Μουσικό πεντάγραμμο: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

[[File:Flute And Harp Concerto K 299 1stmov.jpg|thumb|300px|Η πρώτη σελίδα από το ''Κοντσέρτο για άρπα και ορχήστρα σε Ντο μείζονα'' του [[Μότσαρτ]]: διακρίνονται τα πεντάγραμμα κατά ομάδες, με άγκιστρα ή αγκύλες στην αρχή, τα κλειδιά, το μουσικό μέτρο (C), οι νότες, οι διαστολές των μέτρων καθώς και άλλα στοιχεία της [[μουσική σημειογραφία|μουσικής σημειογραφίας]].]]

Το '''μουσικό πεντάγραμμο''' αποτελείται από πέντε παράλληλες ευθείες γραμμές σχεδιασμένες σε ίσες αποστάσεις μεταξύ τους, πάνω και ανάμεσα στις οποίες γράφονται οι μουσικοί φθόγγοι (οι [[νότα|νότες]]) της δυτικής [[μουσική σημειογραφία|μουσικής σημειογραφίας]]. Το πεντάγραμμο δεν διέθετε εξ αρχής πέντε γραμμές· η πρώτη του εφαρμογή από τον [[Γκουίντο ντ' Αρέτσο]] χρησιμοποιούσε τέσσερις γραμμές, ένα σύστημα το οποίο χρησιμοποιείται ακόμη και στις μέρες μας, για ορισμένους τύπους μεσαιωνικής φωνητικής μουσικής. Τον 18ο αιώνα, το πεντάγραμμο έφτασε να διαθέτει ακόμη και οκτώ γραμμές (Σκαρλάττι), ωστόσο η εκδοχή των πέντε γραμμών έχει επικρατήσει από τον 15ο αιώνα.