Έλληνες της Αιγύπτου: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
μ →‎Άραβες: διορθ. τονισμού
μ μ. επιμέλεια
Γραμμή 81:
Υπό την Ρωμαϊκή κυριαρχία, το Ελληνικό στοιχείο παρέμεινε έντονο στην Αίγυπτο, και η γλώσσα που χρησιμοποιούνταν ήταν τα Ελληνικά -εκτός των διοικητικών και στρατιωτικών υποθέσεων όπου η επίσημη γλώσσα ήταν τα [[Λατινικά]]-. Έτσι κατά την Ελληνορωμαϊκή κυριαρχία, η Αίγυπτος φιλοξενούσε πολλούς Ελληνικούς οικισμούς, κυρίως περιμετρικά της Αλεξάνδρειας, αλλά και σε κάποιες άλλες πόλεις, όπου οι Έλληνες άποικοι ζούσαν δίπλα στους γηγενείς Αιγυπτίους.<ref>Adams, Winthrope L in Bugh, Glenn Richard. ed. "The Hellenistic Kingdoms". ''The Cambridge Companion to the Hellenistic World''. Cambridge: Cambridge University Press. 2006, p. 39</ref>
 
Οι πρώτοι Έλληνες κάτοικοι του [[Φαγιούμ]], ήταν βετεράνοι στρατιώτες και κληρούχοι -διακεκριμένοι ανώτεροι αξιωματικοί του στρατού- οι οποίοι τοποθετήθηκαν από τους βασιλείς των Πτολεμαίων στις νέες περιοχές.<ref>Stanwick, Paul Edmund. ''Portraits of the Ptolemies: Greek Kings as Egyptian Pharaohs.'' Austin: University of Texas Press. 2003, p. 23</ref><ref>Adams, ''op cit.''</ref> Οι αυτόχθονες Αιγύπτιοι επίσης μεταφέρθηκαν στο Φαγιούμ, από σχεδόν όλη τη χώρα, κυρίως το [[Δέλτα του Νείλου]], [[Άνω Αίγυπτος|Άνω Αίγυπτο]], [[Οξύρρυγχος (πόλις)|Οξύρρυνγχο]], και [[Μέμφις (Αίγυπτος)|Μέμφιδα]], για να εργαστούν στην απαλλοτρίωση της γης, όπως φανερώνεται από τις προσωπικές ονομασίες τους, τοπικά έθιμα και ανακαλυφθέντες πάπυρουςπαπύρους.<ref>Bagnall, R.S. in Susan Walker, ed. ''Ancient Faces : Mummy Portraits in Roman Egypt'' (Metropolitan Museum of Art Publications). New York: Routledge, 2000, p. 27</ref> Εκτιμάται πως έως και 30 τοις εκατό του πληθυσμού του Φαγιούμ ήταν Έλληνες κατά την Πτολεμαϊκή περίοδο, με το υπόλοιπο να αποτελείται από Αιγύπτιους.<ref>Bagnall, ''op cit.''</ref> Με την έλευση των Ρωμαίων, το μεγάλο μέρος του Ελληνικού πληθυσμού αποτελούνταν πλέον από εξελληνισμένους Αιγύπτιους ή κάτοικους με Ελληνοαιγυπτιακή καταγωγή.<ref>Bagnall, pp. 28-29</ref> Κατά την εποχή του Ρωμαίου αυτοκράτορα [[Καρακάλλας|Καρακάλλα]] τον 2ο αιώνα π.Χ., ο μόνος τρόπος να ξεχωρίσει κάποιος τους Έλληνες της Αλεξάνδρειας από τους γηγενείς Αιγύπτιους, ήταν από τον τρόπο ομιλίας τους.<ref>Alan K. Bowman, ''Egypt after the Pharaohs, 332 BC − AD 642'', Berkeley: University of California Press, 1996, p. 126</ref>
 
