Φυματίωση: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Αναίρεση έκδοσης 8013201 από τον 2A02:587:8144:CD00:3886:F957:B3EC:3F55 (Συζήτηση)
Ετικέτα: Αναίρεση
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Γραμμή 17:
}}
{{πληροφορίες προσώπου}}
Η '''Φυματίωσηφυματίωση''', '''ΤΒ''' ή '''ΜTB''' <small>(συντομογραφία για το [[βάκιλος|βάκιλο]] tubercle)</small> είναι μια κοινή και σε πολλές περιπτώσεις, θανατηφόρα, [[μολυσματική νόσος]]. Η νόσος αυτή προκαλείται από διάφορα στελέχη [[μυκοβακτήριο|μυκοβακτηρίων]], συνήθως το [[μυκοβακτήριο της φυματίωσης]].<ref name=Robbins>{{cite book |author=Kumar V, Abbas AK, Fausto N, Mitchell RN |year=2007 |title=Robbins Basic Pathology |edition=8th |publisher=Saunders Elsevier |pages=516–522 |isbn=978-1-4160-2973-1}}</ref> Η φυματίωση προσβάλει συνήθως τον [[πνεύμονας|πνεύμονα]], αλλά μπορεί να επηρεάσει και άλλα μέρη του σώματος. Η φυματίωση μεταδίδεται, όταν οι άνθρωποι που νοσούν από φυματίωση βήχουν, φταρνίζονται ή μεταδίδουν το σάλιο τους, μέσω του αέρα.<ref name=AP>{{cite journal |author=Konstantinos A  |year=2010 |title=Testing for tuberculosis  |journal=Australian Prescriber  |volume=33  |issue=1 |pages=12–18  |url= http://www.australianprescriber.com/magazine/33/1/12/18/ |date= |accessdate=2012-10-12 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20100804052035/http://www.australianprescriber.com/magazine/33/1/12/18 |archivedate=2010-08-04 |url-status=dead }}</ref> Οι περισσότερες λοιμώξεις είναι [[ασυμπτωματική νόσος|ασυμπτωματικές]] και λανθάνουσες. Όμως, περίπου μία στις δέκα λοιμώξεις σε λανθάνουσα μορφή, εξελίσσεται, τελικά, σε ενεργό νόσο. Εφόσον η φυματίωση δεν αντιμετωπιστεί, αποβαίνει μοιραία για πάνω από το 50% των ανθρώπων που έχουν μολυνθεί.
 
Τα κλασικά συμπτώματα ενεργού λοίμωξης από φυματίωση είναι ο [[βήχας|χρόνιος βήχας]] με [[αιμόπτυση|ίχνη αίματος]] στα [[πτύελο|πτύελα]], ο [[πυρετός]], η [[νυχτερινή εφίδρωση]] και η [[απώλεια βάρους]]. (Η φυματίωση (ΤΒ) ονομάστηκε στο παρελθόν «σαράκι», λόγω της απώλειας βάρους που υφίσταντο οι πάσχοντες). Η μόλυνση άλλων οργάνων προκαλεί ένα ευρύ φάσμα συμπτωμάτων. Η [[διάγνωση]] της ενεργού φυματίωσης βασίζεται σε [[ακτινογραφία|ακτινογραφία φυματίωσης]], (κοινώς σε [[ακτινογραφία θώρακα]], καθώς και σε μικροσκοπική εξέταση και [[μικροβιολογική καλλιέργεια]] των υγρών του σώματος. Η διάγνωση της λανθάνουσας φυματίωσης βασίζεται στη [[δερματική δοκιμασία Mantoux|δερμοαντίδραση φυματίνης]] (TST) και σε εξετάσεις αίματος. Η [[θεραπεία|θεραπεία της φυματίωσης]] είναι δύσκολη, ενώ απαιτεί τη χορήγηση πολλαπλών [[αντιβιοτικό|αντιβιοτικών]] για μεγάλο χρονικό διάστημα. Διερευνώνται επίσης οι επαφές με άλλα άτομα και χορηγείται σε αυτά θεραπεία, εφόσον αυτό κριθεί απαραίτητο. Η [[ανθεκτικότητα στα αντιβιοτικά]] αποτελεί ένα αυξανόμενο πρόβλημα στην [[πολυ-ανθεκτική στα φάρμακα φυματίωση|ανθεκτική σε πολλαπλά φάρμακα φυματίωση]] (MDR-TB). Για την πρόληψη της φυματίωσης, οι άνθρωποι θα πρέπει να ελέγχονται για την ασθένεια και να έχουν [[εμβολιασμός|εμβολιαστεί]] με το εμβόλιο του [[βάκιλος Calmette-Guérin|βακίλου Calmette-Guérin]].
Γραμμή 28:
 
===Πνευμονική===
Εάν μια μόλυνση γίνει ενεργός, προσβάλλει τους πνεύμονες στο 90% των ανθρώπων.<ref name=Lancet11/><ref>{{cite book|last=Behera|first=D.|title=Textbook of pulmonary medicine|year=2010|publisher=Jaypee Brothers Medical Pub.|location=New Delhi|isbn=978-81-8448-749-7|pages=457|url=http://books.google.ca/books?id=0TbJjd9eTp0C&pg=PA457|edition=2nd ed.|page=|accessdate=2012-10-12|archiveurl=https://web.archive.org/web/20130718191441/http://books.google.ca/books?id=0TbJjd9eTp0C&pg=PA457|archivedate=2013-07-18|url-status=dead}}</ref> Τα συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν [[στηθάγχη|πόνο στο στήθος]] και ένα παρατεταμένο βήχα που παράγει πτύελα.<!-- <ref name=Lancet11/> --> To 25% περίπου των ανθρώπων δεν παρουσιάζει καθόλου συμπτώματα (δηλαδή, παραμένουν "«ασυμπτωματικοί"»).<ref name=Lancet11/> Περιστασιακά, οι άνθρωποι [[αιμόπτυση|φτύνουν αίμα]] σε μικρές ποσότητες. Σε σπάνιες περιπτώσεις, η λοίμωξη μπορεί να διαβρώσει την [[πνευμονική αρτηρία]], προκαλώντας μαζική αιμορραγία που ονομάζεται [[ανεύρυσμα Rasmussen]].<!-- <ref name=ID10/> --> H φυματίωση μπορεί να εξελιχθεί σε χρόνια ασθένεια και να προκαλέσει εκτεταμένες ουλές στους άνω λοβούς των πνευμόνων.<!-- <ref name=ID10/> --> Οι άνω πνεύμονες επηρεάζονται πιο συχνά.<ref name=ID10/> Ο λόγος δεν είναι απόλυτα σαφής.<ref name="Robbins" /> Ίσως οι άνω λοβοί να επηρεάζονται περισσότερο λόγω της καλύτερης ροής του αέρα<ref name="Robbins" /> ή λόγω κακής παροχέτευσης της [[λέμφος|λέμφου]].<ref name=ID10/>
 
