ΒΑΟ, ΓΑΟ, ΔΑΟ: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Albabis (συζήτηση | συνεισφορές)
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
-c/paste
Ετικέτα: επεξεργασία κώδικα 2017
Γραμμή 1:
[[Αρχείο:baogaodao.jpg|thumb|400x400px|Νεα Εστια τεύχος 271 σελ. 485.]]
[[Αρχείο:baogaodao2.jpg|thumb|400x400px|Νεα Εστια τεύχος 271 σελ. 486.]]
 
Το '''Βαο, γαο, δαο''' (ή '''Βάο, Γάο, Δάο''' κ.λπ.) είναι [[σονέτο]] του [[Ναπολέων Λαπαθιώτης|Ναπολέοντα Λαπαθιώτη]]. Πρωτοδημοσιεύτηκε στη [[Νέα Εστία]] το [[1938]] (τεύχος 271, σελ. 485-486), στη σελίδα της Αλληλογραφίας αναγνωστών, ως μέρος επιστολής του Λαπαθιώτη προς τον [[Πέτρος Χάρης|Πέτρο Χάρη]]<ref>{{Cite web|url=https://sarantakos.wordpress.com/2017/10/29/baogaodao/|title=Βάο, γάο, δάο: ένα υπερσουρεαλιστικό σονέτο του Ναπολέοντα Λαπαθιώτη|ημερομηνία=2017-10-29|website=Οι λέξεις έχουν τη δική τους ιστορία|language=el-GR|accessdate=2020-01-08}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://sarantakos.wordpress.com/2020/01/08/lapathiotis-16/|title=Ο σατιρικός Λαπαθιώτης|ημερομηνία=2020-01-08|website=Οι λέξεις έχουν τη δική τους ιστορία|language=el-GR|accessdate=2020-01-08}}</ref>. Στην επιστολή αυτή ο ποιητής γράφει: ''«Μελετώντας, άρρωστος, αυτές τις μέρες, τη φιλοσοφία του [[Υπερρεαλισμός|Συρρεαλισμού]], που, λογικά, καταργεί τη λογική, σκέφτηκα τούτο: Αφού, καλά ή κακά, φτάσαμε στο σημείο, λυτρωμένοι από το ζυγό του ειρμού, στις σημερινές ποιητικές συνθέσεις μας, να ζητήσουμε την έμπνευση στην ίδια της πηγή, που ήταν πάντα, έμμεσα, το υποσυνείδητο, γιατί τάχα να μην κάνουμε ακόμα ένα βήμα, – το τελευταίο ίσως δυνατό προς την κατεύθυνση αυτή, και να λυτρωθούμε κι’ από τη συμβατικότητα της γλώσσας, κάθε γλώσσας;<ref name="Πέραν του Συρρεαλισμού: επιστολή προς τον Πέτρο Χάρη">{{Cite web |last= [[Ναπολέων Λαπαθιώτης|Λαπαθιώτης]] |first= Ναπολέων |title= Πέραν του Συρρεαλισμού: επιστολή προς τον Πέτρο Χάρη |url= https://convolutes.wordpress.com/2009/12/26/4/ |publisher= [[Νέα Εστία]], τχ. 271, 1938, σελ. 485-486. convolutes |date= 26 Δεκεμβρίου 2009 |accessdate= 11 Δεκεμβρίου 2015}}</ref><ref>Παρατίθεται στο βιβλίο: {{Cite book |last1= Σπετσιώτης |first1= Τάκης |last2= Λαπαθιώτης |first2= Ναπολέων |title= Χαίρε Ναπολέων: Δοκίμιο για την τέχνη του Ναπολέοντα Λαπαθιώτη: 63 πεζά ποιήματά του και εικόνες του Άγγελου Παπαδημητρίου |url= http://www.biblionet.gr/book/38675/Σπετσιώτης,_Τάκης/Χαίρε_Ναπολέων |publisher= Άγρα |location= Αθήνα |date= 1999 |isbn= 978-960-325-334-1}}</ref>{{#tag:ref|Πρβλ. και τον πίνακα του [[Πωλ Γκωγκέν]], ''[[Από πού ερχόμαστε; Τι είμαστε; Πού πάμε;]]'' ([[1897]]-[[1898|98]]), κάτω αριστερή γωνία, το παράξενο λευκό πουλί που αρπάζει στα νύχια του μια σαύρα, και το οποίο δηλώνει το ανώφελο και τη ματαιότητα των [[Λέξη|λέξεων]]<ref>{{Cite book |last= Ragusa |first= Elena |title= Γκωγκέν |url= http://www.biblionet.gr/book/114029/Ragusa,_Elena/Γκωγκέν |others= εισαγωγή: Guillermo Solana, μετάφραση: Δήμητρα Παπαβασιλείου, επιμέλεια σειράς: Ανδρέας Παππάς |publisher= [[Η Καθημερινή]] |location= Αθήνα |date= 2006 |isbn= 978-960-6709-02-9 |pages= 152}}</ref>.|group="σημ."}}», και αναδημοσιεύτηκε στο περιοδικό «Εκλογή» τον Νοέμβριο του [[1951]] (τεύχος 73, σελίδα 98)<ref>{{Cite book|title=Γλωσσολογία και Λογοτεχνία: Από την τεχνική στην τέχνη του λόγου|first=Γεώργιος|last=[[Γεώργιος Μπαμπινιώτης|Μπαμπινιώτης]]|publisher=Εκδόσεις Δέσποινα Μαυρομμάτη|isbn=|date=1984|location=Αθήνα|pages=134|url=}}</ref>.''
 