Συχνά θεωρείται πως οι προσωπογραφίες του Φαγιούμ αναπαριστούν τους Έλληνες άποικουςαποίκους της Αιγύπτου,<ref>{{Cite web |url=http://www.egyptologyonline.com/mummy_portraits.htm |title=Egyptology Online: Fayoum mummy portraits |accessdate=2014-12-12 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20070808184841/http://www.egyptologyonline.com/mummy_portraits.htm |archivedate=2007-08-08 |url-status=dead }}</ref><ref>[http://www.britannica.com/eb/article-59912/Egyptian-art-and-architecture/ Encyclopædia Britannica Online - Egyptian art and architecture - Greco-Roman Egypt] </ref> ωστόσο υποστηρίζεται πως είναι πιο ακριβές να ειπωθεί πως αναπαριστούν την περίπλοκη σύνθεση του κυρίαρχου Αιγυπτιακού πολιτισμού και αυτή της προνομιούχας Ελληνικής άνω τάξης της πόλης.<ref>Bagnall, ''op cit.''</ref> Έχει υποστηριχτεί επίσης πως οι πρώτοι Έλληνες άποικοι παντρεύτηκαν γυναίκες από την τοπική κοινωνία και ακολούθησαν τις Αιγυπτιακές λατρευτικές δοξασίες, και μέχρι τον καιρό των Ρωμαίων, 3 αιώνες αργότερα, οι απόγονοι τους θεωρούνταν ως Αιγύπτιοι από τους Ρωμαίους, παρά τον αυτοπροσδιορισμό των ιδίων ως Έλληνες.<ref>Walker, Susan, ''op cit.'', p. 24</ref>
 
Η οδοντική μορφολογία<ref>Dentition helps archaeologists to assess biological and ethnic population traits and relationships</ref> των μουμιών που έχουν βρεθεί στο Φαγιούμ και χρονολογούνται στη Ρωμαϊκή περίοδο, συγκρίθηκε με αυτή των Αιγυπτιακών μουμιών πριν την έλευση των Μακεδόνων της Ελληνιστικής εποχής, και βρέθηκε πως είναι πολύ πιο κοντά στους αρχαίους Αιγύπτιους παρά στους Έλληνες ή άλλους Ευρωπαϊκούς πληθυσμούς.<ref>Irish JD (2006). "Who were the ancient Egyptians? Dental affinities among Neolithic through postdynastic peoples.". ''Am J Phys Anthropol'' 129 (4): 529-43</ref> Πιθανώς αυτό να οφείλεται στον σημαντικό βαθμό επιμειξίας μεταξύ των Αιγυπτιακών και Ελληνικών πληθυσμών.<ref name="Katz 184">Victor J. Katz (1998). ''A History of Mathematics: An Introduction'', p. 184. Addison Wesley, ISBN 0-321-01618-1</ref>
Γραμμή 111:
*[[Τάντα]], ιδρύθηκε το 1880.
*[[Σουέζ]], ιδρύθηκε το 1888. [[Image:Constantine Cavafy, ca 1900.jpg|thumb|Ο ποιητής [[Κωνσταντίνος Καβάφης]], είναι ο πιο διακεκριμένος Έλληνας της Αιγύπτου της νεότερης ιστορίας]]
Υπήρχαν επίσης 15 άλλες μικρότερες κοινότητες, κυρίως γύρω από το Κάιρο και την Αλεξάνδρεια. Στην [[Άνω Αίγυπτος|Άνω Αίγυπτο]] η αρχαιότερη Ελληνική κοινότητα είναι αυτή της [[Μίνια|Μίνιας]]ς, που ιδρύθηκε το 1862.
 
Η συνεισφορά του ελληνικού πληθυσμού στην οικονομική ζωή της Αιγύπτου ήταν ιδιαίτερα σημαντική. Οι πρώτες τράπεζες της Αιγύπτου δημιουργήθηκαν από Έλληνες, όπως η [[Τράπεζα της Αλεξανδρείας]], ή η [[Αγγλοαιγυπτιακή τράπεζα]] (ιδιοκτησίας της οικογένειας Συναδινού) και η [[Γενική Τράπεζα της Αλεξανδρείας]]. Υπήρχαν επίσης πολλά Ελληνικά θέατρα και κινηματογράφοι. Οι κύριες ελληνικές εφημερίδες ήταν [[Τα γράμματα (εφημερίδα)|Τα Γράμματα]], [[Ταχυδρόμος (εφημερίδα της Αλεξανδρείας)|Ταχυδρόμος]] και [[Νέα Ζωή (εφημερίδα της Αλεξάνδρειας)|Νέα Ζωή]]<ref>[http://noctoc-noctoc.blogspot.com/2007/06/greeks-of-egypt.html Noctoc: The Greeks Of Egypt-Οι ΕλληνεςΈλληνες Της Αιγύπτου-اليونانيون في مصر]</ref>. Ήταν οι Έλληνες αγρότες αυτοί που πρώτοι με συστηματικό τρόπο και επιστημονικό σχεδιασμό οργάνωσαν την καλλιέργεια του [[Βαμβάκι|βαμβακιού]] και του [[Καπνός (φυτό)|καπνού]]. Βελτίωσαν την ποσότητα και ποιότητα της παραγωγής και ήταν κυρίαρχοι στις μεγάλες εξαγωγές των προϊόντων αυτών<ref>{{Cite web|url = http://hellenicdiaspora.com/wp-content/uploads/2014/12/aigyptiako_tsigaro_N.compressed.pdf|title = Η άνοδος και η πτώση του χειροποίητου αιγυπτιακού τσιγάρου - Ιωάννης Ζήλλης}}</ref>. Διάσημες οικογένειες ήταν αυτές του Σαλβάγου, [[Μπενάκης|Μπενάκη]], Ροδοκανάκη, Ζερβουδάκη, Τσανακλή και Καραβόπουλου.<ref name="ben">{{Cite web |url=http://www.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_kathglobal_2_12/02/2006_1285480 |title=kathimerini.gr {{!}} Αιγυπτιώτης EλληνισμόςΕλληνισμός· κοιτίδα ευεργετισμού |accessdate=2014-12-12 |archiveurl=https://archive.is/20130107165055/http://www.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_kathglobal_2_12/02/2006_1285480 |archivedate=2013-01-07 |url-status=dead }}</ref> Οι ποικιλίες καπνού για την παραγωγή τσιγάρων ήταν ελληνικής παραγωγής, όπως στα τσιγάρα των [[Αδερφοί Κυριαζή|αδερφών Κυριαζή]] (μάρκα ''Kyriazi frères''), κάποτε πρώτα σε εξαγωγές.
 