===Εξωπνευμονική===
Γραμμή 37:
===Μυκοβακτήρια===
[[File:Mycobacterium tuberculosis.jpg|thumb|Ηλεκτρονική μικρογραφία σάρωσης του ''[[Mycobacterium tuberculosis]]''.]]
Η κύρια αιτία της φυματίωσης (ΤΒ) είναι το ''[[μυκοβακτήριο]] της φυματίωσης'', ένας μικρός, [[αερόβιος οργανισμός|αερόβιος]], ακίνητος [[βάκιλος]].<ref name=ID10>{{cite book|last=Dolin|first=[edited by] Gerald L. Mandell, John E. Bennett, Raphael|title=Mandell, Douglas, and Bennett's principles and practice of infectious diseases|year=2010|publisher=Churchill Livingstone/Elsevier|location=Philadelphia, PA|isbn=978-0-443-06839-3|pages=Chapter 250|edition=7th}}</ref> Πολλά από τα μοναδικά κλινικά χαρακτηριστικά αυτού του παθογόνου προκαλούνται από την υψηλή του περιεκτικότητα σε [[λιπίδιο|λιπίδια]].<ref>{{cite book|author=Southwick F |title=Infectious Diseases: A Clinical Short Course, 2nd ed. |publisher=McGraw-Hill Medical Publishing Division |date=10 December 2007 |pages=313–4 |chapter=Chapter 4: Pulmonary Infections |page=104|url=http://pharma-books.blogspot.com/2009/01/infectious-disease-clinical-short.html |isbn=0-07-147722-5}}{{dead link|date=June 2015}}</ref> Το μυκοβακτήριο [[διαίρεση κυττάρου|διαιρείται]] κάθε 16-20 ώρες. Αυτό το ποσοστό είναι αργό, σε σύγκριση με άλλα [[βακτήριο|βακτήρια]], τα οποία συνήθως διαιρούνται σε λιγότερο από μία ώρα.<ref>{{cite book|last=Jindal|first=editor-in-chief SK|title=Textbook of pulmonary and critical care medicine|publisher=Jaypee Brothers Medical Publishers|location=New Delhi|isbn=978-93-5025-073-0|pages=525|url=http://books.google.ca/books?id=rAT1bdnDakAC&pg=PA525}}</ref> Τα μυκοβακτήρια έχουν μια [[κυτταρική δομή|εξωτερική μεμβράνη]] από λιπιδική διπλοστοιβάδα.<ref name=Niederweis2010>{{cite journal |author=Niederweis M, Danilchanka O, Huff J, Hoffmann C, Engelhardt H |title=Mycobacterial outer membranes: in search of proteins |journal=Trends in Microbiology |volume=18 |issue=3 |pages=109–16 |year=2010 |month=March |pmid=20060722 |pmc=2931330|doi=10.1016/j.tim.2009.12.005 }}</ref> Εάν γίνει [[χρώση κατά Γκραμ]], το μυκοβακτήριο της φυματίωσης είτε λαμβάνει μια ελαφριά χρώση και χαρακτηρίζεται «θετικό κατά Gram» είτε δεν χρωματίζεται, επειδή το κυτταρικό του τοίχωμα έχει υψηλή περιεκτικότητα σε [[λιπίδιο|λιπίδια]] και [[μυκολικό οξύ]].<ref name=Madison_2001>{{cite journal |author=Madison B |title=Application of stains in clinical microbiology |journal=Biotech Histochem |volume=76 |issue=3 |pages=119–25 |year=2001 |pmid=11475314 |doi=10.1080/714028138}}</ref> Το μυκοβακτήριο της φυματίωσης (MTB) είναι ανθεκτικό σε ήπια [[απολυμαντικό|απολυμαντικά]] και μπορεί να επιβιώσει σε [[ενδοσπόρια|ξηρό περιβάλλον]] για εβδομάδες. Στη φύση, το βακτήριο μπορεί να αναπτυχθεί μόνο εντός των κυττάρων ενός [[Ξενιστής|ξενιστή]] οργανισμού, όμως το ''μυκοβακτήριο της φυματίωσης'' μπορεί να καλλιεργηθεί [[in vitro|εργαστηριακά]].<ref name=Parish_1999>{{cite journal |author=Parish T, Stoker N |title=Mycobacteria: bugs and bugbears (two steps forward and one step back) |journal=Molecular Biotechnology |volume=13 |issue=3 |pages=191–200 |year=1999| pmid=10934532 |doi = 10.1385/MB:13:3:191}}</ref>
 
Με τη χρήση [[ιστολογία|ιστολογικής]] χρώσης σε [[αποχρωματισμός|αποχρωματισμένα]] δείγματα των [[πτύελο|φλεγμάτων]], οι επιστήμονες μπορούν να εντοπίσουν το μυκοβακτήριο της φυματίωσης (MTB) κάτω από κανονικό (φυσικού φωτός) μικροσκόπιο. (Τα φλέγματα αποκαλούνται επίσης και «πτύελα») Το μυκοβακτήριο της φυματίωσης διατηρεί συγκεκριμένη χρώση ακόμη και μετά από επεξεργασία με όξινο διάλυμα, γι' αυτό και ανήκει στην κατηγορία των [[οξεάντοχων βακίλων]] (AFB).<ref name=Robbins/><ref name="Madison_2001"/> Οι δύο πιο κοινές τεχνικές χρώσης οξεάντοχων οργανισμών είναι: η [[χρώση Ziehl-Neelsen]] που χρωματίζει τους οξεάντοχους βακίλους (AFB) με ένα φωτεινό κόκκινο που ξεχωρίζει σε κυανό περιβάλλον,<ref name=Stain2000>{{cite book |author= |title=Medical Laboratory Science: Theory and Practice|publisher=Tata McGraw-Hill |location=New Delhi |year=2000 |pages=473 |isbn=0-07-463223-X|url=http://books.google.ca/books?id=lciNs3VQPLoC&pg=PA473}}</ref> και η [[χρώση αουραμίνης-ροδαμίνης]] ακολουθούμενη από [[μικροσκόπιο φθορισμού|μικροσκοπία φθορισμού]].<ref>{{cite book|last=Piot|first=editors, Richard D. Semba, Martin W. Bloem; foreword by Peter|title=Nutrition and health in developing countries|year=2008|publisher=Humana Press|location=Totowa, NJ|isbn=978-1-934115-24-4|pages=291|url=http://books.google.ca/books?id=RhH6uSQy7a4C&pg=PA291|edition=2nd ed.}}</ref>
 
Το σύμπλεγμα των ''μυκοβακτηρίων της φυματίωσης'' (MTBC) περιλαμβάνει άλλα τέσσερα [[μυκοβακτήριο|μυκοβακτήρια]] που προκαλούν φυματίωση (ΤΒ): το “M«M. bovis», το “Μ«Μ. africanum,” » το “M«M. canetti», και το “M. microti”.<ref>{{cite journal |author=van Soolingen D |title=A novel pathogenic taxon of the Mycobacterium tuberculosis complex, Canetti: characterization of an exceptional isolate from Africa |journal=International Journal of Systematic Bacteriology |volume=47 |issue=4 |pages=1236–45 |year=1997 |pmid=9336935|doi=10.1099/00207713-47-4-1236 |author-separator=, |display-authors=1 |last2=Hoogenboezem |first2=T. |last3=De Haas|first3=P. E. W. |last4=Hermans |first4=P. W. «M. |last5=Koedam |first5=Mmicroti». A. |last6=Teppema |first6=K. S. |last7=Brennan|first7=P. J. |last8=Besra |first8=G. S. |last9=Portaels |first9=F.}}</ref> Το “M«M. africanum” africanum»δεν είναι ευρέως διαδεδομένο, αλλά αποτελεί σημαντική αιτία φυματίωσης σε περιοχές της Αφρικής.<ref>{{cite journal |author=Niemann S |title=Mycobacterium africanum Subtype II Is Associated with Two Distinct Genotypes and Is a Major Cause of Human Tuberculosis in Kampala, Uganda|journal=J. Clin. Microbiol. |volume=40 |issue=9 |pages=3398–405 |year=2002 |pmid=12202584 |pmc=130701|doi=10.1128/JCM.40.9.3398-3405.2002 |author-separator=, |display-authors=1 |last2=Rusch-Gerdes |first2=S. |last3=Joloba|first3=M. L. |last4=Whalen |first4=C. C. |last5=Guwatudde |first5=D. |last6=Ellner |first6=J. J. |last7=Eisenach|first7=K. |last8=Fumokong |first8=N. |last9=Johnson |first9=J. L.}}</ref><ref>{{cite journal |author=Niobe-Eyangoh SN|title=Genetic Biodiversity of Mycobacterium tuberculosis Complex Strains from Patients with Pulmonary Tuberculosis in Cameroon |journal=J. Clin. Microbiol. |volume=41 |issue=6 |pages=2547–53 |year=2003 |pmid=12791879 |pmc=156567|doi=10.1128/JCM.41.6.2547-2553.2003 |author-separator=, |display-authors=1 |last2=Kuaban |first2=C. |last3=Sorlin|first3=P. |last4=Cunin |first4=P. |last5=Thonnon |first5=J. |last6=Sola |first6=C. |last7=Rastogi |first7=N.|last8=Vincent |first8=V. |last9=Gutierrez |first9=M. C.}}</ref>  Το “M«M. bovis”bovis» ήταν μια κοινή αιτία φυματίωσης, αλλά η εισαγωγή του [[παστερίωση|παστεριωμένου γάλακτος]] έχει περιορίσει σε μεγάλο βαθμό αυτό το μυκοβακτήριο από τα προβλήματα δημόσιας υγείας στις αναπτυγμένες χώρες.<ref name=Robbins/><ref>{{cite journal |author=ThoenΤο C, Lobue P, de Kantor I |title=The importance of''Mycobacterium bovis'' as a zoonosis |journal=Vet«M. Microbiol. |volume=112 |issue=2–4 |pages=339–45 |year=2006|pmid=16387455 |doi=10.1016/j.vetmic.2005.11.047}}</ref> Τοcanetti» “M. canetti” είναι σπάνιο και φαίνεται να περιορίζεται στο [[Κέρας της Αφρικής]], αν και έχουν καταγραφεί ορισμένα περιστατικά σε Αφρικανούς μετανάστες.<ref>{{cite book|last=Acton|first=Q. Ashton|title=Mycobacterium Infections: New Insights for the Healthcare Professional|year=2011|publisher=ScholarlyEditions|isbn=978-1-4649-0122-5|pages=1968|url=http://books.google.ca/books?id=g2iFfV6uEuAC&pg=PA1968}}</ref><ref>{{cite journal|last=Pfyffer|first=GE|coauthors=Auckenthaler, R, van Embden, JD, van Soolingen, D|title=Mycobacterium canettii, the smooth variant of M. tuberculosis, isolated from a Swiss patient exposed in Africa.|journal=Emerging infectious diseases|date=1998 Oct-Dec|volume=4|issue=4|pages=631-4|pmid=9866740}}</ref> Το “M«M. microti” microti» είναι επίσης σπάνιο και εμφανίζεται συνήθως σε ανοσοκατεσταλμένα άτομα, όμως αυτό το παθογόνο μπορεί να είναι πιο συχνό από όσο νομίζουμε.<ref>{{cite journal|last=Panteix|first=G|coauthors=Gutierrez, MC, Boschiroli, ML, Rouviere, M, Plaidy, A, Pressac, D, Porcheret, H, Chyderiotis, G, Ponsada, M, Van Oortegem, K, Salloum, S, Cabuzel, S, Bañuls, AL, Van de Perre, P, Godreuil, S|title=Pulmonary tuberculosis due to Mycobacterium microti: a study of six recent cases in France.|journal=Journal of medical microbiology|date=2010 Aug|volume=59|issue=Pt 8|pages=984-9|pmid=20488936}}</ref> 
 