Φυσικά, ο Λαπαθιώτης παίζει, ειρωνεύεται τον σουρεαλισμό, όπως φαίνεται και από τον φιλοπαίγμονα τόνο της επιστολής και από τα δύο υστερόγραφα. Κάτι που ίσως δεν έχει προσεχτεί ως τώρα απ’ όσους ανάλυσαν το ποίημα, είναι πως το τεύχος 271 της Νέας Εστίας, στο οποίο δημοσιεύτηκε, κυκλοφόρησε την 1η Απριλίου 1938 μάλλον δεν πρόκειται για σύμπτωση. Πρωταπριλιάτικη φάρσα κάνει με το γράμμα του ο Λαπαθιώτης για να πειράξει τους σουρεαλιστές.
 
Να σημειωθεί ότι ο Λαπαθιώτης ήταν ταχτικός συνεργάτης της Νέας Εστίας και φίλος τού Πέτρου Χάρη, του διευθυντή της. Αν ήθελε να δημοσιεύσει το σονέτο του ως κανονικό δημοσίευμα, δεν είχε παρά να το ζητήσει. Επέλεξε όμως να το στείλει στη στήλη της αλληλογραφίας.
 
Παιχνίδι που ενόχλησε. Ο Οδυσσέας Ελύτης, νεαρός τότε ποιητής και φανατικός του υπερρεαλισμού, σε άρθρο του στα Νεα Γράμματα με τον ενδεικτικό τιτλο «Οι κίνδυνοι της ημιμάθειας», αφού πετάξει καμιά δεκαριά ονόματα Γάλλων θεωρητικών στους οποίους θα έπρεπε κανείς να έχει μελετήσει για να μπορεί να του απαντήσει, κατηγορεί για ημιμαθείς όλους τους αρνητές του σουρεαλισμού, και γράφει τα εξής: ''Όλες οι αποχρώσεις της θρασύτητας που η άγνοια μπορεί να γεννήσει αντιπροσωπεύονται ρητά στα γραφόμενα μερικών ανθρώπων (που κοντά στ’ άλλα δεν έχουν ούτε την ελαχίστη ανατροφή) όπως π.χ. των κ.κ. Ε. Λιακάκου (;), Ναπολέοντα Λαπαθιώτη, Χ. Λεβάντα κ.ά''.
 
Σε επόμενο δημοσίευμά του στο ίδιο περιοδικό ο Ελύτης, απαντώντας στις αντιδράσεις που γέννησε η βίαιη επίθεσή του, ξεκαθαρίζει: ''Δεν έβρισα κανέναν απολύτως. Απλούστατα αμφισβήτησα την ύπαρξη ανατροφής σε τρεις κυρίους που αυτοί πρώτοι με προκάλεσαν. Αν οι αναγνώστες μου νομίζουν πως φάνηκα υπερβολικά αυστηρός, δεν έχουν παρά να διαβάσουν τις σελίδες στις οποίες τούς παραπέμπω … Νέα Εστία τ. 271, 1938….''
 
Βλέπουμε δηλαδή ότι το φιλολογικό παιχνίδι του Λαπαθιώτη βρήκε καίριο στόχο, αφού ο Ελύτης το θεώρησε προσωπική πρόκληση και έχασε την ψυχραιμία του εκτοξεύοντας μια πρόδηλα αβάσιμη μομφή κατά του Λαπαθιώτη. Ο οποίος απάντησε με ένα φαρμακερό μπιλιετάκι, που δεν δημοσιοποιήθηκε τότε, αλλά υπάρχει στο αρχείο Ελύτη:
 
''Ήταν χαρά μου πάντα και τιμή μου να θεωρούμαι, φίλε Κύριε, ημιμαθής ή χωρίς ανατροφή, απ’ τους ανόητους, απ’ τους ηλίθιους κι απ’ τους θρασείς αριβίστες''.
 
Στον κύκλο του, ο Λαπαθιώτης χρησιμοποιούσε επίσης το ευφυέστατο λογοπαίγνιο ''ελυτιότητες'' για τις θεωρητικές τοποθετήσεις του Ελύτη.
 
<br />
 
== Δομή ==
Γραμμή 27 ⟶ 10 :
 
== Το σονέτο ==
{{απόσπασμα|Πώς σου φαίνεται; Ασφαλώς αντάξιό μου! Από τώρα βλέπω τον εαυτό μου Πρωτοπόρο κι’ Αρχηγό Σχολής!|Ο [[Ναπολέων Λαπαθιώτης]] στον [[Πέτρος Χάρης|Πέτρο Χάρη]] για το σονέτο ''ΒΑΟ, ΓΑΟ, ΔΑΟ''<ref name="Πέραν του Συρρεαλισμού: επιστολή προς τον Πέτρο Χάρη"/>.}}
 
'''ΒΑΟ, ΓΑΟ, ΔΑΟ'''