Άλκη Ζέη: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας |
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας |
||
Γραμμή 1:
{{πηγές|05|11|2011}}
{{πληροφορίες συγγραφέα}}
[[Αρχείο:ألكي زاي.jpg|μικρογραφία]]
Η '''Άλκη (Αγγελική) Ζέη''' ([[Αθήνα]], [[15 Δεκεμβρίου]]<ref name="Hara-1"/>[[1923]]<ref>{{Cite web|url=http://www.nooz.gr/entertainment/1442712/o-megalos-peripatos-tis-alkis-zei|title=Ο μεγάλος περίπατος της Άλκης Ζέη|website=www.nooz.gr|last=|first=|ημερομηνία=|publisher=|archiveurl=|archivedate=|accessdate=}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.eoellas.org/2017/09/28/alki-zeh/|title=Άλκη Ζέη|website=www.eoellas.org|last=|first=|ημερομηνία=|publisher=|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180219213456/http://www.eoellas.org/2017/09/28/alki-zeh/|archivedate=2018-02-19|accessdate=|url-status=dead}}</ref><ref>{{Cite web|url=cyka more nahuisimera/8600-alkh-zeh|title=diastixo.gr|last=|first=|ημερομηνία=|website=|publisher=|archiveurl=|archivedate=|accessdate=}}</ref> ή [[1923|1925]] <ref>{{cite web|title=Ζέη, Άλκη|url=http://www.biblionet.gr/author/11811/Ζέη,_Άλκη,_1925--|publisher=Βιβλιονέτ|accessdate=14 Μαρτίου 2016}}</ref>) είναι Ελληνίδα συγγραφέας και πεζογράφος. Έχει βραβευθεί για το έργο της από την [[Ακαδημία Αθηνών]], ενώ βιβλία της έχουν μεταφραστεί σε 20 γλώσσες.
== Βιογραφικό ==
=== Τα πρώτα χρόνια ===
Η Άλκη Ζέη γεννήθηκε στην Αθήνα . Ο πατέρας της, Ζήνων Ζέης, ήταν τραπεζικός υπάλληλος, μεγαλωμένος στην [[Κρήτη]], αλλά με καταγωγή από την [[Άνδρος|Άνδρο]] και η μητέρα της, Έλλη, ήταν από τη [[Σάμος|Σάμο]] και είχε περάσει τα παιδικά της χρόνια στη [[Σμύρνη]].<ref name="Hara-1">{{cite web|author=Χαρά Νικολακοπούλου|url=http://users.sch.gr/synfime/files/kyria_alkh_hara.pdf|title=Άλκη Ζέη: Της ζωής της το παραμύθι|date=Μάρτιος 2014|publisher=Σύνδεσμος Φιλολόγων Μεσσηνίας|accessdate=14 Μαρτίου 2016|page=1}}{{Dead link|date=Οκτώβριος 2019 }}</ref> Η Άλκη Ζέη έζησε ως παιδί στη Σάμο, μαζί με τη μεγαλύτερή της αδελφή, ενόσω η μητέρα της ανάρρωνε από [[φυματίωση]] σε σανατόριο στην Πάρνηθα.<ref>{{Cite web|url = http://www.enet.gr/?i=news.el.article&id=387320|title = Η Αλκη Ζέη με μολύβι φάμπερ|date = 21 Σεπτεμβρίου 2013|publisher = Ελευθεροτυπία|last = Παπασπύρου|first = Σταυρούλα}}</ref> Επιστρέφοντας στην Αθήνα οικογενειακώς το 1937, φοίτησε αρχικά στην ιδιωτική Ιόνιο Σχολή, όπου γνώρισε τη φίλη της και μετέπειτα συγγραφέα [[Ζωρζ Σαρή]], αλλά τα τελευταία τρία χρόνια του γυμνασίου πήγε στην επίσης ιδιωτική Σχολή Αηδονοπούλου.