Ως '''Θήβαι''' της Αιγύπτου ({{πολυτονικό|Θῆβαι}}, [[Αρχαία ελληνική γλώσσα|αρχαιοελλην.]] [[μεταγραφή]]: {{πολυτονικό|Θῆβαι}}, εννοείται η [[αρχαία Αίγυπτος|αρχαία]] πόλη ''Νιούτ'' (στην [[Αρχαία αιγυπτιακή γλώσσα|Αιγυπτιακή]]: (niwt), ([Η)] Πόλη) και ''Νιούτ ρεσέτ'' (niwt-rst), ([Η)] Νότια Πόλη). βρίσκεταιΒρίσκεται περίπου 800 χλμ. νότια της [[Μεσόγειος|Μεσογείου]], στην ανατολική όχθη του [[Νείλος|Νείλου]].
Η αρχαία πόλη υπήρξε [[πρωτεύουσα]] της [[Ουασέτ]], της τέταρτης ''[[Νομή (Αίγυπτος)|νομής]]'' της [[Άνω Αίγυπτος|Άνω Αιγύπτου]], αν και το όνομα Ουασέτ χρησιμοποιείτο για να προσδιορίσει και την ίδια την [[πόλη]]. Οι Θήβες έγιναν πρωτεύουσα της [[Αρχαία Αίγυπτος|Αιγύπτου]] κατά την [[Ενδέκατη δυναστεία Φαραώ|11η Δυναστεία]] τουτού [[Μέσο βασίλειο (αρχαία Αίγυπτος)|Μέσου βασιλείου]] και κατά την [[Δέκατη όγδοη δυναστεία Φαραώ|18η δυναστεία]] του Νέου Βασιλείου, αν και οι περισσότερες υπηρεσίες ελέγχου και διαχείρισης της Αιγύπτου παρέμειναν στηνστη [[Μέμφις (Αίγυπτος)|Μέμφιδα]]. Κατά τηντη [[Δέκατη ένατη δυναστεία Φαραώ|19η δυναστεία]] η διοικητική [[έδρα]] μετακινήθηκε στο [[Δέλτα του Νείλου]]. Τα [[αρχαιολογική μαρτυρία|αρχαιολογικά κατάλοιπα]] των Θηβών προσφέρουν μία ουσιαστική μαρτυρία για τον αιγυπτιακό [[πολιτισμός|πολιτισμό]] στην περίοδο της ακμής του.
Ως εδραέδρα της μεμφιτικής κοσμογονίας και της [[Τριάδα των Θηβών|Τριάδας]] των [[Αμούν]], [[Μουτ]] και [[Κχονσού]], οι Θήβες ήταν γνωστές στην αρχαία Αιγυπτιακή κατά το τέλος του [[Νέο βασίλειο (αρχαία Αίγυπτος)|Νέου Βασιλείου]] ως ''Νιούτ-ιμν'' (niwt-imn), «Η Πόλη του Αμούν». ΤούτηΑυτή η ονομασία, στη [[Βίβλος|Βίβλο]] αναφέρεται ως נא אמון ''nōˀ ˀāmôn'' (''Ναούμ'' 3:8) και φέρει το ίδιο νόημα πιθανώς με την ονομασία נא (''Νο'') (''Ιεζεκιήλ'' 30:14). Στην αρχαία Ελληνική αναφέρεται ως ''Διόσπολις'', εξαιτίας της ταύτισης τουτού [[Δίας (μυθολογία)|Δία]] με τον [[Αμούν]], στα [[εννοιολογικό πλαίσιο|συμφραζόμενα]] του ελληνοαιγυπτιακού [[συγκρητισμός|συγκρητισμού]], ενώ ήδη από την αρχαϊκή περίδοπερίοδο ο [[Όμηρος]] σχολιάζει τα πλούτη των Θηβών στην [[Ιλιάδα]]. ΟνομάστηκεΗ Διόσπολις ονομάστηκε επίσης ''μεγάλη'', για να διαχωρίζεται από τις άλλες πόλεις, που έφεραν το ίδιο όνομα. ΣτηνΣτη [[Ρωμαϊκή αυτοκρατορία|ρωμαϊκή περίοδο]] ονομάζεται ''Diospolis Magna''.
