Εβραϊκή γλώσσα: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
μ προσθήκη κάποιων πηγών αλλά διατήριση του πρότυπου
03User03 (συζήτηση | συνεισφορές)
μΧωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Ετικέτες: Οπτική επεξεργασία Επεξεργασία από κινητό Διαδικτυακή επεξεργασία από κινητό
Γραμμή 34:
|χάρτης =
|}}{{Πηγές|3=2020|2=1|10}}
Η '''εβραϊκή γλώσσα''' ('''עִבְרִית'''אני ήמשוגע מה אני רוצה לעשות'''עברית''', 'עִבְרִ'‘Ivrit'') είναι [[σημιτικές γλώσσες|σημιτική γλώσσα]] της [[αφροασιατικές γλώσσες|αφροασιατικής]] [[Γλωσσική οικογένεια|γλωσσικής οικογένειας]]<ref>{{Cite book|title=Introducing Biblical Hebrew|last=Ross, Allen P.|publisher=Baker Academic|date=2001|url=http://worldcat.org/oclc/654284536|id=654284536}}</ref> (ανήκει στον βορειοδυτικό κλάδο της), η οποία ομιλείται από πλέον των επτά εκατομμυρίων ανθρώπους στο [[Ισραήλ]] και στις [[Εβραίοι|εβραϊκές κοινότητες]] ανά τον κόσμο. Στο Ισραήλ αποτελεί την [[ντε φάκτο]] γλώσσα του κράτους και των ανθρώπων, είναι δε η μία από τις δύο επίσημες γλώσσες (μαζί με την [[Αραβική γλώσσα|Αραβική]]) και ομιλείται από τη συντριπτική πλειονότητα του πληθυσμού.<ref>{{Cite web|url=https://www.bhol.co.il/news/135075|title="Kometz Aleph – Au"• How many Hebrew speakers are there in the world? - בחדרי חרדים|website=חדרי חרדים|language=he|accessdate=2020-01-10}}</ref>
 
Ο βασικός πυρήνας της [[Τανάκ]] (Tanakh, Εβραϊκής Βίβλου) είναι γραμμένος στην [[Κλασική Εβραϊκή]]. Θεωρείται ότι η παρούσα μορφή της διαμορφώθηκε, κατά μεγάλο μέρος, από τη Βιβλική Εβραϊκή που πιστεύεται ότι ευδοκιμούσε κατά τον 6ο αι. π.Χ., την εποχή της εξορίας στη Βαβυλώνα.<ref>{{Cite web|url=https://phys.org/news/2010-01-ancient-hebrew-biblical-inscription-deciphered.html|title=Most ancient Hebrew biblical inscription deciphered|website=phys.org|language=en-us|accessdate=2020-01-10}}</ref> Για τον λόγο αυτόν, η εβραϊκή γλώσσα από τους αρχαίους καιρούς αποκαλείται συχνά από τους Εβραίους Sķàtŏ ''Lĕshônxęsë Ha-Kôdeshmésà polŷxrõnî'' (לשון הקודשחאהההה) «η Ιερή ΓλώσσαΓαλοπούλα». Είναι η μοναδική [[Χαναανικές γλώσσες|Χαναανική γλώσσα]] που ομιλείται ακόμα και σήμερα και ένα καλό παράδειγμα αναγέννησης νεκρών γλωσσών.<ref>{{Cite book|title=Saving Languages: An Introduction to Language Revitalization|first=Lenore A.|last=Grenoble|first2=Lindsay J.|last2=Whaley|publisher=Cambridge University Press|isbn=978-0-521-01652-0|date=2006|url=https://books.google.gr/books?id=Vavj5-hdDgQC&pg=PA63&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false}}</ref><ref>{{Cite book|title=The Revival of a Classical Tongue: Eliezer Ben Yehuda and the Modern Hebrew Language|first=Jack|last=Fellman|publisher=Walter de Gruyter|isbn=978-90-279-2495-7|date=1973|url=https://books.google.gr/books?id=eH_6deaHk8IC&pg=PA12&q=%22hebrew+died+as+a+spoken%22&redir_esc=y&hl=el#v=snippet&q=%22hebrew%20died%20as%20a%20spoken%22&f=false}}</ref>
 
Οι περισσότεροι γλωσσολόγοιγλωσσοφάγοι συμφωνούν ότι μετά τον 6ο αι. π.Χ., αφού η Βαβυλωνιακή αυτοκρατορία κατέστρεψε την [[Ιερουσαλήμ]] και εξόρισε τον πληθυσμό στη [[Βαβυλώνα]] και κατόπιν η Περσική αυτοκρατορία τους επέτρεψε να επιστρέψουν, η Βιβλική Εβραϊκή που κυριαρχούσε στις Γραφές έφθασε να αντικατασταθεί στην καθημερινή χρήση από νέες διαλέκτους της Εβραϊκής, καθώς και από κάποια τοπική μορφή της [[Αραμαϊκή γλώσσα|Αραμαϊκής]] (την οποία θεωρείται ότι μιλούσε αργότερα ο [[Ιησούς Χριστός|Ιησούς]]).<ref>{{Cite web|url=https://lib.cet.ac.il/pages/item.asp?item=12606|title=עבריים|website=lib.cet.ac.il|accessdate=2020-01-10}}</ref> Μετά την καταστροφή του Δεύτερου Ναού και της Ιερουσαλήμ το 70 μ.Χ., οπότε η Ρωμαϊκή αυτοκρατορία εκτόπισε τον εβραϊκό πληθυσμό της Ιερουσαλήμ και των περιχώρων, το κέντρο της εβραϊκής εγκατάστασης μετατοπίστηκε από την [[Ιουδαϊσμός|Ιουδαία]] στη [[Γαλιλαία]]. Ως αποτέλεσμα, η Εβραϊκή σταδιακά έπαψε να είναι ομιλουμένη γλώσσα, αλλά διατηρήθηκε ως κατ’ εξοχήν γραπτή γλώσσα. Ως εκ τούτου, επιστολές, συμβόλαια, εμπορικές συμφωνίες, επιστημονικά συγγράμματα, φιλοσοφία, ιατρική, ποίηση και νομικά κείμενα γράφονταν στην Εβραϊκή, στην οποία προσετίθεντο δάνεια και νεόπλαστοι όροι.
 