Άλλα γνωστά παθογόνα μυκητοβακτήρια περιλαμβάνουν τα “[[μυκοβακτήριο της λέπρας|«M. leprae]]»,” “ «[[μυκοβακτήριο avium complex|M. avium]]», και το «[[μυκοβακτήριο kansasii|M. kansasii]]». Τα δύο τελευταία είδη ανήκουν στην κατηγορία των "[[άτυπο μυκοβακτήριο|«άτυπων μυκοβακτηρίων]]"» (NTM). Τα NTM δεν προκαλούν φυματίωση ή [[λέπρα]], προκαλούν όμως πνευμονικές νόσους που προσομοιάζουν με φυματίωση.<ref name=ALA_1997>{{cite journal |title=Diagnosis and treatment of disease caused by nontuberculous mycobacteria. This official statement of the American Thoracic Society was approved by the Board of Directors, March 1997. Medical Section of the American Lung Association |journal=Am J Respir Crit Care Med |volume=156 |issue=2 Pt 2 |pages=S1–25 |year=1997 |pmid = 9279284 |author=American Thoracic Society }}</ref>
 
===Παράγοντες κινδύνου===
Γραμμή 54:
Όταν τα άτομα με ενεργό πνευμονική φυματίωση βήχουν, φτερνίζονται, μιλούν, τραγουδούν, ή φτύνουν, αποβάλουν μολυσματικά [[σταγονίδιο|σταγονίδια]] με διάμετρο από 0,5 ως 5 [[µm]]. Ένα φτέρνισμα μπορεί ν' απελευθερώσει μέχρι 40.000 σταγονίδια.<ref name=Cole_1998>{{cite journal|author=Cole E, Cook C |title=Characterization of infectious aerosols in health care facilities: an aid to effective engineering controls and preventive strategies |journal=Am J Infect Control |volume=26 |issue=4 |pages=453–64 |year=1998|pmid=9721404|doi = 10.1016/S0196-6553(98)70046-X}}</ref> Κάθε σταγονίδιο μπορεί να μεταδώσει την ασθένεια καθώς η μολυσματική δόση της φυματίωσης είναι πολύ χαμηλή. (Ένα άτομο που εισπνέει λιγότερα από 10 βακτήρια μπορεί να μολυνθεί).<ref>{{cite journal |author=Nicas M, Nazaroff WW, Hubbard A |title=Toward understanding the risk of secondary airborne infection: emission of respirable pathogens |journal=J Occup Environ Hyg |volume=2 |issue=3 |pages=143–54 |year=2005|pmid=15764538|doi = 10.1080/15459620590918466}}</ref>
 
Οι άνθρωποι με παρατεταμένη, συχνή ή στενή επαφή με ανθρώπους που έχουν φυματίωση αντιμετωπίζουν υψηλό κίνδυνο μολύνσεως, όπως εκτιμάται σε ένα ποσοστό της τάξεως του 22%.<ref name=Ahmed_2011>{{cite journal |author=Ahmed N, Hasnain S |title=Molecular epidemiology of tuberculosis in India: Moving forward with a systems biology approach |journal=Tuberculosis |volume=91|issue=5 |pages=407–3 |year=2011|pmid = 21514230|doi = 10.1016/j.tube.2011.03.006}}</ref> Ένα άτομο με ενεργό φυματίωση που δεν αντιμετωπίζεται μπορεί να μολύνει 10-15 (ή και περισσότερα) άτομα το χρόνο.<ref name="WHO2012data"/> Συνήθως, μόνο τα άτομα με ενεργό φυματίωση μπορούν να μεταδώσουν την ασθένεια. Πιστεύεται ότι τα άτομα με λανθάνουσα λοίμωξη δεν είναι μολυσματικά.<ref name=Robbins/> Η πιθανότητα μετάδοσης από το ένα άτομο στο άλλο εξαρτάται από αρκετούς παράγοντες. Αυτοί οι παράγοντες συμπεριλαμβάνουν τον αριθμό των μολυσματικών σταγονιδίων που αποβάλλει ο φορέας, την αποτελεσματικότητα του εξαερισμού στο περιβάλλον του ατόμου, τη διάρκεια της έκθεσης την [[τοξικότητα]] του [[γένος (βιολογία)|γένους]], της ''M. φυματίωσης'' και τα επίπεδα ανοσίας του ατόμου που δεν έχει μολυνθεί.<ref name=CDCcourse>{{cite web|publisher=[[Centers for Disease Control and Prevention]] (CDC), Division of Tuberculosis Elimination|url=http://www.cdc.gov/tb/education/corecurr/pdf/corecurr_all.pdf|title=Core Curriculum on Tuberculosis: What the Clinician Should Know|pg=24|edition=5th|year=2011}}</ref> Για να αποφευχθεί η μετάδοση από άτομο σε άτομο, απομονώστε τα άτομα με ενεργό ("«φανερή"») φυματίωση και χορηγείστε τους αγωγή με φάρμακα κατά της φυματίωσης. Μετά από περίπου δύο εβδομάδες αποτελεσματικής θεραπείας, οι άνθρωποι με  [[αντίσταση στα αντιβιοτικά|μη-ανθεκτικές]] ενεργές λοιμώξεις γενικά δεν παραμένουν μολυσματικοί για τους άλλους.<ref name="Ahmed_2011"/> Αν κάποιος μολυνθεί, συνήθως χρειάζεται τρεις με τέσσερις εβδομάδες πριν το άτομο που έχει μολυνθεί να μπορεί να μεταδώσει την ασθένεια σε άλλους.<ref>{{cite web | url=http://www.mayoclinic.com/health/tuberculosis/DS00372/DSECTION=3|title=Causes of Tuberculosis|accessdate=19 October 2007|date=21 December 2006|publisher=[[Mayo Clinic]]}}</ref>
 