<ref name=":0">{{Cite web|url = http://like.philenews.com/el-gr/people-sunantisis/1478/3334/i-alki-zei-mas-exomologeitai|title = Η Άλκη Ζέη μάς εξομολογείται|date = 19 Δεκεμβρίου 2012|publisher = philenews.com|accessdate = 2014-09-04|archiveurl = https://web.archive.org/web/20150808001051/http://like.philenews.com/el-gr/people-sunantisis/1478/3334/i-alki-zei-mas-exomologeitai|archivedate = 2015-08-08|url-status = dead}}</ref> Εκείνη την περίοδο ο θείος της, Πλάτων Σωτηρίου (αδελφός της μητέρας της), παντρεύτηκε τη γνωστή συγγραφέα [[Διδώ Σωτηρίου]], η οποία βοήθησε την Άλκη Ζέη να ασχοληθεί με τη συγγραφή.<ref name=":0" /> Ενώ ήταν μαθήτρια στη Σχολή Αηδονοπούλου συμμετείχε στον όμιλο κουκλοθεάτρου της σχολής της που διεύθυνε η καθηγήτρια τέχνης [[Ελένη Περράκη-Θεοχάρη]]. Τότε ξεκίνησε να γράφει έργα για κουκλοθέατρο και ένας από τους χαρακτήρες που δημιούργησε, ο ''Κλούβιος'', έγινε μετέπειτα ένας από τους κυριότερους ήρωες του [[Κουκλοθέατρο Αθηνών|κουκλοθεάτρου Αθηνών "Μπάρμπα Μυτούσης"]] που ίδρυσε η Περράκη-Θεοχάρη.
=== Κατοχή και εξορία ===
Κατά την περίοδο της κατοχής έχει δηλώσει πως είχε ενταχθεί στην [[ΕΠΟΝ]], παρακινούμενη από τη Σωτηρίου. Παράλληλα σπούδασε φιλοσοφία του θεάτρου στην Φιλοσοφική του πανεπιστημίου των Αθηνών και υποκριτική στη δραματική σχολή του Εθνικού Ωδείου Αθηνών. Ενώ φοιτούσε στη δραματική σχολή το 1943 γνώρισε τον μελλοντικό της σύζυγο, το θεατρικό συγγραφέα [[Γιώργος Σεβαστίκογλου|Γιώργο Σεβαστίκογλου]] (1913-1990), με τον οποίο παντρεύτηκε το 1945.<ref>{{Cite web|url = http://www.enet.gr/?i=news.el.article&id=232173|title = Ο Σεβαστίκογλου του θεάτρου και του αγώνα|date = 11 Δεκεμβρίου 2010|publisher = Ελευθεροτυπία|last = Γκιώνης|first = Δημήτρης}}</ref> Το 1948, ύστερα από την ήττα του [[Δημοκρατικός Στρατός Ελλάδας|ΔΣΕ]] στον [[Εμφύλιος πόλεμος|εμφύλιο]] ο αριστερός σύζυγος της διέφυγε στην [[Τασκένδη]].
Η Ζέη προσπάθησε να τον ακολουθήσει αλλά την συνέλαβαν και την εξόρισαν στη Χίο λόγω των πολιτικών της πεποιθήσεων.<ref name=":0" /> Ύστερα από προσπάθειες έξι ετών, το 1954 επανασυνδέθηκε με τον σύζυγο της στην Τασκένδη. Απέκτησαν δυο παιδιά,την Ειρήνη (1956-) και τον Πέτρο (1959-). Το 1957 μετακόμισαν στη [[Μόσχα]], όπου σπούδασε και στο τμήμα σεναριογραφίας του Ινστιτούτου Κινηματογράφου της [[Μόσχα]]ς. Το 1964 επέστρεψε στην Ελλάδα για να ξαναφύγει πάλι το 1967, με τον ερχομό της Χούντας — αυτή τη φορά για το [[Παρίσι]] — και να επιστρέψει οριστικά όταν πέσει η απριλιανή δικτατορία.
