συνδεδεμένο κράτος με την κοινότητα<ref>Χατζηβασιλείου Ε. «Ελληνικός Φιλελευθερισμός: το ριζοσπαστικό ρεύμα, 1932-1979», Εκδόσεις Πατάκη (2010),σελ σσ. 364-369.</ref>.

Εκπροσώπησε την Ελλάδα σε πολλές διεθνείς διασκέψεις και τιμήθηκε με τον Μεγαλόσταυρο του [[Τάγμα του Φοίνικος|Τάγματος του Φοίνικος]] από τον [[Παύλος Α΄ της Ελλάδας|Βασιλιά Παύλο]], καθώς και με ισάξιους Μεγαλόσταυρους άλλων χωρών. Στον [[Ελληνοϊταλικός Πόλεμος|Ελληνοϊταλικό πόλεμο]] υπηρέτησε σε ομάδες δολιοφθορών, ανακλήθηκε το 1941 και διορίστηκε Νομάρχης Κερκύρας. Τον Μάιο του 1941 ίδρυσε με έδρα τη [[Λάρισα]] την οργάνωση [[Φιλική Εταιρεία (1941-1942)|Φιλική Εταιρεία]], που είχε ως στόχο την καταπολέμηση των δοσίλογων του [[Αλκιβιάδης Διαμάντης|Αλκιβιάδη Διαμάντη]], που αργότερα αποκλήθηκαν [[Λεγεώνα των Βλάχων]]. Το 1942 συνελήφθη για την αντιστασιακή δραστηριότητά του και μεταφέρθηκε σε στρατόπεδο συγκέντρωσης στην Ιταλία, ενώ ένα χρόνο αργότερα, το 1943, δραπέτευσε και παρέμεινε στην Ιταλία, επικεφαλής ελληνικής αντιστασιακής οργάνωσης. Το 1944 επιστρατεύθηκε με τον βαθμό του επίκουρου υποπλοιάρχου, υπηρετώντας μέχρι το τέλος του πολέμου στην Ελληνική Στρατιωτική Αποστολή της Ρώμης. Το 1974 ανέλαβε το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας, το 1981 ανεδείχθη πρόεδρος του κόμματος της Νέας Δημοκρατίας, που βρισκόταν τότε στην αξιωματική αντιπολίτευση, και το 1984 ανακηρύχτηκε επίτιμος πρόεδρός της. Παράλληλα με την πολιτική του δράση, ανέπτυξε συγγραφικό έργο, γράφοντας μυθιστορήματα, διηγήματα, θεατρικά έργα, δοκίμια και ιστορικές αναλύσεις.

Πέθανε στις 2 Ιανουαρίου 1990, μετά από καρδιογενές σοκ<ref>[https://www.taxydromos.gr/Prin%2030%20chronia/354106-3-ianoyarioy-1990.html «Πέθανε ο επίτιμος πρόεδρος της Ν.Δ. Ευάγγελος Αβέρωφ.» Υπέρτιτλος: «Από νέο καρδιογενές σοκ που υπέστη.»] Εφημ. ''Ο Ταχυδρόμος'' (Βόλος), 3 Ιανουαρίου 1990, σελ. 1.</ref>. Η οικουμενική κυβέρνηση του [[Ξενοφών Ζολώτας|Ξενοφώντα Ζολώτα]], για να τον τιμήσει, πρότεινε να κηδευτεί με δημόσια δαπάνη και με τιμές εν ενεργεία Πρωθυπουργού. Όμως η οικογένειά του, αφού ευχαρίστησε την κυβέρνηση, ανακοίνωσε πως επιθυμία του ήταν η λιτή και απέριττη ταφή, όπως ακριβώς ήταν και η ζωή του. Επιπλέον, παρακάλεσε αντί για στεφάνια να κατατεθούν δωρεές για αγαθοεργείς σκοπούς. Η κηδεία του Έλληνα πολιτικού έλαβε χώρα στις 4 Ιανουαρίου 1990 στο [[Α' Νεκροταφείο Αθηνών|Α΄ Νεκροταφείο Αθηνών]]. Στο Μέτσοβο στήθηκε ανδριάντας του, έργο του γλύπτη Γ. Παπά.

Από τα οικονομικά, ιστορικά και λογοτεχνικά του έργα ξεχωρίζουν :

* ''Βαλκανική Τελωνειακή Ένωσις'', (1933), (Γαλλικά, α΄ βραβείο Ινστιτούτου Κάρνεγκη - Διάσκεψη Βουκουρεστίου)

* ''Συμβολή εις την έρευνα του πληθυσμιακού προβλήματος της Ελλάδος'', (1939), (Βραβείο Ακαδημίας Αθηνών)

* ''Ελευθερία ή θάνατος'', (1945)

* ''Η πολιτική πλευρά του Κουτσοβλαχικού Ζητήματος'', (1948)

* ''Η εξωτερική πολιτική της Ελλάδος (Ιταλικά'', 1960 (Ιταλικά)

* ''Μερικά κείμενα'', (1963)

* ''Φωτιά και Τσεκούρι - Ελλάς 1944-1949'', 1973 (Γαλλικά 1973, Χρυσό Μετάλλιο Γαλλικής Ακαδημίας), Ελληνικά 1974 (Ελληνικά)

* ''Η φωνή της Γης (1964)'', μυθιστόρημα, 1964 (Γαλλικά ''Terre des Grecs'', 1968, éditions Stock)

* ''Γη της οδύνης (1966)'', μυθιστόρημα, 1966

* ''Γη Δελφύς'', (1968)

* ''Περιστέρια'', (1968)

* ''Όταν ξεχνούσαν οι θεοί'', (1969)

* ''Όταν οι θεοί ευλογούσαν'', (1971)

* ''Επιστροφή στις Μυκήνες'', (1973) θεατρικό και άλλα.

* ''Στο μοναστήρι του Άι Νικόλα'', (1973)

* Τατιάνα Αβέρωφ-ΙωάννουΤοσίτσας, Ευάγγελος (1991). ''ΕυάγγελοςΜε Αβέρωφ-Τοσίτσαςλογισμό 1908-1990και μ' όνειρο'', Ίδρυμαεκδ. Ιδρύματος Ευαγγέλου Αβέρωφ-Τοσίτσα, Μέτσοβο 2000[χ.τ.].

* Ευάνθης Χατζηβασιλείου, Ευάνθης (2004). ''Ευάγγελος Αβέρωφ -Τοσίτσας 1908-1990 -: Πολιτική Βιογραφία'', Εκδ. Ι. Σιδέρη, Αθήνα 2004.