==Παθογένεση==
Περίπου το 90% των ανθρώπων που έχουν μολυνθεί από το '' μυκοβακτήριο της φυματίωσης'' έχουν [[ασυμπτωματικός|ασυμπτωματικές]], λανθάνουσες φυματικές λοιμώξεις (που ορισμένες φορές ονομάζονται LTBI).<ref name=Book90>{{cite book|last=Skolnik|first=Richard|title=Global health 101|year=2011|publisher=Jones & Bartlett Learning|location=Burlington, MA|isbn=978-0-7637-9751-5|pages=253|url=http://books.google.ca/books?id=sBQRpj4uWmYC&pg=PA253|edition=2nd ed.}}</ref> Αυτοί οι άνθρωποι έχουν μόνο 10% πιθανότητα στη ζωή τους να γίνει η λανθάνουσα λοίμωξη, εμφανής, ενεργός φυματίωση.<ref name=Arch2009>{{cite book|last=editors|first=Arch G. Mainous III, Claire Pomeroy,|title=Management of antimicrobials in infectious diseases : impact of antibiotic resistance.|year=2009|publisher=Humana|location=Totowa, N.J.|isbn=978-1-60327-238-4|pages=74|url=http://books.google.ca/books?id=hwVFAPLYznsC&pg=PA74|edition=2nd rev. ed.}}</ref> Γι' ανθρώπους με HIV, ο κίνδυνος να εμφανίσουν ενεργό φυματίωση αυξάνεται και φτάνει σχεδόν 10% το χρόνο.<ref name=Arch2009/> Αν δεν χορηγηθεί αποτελεσματική θεραπεία, το ποσοστό θανάτου για περιπτώσεις ενεργού φυματίωσης φτάνει το 66%.<ref name=WHO2012data/>
 
Η φυματική λοίμωξη ξεκινάει όταν τα μυκοβακτήρια φτάνουν στις [[πνευμονική κυψελίδα|πνευμονικές κυψελίδες]], όπου εισέρχονται και αναπαράγονται μέσα στα [[ενδοσώματα]] των κυψελιδικών [[μακροφάγο|μακροφάγων]].<ref name=Robbins/><ref name=Houben>{{cite journal |author=Houben E, Nguyen L, Pieters J | title=Interaction of pathogenic mycobacteria with the host immune system |journal=Curr Opin Microbiol | volume=9 | issue=1 | pages=76–85 | year=2006 | pmid=16406837 | doi=10.1016/j.mib.2005.12.014}}</ref> Το κύριο μέρος της λοίμωξης στα πνευμόνια, γνωστό ως η "[[«η εστία του Ghon]]"» βρίσκεται είτε στο πάνω μέρος του κατώτερου λοβού είτε στο κατώτερο μέρος του [[πνεύμονας|ανώτερου λοβού]].<ref name=Robbins/> Η φυματίωση των πνευμόνων μπορεί επίσης να εμφανιστεί μέσω μιας λοιμώξεως στο αίμα, γνωστή ως [[εστία του Simon]]. Η εστία του Simon βρίσκεται συνήθως στα ανώτερα πνευμονικά πεδία.<ref>{{cite book|last=Khan|title=Essence Of Paediatrics|year=2011|publisher=Elsevier India|isbn=978-81-312-2804-3|pages=401|url=http://books.google.ca/books?id=gERCc6KTxwoC&pg=PA401}}</ref> Αυτή η αιμοταγενής μετάδοση μπορεί να εξαπλώσει τη λοίμωξη σε πιο απομακρυσμένα μέρη όπως οι περιφερειακοί λεμφαδένες, τα νεφρά, τον εγκέφαλο, και τα οστά.<ref name=Robbins/><ref name=Herrmann_2005>{{cite journal |author=Herrmann J, Lagrange P |title=Dendritic cells and ''Mycobacterium tuberculosis'': which is the Trojan horse? |journal=Pathol Biol (Paris) |volume=53 |issue=1|pages=35–40 |year=2005|pmid = 15620608 |doi=10.1016/j.patbio.2004.01.004}}</ref> Η φυματίωση επηρεάζει όλα τα μέρη του σώματος, ωστόσο, για άγνωστους λόγους, σπάνια επηρεάζει την [[καρδιά]], τους [[σκελετικός μυς|σκελετικούς μύες]], το [[πάγκρεας]], ή το [[θυροειδής|θυρεοειδή]].<ref>{{cite journal |author=Agarwal R, Malhotra P, Awasthi A, Kakkar N, Gupta D |pmc=1090580 |title=Tuberculous dilated cardiomyopathy: an under-recognized entity? |journal=BMC Infect Dis |volume=5 |issue=1 |page=29 |year=2005|pmid=15857515 |doi=10.1186/1471-2334-5-29}}</ref>
 
Η φυματίωση ταξινομείται ως μία από τις [[κοκκιωματώδης|κοκκιωματώδεις]] φλεγμονώδεις νόσους. Τα [[μακροφάγο|μακροφάγα]], τα [[T κύτταρο|T λεμφοκύτταρα]] , τα [[B κύτταρο|B λεμφοκύτταρα]], και οι [[ινοβλάστες]] είναι μεταξύ των κυττάρων που συγκεντρώνονται για να σχηματίσουν [[κοκκίωμα|κοκκιώματα]]. Τα [[λεμφοκύτταρο|λεμφοκύτταρα]] περικυκλώνουν τα μολυσμένα μακροφάγα. Το κοκκίωμα εμποδίζει τη διάδοση των μυκοβακτηρίων και παρέχει ένα τοπικό περιβάλλον για την αλληλεπίδραση των κυττάρων του ανοσοποιητικού συστήματος. Τα βακτήρια μέσα στο κοκκίωμα μπορεί να γίνουν αδρανή, κάτι που οδηγεί σε λανθάνουσα λοίμωξη. Ένα άλλο χαρακτηριστικό του κοκκιώματος είναι η εμφάνιση ασυνήθους θανάτου του κυττάρου ([[νέκρωση]]) στο κέντρο του [[Βλάστημα (ανατομία)|βλαστήματος]]. Με γυμνό μάτι, αυτή η νέκρωση έχει υφή μαλακού, λευκού τυριού και λέγεται  [[τυρώδης]] [[νέκρωση]].<ref name=Grosset>{{cite journal |author=Grosset J |title=Mycobacterium tuberculosis in the Extracellular Compartment: an Underestimated Adversary |journal=Antimicrob Agents Chemother |volume=47|issue=3 |pages=833–6 |year=2003|pmid = 12604509|doi = 10.1128/AAC.47.3.833-836.2003 |pmc=149338}}</ref>
 
Τα φυματικά βακτήρια μπορεί να εισχωρήσουν στο αίμα από μία περιοχή κατεστραμμένου ιστού. Μπορεί να εξαπλωθούν σ' όλο το σώμα και να δημιουργήσουν πολλές εστίες λοιμώξεως, που φαίνονται σαν μικροσκοπικά βλαστήματα στους ιστούς.<ref>{{cite book|last=Crowley|first=Leonard V.|title=An introduction to human disease : pathology and pathophysiology correlations|year=2010|publisher=Jones and Bartlett|location=Sudbury, Mass.|isbn=978-0-7637-6591-0|pages=374|url=http://books.google.ca/books?id=TEiuWP4z_QIC&pg=PA374|edition=8th ed.}}</ref> Αυτή η σοβαρή μορφή της νόσου της φυματίωσης λέγεται [[κεχροειδής φυματίωση]]. Αυτή η μορφή της φυματίωσης είναι πιο συχνή σε μικρά παιδιά και ανθρώπους που πάσχουν από τον ιό HIV.<ref>{{cite book|last=Anthony|first=Harries|title=TB/HIV a Clinical Manual.|year=2005|publisher=World Health Organization|location=Geneva|isbn=978-92-4-154634-8|pages=75|url=http://books.google.ca/books?id=8dfhwKaCSxkC&pg=PA75|edition=2nd }}</ref> Οι άνθρωποι μ' αυτή τη διάσπαρτη φυματίωση έχουν υψηλά ποσοστά θνησιμότητας (γύρω στο 30%).<ref name=Gho2008>{{cite book|last=Ghosh|first=editors-in-chief, Thomas M. Habermann, Amit K.|title=Mayo Clinic internal medicine : concise textbook|year=2008|publisher=Mayo Clinic Scientific Press|location=Rochester, MN|isbn=978-1-4200-6749-1|pages=789|url=http://books.google.ca/books?id=YJtodBwNxokC&pg=PA789}}</ref><ref>{{cite journal|last=Jacob|first=JT|coauthors=Mehta, AK, Leonard, MK|title=Acute forms of tuberculosis in adults.|journal=The American journal of medicine|date=2009 Jan|volume=122|issue=1|pages=12-7|pmid=19114163}}</ref>
 