=== Συγγραφικό έργο ===
Κατά τη διάρκεια της παραμονής της στην ΕΣΣΔ συνέχισε το γράψιμο και μια σειρά παιδικών διηγημάτων της δημοσιεύτηκαν στο περιοδικό για τους νέους ''Νεανική Φωνή'', που είχε ως συντακτική επιτροπή τον [[Μάριος Πλωρίτης|Μάριο Πλωρίτη]], τον [[Τάσος Λιγνάδης|Τάσο Λιγνάδη]] και τον [[Κωστής Σκαλιώρας|Κωστή Σκαλιώρα]]. Το πρώτο της μυθιστόρημα, το αυτοβιογραφικό ''[[Το καπλάνι της βιτρίνας]]'', γράφτηκε το 1963 ενώ ήταν στη Μόσχα. Αποτελεί έργο σταθμό στην ελληνική παιδική λογοτεχνία, όντας το πρώτο ίσως παιδικό βιβλίο με πολιτικές αναφορές, πιο συγκεκριμένα στη [[καθεστώς της 4ης Αυγούστου|δικτατορία του Ιωάννη Μεταξά]].
Το [[1971]] ενώ ήταν εξόριστη στο Παρίσι έγραψε τον ''[[Ο μεγάλος περίπατος του Πέτρου (μυθιστόρημα)|Μεγάλο περίπατο του Πέτρου]]'', αυτή τη φορά με θέμα την [[Κατοχή της Ελλάδας 1941-1944|Κατοχή]] και την απελευθέρωση. Το σημαντικό στα ιστορικά της μυθιστορήματα είναι ότι δεν αποτελούν μια απλή καταγραφή ιστορικών γεγονότων αλλά είναι ζυμωμένα με τα αυτοβιογραφικά βιώματα των ηρώων της.
Μαζί με τη [[Ζωρζ Σαρή]], με την οποία γνωρίζονταν από τα σχολικά τους χρόνια, καθιέρωσε ένα νέο στυλ στο νεανικό μυθιστόρημα, τόσο από την άποψη του ζωντανού, αυτοβιογραφικού ύφους όσο και της εισαγωγής του πολιτικού, κοινωνικού και ιστορικού στοιχείου στο είδος. Το εφηβικό μυθιστόρημα ''Η Κωνσταντίνα και οι αράχνες της'' κέρδισε το 2003 το βραβείο εφηβικού μυθιστορήματος του Κύκλου Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου (ελληνικό τμήμα της IBBY), ενώ το 2004 η Ζέη ήταν υποψήφια για το βραβείο Χανς Κρίστιαν Άντερσεν και το βραβείο Άστριντ Λίντγκρεν λογοτεχνίας. Το Βραβείο Mildred L. Batchelder της απονεμήθηκε για τις εκδόσεις στις Ηνωμένες Πολιτείες των έργων της ''Το καπλάνι της βιτρίνας'', ''Ο μεγάλος περίπατος του Πέτρου'' και ''Κοντά στις ράγες''. Συνολικά τα έργα της Ζέη έχουν μεταφραστεί σε 20 γλώσσες.
