Εγκυκλοπαίδεια: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας Ετικέτες: μεγάλη αφαίρεση Επεξεργασία από κινητό Διαδικτυακή επεξεργασία από κινητό |
μ Αναστροφή της επεξεργασίας από τον 46.12.93.29 (συνεισφ.), επιστροφή στην τελευταία εκδοχή υπό InternetArchiveBot Ετικέτα: Επαναφορά |
||
Γραμμή 1:
[[Αρχείο:Ad Encyclopaedia-Britannica 05-1913.jpg|thumb|300px|right|Διαφήμιση του [[1913]] για την ''[[Encyclopædia Britannica]]'']]{{Συντακτική επιμέλεια}}
Ο όρος '''εγκυκλοπαίδεια''' είναι [[Ελληνική γλώσσα|ελληνικός]] και πηγάζει από τις ελληνικές λέξεις «εγκύκλιος [[εκπαίδευση|παιδεία]]». Ουσιαστικά είναι μια [[σύνοψη]] της [[γνώση]]ς. Ο όρος σε όλες τις γλώσσες προέρχεται από τον [[Ελληνική γλώσσα|Ελληνικό]], που κυριολεκτικά σημαίνει «''η εν κύκλω προσφερομένη διδασκαλία''» και ο ακριβής τονισμός της στο ''Μέγα Ελληνικόν Λεξικόν της Ελληνικής Γλώσσης'', γνωστό επίσης ως ''Liddell-Scott'' είναι '''εγκυκλοπαιδεία''', λέξη που κατά τον λεξικογράφο συνιστά βαρβαρισμό. Σύμφωνα όμως με το ''Λεξικό της Νέας Ελληνικής Γλώσσας'' του Γ. Μπαμπινιώτη επειδή (στην αρχαία ελληνική) το -α στο «παιδεία» ήταν μακρό, ο κανονικός τονισμός του συνθέτου «εγκυκλοπαιδεία» είναι στη παραλήγουσα (σύμφωνα με το κανόνα ότι, όταν η λήγουσα είναι μακρά, δεν τονίζεται η τρίτη συλλαβή, η προπαραλήγουσα).
Ωστόσο, αναλογικώς προς τα πολλά ουσιαστικά σε -εια τα οποία τονίζονταν στη προπαραλήγουσα (κυρίως ως παράγωγα επιθέτων σε -ης με βραχύ το -α τού -εια) σχηματίστηκε και ο τύπος «εγκυκλοπαίδεια», όπως ευγένεια (<ευγενής), ασέβεια (<ασεβής), αμάθεια (<αμαθής), αλήθεια (<αληθής), ο οποίος τελικά επικράτησε αντί του ορθού εγκυκλοπαιδεία.
Οι εγκυκλοπαίδειες μπορούν να είναι γενικής φύσης, δηλαδή να περιέχουν άρθρα από θεματικές ενότητες πολλών διαφορετικών γνωστικών πεδίων, (η [[Αγγλική γλώσσα|αγγλική]] ''Britannica'', η [[Γερμανική γλώσσα|γερμανική]] ''Brockhaus'' και η αμιγώς ελληνική ''Πυρσός'' είναι πολύ γνωστά παραδείγματα), ή να εξειδικεύονται σε ειδικά θέματα, (για παράδειγμα εγκυκλοπαίδεια της [[Ιατρική]]ς, της [[Φιλοσοφία]]ς, ή του [[Δίκαιο|Δικαίου]]). Υπάρχουν επίσης εγκυκλοπαίδειες που καλύπτουν μια ποικιλία θεματικών ενοτήτων από μια ιδιαίτερη [[Πολιτισμός|πολιτισμική]], [[Έθνος (κοινωνιολογία)|εθνική]] ή [[Ιδεολογία|ιδεολογική]] προοπτική, (όπως για παράδειγμα η ''[[Μεγάλη Σοβιετική Εγκυκλοπαίδεια]]'', η ''Ιουδαϊκή Εγκυκλοπαίδεια, ''η ''Καθολική Εγκυκλοπαίδεια ''και η ''[[Θρησκευτική και Ηθική Εγκυκλοπαίδεια]]''''.''
Πολλά [[Λεξικό|λεξικά]] ''είναι εγκυκλοπαιδικά'' ως προς τη φύση τους, ιδιαίτερα εκείνα που σχετίζονται με ένα ιδιαίτερο πεδίο (όπως το ''Dictionary of National Biography'', το ''Dictionary of American Naval Fighting Ships ''και το ''Black's Law Dictionary''). Εγκυκλοπαιδικά έργα εκδόθηκαν σε ένα μεγάλο τμήμα της ανθρώπινης [[Ιστορία]]ς, αλλά ο όρος ''εγκυκλοπαίδεια'' δεν χρησιμοποιείτο για έργα τέτοιου είδους έως τον 16ο αιώνα. Το ''The Macquarie Dictionary: Australia's National Dictionary'', έγινε εγκυκλοπαιδικό λεξικό μετά την πρώτη του έκδοση σε αναγνώριση της χρήσης κατάλληλων ουσιαστικών, που σηματοδοτούνταν από το αρχικό κεφαλαίο γράμμα τους, καθώς και λέξεων που προέρχονταν από τέτοια κατάλληλα ουσιαστικά.
Υπάρχουν δύο κύριες μέθοδοι οργάνωσης των εγκυκλοπαιδειών: η μέθοδος της [[αλφαβητική τάξη|αλφαβητικής τάξης]], (τα άρθρα οργανώνονται με αλφαβητική τάξη), ή η οργάνωση βάσει [[Ιεραρχία|ιεραρχημένων]] κατηγοριών. Η πρώτη από τις δύο είναι η κοινότερη, ειδικά για γενικά έργα.
== Πρώιμα εγκυκλοπαιδικά έργα ==
| |||