Σε πολλούς ανθρώπους, η λοίμωξη εντείνεται και μετά φθίνει. Η καταστροφή των ιστών και η νέκρωση συχνά εξισορροπούνται με τη θεραπεία και την [[ίνωση]].<ref name=Grosset/> Ο ιστός που έχει επηρεαστεί αντικαθίσταται από ουλές και κοιλότητες που γεμίζουν με τυρώδες νεκρωτικό υλικό. Κατά τη διάρκεια της ενεργού νόσου, μερικές από αυτές τις κοιλότητες ενώνονται με τις διόδους αέρα [[βρόγχοι]] και αυτό το υλικό μπορεί να βγει με το βήχα. Αυτό το υλικό περιέχει ζωντανά βακτήρια και μπορεί να εξαπλώσει τη μόλυνση. Η θεραπεία με τα κατάλληλα [[αντιβιοτικά]] σκοτώνει τα βακτήρια κι επιτρέπει να γίνει η επούλωση. Όταν θεραπεύεται η νόσος, οι περιοχές που έχουν επηρεαστεί αντικαθίστανται από ουλώδη ιστό.<ref name=Grosset/>
 
Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα τα φυματικά βακτήρια έχουν την δυνατότητα να εισχωρήσουν στα μεσεγχυματικά βλαστικά κύτταρα του ξενιστή. Μπορούν να παραμείνουν εκεί για αόριστο χρονικό διάστημα ακόμα και αν η ασθένεια αντιμετωπιστεί επιτυχώς, οδηγώντας συχνά σε επανεμφάνιση της νόσου πολλά χρόνια ή ακόμα και δεκαετίες αργότερα.<ref>{{cite web|url=http://www.stemcellsfreak.com/2013/01/tuberculosis-bacteria-hijack-stem-cells.html|title=Stem cells act as a shelter for tuberculosis bacteria|publisher=[[StemCellFreak]]|year=2013|accessdate=31 January 2013}}</ref>
Γραμμή 80:
===Λανθάνουσα φυματίωση===
[[File:Mantoux tuberculin skin test.jpg|thumb|[[Δοκιμή Mantoux|Δερμοαντίδραση Mantoux για φυματίωση]]]] 
Η [[δοκιμή Mantoux|δερμοαντίδραση Mantoux]] χρησιμοποιείται συχνά στην εξέταση ατόμων υψηλού κινδύνου για ανάπτυξη φυματίωσης.<ref name=Clinic2009/> Σε άτομα που έχουν προηγουμένως ανοσοποιηθεί η φυματινοαντίδραση μπορεί να δώσει ψευδώς θετικά αποτελέσματα.<ref name=Rothel_2005>{{cite journal|author=Rothel J, Andersen P |title=Diagnosis of latent ''Mycobacterium tuberculosis'' infection: is the demise of the Mantoux test imminent?|journal=Expert Rev Anti Infect Ther |volume=3 |issue=6 |pages=981–93 |year=2005|pmid = 16307510|doi = 10.1586/14787210.3.6.981}}</ref> Στους πάσχοντες από  [[σαρκοείδωση]], [[νόσος Hodgkin|λέμφωμα Hodgkin]], και [[υποσιτισμός|υποσιτισμό]] μπορεί τα αποτελέσματα να είναι ψευδώς αρνητικά. Το σημαντικότερο είναι ότι άτομα με ενεργό φυματίωση μπορεί να δώσουν ψευδώς αρνητική φυματινοαντίδραση.<ref name=Robbins/> Οι [[μέθοδοι ανίχνευσης της απελευθέρωσης ιντερφερόνης-γ]] (IGRA) σε δείγμα αίματος, συνιστώνται σε άτομα στα οποία η δοκιμασία Mantoux είναι θετική.<ref name=NICE2011>{{NICE|117|Tuberculosis|2011}}</ref> Η ανοσοποίηση και τα περισσότερα [[περιβαλλοντικό μυκοβακτήριο|περιβαλλοντικά μυκοβακτήρια]] δεν επηρεάζουν τις μεθόδους IGRA, οπότε δίνουν λιγότερα  [[ψευδώς θετικό|ψευδώς θετικά]] αποτελέσματα.<ref>{{cite journal|author=Pai M, Zwerling A, Menzies D|title=Systematic Review: T-Cell–based Assays for the Diagnosis of Latent Tuberculosis Infection: An Update |journal=Ann. Intern. Med. |volume=149 |issue=3 |pages=1–9 |year=2008 |pmid=18593687 |pmc=2951987}}</ref> Τις επηρεάζουν, όμως, τα μυκοβακτήρια “M«M. szulgai,” “M»«M. marinum,” »και “M. kansasii.”.<ref>{{cite book|last=Jindal|first=editor-in-chief SK|title=Textbook of pulmonary and critical care medicine|publisher=Jaypee Brothers Medical Publishers|location=New Delhi|isbn=978-93-5025-073-0|pages=544|url=http://books.google.ca/books?id=rAT1bdnDakAC&pg=PA544}}</ref> Οι μέθοδοι IGRA μπορούν να αυξήσουν την ευαισθησία εάν εφαρμοστούν παράλληλα με τη δερματική φυματινοαντίδραση. Αν εφαρμοστούν μεμονωμένα μπορεί να έχουν μειωμένη ευαισθησία συγκριτικά με τη δερματική φυματινοαντίδραση.<ref>{{cite journal|last=Amicosante|first=M|coauthors=Ciccozzi, M, Markova, R|title=Rational use of immunodiagnostic tools for tuberculosis infection: guidelines and cost effectiveness studies.|journal=The new microbiologica|date=2010 Apr|volume=33|issue=2|pages=93-107|pmid=20518271}}</ref>
 
==Πρόληψη==
Γραμμή 114:
Περίπου το ένα τρίτο του παγκόσμιου πληθυσμού έχει μολυνθεί από το μυκοβακτήριο της φυματίωσης (M. tuberculosis). Ένα νέο περιστατικό λοίμωξης σημειώνεται παγκοσμίως κάθε λεπτό.<ref name=WHO2012data/> Ωστόσο, οι περισσότερες μολύνσεις με το M. tuberculosis δεν εξελίσσονται σε νόσο<ref name=CDC>{{cite web|publisher=[[Centers for Disease Control]]|url=http://www.cdc.gov/tb/publications/factsheets/general/LTBIandActiveTB.htm|title=Fact Sheets: The Difference Between Latent TB Infection and Active TB Disease|date=20 June 2011|accessdate=26 July 2011}}</ref> και το 90&ndash;95% των ατόμων που μολύνθηκαν παραμένουν ασυμπτωματικά.<ref name=Book90/> Εκτιμάται ότι το έτος 2007 υπήρχαν 13,7 εκατ. χρόνια περιστατικά ενεργού φυματίωσης.<ref name=WHO2009-Epidemiology/> Το 2010 διαγνώστηκαν 8,8 εκατ. νέα κρούσματα και σημειώθηκαν 1,45 εκατ. θάνατοι, οι περισσότεροι σε [[αναπτυσσόμενες χώρες]].<ref name=WHO2011/> Από τα 1,45 εκατ. ανθρώπων που πεθαίνουν, περίπου τα 0,35&nbsp;εκατ. είναι συγχρόνως προσβεβλημένα με τον ιό του AIDS (HIV).<ref name=WHO2011Control>{{cite web|title=Global Tuberculosis Control 2011|url=http://www.who.int/tb/publications/global_report/2011/gtbr11_full.pdf|work=World Health Organization|accessdate=15 April 2012|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120617064025/http://www.who.int/tb/publications/global_report/2011/gtbr11_full.pdf|archivedate=2012-06-17|url-status=dead}}</ref> 
 