Το 2010 τιμήθηκε με το βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών για το σύνολο του έργου της και το 2014 αναγορεύτηκε σε επίτιμη διδάκτορα του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, για να τιμηθεί με τον τρόπο αυτό η προσφορά και το έργο της στην παιδική λογοτεχνία. Το 2015 αναγορεύτηκε επίτιμη διδάκτωρ Ανθρωπιστικών και Κοινωνικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο Πατρών.<ref>{{Cite news|title = Εφημερίδα κυριακάτικο Βήμα|date = Βήμα Πολιτισμός}}</ref>
==Ενδεικτική εργογραφία==
Άλλα βιβλία της συγγραφέως είναι:
*''[[Το καπλάνι της βιτρίνας]]'' διήγημα (1963)
* ''Κοντά στις ράγες'' παιδικό μυθιστόρημα (1966)
* ''[[Ο μεγάλος περίπατος του Πέτρου (μυθιστόρημα)|Ο μεγάλος περίπατος του Πέτρου]]'' μυθιστόρημα (1971)
* ''Αρβυλάκια και γόβες'' παιδικό μυθιστόρημα(1975)
* ''Ο θείος Πλάτων'' μυθιστόρημα(1975)
*''Κοντά στις ράγες'' διήγημα (1977)
*''Μια Κυριακή του Απρίλη'' διήγημα (1978)
*''Τα παπούτσια του Αννίβα'' μυθιστόρημα (1979)
*''Η αρραβωνιαστικιά του Αχιλλέα (για ενηλίκους)'' διήγημα (1987)
Γραμμή 34 ⟶ 58 :
1980 ALSC Mildred Batchelder (U.S.A) Κοντά στις ράγιες
1992 Κρατικό Βραβείο παιδικού βιβλίου
2002 Βραβείο Acerbi (ΙΤΑΛΙΑ) Η αρραβωνιαστικιά του Αχιλλέα
2003 Βραβείο Κύκλου Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου (IBBY GREECE) καλύτερου εφηβικού βιβλίου, Η Κωνσταντίνα και οι αράχνες της
2003 Βραβείο Λογοτεχνικού περιοδικού «διαβάζω» καλύτερου εφηβικού βιβλίου, Η Κωνσταντίνα και οι αράχνες της
Υποψήφια για το βραβείο παιδικής λογοτεχνίας Hans Christian Andersen 2004
Υποψήφια τρεις φορές (2004,2009,2015) για το βραβείο λογοτεχνίας για παιδιά Astrid Lindgren Memorial Award
2005 Βραβείο των βιβλιοφάγων (Prix des Embouquineurs, ΓΑΛΛΙΑ) Η Κωνσταντίνα και οι αράχνες της
2007 Βραβείο Andersen – Il mondo dell’ infanzia (ΙΤΑΛΙΑ) Το καπλάνι της βιτρίνας
2008 Ο ψεύτης παππούς στη βραχεία λίστα των βραβείων του λογοτεχνικού περιοδικού «διαβάζω»
2009 Η Κωνσταντίνα και οι αράχνες της στην βραχεία λίστα για το Marsh Award (Μ.ΒΡΕΤΑΝΙΑ)
2010 Βραβείο Νέων Ευρωπαίων (ΓΑΛΛΙΑ) Ο ψεύτης παππούς
2010 Βραβείο Ουράνη της Ακαδημίας Αθηνών για το σύνολο του έργου της
2012 Επίτιμη Διδάκτωρ του Παιδαγωγικού Τμήματος Πανεπιστημίου Κύπρου
2014 Επίτιμη Διδάκτωρ του Παιδαγωγικού Τμήματος Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης
2014 Βραβείο αναγνωστών των βιβλιοπωλείων PUBLIC Με μολύβι φάμπερ νούμερο δύο
2015 Χρυσός σταυρός του Τάγματος της Τιμής από τον Πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας
2015 υποψήφια για Διεθνές βραβείο παιδικής λογοτεχνίας Astrid Lindgren
2015 Επίτιμη Διδάκτωρ του Τμήματος Ανθρωπιστικών και Κοινωνικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Πατρών
2015 Ταξιάρχης του Τάγματος Τεχνών και Γραμμάτων από το ΥΠΠΟ της Γαλλίας
== Παραπομπές ==
<references />
== Εξωτερικοί σύνδεσμοι ==
* [http://www.alkizei.com Επίσημη ιστοσελίδα για τη συγγραφέα Άλκη Ζέη]
* [http://www.documentonews.gr/article/alkh-zeh-shmera-den-einai-h-epoxh-twn-megalwn-toy-politismoy-synenteyxh-sto-documento Συνέντευξη της Άλκη Ζέη στην εφημερίδα Documento (Αφροδίτη Ερμίδη)]
* [http://pandektis.ekt.gr/pandektis/handle/10442/64302 Άλκη Ζέη στον ''Πανδέκτη''], του [[Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών (Ελλάδα)|Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών]]
=== Ψηφιακό αρχείο ΕΡΤ ===
* {{Αρχείο ΕΡΤ|τίτλος= Άλκη Ζέη|αριθμός = 4925}}
{{Authority control}}
{{DEFAULTSORT:Ζεη Αλκη}}
| |||