Χριστόδουλος Παμπλέκης: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Διάσωση 1 πηγών και υποβολή 0 για αρχειοθέτηση.) #IABot (v2.0 |
Προσθήκες από το Κάτοπτρο Ελληνικής Επιστήμης και Φιλοσοφίας των Αμυγδαλάκη και Παρασκευοπούλου |
||
Γραμμή 3:
==Βίος==
Ο '''Χριστόδουλος Παμπλέκης''' γεννήθηκε το [[1733]] στον οικισμό Επάνω Χώρα του χωριού [[Μπαμπίνη Αιτωλοακαρνανίας|Μπαμπίνη]] Ξηρομέρου Αιτωλοακαρνανίας. Από μικρός έμεινε ορφανός από μητέρα και προσβλήθηκε από ευλογιά, ασθένεια που του στοίχισε το αριστερό του μάτι. Ο πατέρας του, Στάθης, ήταν παλιότερα κλέφτης στην περιοχή του [[Όλυμπος|Ολύμπου]] και για άγνωστο λόγο βρέθηκε στο Ξηρόμερο όπου παντρεύτηκε. Το [[1740]] ενεπλάκη σε αιματηρό επεισόδιο με Τούρκους και αναγκάστηκε να φύγει ξανά για τον Όλυμπο παίρνοντας μαζί του και τον μικρό Χριστόδουλο. Σύντομα όμως συνελήφθη από τους Τούρκους και γδάρθηκε ζωντανός.
Κάποιος [[Λιτόχωρο|Λιτοχωρίτης]] ονόματι Καλλίας πήρε υπό την προστασία του τον μικρό Χριστόδουλο ο οποίος παρακολούθησε το σχολείο στο Λιτόχωρο και κατόπιν στη [[Ραψάνη Λάρισας|Ραψάνη]]. Ήταν ανήσυχο πνεύμα και φιλομαθής, γι' αυτό σε μικρή ηλικία
Σε ηλικία 25 ετών, το Γενάρη του 1759<ref name=":0">{{Cite web|url=http://www.lib.uoa.gr/katoptron/loadUserPersonBiography.do?personId=20|title=Κάτοπτρο Ελληνικής Επιστήμης και Φιλοσοφίας|last=Ε. ΑΜΥΓΔΑΛΑΚΗ|first=Α. ΠΑΡΑΣΚΕΥΟΠΟΥΛΟΥ|ημερομηνία=|website=Κάτοπτρο Ελληνικής Επιστήμης και Φιλοσοφίας|publisher=|archiveurl=|archivedate=|accessdate=}}</ref> απογοητευμένος από την κατάσταση στην Αθωνιάδα έφυγε για την Ευρώπη. Αρχικά προσκλήθηκε στη [[Βιέννη]] όπου κι εργάσθηκε ως οικοδιδάσκαλος στην εκεί ελληνική παροικία. Παράλληλα συνέχισε τις σπουδές του μελετώντας φιλοσοφία, θεολογία και μαθήματα θετικών επιστημών. Επόμενος σταθμός του θα είναι η [[Λειψία]] της [[Σαξονία|Σαξονίας]], πόλη στην οποία ασχολείται με φιλοσοφικές μελέτες και συνεχίζει τη διδακτική του δράση σε στενό κύκλο μαθητών του<ref name=":0" />. Το 1781 εξέδωσε στη Βενετία το πρώτο του βιβλίο με τίτλο «Η αληθής πολιτική»<ref name=":0" />. Το [[1786]] εξέδωσε στη Βιέννη το φιλοσοφικό σύγγραμμά του με τον τίτλο «Περί φιλοσόφου, φιλοσοφίας, φυσικών, μεταφυσικών, πνευματικών και Θείων». Στο έργο του αυτό παρουσιάζει τις φιλοσοφικές θέσεις δυτικών διανοητών, όπως τη [[Ισαάκ Νεύτων|νευτώνεια]] κοσμοαντίληψη και —κυρίως— τις ιδέες των Γάλλων Εγκυκλοπαιδιστών [[Ντενί Ντιντερό|Ντιντερό]] και [[Ζαν λε Ρον Ντ'Αλαμπέρ|Ντ'αλαμπέρ]], του Βρετανού [[Σερ Φράνσις Μπέικον|Φράνσις Μπέικον]] και των Γάλλων φυσικών φιλοσόφων [[Πιερ Γκασσεντί|Πιερ Γκασεντί]] και [[Καρτέσιος|Καρτέσιου]]. Το 1791 εξέδωσε νέο σύγγραμα με τίτλο «Τρόπαιον της ορθοδόξου Πίστεως", στο οποίο κάνει συχνές αναφορές στο [[Βολταίρος|Βολταίρο]] και στο οποίο διατυπώνει τη θέση οτι η αίσθηση για την ύπαρξη του Θεού υπήρχε ήδη στους πρώτους ανθρώπους, κι όχι μόνο τα τελευταία 1791 χρόνια με τη χριστιανική Εκκλησία.