Άλλοι τομείς της έντονης Ελληνοαιγυπτιακής εμπορικής δραστηριότητας ήταν η εστίαση, οινοπαραγωγή, αρωματικά σαπούνια, ξυλοτεχνία και η βιομηχανία της εκτύπωσης. Στην παραγωγή τροφίμων οι βιομηχανίες μακαρονιού του Μελαχροινού του Αντωνίου, τα Italia των αδελφών Οικονόμου, τα Ibis των Π. Πουλίδη - Στ.Ζενιώδη - Χ.Αναστασιάδη ήταν ευρέως γνωστές. Στην παραγωγή τυριού και βουτύρου οι Αργυρίου, Ρουσσόγλου και Παλαιορούτας. Σε σοκολάτες, μπισκότα και καραμέλες τα γνωστότερα ονόματα ήταν οι Δαλόγλου, Ρούσσος και Ρεπαπής. Ελαιόλαδο και παράγωγα ελαίου ο Ζερμπίνης που βρίσκονταν στο [[Καφρ ελ Ζαγιάτ]].
Γραμμή 139:
Ο εκτοπισμός των Ελλήνων από την Αίγυπτο ξεκίνησε κατά τη διάρκεια της [[Αιγυπτιακή επανάσταση του 1952|Αιγυπτιακής επανάστασης του 1952]] και συνεχίστηκε και μετά από αυτή. Με την ανάδειξη του νέου κυρίαρχου καθεστώτος του [[Γκαμάλ Άμπντελ Νάσερ|Γκαμάλ Αμπντέλ Νάσερ]], η άνοδος του [[Παναραβισμός|Παναραβισμού]] και [[εθνικισμός|εθνικισμού]], και η εθνικοποίηση των πολλών βιομηχανιών που ακολούθησε από το 1957 και αργότερα, έκανε πολλούς χιλιάδες Έλληνες να εγκαταλείψουν τη χώρα. Πολλοί από αυτούς μετανάστευσαν στην [[Αυστραλία]], [[Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής|Ηνωμένες Πολιτείες]], [[Καναδάς|Καναδά]], [[Νότιος Αφρική|Νότιο Αφρική]], [[Δυτική Ευρώπη]], και Ελλάδα.
 
Ως συνέπεια, πολλά Ελληνικά σχολεία, εκκλησίες, μικρές κοινότητες και ιδρύματα τερμάτισαν τη λειτουργία τους. Η διακυβέρνηση του Νάσερ ήταν μια μεγάλη καταστροφή για την [[Ελληνική διασπορά]], η οποία από εκατοντάδες χιλιάδες στην Αίγυπτο έφτασε να αριθμεί λιγότερες από 5.000. Η επικίνδυνη κατάσταση στη [[Μέση Ανατολή]] δυσχέρανε τις συνθήκες για τους Έλληνες που επέλεξαν να παραμείνουν στην Αίγυπτο. Εκτιμάται πως την περίοδο 1957 - 1967 οι περισσότεροι Έλληνες έφυγαν από τη χώρα.
 