Μετά το AIDS, η φυματίωση είναι η δεύτερη πιο συχνή αιτία θανάτου μεταξύ των λοιμωδών νοσημάτων.<ref name=ID10/> Από το 2005 ο απόλυτος αριθμός των κρουσμάτων φυματίωσης ("[[«επιπολασμός (επιδημιολογία)|επιπολασμός]]"») σημειώνει πτώση. Από το 2002 έχει μειωθεί ο αριθμός νέων κρουσμάτων ("[[επίπτωση (επιδημιολογία)|«επίπτωση]]"»).<ref name=WHO2011/> Η Κίνα έχει σημειώσει ιδιαίτερα σημαντική πρόοδο: από το 1990 έως το 2010 κατάφερε να μειώσει το ποσοστό θνησιμότητας κατά περίπου 80%.<ref name=WHO2011Control/> Η φυματίωση είναι συχνή σε αναπτυσσόμενες χώρες. Περίπου 80% του πληθυσμού πολλών χωρών της Ασίας και της Αφρικής έχει θετική φυματινοαντίδραση ενώ στις ΗΠΑ το ποσοστό ανέρχεται σε μόλις 5–10%.<ref name=Robbins/> Οι ειδικοί σε ιατρικά θέματα ήλπιζαν στη δυνατότητα ολοκληρωτικού ελέγχου της φυματίωσης, ωστόσο υπάρχουν διάφοροι παράγοντες που καθιστούν αυτή τη δυνατότητα απίθανη: η ανάπτυξη αποτελεσματικού εμβολίου αποδείχτηκε δύσκολη, το κόστος του εμβολίου είναι υψηλό και ο χρόνος διάγνωσης της νόσου είναι μεγάλος, η θεραπεία διαρκεί πολλούς μήνες και περισσότερα άτομα με ΗIV μολύνονται από τη φυματίωση. Η ανθεκτική στα φάρμακα νόσος εμφανίστηκε στη δεκαετία του ‘80.<ref name=Lancet11/>
[[File:TB incidence.png|thumb|left|Ετήσιος αριθμός νέων κρουσμάτων φυματίωσης. Πηγή στοιχείων [[Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας|ΠΟΥ]].<ref>{{cite web|author=World Health Organization|url=http://www.who.int/tb/publications/global_report/2008/annex_3/en/index.html|title=WHO report 2008: Global tuberculosis control|accessdate=13 April 2009|archiveurl=https://web.archive.org/web/20090726124538/http://www.who.int/tb/publications/global_report/2008/annex_3/en/index.html|archivedate=2009-07-26|url-status=dead}}</ref>]]
 
Γραμμή 124:
[[Image:Mummy at British Museum.jpg|thumb|Αιγυπτιακή [[μούμια]] στο [[Βρετανικό Μουσείο]] - διαπιστώθηκε σήψη από φυματίωση στη σπονδυλική στήλη [[μούμια|μουμιών]]  από την [[Αίγυπτο]].]]
 
Η φυματίωση έχει εμφανιστεί στους ανθρώπους από την [[αρχαιότητα]].<ref name=Lancet11>{{cite journal|last=Lawn|first=SD|coauthors=Zumla, AI|title=Tuberculosis|journal=Lancet|date=2 July 2011|volume=378|issue=9785|pages=57–72|pmid=21420161|doi=10.1016/S0140-6736(10)62173-3}}</ref> Η πρώτη σαφής ανίχνευση του  “μυκοβακτηρίου«μυκοβακτηρίου της φυματίωσης” φυματίωσης»περιλαμβάνει στοιχεία ύπαρξης της ασθένειας σε απομεινάρια βίσωνα που χρονολογούνται έως και 17.000 χρόνια πριν.<ref>{{cite journal |author=Rothschild BM |title=Mycobacterium tuberculosis complex DNA from an extinct bison dated 17,000 years before the present |journal=Clin. Infect. Dis. |volume=33 |issue=3 |pages=305–11 |year=2001|month=August |pmid=11438894 |doi=10.1086/321886 |url=http://www.journals.uchicago.edu/cgi-bin/resolve?CID001531|author-separator=, |author2=Martin LD |author3=Lev G |display-authors=3 |last4=Bercovier |first4=Helen |last5=Bar‐Gal|first5=Gila Kahila |last6=Greenblatt |first6=Charles |last7=Donoghue |first7=Helen |last8=Spigelman |first8=Mark|last9=Brittain |first9=David}}</ref> Ωστόσο, δεν είναι σαφές αν η φυματίωση προήλθε από τα βοοειδή, και μεταδόθηκε στη συνέχεια στους ανθρώπους, ή αν ξέσπασε από κάποιον κοινό πρόγονο.<ref>{{cite journal |author=Pearce-Duvet J |title=The origin of human pathogens: evaluating the role of agriculture and domestic animals in the evolution of human disease|journal=Biol Rev Camb Philos Soc |volume=81 |issue=3 |pages=369–82 |year=2006|pmid = 16672105|doi=10.1017/S1464793106007020}}</ref> Οι επιστήμονες πίστευαν παλαιότερα ότι το μυκοβακτήριο της φυματίωσης (MTBC) μεταδιδόταν στους ανθρώπους από τα ζώα κατά την εξημέρωσή τους. Ωστόσο, τα [[γονίδιο|γονίδια]] του συμπλέγματος  “Mycobaterium«Mycobaterium tuberculosis” tuberculosis» (MTBC) στους ανθρώπους έχουν εξεταστεί συγκριτικά με το MTBC στα ζώα, και η θεωρία έχει αποδειχθεί λανθασμένη. Και τα δύο στελέχη των βακτηρίων φυματίωσης έχουν ένα κοινό πρόγονο που ενδέχεται να έχει μολύνει τους ανθρώπους κιόλας από τη  [[Νεολιθική επανάσταση]].<ref>{{cite journal|last=Comas|first=I|coauthors=Gagneux, S|title=The past and future of tuberculosis research.|journal=PLoS pathogens|date=2009 Oct|volume=5|issue=10|pages=e1000600|pmid=19855821}}</ref> Σκελετικά απολιθώματα καταδεικνύουν ότι οι προϊστορικοί άνθρωποι (4000 [[Π.Χ.]]) είχαν φυματίωση. Ερευνητές διαπίστωσαν σήψη από φυματίωση στη σπονδυλική στήλη  [[μούμια|μουμιών]] από την [[Αίγυπτος|Αίγυπτο]] που χρονολογούνται από το 3000&ndash;2400 Π.Χ.<ref>{{cite journal |author=Zink A, Sola C, Reischl U, Grabner W, Rastogi N, Wolf H, Nerlich A |title=Characterization of Mycobacterium tuberculosis Complex DNAs from Egyptian Mummies by Spoligotyping |journal=J Clin Microbiol |volume=41 |issue=1 |pages=359–67 |year=2003 |pmid=12517873|doi=10.1128/JCM.41.1.359-367.2003 |pmc=149558}}</ref>  "«Φθίση"» είναι η ελληνική λέξη για το  “σαράκι,” ένας παλαιότερος όρος για την πνευμονική φυματίωση.<ref>{{cite book|title=The Chambers Dictionary.|year=1998|publisher=Allied Chambers India Ltd.|location=New Delhi|isbn=978-81-86062-25-8|pages=352|url=http://books.google.ca/books?id=pz2ORay2HWoC&pg=RA1-PA352}}</ref> Το 460 Π.Χ., ο  [[Ιπποκράτης]] αναγνώρισε τη φθίση ως την πιο ευρέως διαδεδομένη ασθένεια της εποχής. Οι πάσχοντες από φθίση είχαν υψηλό πυρετό και έβηχαν αίμα. Στις περισσότερες περιπτώσεις η φθίση ήταν θανάσιμη.<ref>Hippocrates.[https://web.archive.org/web/20050211173218/http://classics.mit.edu/Hippocrates/aphorisms.mb.txt Aphorisms.] Accessed 7 October 2006.</ref> Γενετικές έρευνες επισημαίνουν ότι η φυματίωση είχε εμφανιστεί στην [[Αμερική]] από το έτος 100 Μ.Χ.<ref>{{cite journal |author=Konomi N, Lebwohl E, Mowbray K, Tattersall I, Zhang D |title=Detection of Mycobacterial DNA in Andean Mummies |journal=J Clin Microbiol |volume=40 |issue=12 |pages=4738–40 |year=2002 |pmid=12454182|doi=10.1128/JCM.40.12.4738-4740.2002 |pmc=154635}}</ref>
 