<ref>{{Cite web|url=https://books.google.at/books?id=tFqXDwAAQBAJ&pg=PA46&lpg=PA46&dq=athanasios+psalidas+wien&source=bl&ots=-41AwTuFWT&sig=ACfU3U35_77md6CHk3vCKUAZCveFkCMYHA&hl=en&sa=X&ved=2ahUKEwio-P-_guPnAhWNRBUIHXE3ChMQ6AEwD3oECAcQAQ#v=onepage&q&f=false|title=The Rennaisance of the Levante: Arabic and Greec Discourses of Reform in the Age of Nationalism|last=Kreuz|first=Michael|ημερομηνία=2019|website=|publisher=Walter de Gruyer|archiveurl=|archivedate=21 Φεβρουαρίου 2020|accessdate=}}</ref>
Στη συνέχεια βρέθηκε στη [[Λειψία
=== Η διαμάχη μετά το θάνατό του και ο αφορισμός του ===
Ωστόσο, το γεγονός ότι το έργο του περιείχε επιχειρήματα της νεότερης μεταφυσικής για την ύπαρξη του Θεού και επιχειρούσε να κριτικάρει τη χριστιανική θρησκεία, είχε ήδη προκαλέσει την έντονη αντίδραση εκπροσώπων της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Μέσα στο κλίμα αυτό ο Ευγένιος Βούλγαρης καταδίκασε το έργο του άλλοτε μαθητή του ως «''συμπίλημα αποτρόπαιων και δύστηνων βιβλιαρίων''». Λίγο πριν το θάνατό του, στις αρχές του [[1793]], κυκλοφόρησε μια υβριστική σάτιρα εναντίον του με τον τίτλο «Ακολουθία ετεροφθάλμου και αντιχρίστου Χριστοδούλου του εξ Ακαρνανίας», που πιθανότατα στον επίσκοπο Πλαταμώνος Διονύσιο ή κατ’άλλους στο συγγενή του Δ. Γοβδελά από τη Ραψάνη<ref name=":0" />.
Ως απάντηση, οι μαθητές του δημοσίευσαν μετά το θάνατό του το έργο του «Περί Θεοκρατίας» το οποίο ήταν ένα βιαιότατο αντικληρικό κείμενο που απέρριπτε στη βάση της τη χριστιανική θρησκεία (άρνηση της θεοπνευστίας της [[Παλαιά Διαθήκη|Παλαιάς]] και [[Καινή Διαθήκη|Καινής Διαθήκης]], της θεότητας του Ιησού και της τέλεσης θαυμάτων<ref name="Kordatos" />) και καταδίκαζε ως ιδιοτελή τη συμπεριφορά των λειτουργών της. Το δημοσίευμα αυτό προκάλεσε την οργή της Ορθοδόξου Εκκλησίας με αποτέλεσμα τον μετά θάνατον αφορισμό του από τον [[Νεόφυτος Ζ΄|Πατριάρχη Νεόφυτο τον Ζ΄]]<ref name="Kordatos" /> στις [[12 Νοεμβρίου]] του [[1793]]. Μάλιστα το κείμενο του αφορισμού αναθεμάτιζε, εκτός από τον συγγραφέα, τους πιθανούς αναγνώστες του αλλά και τον ιερέα που έψαλλε στη νεκρώσιμη ακολουθία του Παμπλέκη. Ωστόσο, παρά την επίσημη καταδίκη του έργου του, ο Έλληνας λόγιος είχε εκτιμηθεί από σημαντικές προσωπικότητες της εποχής του, όπως μαρτυρούν οι αναφορές στο πρόσωπό του -μεταξύ άλλων και- από τους πατριάρχη Καλλίνικο Γ΄ (1791) και [[Λόρδος Βύρων|λόρδο Βύρωνα]]<ref name=":0" />.
==Παραπομπές==
| |||