=== 21ος αιώνας ===
Σήμερα, η Ελληνική κοινότητα επίσημα αριθμεί περίπου στους 4.000 κατοίκους, αν και θεωρείται πως ο πραγματικός αριθμός είναι πολύ υψηλότερος μια και πολλοί Έλληνες άλλαξαν την επίσημη εθνικότητα τους σε Αιγυπτιακή. Στην Αλεξάνδρεια, πέρα από το Πατριαρχείο, υπάρχει και μια Πατριαρχική θεολογική σχολή η οποία επαναλειτουργεί μετά από 480 έτη αφότου είχε κλείσει.
 
Η εκκλησία του Αγίου Νικολάου στο Κάιρο και αρκετά άλλα κτίρια, έχουν ανακαινιστεί πρόσφατα με έξοδα του Ελληνικού κράτους και ο Καθεδρικός Ναός του Ευαγγελισμού στην Αλεξάνδρεια με χορηγία του [[ίδρυμα Αλέξανδρος Ωνάσης|ιδρύματος ''Αλέξανδρος Ωνάσης'']]. Η Μονή του Αγίου Γεωργίου στο Παλαιό Κάιρο ανακαινίστηκε λαμπρά με χορηγιαχορηγία του ζεύγους Θ. Μαρτίνου.
 
Κατά την δεκαετία του 2000, υπήρξε ένα ανανεωμένο ενδιαφέρον από την Αιγυπτιακή κυβέρνηση για τη σύσφιξη των διπλωματικών σχέσεων με την Ελλάδα, κάτι που βελτίωσε τις συνθήκες της εκεί Ελληνικής διασποράς, η οποία και δέχεται συχνές επισκέψεις από πολλούς Έλληνες πολιτικούς. Οι οικονομικές σχέσεις είναι ανεπτυγμένες ανάμεσα στην Αίγυπτο και την Ελλάδα, και υπάρχει σημαντικός αριθμός Ελληνικών επενδύσεων στη χώρα. Το 2009, υπογράφτηκε ένα πενταετές μνημόνιο συνεργασίας ανάμεσα στο [[Εθνικό Κέντρο Έρευνας Φυσικών Επιστημών «Δημόκριτος»]] της Αθήνας και το [[Πανεπιστήμιο Αλεξανδρείας]], σχετικά με την έρευνα στον χώρο της [[Αρχαιομετρία|Αρχαιομετρίας]]ς και τους παράπλευρους τομείς.<ref>{{Cite web |url=http://www.demokritos.gr/deltia_det.asp?deltio_id=116 |title=Cooperation memorandum signed among NCSR D and Alexandria University, Egypt |accessdate=2014-12-12 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20090705060201/http://www.demokritos.gr/deltia_det.asp?deltio_id=116 |archivedate=2009-07-05 |url-status=dead }}</ref>
 
==Διακεκριμένοι Έλληνες της Αιγύπτου==
 
Στον παρακάτω πίνακα αναφέρονται και οι Έλληνες της [[Κυρήνη|Κυρήνης]] -σημερινή ανατολική [[Λιβύη]]- η οποία κατά την αρχαιότητα ήταν στενά συνδεδεμένη με την Αίγυπτο, και κατά καιρούς, μέρος του [[Πτολεμαϊκό βασίλειο|Πτολεμαϊκού βασιλείου]]. Η παρουσία αστερίσκου (*) υποδηλώνει τόπο γέννησης εκτός Αιγύπτου, αλλά και ότι το μεγαλύτερο μέρος της ζωής ή το σημαντικότερο έργο του ατόμου έγινε στην Αίγυπτο.
 
Γραμμή 177 ⟶ 176 :
| bgcolor="#DBFFDB" |
| bgcolor="#DBFFDB" |[[Γκοχάρ Αλ Ρούμι]]<ref>Αραβικά: جوهر الصقلي, Αγγλικά: Jawhar al-Siqilli
</ref><ref>{{Cite web|url = http://wwk.kathimerini.gr/kath/7days/1993/10/24101993.pdf|title = O EλληνισμόςΕλληνισμός της AιγύπτουΑιγύπτου - Καθημερινή|accessdate = 2015-01-31|archiveurl = https://web.archive.org/web/20120813190427/http://wwk.kathimerini.gr/kath/7days/1993/10/24101993.pdf|archivedate = 2012-08-13|url-status = dead}}</ref>*
 
<sub>Στρατιωτικός, 10ος αιώνας - 992, Κάιρο</sub>
Γραμμή 416 ⟶ 415 :
|-
|
|[[Απολλώνιος ο Ρόδιος|Απολλώνιος ο Ρόδιος *]]
 
<sub>Ποιητής, 3ος αιώνας π.Χ., Αλεξάνδρεια</sub>