Γη: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
/* ΑΛΛΑΞΑ ΒΑΣΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΠΟΥ ΗΤΑΝ ΛΑΝΘΑΣΜΕΝΕΣ/* Ετικέτες: IP σχολείου Οπτική επεξεργασία |
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας Ετικέτα: επεξεργασία κώδικα 2017 |
||
Γραμμή 1:
|bgcolour = #c0c0ff
|όνομα = Γη
Γραμμή 83:
=== Δομή ===
Το εσωτερικό της Γης είναι διαχωρισμένο σε ένα [[Πυρίτιο|πυριτικό]] εξωτερικό [[Φλοιός (γεωλογία)|φλοιό]], ο οποίος είναι συμπαγής, έναν ημίρρευστο [[Μανδύας (γεωλογία)|μανδύα]], έναν [[ρευστό]] εξωτερικό πυρήνα ο οποίος είναι αρκετά πιο ιξώδης από τον μανδύα, καθώς και έναν στερεό εσωτερικό πυρήνα. Ο ρευστός εξωτερικός πυρήνας δημιουργεί ένα ασθενές [[Μαγνητόσφαιρα|μαγνητικό πεδίο]] λόγω της θερμικής μεταφοράς του ηλεκτρικά αγώγιμου υλικού του. Οι θερμοκρασίες στο εσωτερικό της Γης φθάνουν ως τους 5.650 ± 600 βαθμούς [[Kelvin|K]]. Η εσωτερική θέρμανση του πλανήτη είχε ως έναρξη την διαδικασία της συσσωμάτωσής του, έπειτα συνεχίστηκε μέσω της διάσπασης των [[Ραδιενέργεια|ραδιενεργών]] στοιχείων όπως του [[Ουράνιο|ουρανίου]], [[Θόριο|θορίου]] και [[κάλιο]]υ. Η ροή θερμότητας από το εσωτερικό του πλανήτη προς την επιφάνεια είναι μόνο το 1/20.000 (0,005%) της ενέργειας που λαμβάνεται από τον [[Ήλιος|Ήλιο]]. Παρόλ' αυτά αυτή η εσωτερική θερμότητα είναι αρκετή ώστε να λιώσει το υλικό το οποίο αναβλύζει συνεχώς στην επιφάνεια της Γης από το εσωτερικό, με την βοήθεια των [[Ηφαίστειο|ηφαιστείων]] και των ρωγμών στις μεσοωκεάνειες ράχες με τη μορφή [[μάγμα]]τος. Το μεγαλύτερο μέρος του γήινου φλοιού δεν είναι γηραιότερο από 100 εκατομμύρια (1•10<sup>8</sup>) έτη· τα αρχαιότερα τμήματα του φλοιού είναι περί τα 4,4 δισεκατομμύρια (4,4•10<sup>9</sup>) έτη.<ref>[http://spaceflightnow.com/news/n0101/14earthwater/ Oldest rock shows Earth was a hospitable young planet] Spaceflight Now. 14 Ιανουαρίου 2001</ref>
Η δομή του πλανήτη στο εσωτερικό κατά βάθος είναι:
* 0–60 χλμ. - [[Λιθόσφαιρα]] (τοπικά κυμάινεται από 5 έως 200 χλμ.)
* 0-30/35 χλμ. - Φλοιός (τοπικά κυμάινεται από 5 έως 70 χλμ.)
* 35–60 χλμ. - Άνω τμήμα του μανδύα
* 35-2.890 χλμ. - [[Μανδύας (γεωλογία)|Μανδύας]]
* 100–700 χλμ. - [[Ασθενόσφαιρα]]
* 2.890-5.100 χλμ. - Εξωτερικός πυρήνας
* 5.100-6.378 χλμ. - Εσωτερικός πυρήνας
==== Πυρήνας ====
{{κύριο|Πυρήνας της Γης}}
Η μέση πυκνότητα της Γης είναι 5.515 [[Χιλιόγραμμο|kg]]/[[Μέτρο|m³]], κατατάσσοντάς την ως τον πυκνότερο πλανήτη του ηλιακού συστήματος. Αφού η μέση πυκνότητα των επιφανειακών υλικών είναι περί τα 3.000 [[Χιλιόγραμμο|kg]]/[[Μέτρο|m³]], συμπεραίνεται πως η πυκνότητα πρέπει να είναι ιδιαίτερα αυξημένη στον πυρήνα. Στα πρώτα στάδια της δημιουργίας του πλανήτη, πριν 4,5 δισεκατομμύρια (4,5•10<sup>9</sup>) χρόνια, η Γη ήταν ολοσχερώς σε ρευστή κατάσταση, λόγω δε της βαρύτητας, πυκνότερα υλικά έρρευσαν προς το κέντρο κατά τη διάρκεια μίας διαδικασίας που καλείται [[πλανητική διαφοροποίηση]], ενώ τα λιγότερο πυκνά υλικά έμειναν στην επιφάνεια. Ως αποτέλεσμα, ο πυρήνας αποτελείται κυρίως από [[Σίδηρος|σίδηρο]] (80%) καθώς και [[νικέλιο]] και [[πυρίτιο]]· ωστόσο άλλα πυκνά (πυκνότερα μάλιστα) υλικά όπως το [[ουράνιο]] και ο [[μόλυβδος]], είναι είτε σπάνια για να αποτελούν σημαντικό ποσοστό του πυρήνα, είτε έχουν την ιδιότητα να προσκολλώνται σε ελαφρύτερα υλικά και γι' αυτό απαντώνται κυρίως στον φλοιό.
