Ισαάκιος Α΄ Κομνηνός: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
→‎Πηγές: Μεταφορά σε "σημειώσεις ιστορικού"
μ μ. επιμέλεια
Γραμμή 28:
Ο πατέρας του Ισαάκιου, [[Μανουήλ Ερωτικός Κομνηνός]], ήταν [[στρατηγός αυτοκράτορας]] της Ανατολής επί αυτοκράτορα [[Βασίλειος Β΄|Βασιλείου Β΄ Βουλγαροκτόνου]]<ref name="Kazhdan1143">Kazhdan (1991), σ. 1143.</ref> και υπεράσπισε την πόλη της [[Νίκαια Βιθυνίας|Νίκαιας]] εναντίον του διεκδικητή του θρόνου, [[Βάρδας Σκληρός|Βάρδα Σκληρού]], το 978. Το 1020, από την επιθανάτια κλίνη του, ο Μανουήλ εναπόθεσε τη φροντίδα των δυο γιων του, Ισαάκιου και Ιωάννη στον αυτοκράτορα.<ref>Finlay (1854), σ. 10.</ref>.
 
Ο αυτοκράτορας Βασίλειος μόρφωσε με φροντίδα τα δύο παιδιά στη [[Μονή Στουδίου]] και κατόπιν τους προήγαγε σε ανώτερα αξιώματα. Κατά τις ταραχώδεις βασιλείες των επτά διαδόχων του Βασιλείου Β΄, ο Ισαάκιος κέρδισε με τη συνετή διαγωγή του την εμπιστοσύνη του στρατεύματος. Από το 1042 ως το 1057, υπηρέτησε ως ''δομέστικος των Σχολών της Ανατολής'' (αρχηγός των [[Τάγμα (βυζαντινός στρατός)|ταγμάτων]] της [[Ανατολία]]ς). Το 1057, μετά τον εξευτελισμό του από τον αυτοκράτορα [[Μιχαήλ ΣΤ΄]],<ref>Norwich (1993), σ. 328.</ref> εξεγέρθηκε στην [[Παφλαγονία]] και ενώθηκε με την αριστοκρατία της πρωτεύουσας σε συνωμοσία εναντίον του Μιχαήλ ΣΤ'.<ref>Canduci (2010), σ. 270.</ref> Αφού ανακηρύχθηκε αυτοκράτορας από τον στρατό στις [[8 Ιουνίου]] του [[1057]], νίκησε τον στρατό του Μιχαήλ ΣΤ' σε σκληρή μάχη κοντά στη Νίκαια, τη [[μάχη του Άδη]] (ή Πολέμωνος) η οποία έλαβε χώρα τον ίδιο μήνα.<ref>Ατταλειάτης: Ιστορία, 55.7–56.1.</ref> Ο Μιχαήλ ΣΤ' πανικόβλητος, προσπάθησε να διαπραγματευθεί με τους στασιαστές μέσω του φημισμένου αυλικού του [[Μιχαήλ Ψελλός|Μιχαήλ Ψελλού]], προσφερόμενος να υιοθετήσει τον Ισαάκιο και να τον ανακηρύξει καίσαρα<ref name=Norwich332>Norwich (1993), σ. 332.</ref>. Οι προτάσεις του απορρίφθηκαν δημοσίως αλλά ιδιωτικά ο Ισαάκιος έδειξε πιο ανοιχτός σε διαπραγματεύσεις και τού υποσχέθηκαν τον τίτλο του συναυτοκράτορα. Όμως κατά τη διάρκεια των μυστικών διαπραγματεύσεων, ξέσπασε στάση υπέρ του Ισαάκιου στην Κωνσταντινούπολη.<ref name=Norwich332/> Με την εκθρόνιση του Μιχαήλ ΣΤ΄, ο πατριάρχης [[Μιχαήλ Α' Κηρουλάριος]] έστεψε τον Ισαάκιο αυτοκράτορα στις [[1 Σεπτεμβρίου]] του [[1057]],<ref name=Kazhdan1011/> επιτυγχάνοντας με αυτό τον τρόπο να του πιστωθεί το μεγαλύτερο μέρος της αποδοχής του Ισαακίου Α' στον θρόνο.<ref name=Norwich333>Norwich (1993), σ. 333.</ref>
 
<!-- ΧΩΡΙΣ ΠΗΓΗ ΚΑΙ ΟΧΙ ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΑΚΡΙΒΕΣ: Βασικός στόχος της ομάδας αυτής ήταν η αποκατάσταση του αξιομάχου του στρατεύματος, το οποίο είχε περιέλθει σε δεινή κατάσταση, λόγω της πολιτικής των αξιωματούχων της Πόλης. Οι τελευταίοι, αισθανόμενοι πολιτική απειλή από ισχυρό στρατό, είχαν επί σειρά ετών και μετά το θάνατο του [[Βασίλειος Β΄|Βουλγαροκτόνου]] λάβει σειρά μέτρων εναντίον του. Το γεγονός αυτό όμως είχε ανησυχήσει τους ίδιους τους επικεφαλής, οι οποίοι έβλεπαν τη ραγδαία επιδείνωση της ικανότητας του κράτους να αμυνθεί από τους πολυάριθμους εξωτερικούς εχθρούς του.-->
Γραμμή 34:
Συνετός, ικανότατος στρατηλάτης, έχοντας την απόλυτη υποστήριξη του στρατεύματος, ο Ισαάκιος αμέσως ξεκίνησε εκτεταμένη εκστρατεία εκσυγχρονισμού της άμυνας και βελτίωσης της διοίκησης. Είχε τη σοφία και τη διορατικότητα να προβεί σε καίριες επεμβάσεις τηρώντας ευαίσθητες ισορροπίες, για να μη βρεθεί αντιμέτωπος με τους ισχυρούς γραφειοκράτες της Πόλης{{Παραπομπή|σχόλιο = 13/5/2015. Ολόκληρη η παράγραφος χρειάζεται πηγή}}.
 