Πριν τη [[Βιομηχανική επανάσταση]], δοξασίες συχνά συνέδεαν τη φυματίωση με τους [[βρυκόλακας|βρικόλακες]]. Σε περίπτωση θανάτου ενός μέλους οικογένειας από φυματίωση, τα άλλα μολυσμένα μέλη θα έβλεπαν σταδιακή επιδείνωση της υγείας τους. Υπήρχε η πεποίθηση ότι το άτομο που προσβαλλόταν αρχικά από φυματίωση απομυζούσε τη ζωή από τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας.<ref name=sledzik>{{cite journal |last=Sledzik |first=Paul S. |coauthors=Nicholas Bellantoni |month=June |year=1994 |title=Bioarcheological and biocultural evidence for the New England vampire folk belief |journal=American Journal of Physical Anthropology |volume=94 |issue=2 |pages=269–274|doi=10.1002/ajpa.1330940210 |url=http://www.ceev.net/biocultural.pdf |format=PDF|pmid=8085617 |issn=0002-9483}}{{dead link|date=June 2015}}</ref>
Γραμμή 136:
Οι [[Αλμπέρ Καλμέτ]] (Albert Calmette) και [[Καμίλ Γκερέν]] (Camille Guérin) σημείωσαν την πρώτη επιτυχία για την ανοσοποίηση κατά της φυματίωσης το 1906. Χρησιμοποίησαν εξασθενημένο στέλεχος του μυκοβακτηρίου των βοοειδών και ονόμασαν το εμβόλιο BCG ([[Bacillus Calmette-Guérin|βάκιλος των Calmette και Guérin]]). Το εμβόλιο BCG χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά το 1921 σε ανθρώπους στη [[Γαλλία]].<ref name=Bonah>{{cite journal |author=Bonah C|title=The 'experimental stable' of the BCG vaccine: safety, efficacy, proof, and standards, 1921–1933 |journal=Stud Hist Philos Biol Biomed Sci |volume=36 |issue=4 |pages=696–721 |year=2005 |pmid=16337557|doi=10.1016/j.shpsc.2005.09.003}}</ref> Ωστόσο, έτυχε ευρείας αποδοχής μόνο σε [[Ηνωμένες Πολιτείες|ΗΠΑ]], [[Ηνωμένο Βασίλειο]], και [[Γερμανία]] μετά τον [[ΒΠΠ|Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο]].<ref name=Comstock>{{cite journal |author=Comstock G |title=The International Tuberculosis Campaign: a pioneering venture in mass vaccination and research |journal=Clin Infect Dis |volume=19 |issue=3 |pages=528–40 |year=1994|pmid=7811874|doi=10.1093/clinids/19.3.528}}</ref> 
 
Η φυματίωση προκάλεσε μια πλέον γενικευμένη ανησυχία του κοινού κατά τον 19ο και πρώιμο 20ο αιώνα ως η [[ενδημικός|ενδημική]] νόσος των φτωχών στις πόλεις. Το 1815, ένας στους τέσσερις θανάτους στην [[Αγγλία]] οφειλόταν στην «κατανάλωση». Μέχρι το 1918, η φυματίωση προκαλούσε έναν στους έξι θανάτους στη [[Γαλλία]]. Οι ερευνητές όρισαν τη δεκαετία του 1880 τη νόσο της φυματίωσης ως μολυσματική, και στη συνέχεια τοποθετήθηκε σε λίστα με [[ασθένεια υποχρεωτικής δήλωσης|ασθένειες υποχρεωτικής δήλωσης]] στη Βρετανία. Ξεκίνησαν εκστρατείες που παρότρυναν το κοινό να αποφεύγει τις αποχρέμψεις σε δημόσιους χώρους και «παρακινούσαν» τους άπορους που είχαν προσβληθεί από την ασθένεια να εισαχθούν σε  [[σανατόριο|σανατόρια]] που έμοιαζαν με φυλακές. (Τα σανατόρια για τη μεσαία και ανώτερη τάξη προσέφεραν υψηλού επιπέδου φροντίδα και συνεχή ιατρική παρακολούθηση.)<ref name =sanatoria/> Τα σανατόρια φέρονταν να παρέχουν τα οφέλη του «φρέσκου αέρα» και της εργασίας. Ακόμα όμως και στις καλύτερες συνθήκες, 50% των ασθενών που έκαναν εισαγωγή σε αυτά πέθαιναν μετά από πέντε έτη (“περί«περί το” το»1916).<ref name =sanatoria/>
 
Τα ποσοστά της φυματίωσης άρχισαν να αυξάνονται στην Ευρώπη στην αρχή της δεκαετίας του 1600. Ο αριθμός των κρουσμάτων φυματίωσης εκτινάχθηκε τη δεκαετία του 1800 στην Ευρώπη, καθώς αποτέλεσε αιτία θανάτου περίπου 25% επί του συνόλου των θανάτων.<ref>{{cite book|last=Bloom|first=editor, Barry R.|title=Tuberculosis : pathogenesis, protection, and control|year=1994|publisher=ASM Press|location=Washington, D.C.|isbn=978-1-55581-072-6}}</ref> Η θνησιμότητα στη συνέχεια μειώθηκε κατά περίπου 90% μέχρι τη δεκαετία του 1950.<ref>{{cite book|last=Persson|first=Sheryl|title=Smallpox, Syphilis and Salvation: Medical Breakthroughs That Changed the World|year=2010|publisher=ReadHowYouWant.com|isbn=978-1-4587-6712-7|pages=141|url=http://books.google.ca/books?id=-W7ch1d6JOoC&pg=PA141}}</ref> Οι βελτιώσεις στη δημόσια υγεία μείωσαν σημαντικά τα ποσοστά της φυματίωσης ακόμα και πριν τη χρήση της [[Στρεπτομυκίνη|στρεπτομυκίνης]] και άλλων αντιβιοτικών. Ωστόσο, η ασθένεια συνέχισε να αποτελεί σημαντική απειλή για τη δημόσια υγεία. Το ίδρυμα [[Medical Research Council (UK)|Medical Research Council]] συστήθηκε στη Βρετανία το 1913, με αρχική έμφαση στην έρευνα της φυματίωσης.<ref>{{cite book|last=editor|first=Caroline Hannaway,|title=Biomedicine in the twentieth century: practices, policies, and politics|year=2008|publisher=IOS Press|location=Amsterdam|isbn=978-1-58603-832-8|pages=233|url=http://books.google.ca/books?id=o5HBxyg5APIC&pg=PA233}}</ref> 
 
Το 1946, η ανάπτυξη του αντιβιοτικού [[στρεπτομυκίνη]]ς κατέστησε δυνατή την αποτελεσματική θεραπεία και ίαση της φυματίωσης. Πριν την εφεύρεση του εν λόγω φαρμάκου, η μοναδική θεραπεία (πέρα από τα σανατόρια) ήταν η χειρουργική επέμβαση. Η «τεχνική του [[πνευμοθώρακα]]» οδηγούσε σε κατάρρευση του πνεύμονα που είχε προσβληθεί για να τον «ξεκουράσει» και να βοηθήσει τις φυματιώδεις βλάβες να θεραπευτούν.<ref>{{cite book|last=Shields|first=Thomas|title=General thoracic surgery|year=2009|publisher=Wolters Kluwer Health/Lippincott Williams & Wilkins|location=Philadelphia|isbn=978-0-7817-7982-1|pages=792|url=http://books.google.ca/books?id=bVEEHmpU-1wC&pg=PA792|edition=7th ed.}}</ref> Η εμφάνιση της πολυανθεκτικής φυματίωσης (MDR-TB) οδήγησε πάλι στην υιοθέτηση των χειρουργικών επεμβάσεων ως επιλογής εντός του αποδεκτού επιπέδου παροχής φροντίδας για την αντιμετώπιση λοιμώξεων φυματίωσης. Οι πρόσφατες χειρουργικές επεμβάσεις περιλαμβάνουν την αφαίρεση παθολογικών θωρακικών κοιλοτήτων (φυσαλίδων) στους πνεύμονες προκειμένου να μειωθεί ο αριθμός των βακτηρίων και να αυξηθεί η έκθεση των υπόλοιπων βακτηρίων σε φάρμακα στη ροή του αίματος. Η επέμβαση αυτή μειώνει ταυτόχρονα το συνολικό βακτηριδιακό φορτίο και αυξάνει την αποτελεσματικότητα της θεραπείας με συστημικά αντιβιοτικά.<ref>{{cite journal |author=Lalloo UG, Naidoo R, Ambaram A |title=Recent advances in the medical and surgical treatment of multi-drug resistant tuberculosis |journal=Curr Opin Pulm Med |volume=12|issue=3 |pages=179–85 |year=2006 |month=May |pmid=16582672 |doi=10.1097/01.mcp.0000219266.27439.52|url=http://meta.wkhealth.com/pt/pt-core/template-journal/lwwgateway/media/landingpage.htm?issn=1070-5287&volume=12&issue=3&spage=179}}</ref> Οι ειδικοί έτρεφαν την ελπίδα ότι θα εξαλείψουν πλήρως τη φυματίωση, (''βλ.''όπως την [[ευλογιά]]), ωστόσο η αύξηση των [[ανθεκτικών σε αντιβιοτικά|ανθεκτικών σε φάρμακα]] στελεχών τη δεκαετία του 1980 κατέστησε την εξάλειψη της νόσου λιγότερο δυνατή. Η επακόλουθη επανεμφάνιση της φυματίωσης είχε ως αποτέλεσμα την ανακοίνωση παγκόσμιας έκτακτης υγειονομικής ανάγκης από τον ΠΟΥ το 1993.<ref>{{cite web|title=Frequently asked questions about TB and HIV|url=http://www.who.int/tb/hiv/faq/en/index.html|work=World Health Organization|accessdate=15 April 2012|archiveurl=https://web.archive.org/web/20041225163604/http://www.who.int/tb/hiv/faq/en/index.html|archivedate=2004-12-25|url-status=live}}</ref>
 