Ο πυρήνας χωρίζεται σε δύο μέρη, έναν στερεό εσωτερικό πυρήνα με μία ακτίνα γύρω στα 1.220 χλμ.<ref>{{Cite journal | first1=Marc | last1=Monnereau | first2=Marie | last2=Calvet | first3=Ludovic | last3=Margerin | first4=Annie | last4=Souriau | title=Lopsided Growth of Earth's Inner Core | journal=Science | date=May 21, 2010 | volume=328 | issue=5981 | pages=1014–1017 | doi=10.1126/science.1186212 | pmid=20395477|bibcode = 2010Sci...328.1014M }}</ref> και έναν ρευστό εξωτερικό πυρήνα με μία ακτίνα γύρω στα 3.500 χλμ. Ο εσωτερικός πυρήνας πιστεύεται πως είναι στερεός και πως αποτελείται κυρίως από σίδηρο και νικέλιο. Ορισμένοι συμφωνούν πως ο εσωτερικός πυρήνας είναι στην μορφή του μονοκρυσταλλικού σιδήρου.<ref>{{cite web | last=Cohen | first=Ronald | author2=Stixrude, Lars | url=http://www.psc.edu/science/Cohen_Stix/cohen_stix.html | title=Crystal at the Center of the Earth | accessdate=2007-02-05 | archiveurl=https://web.archive.org/web/20070205041442/http://www.psc.edu/science/Cohen_Stix/cohen_stix.html | archivedate=2007-02-05 | url-status=dead }}</ref><ref>{{cite journal|doi=10.1126/science.267.5206.1972|title=High-Pressure Elasticity of Iron and Anisotropy of Earth's Inner Core|year=1995|last1=Stixrude|first1=L.|last2=Cohen|first2=R. E.|journal=Science|volume=267|issue=5206|pages=1972–5|pmid=17770110|bibcode = 1995Sci...267.1972S }}</ref> Ο εξωτερικός πυρήνας που περιβάλλει τον εσωτερικό και εκτιμάται πως αποτελείται από ρευστό σίδηρο αναμεμειγμένο με ρευστό [[νικέλιο]] και ίχνη ελαφρύτερων στοιχείων. Είναι γενικά παραδεκτό πως η θερμική μεταφορά στον εξωτερικό πυρήνα σε συνδυασμό με την διέγερση από την περιστροφή της Γης (βλ. [[Δύναμη Coriolis]]), προκαλεί το [[γήινο μαγνητικό πεδίο]] μέσω μίας διεργασίας γνωστή ως [[Θεωρία του Δυναμό]]. Ο στερεός εσωτερικός πυρήνας είναι αρκετά θερμός ώστε να μη διατηρεί μόνιμο μαγνητικό πεδίο (βλ. [[Θερμοκρασία Curie]]), πιθανό είναι όμως να δρα ως σταθεροποιητής προς το μαγνητικό πεδίο που γεννάται από τον εξωτερικό πυρήνα.
Κατά μία άλλη θεωρία, ο γήινος πυρήνας αποτελείται από [[υδρογόνο]] και [[ήλιο]], τα οποία βρίσκονται στην ίδια κατάσταση με αυτήν του [[Ήλιος|Ηλίου]]. Στον πυρήνα συμβαίνουν παρόμοιες πυρηνικές αντιδράσεις, όπως στον Ήλιο, γι' αυτό και παραμένει σε ρευστή κατάσταση, χωρίς να έχει ψυχθεί.
Σύμφωνα με πρόσφατες ενδείξεις εικάζεται πως ο εσωτερικός πυρήνας της Γης, ίσως περιστρέφεται ελαφρώς ταχύτερα από τον υπόλοιπο πλανήτη, πιθανώς κατά 2° ανά [[έτος]].
Είναι εμφανές ότι και οι δύο πιο πάνω θεωρίες προσπαθούν να εξηγήσουν τα φαινόμενα που παρατηρούνται στην γήινη επιφάνεια, ωστόσο παραμένουν στο επίπεδο της θεωρίας, χωρίς να έχει υπάρξει απτή απόδειξη για καμία από αυτές.
==== Μανδύας ====
| |||