Το πρώτο μέλημα του νέου αυτοκράτορα ήταν να ανταμείψει τους ευγενείς υποστηρικτές του προσφέροντάς τους αξιώματα που τους απομάκρυναν από την [[Κωνσταντινούπολη]],<ref name=Norwich333/>. Στη συνέχεια, προσπάθησε να βελτιώσει τα κατεστραμμένα οικονομικά της αυτοκρατορίας.<ref>Finlay (1854), σ. 11.</ref> Ανακάλεσε πολλές παροχές και δωρεές που είχαν χορηγήσει οι προκάτοχοί του σε αργόσχολους αυλικούς και οικειοποιήθηκε μέρος των εσόδων πλούσιων μονών. Τις σχετικές κατηγορίες του πατριάρχης [[Μιχαήλ Κηρουλάριος|Μιχαήλ Κηρουλάριου]] για ιεροσυλία, ο Ισαάκ τις αντιμετώπισε στέλοντοντάςστέλνοντάς τον σε εξορία, το 1058,<ref name=Kazhdan1011/>.
 
Η μόνη στρατιωτική εκστρατεία που ανέλαβε ο Ισαάκιος ήταν εκείνη εναντίον του βασιλιά Ανδρέα Α΄της Ουγγαρίας και των Πετσενέγων, οι οποίοι είχαν αρχίσει να λεηλατούν τις βόρειες επαρχίες, το 1059.<ref>Norwich (1993), σ. 335.</ref> Λίγο μετά από αυτή την επιτυχή εκστρατεία, συνήψε ειρήνη με το βασίλειο της Ουγγαρίας και επέστρεψε στην Κωνσταντινούπολη.<ref>Finlay (1854), σ. 14.</ref> Τότε αρρώστησε πολύ βαριά και νόμισε πως θα πεθάνει. Όντας ήδη βαθιά συγκλονισμένος από ένα συμβάν κατά τη διάρκεια της εκστρατείας του κατά των Πετσενέγων, όπου παραλίγο να σκοτωθεί από κεραυνό που χτύπησε το δέντρο κάτω από το οποίο καθόταν, είδε την ασθένειά του ως σημείο θεϊκής δυσαρέσκειας.<ref name=Canduci271>Canduci (2010), σ. 271.</ref> Αυτό το εκμεταλλεύθηκαν οι αυλικοί του, με επικεφαλής τον Μιχαήλ Ψελλό,<ref>Kazhdan (1991), σ. 1012.</ref> πείθοντάς τον να ορίσει ως διάδοχό του τον [[Κωνσταντίνος Ι' Δούκας|Κωνσταντίνο Δούκα]], αντί του αδελφού του Ιωάννη Κομνηνού.<ref>Norwich (1993), σ. 336.</ref> Έτσι ο Ισαάκ παραιτήθηκε στις [[22 Νοεμβρίου]] του [[1059]], παρά τη θέληση της γυναίκας του, αυτοκράτειρας [[Αικατερίνη της Βουλγαρίας|Αικατερίνης της Βουλγαρίας]] και του αδελφού του και, μαζί με την Αικατερίνη και την κόρη τους, εκάρησαν μοναχοί.<ref>Finlay (1854), σ. 15.</ref> Αν και συνήλθε από την αρρώστια του, παρέμεινε μοναχός στη [[Μονή Στουδίου]], όπου και πέθανε μετά από δύο χρόνια.<ref name=Canduci271/>. Στο διάστημα αυτό, εκτός από τα χειρωνακτικά καθήκοντα του μοναχού, ασχολήθηκε με λογοτεχνικές μελέτες, όπως ο σχολιασμός της Ιλιάδας και άλλες εργασίες πάνω στα ομηρικά έπη, οι οποίες σώζονται έως σήμερα. Πέθανε κατά το τέλος του 1061 ή τις αρχές του 1062.
 
Ο μεγάλος στόχος του Ισαάκ ήταν να αποκαταστήσει την αυστηρή διακυβέρνηση του κράτους,<ref name=Norwich333/>> και οι μεταρρυθμίσεις του, αν και καθόλου δημοφιλείς στην αριστοκρατία και τον κλήρο, συνέβαλλαν στην επιβίωση της αυτοκρατορίας.
 
== Οικογένεια ==
Νυμφεύθηκε την [[Αικατερίνη της Βουλγαρίας]] (αργότερα, όταν έγινε μοναχή, πήρε το όνομα Ξένη), κόρη του τσάρου της [[Βουλγαρία|Βουλγαρίας]]ς [[Ιβάν Βλαδισλάβ της Βουλγαρίας|Ιβάν Βλαδισλάβ]] (1015-1018). Είχαν τουλάχιστον δύο παιδιά:
* Μανουήλ Κομνηνός απεβ. πριν το 1059.
* Μαρία Κομνηνή, μοναχή.
Γραμμή 61:
 
 
{{Βυζαντινός Αυτοκράτορας | προηγούμενος=[[ Μιχαήλ ΣΤ´|Μιχαήλ ΣΤ΄ στρατιωτικός]] | συναυτοκράτορας= | επόμενος=[[Κωνσταντίνος Ι΄ Δούκας]]}}
{{Βυζαντινοί Αυτοκράτορες}}