Αλεξάνδρεια: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Η '''Αλεξάνδρεια''' ([[αραβικά]]: لإسكندرية‎ "al-ʾIskandariyya", [[Αιγυπτιακά Αραβικά|αιγυπτιακά]]: اسكندرية‎ "eskenderayya", [[Κοπτική γλώσσα|κοπτικά]]: ⲁⲗⲉⲝⲁⲛⲇⲣⲓⲁ "Alexandria" ή ⲣⲁⲕⲟϯ "Rakote") είναι η 2η μεγαλύτερη πόλη και το κυριότερο λιμάνι της [[Αίγυπτος|Αιγύπτου]]. Βρίσκεται στα δυτικά του [[δέλτα του Νείλου]], χτισμένη σε έναν μακρόστενο ισθμό μεταξύ της [[Μαρεώτις λίμνη|Μαρεώτιδος λίμνης]] και της [[Μεσόγειος Θάλασσα|Μεσογείου Θάλασσας]]. Ανήκει διοικητικά στο [[Κυβερνείο Αλεξάνδρειας|Κυβερνείο της Αλεξάνδρειας]]. Ιδρύθηκε το 331 π.Χ. από τον [[Αλέξανδρος ο Μέγας|Αλέξανδρο τον Μέγα]] και είναι η δεύτερη πρωτεύουσα της σύγχρονης Αιγύπτου μετά το [[Κάιρο]]. Κατά την [[Κλασική Αρχαιότητα|αρχαιότητα]] υπήρξε το σπουδαιότερο λιμάνι και πρωτεύουσα της χώρας, ενώ στην ακμή της αποτελούσε το μεγαλύτερο οικονομικό κέντρο ολόκληρης της [[Βόρεια Αφρική|Βόρειας Αφρικής]]ς και μία από τις επιφανέστερες εστίες πολιτισμού του κόσμου, διάσημη για τη [[Βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας|βιβλιοθήκη]] και τον [[Φάρος της Αλεξάνδρειας|Φάρο]] της, ένα από τα [[επτά θαύματα του κόσμου]], κτισμένο στο [[Νήσος Φάρος|ομώνυμο νησί]].

[[File:الرئيس جمال عبد الناصر.jpg|thumb|Γκαμάλ Άμπντελ Νάσερ|230x339εσ]]Η πολυάριθμη ελληνική παροικία της Αιγύπτου (αριθμούσε 62.973 μέλη το 1907) ενισχύθηκε περαιτέρω από το μεταναστευτικό ρεύμα της δεκαετίας του 1920, το οποίο αποτελούνταν κυρίως από Έλληνες Ιταλούς και Εβραίους. Στην απογραφή του 1927 καταγράφτηκαν στην Αλεξάνδρεια 37.106 ομογενείς που κατοικούσαν γύρω από την εκκλησία και το μοναστήρι του Αγίου Σάββα. Στην ίδια περιοχή υπήρχε ομογενειακό νοσοκομείο και λειτουργούσε Ελληνικό σχολείο και ξενώνας. Το 1952 ξέσπασε εξέγερση με ηγέτη τον [[Γκαμάλ Άμπντελ Νάσερ|Γκαμάλ Αμπντέλ Νάσερ]] που επεδίωκε την εθνική και οικονομική ανεξαρτησία της χώρας. Έκτοτε η κατάσταση για τους ξένους επιδεινώθηκε λόγω της εχθρικής στάσης του εγχώριου πληθυσμού. Η κρίση κορυφώθηκε το 1956, μετά την εθνικοποίηση της διώρυγας του Σουέζ και την επακόλουθη αποτυχημένη επέμβαση βρετανικών, γαλλικών και ισραηλιτικών δυνάμεων. Ο Νάσερ απάντησε το 1957 με την κρατικοποίηση των βιομηχανιών, τη δήμευση των περιουσιών των αλλοδαπών και την υλοποίηση της ιδέας του Σοσιαλιστικού Παναραβισμού μέσω της ίδρυσης της Ενωμένης Αραβικής Δημοκρατίας (1958). Παράλληλα τέθηκαν σε ισχύ νέοι νόμοι που απέκλειαν τους εποίκους από το εξωτερικό εμπόριο, τις δημόσιες υπηρεσίες, τη γεωργία, ορισμένους τομείς της βιομηχανίας κλπ. Οι εξελίξεις αυτές ανάγκασαν χιλιάδες Έλληνες και άλλους ξένους να εγκαταλείψουν τη χώρα. Πολλά ελληνικά σχολεία, ιδρύματα, και εκκλησίες διέκοψαν τη λειτουργία τους και η [[Ελληνική διασπορά|Ελληνική Διασπορά]] συρρικνώθηκε σε λιγότερους από 5.000 ομογενείς. Σύμφωνα με μια νέα άποψη η αποχώρηση των Ελλήνων από την Αίγυπτο δεν συνδέεται με τις κρατικοποιήσεις του Νάσερ στο βαθμό που θέλει η επικρατούσα αντίληψη. Υποτίθεται αντίθετα ότι οι Αιγυπτιώτες έγιναν σταδιακά ξένοι σε ένα περιβάλλον υπό μετασχηματισμό με αφετηρία το 1937, τη χρονιά δηλαδή που καταργήθηκαν τα αποικιακού τύπου προνόμια των διομολογήσεων. Η διαδικασία της αποχώρησης των ομογενών υπήρξε μακρόχρονη με ορόσημα αφενός το πραξικόπημα των Ελεύθερων («εκσυγχρονιστών») Αξιωματικών το 1952 και αφετέρου την άνοδο στην εξουσία του Νάσερ. Κατά το διάστημα αυτό η ελληνική παροικία της Αιγύπτου βρέθηκε σε σύγχυση και χωρίς καθαρό προσανατολισμό μπροστά στις νέες προκλήσεις. Σε αυτό συνέβαλε κατά κάποιον τρόπο και η συγκεχυμένη μεταναστευτική πολιτική του ελληνικού κράτους.<ref>Νταλαχάνης Αγγελος, ''Ακυβέρνητη Παροικία. Οι Έλληνες στην Αίγυπτο από την κατάργηση των προνομίων, στην έξοδο 1937-1962'', Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης Ηράκλειο 2015.</ref><ref>''Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια'', Συμπλήρωμα, τόμ. Α', σσ. 299 β', 304 β'-305.</ref> Η οικονομική κατάσταση στην Αλεξάνδρεια επιδεινώθηκε το 1967, όταν λόγω του Πολέμου των Έξη Ημερών με το Ισραήλ έκλεισε η [[διώρυγα του Σουέζ]] και επλήγη το εμπόριο. Παρά τη δραματική μείωση του πληθυσμού της εκεί παροικίας, η σύγχρονη Αλεξάνδρεια εξακολουθεί να αποτελεί έδρα του ομώνυμου [[Πατριαρχείο Αλεξανδρείας|Ορθόδοξου Πατριαρχείου]] και της Πατριαρχικής Θεολογικής Σχολής.