==Κοινωνία και πολιτισμός==
 
Ο [[Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας]] και το [[ίδρυμαΊδρυμα Μπιλ και Μελίντα Γκέιτς]] (Bill and Melinda Gates Foundation) επιχορηγούν ένα νέο διαγνωστικό έλεγχο με άμεσα αποτελέσματα που διατίθεται για χρήση σε χώρες με χαμηλά και μεσαία εισοδήματα.<ref name=Xpert2011>{{cite journal|last=Lawn|first=SD|coauthors=Nicol, MP|title=Xpert® MTB/RIF assay: development, evaluation and implementation of a new rapid molecular diagnostic for tuberculosis and rifampicin resistance.|journal=Future microbiology|date=2011 Sep|volume=6|issue=9|pages=1067-82|pmid=21958145}}</ref><ref>{{cite news|url=http://www.reuters.com/article/idUSTRE6B71RF20101208 |title=WHO says Cepheid rapid test will transform TB care|work= Reuters | date=8 December 2010}}</ref> Από το 2011, πολλές φτωχές περιοχές έχουν ακόμα πρόσβαση μόνο σε μικροσκοπική εξέταση πτυέλων.<ref>{{cite journal|last=Lienhardt|first=C|coauthors=Espinal, M, Pai, M, Maher, D, Raviglione, MC|title=What research is needed to stop TB?}}</ref> Το 2010, η [[Ινδία]] είχε τα περισσότερα συνολικά κρούσματα φυματίωσης παγκοσμίως. Μια αιτία είναι η κακή διαχείριση της ασθένειας στον ιδιωτικό τομέα παροχής υπηρεσιών φροντίδας. Προγράμματα όπως το [[Αναθεωρημένο Εθνικό Πρόγραμμα Ελέγχου Φυματίωσης]] (RNTCP) βοηθούν στη μείωση των επιπέδων της φυματίωσης στους αποδέκτες υπηρεσιών δημόσιας υγείας.<ref name="Bhargava">{{cite journal |author=Anurag Bhargava, Lancelot Pinto, Madhukar Pai |title=Mismanagement of tuberculosis in India: Causes, consequences, and the way forward |journal=Hypothesis|volume=9 |issue=1 |pages=e7 |year=2011 |url=http://www.hypothesisjournal.com/?p=989}}</ref><ref>{{cite journal|last=Amdekar|first=Y|title=Changes in the management of tuberculosis.|journal=Indian journal of pediatrics|date=2009 Jul|volume=76|issue=7|pages=739-42|pmid=19693453}}</ref>
 
==Έρευνα==
Γραμμή 152:
 
==Στα ζώα==
Τα μυκοβακτήρια μολύνουν πολλά διαφορετικά ζώα, όπως τα πουλιά ,<ref>{{cite journal|last=Shivaprasad|first=HL|coauthors=Palmieri, C|title=Pathology of mycobacteriosis in birds.|journal=The veterinary clinics of North America. Exotic animal practice|date=2012 Jan|volume=15|issue=1|pages=41-55, v-vi|pmid=22244112}}</ref> τα τρωκτικά,<ref>{{cite journal|last=Reavill|first=DR|coauthors=Schmidt, RE|title=Mycobacterial lesions in fish, amphibians, reptiles, rodents, lagomorphs, and ferrets with reference to animal models.|journal=The veterinary clinics of North America. Exotic animal practice|date=2012 Jan|volume=15|issue=1|pages=25-40, v|pmid=22244111}}</ref> και τα ερπετά.<ref>{{cite journal|last=Mitchell|first=MA|title=Mycobacterial infections in reptiles.|journal=The veterinary clinics of North America. Exotic animal practice|date=2012 Jan|volume=15|issue=1|pages=101-11, vii|pmid=22244116}}</ref> Το υποείδος “Μυκοβακτήριο«Μυκοβακτήριο της φυματίωσης”φυματίωσης» δεν εμφανίζεται συχνά στα άγρια ζώα.<ref>{{cite book|last=Wobeser|first=Gary A.|title=Essentials of disease in wild animals|year=2006|publisher=Blackwell Publ.|location=Ames, Iowa [u.a.]|isbn=978-0-8138-0589-4|pages=170|url=http://books.google.ca/books?id=JgyS6fxVasYC&pg=PA170|edition=1st ed.}}</ref> Μια προσπάθεια που έγινε για την εξάλειψη της φυματίωσης των βοοειδών που προκαλεί το βακτήριο  “[[Mycobacterium“Mycobacterium bovis]]” »από τα βοοειδή και τα κοπάδια ελαφιών της [[Νέα Ζηλανδία|Νέας Ζηλανδίας]] στέφθηκε με σχετική επιτυχία.<ref>{{cite journal|last=Ryan|first=TJ|coauthors=Livingstone, PG, Ramsey, DS, de Lisle, GW, Nugent, G, Collins, DM, Buddle, BM|title=Advances in understanding disease epidemiology and implications for control and eradication of tuberculosis in livestock: the experience from New Zealand.|journal=Veterinary microbiology|date=2006 Feb 25|volume=112|issue=2-4|pages=211-9|pmid=16330161}}</ref> Οι προσπάθειες στη Μεγάλη Βρετανία υπήρξαν λιγότερο επιτυχημένες.<ref>{{cite journal|last=White|first=PC|coauthors=Böhm, M, Marion, G, Hutchings, MR|title=Control of bovine tuberculosis in British livestock: there is no 'silver bullet'.|journal=Trends in microbiology|date=2008 Sep|volume=16|issue=9|pages=420-7|pmid=18706814}}</ref><ref>{{cite journal|last=Ward|first=AI|coauthors=Judge, J, Delahay, RJ|title=Farm husbandry and badger behaviour: opportunities to manage badger to cattle transmission of Mycobacterium bovis?|journal=Preventive veterinary medicine|date=2010 Jan 1|volume=93|issue=1|pages=2-10|pmid=19846226}}</ref>
 
==Παραπομπές==
Γραμμή 160:
{{βικιλεξικό}}
{{commonscat}}
* [https://webeody.archive.org/web/20070927100412/http://www.keel.orggov.gr/articlesdisease/topicfymatiosi/?id=58] Φυματίωση — Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων]
* [https://web.archive.org/web/20071015085515/http://paidiatros.gr/81/page7.html] Κέντρο παιδιατρικής μέριμνας
 
* [https://web.archive.org/web/20071012000605/http://iator.gr/tsoytsos%20kanpnisma/fymatiosi.htm] Φυματίωση - ΙΑΤΩΡ Τσούτσος
* [https://web.archive.org/web/20070927100412/http://www.keel.org.gr/articles/topic/?id=58] Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων
* [https://web.archive.org/web/20070930035123/http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_world_2_29/04/2007_225044] Η Καθημερινή/''"Έξαρση της φυματίωσης στην Ελλάδα"''
* [http://lung.gr/2008/10/%CF%86%CF%85%CE%BC%CE%B1%CF%84%CE%AF%CF%89%CF%83%CE%B7/] Lung.gr - Κατευθυντήριες Οδηγίες (Guidelines) για την αντιμετώπιση της Φυματίωσης
* [http://lung.gr/2008/10/%CE%BC%CE%B7-%CF%86%CF%85%CE%BC%CE%B1%CF%84%CE%B9%CF%8E%CE%B4%CE%B5%CE%B9%CF%82-%CE%BC%CF%85%CE%BA%CE%BF%CE%B2%CE%B1%CE%BA%CF%84%CE%B7%CF%81%CE%B9%CE%B4%CE%B9%CE%B1%CE%BA%CE%AD%CF%82-%CE%BB%CE%BF/] Lung.gr - Κατευθυντήριες Οδηγίες (Guidelines) για την αντιμετώπιση Μη-φυματιωδών μυκοβακτηριδιακών λοιμώξεων