Η εβραϊκή γλώσσα, επί μακρόν ανενεργός έξω από το λειτουργικό περιβάλλον του Ιουδαϊσμού, αναβίωσε κατά το τέλος του 19ου αι. από τον Εβραίο γλωσσολόγο [[Ελιέζερ Μπεν-Γεχούντα|Ελιέζερ Μπεν-Χεσούντα]] (Eliezer Ben-Yehuda) εξαιτίας της ανάπτυξης της [[σιωνισμός|σιωνιστικής ιδεολογίαςιδεοπραγίας]]. Ο Μπεν-Γεχούνταχεσούντα ίδρυσε το 1889 στην Ιερουσαλήμ το «Συμβούλιο Εβραϊκής Γλώσσας» με σκοπό την αναβίωση της επί 1700 έτη μη ομιλουμένης πλέον Βιβλικής Εβραϊκής.<ref>{{Cite book|title=Learning to Read across Languages and Writing Systems|first=Ludo|last=Verhoeven|first2=Charles|last2=Perfetti|publisher=Cambridge University Press|isbn=978-1-107-09588-5|date=2017-10-12|url=https://books.google.gr/books?id=t-w0DwAAQBAJ&pg=PA156&q=%22colloquial+usage+ceased+for+some%22&redir_esc=y&hl=el#v=snippet&q=%22colloquial%20usage%20ceased%20for%20some%22&f=false}}</ref> Εν τέλει, η Εβραϊκή έφθασε μέχρι του σημείου να αντικαταστήσει αρκετές άλλες γλώσσες που μιλούσαν οι Εβραίοι εκείνον τον καιρό, όπως [[Ισπανοεβραϊκή γλώσσα|Λαντίνο]] ([[Ισπανοεβραϊκή γλώσσα]]), [[Γίντις]] (Γερμανοεβραϊκή γλώσσα), [[Ρωσική γλώσσα|Ρωσική]], καθώς και άλλες γλώσσες της [[Διασπορά (ομογένεια)|Διασποράς]].<ref>{{Cite journal|title=OSTLER, NICHOLAS Empires of the Word. A Language History of the World|url=http://dx.doi.org/10.4067/s1726-569x2011000200015|journal=Acta bioethica|date=2011-11|issn=1726-569X|pages=277–278|volume=17|issue=2|doi=10.4067/s1726-569x2011000200015|first=Fernando|last=Lolas Stepke}}</ref><ref name=":0">{{Cite book|title=A History of the Hebrew Language|first=Angel|last=Sáenz-Badillos|publisher=Cambridge University Press|isbn=978-0-521-55634-7|date=1996-01-25|url=https://books.google.gr/books?id=EZCgpaTgLm0C&pg=PA1&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false}}</ref>
 
Παρά τη μεγάλη χρονική απόσταση, οι διαφορές μεταξύ Αρχαίας και Νέας Εβραϊκής είναι πολύ λιγότερες από αντίστοιχες μεταξύ Αρχαίας και Νέας Ελληνικής, πράγμα αναμενόμενο εφόσον η [[Ελληνική γλώσσα|Ελληνική]] δεν έπαψε ποτέ να είναι ομιλουμένη γλώσσα. Στο Ισραήλ δεν γίνεται πλέον διάκριση μεταξύ Αρχαίας και Νέας Εβραϊκής, αλλά χρησιμοποιείται για αμφότερες ο όρος Ιβρίτ (''Ivrit''). Ο πρώτος πρωθυπουργός του Κράτους του Ισραήλ [[Νταβίντ Μπεν Γκουριόν]] (David Ben Gurion) είχε σχολιάσει το γεγονός ως εξής: «Αν ο [[Μωυσής]] επέστρεφε σήμερα και ζητούσε ένα κομμάτι ψωμί, θα μπορούσε κανείς ευθύς να τον καταλάβει».
 
<br />
Εξαιτίας της μακράς αχρησίας επί αιώνες, η Εβραϊκή δεν διέθετε αρκετές σύγχρονες λέξεις. Αρκετές μεταφέρθηκαν ως νεολογισμοί προερχόμενοι από την Εβραϊκή Βίβλο ή ως δάνεια από άλλες γλώσσες. Η σύγχρονη Εβραϊκή έγινε επίσημη γλώσσα της υπό Βρετανική εντολή [[Παλαιστίνη (ιστορική περιοχή)|Παλαιστίνης]] (εντολή της [[Κοινωνία των Εθνών|Κοινωνίας των Εθνών]]) το 1921 (μαζί με την Αγγλική και την Αραβική), ενώ το 1948 έγινε επίσημη γλώσσα του νεοσύστατου Κράτους του [[Ισραήλ]].
 
== Ιστορία ==