Πλανήτης νάνος: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
μ →Υποψήφιοι πλανήτες νάνοι: αλλαγή σε επίσημη ονομασία |
μΧωρίς σύνοψη επεξεργασίας |
||
Γραμμή 2:
[[Αρχείο:Pluto_and_its_satellites_(2005)_without_labels.jpg|right|thumb|200px|Ο Πλούτωνας και οι δορυφόροι του]]
[[Αρχείο:Haumea and moons.jpeg|thumb|Η Χαουμέια και οι δορυφόροι της.]]
'''Πλανήτης νάνος''' ή '''νάνος πλανήτης''', όπως έχει οριστεί από τη [[Διεθνής Αστρονομική Ένωση|Διεθνή Αστρονομική Ένωση]] (ΔΑΕ), είναι το [[ουράνιο σώμα]] το οποίο περιφέρεται γύρω από τον [[Ήλιος|Ήλιο]], διαθέτει αρκετή [[μάζα]] και [[βαρύτητα]] ώστε να έχει σφαιρικό σχήμα, η ζώνη τροχιάς που διανύει δεν είναι
Αυτός ο όρος προέκυψε το [[2006]] ως τρόπος κατηγοριοποίησης των σωμάτων του [[ηλιακό σύστημα|ηλιακού συστήματος]], έπειτα από την ανακάλυψη όλο και μεγαλύτερων [[Μεταποσειδώνειο αντικείμενο|μεταποσειδώνιων αντικειμένων]], με αποκορύφωμα την ανακάλυψη της [[Έρις (πλανήτης νάνος)|Έριδας]] το 2005. Τα σώματα που έχουν
Η [[Διεθνής Αστρονομική Ένωση|ΔΑΕ]] αναγνωρίζει πέντε πλανήτες νάνους, τη [[Δήμητρα (πλανήτης νάνος)|Δήμητρα]], τον [[Πλούτωνας (πλανήτης νάνος)|Πλούτωνα]], την [[Έρις (πλανήτης νάνος)|Έριδα]], το [[Μακεμάκε (πλανήτης νάνος)|Μακεμάκε]] και τη [[Χαουμέια (πλανήτης νάνος)|Χαουμέια]]<ref>[http://planetarynames.wr.usgs.gov/append7.html#DwarfPlanets USGS:Dwarf Planets and their systems], ανακτήθηκε 16 Οκτωβρίου 2009</ref>, όμως μόνο η Δήμητρα και ο Πλούτωνας έχουν παρατηρηθεί αρκετά ώστε να γνωρίζουμε ότι ανήκουν στην κατηγορία αυτή. Η Έρις έγινε δεκτή επειδή έχει μεγαλύτερη μάζα από τον Πλούτωνα. Επιπλέον, η [[Διεθνής Αστρονομική Ένωση|ΔΑΕ]] αποφάσισε ότι όλα τα σώματα με όνομα και [[απόλυτο μέγεθος]] μικρότερο από +1 είναι νάνοι πλανήτες, όπως ο Μακεμάκε και η Χαουμέια. Προς το παρόν υπάρχουν περίπου 40 [[υποψήφιοι πλανήτες νάνοι]].
Γραμμή 15:
Ο [[Άλαν Στερν]] και ο Χάρολντ Φ. Λέβισον εισήγαγαν μία παράμετρο Λ, που εκφράζει την πιθανότητα μίας προσέγγισης με αποτέλεσμα μία αλλαγή στην τροχιά. Η τιμή της παραμέτρου στο μοντέλο του Στερν είναι ανάλογη με το τετράγωνο της μάζας και αντιστρόφως ανάλογο με την περίοδο<ref name=stern/>. Σύμφωνα με τους συγγραφείς, αυτή η τιμή μπορεί να βοηθήσει στην εκτίμηση της ικανότητας ενός αντικειμένου να καθαρίσει την τροχιά του. Ένα κενό πέντε μονάδων της λαμπρότητας στο Λ βρέθηκε ανάμεσα στον μικρότερο βραχώδη πλανήτη και τους μεγαλύτερους αστεροειδής και μεταποσειδώνια αντικείμενα.<ref name=soter/>
Χρησιμοποιώντας αυτή την παράμετρο, ο [[Στίβεν Σότερ]] και άλλοι αστρονόμοι επιχειρηματολόγησαν για τον διαχωρισμό μεταξύ των πλανητών νάνων και τους άλλους οκτώ πλανήτες που βασίζεται στην ανικανότητά τους να
=== Μέγεθος και μάζα ===
Γραμμή 22:
[[Αρχείο:Dwarf planet masses.png|thumb|left|Οι σχετικές μάζες των 5 γνωστών πλανητών νάνων, μαζί με το Χάροντα. Η μάζα του Μακεμάκε είναι κατά προσέγγιση.]]
[[Αρχείο:Masses of dwarf planets vs Luna.png|thumb|left|Οι ίδιες 6 μάζες σχετικά με αυτήν της Σελήνης.]]
Το ανώτερο και το κατώτερο όριο μεγέθους και μάζας για τους πλανήτες νάνους δεν έχει καθοριστεί από τη ΔΑΕ. Δεν έχει καθοριστεί ανώτερο όριο, και έτσι ένα σώμα μεγαλύτερο ή με περισσότερη μάζα από τον [[Ερμής (πλανήτης)|Ερμή]] που δεν έχει
Εμπειρικές παρατηρήσεις δείχνουν ότι το κατώτερο όριο μπορεί να διαφέρει ανάλογα με τη σύσταση του αντικειμένου. Για παράδειγμα, στη ζώνη των αστεροειδών, η Δήμητρα, με διάμετρο 950 χιλιόμετρα, είναι το μόνο σώμα γνωστό προς το παρόν, που έχει σφαιρικό σχήμα λόγω της βαρύτητάς της (αν και η Εστία μπορεί κάποτε να ήταν και αυτή). Για αυτό, έχει προταθεί ότι το όριο στο οποίο άλλα σώματα που αποτελούνται από βράχο και πάγο όπως η Δήμητρα που παίρνουν σφαιρικό σχήμα είναι τα 900 χιλιόμετρα. Άλλα σώματα με περισσότερο πάγο όπως τα [[Μεταποσειδώνειο αντικείμενο|μεταποσειδώνια αντικείμενα]] έχουν λιγότερο στιβαρά εσωτερικά μεγέθη και έτσι μπορούν πιο εύκολα να αποκτήσουν σφαιρικό σχήμα χάρις στη βαρύτητά τους. Το μικρότερο παγωμένο σώμα που έχει καταφέρει υδροστατική ισορροπία είναι ο [[Μίμας (δορυφόρος)|Μίμας]], ενώ το μεγαλύτερο ακανόνιστο είναι ο [[Πρωτέας (δορυφόρος)|Πρωτέας]]: και τα δύο σώματα έχουν διάμετρο λίγο πάνω από 400 χιλιόμετρα (250 μίλια). Ο Μάικλ Μπράουν (ένας από τους κορυφαίους επιστήμονες στο πεδίο που ανακάλυψε την Έριδα και άλλα σώματα) προτείνει ότι το κατώτερο όριο για ένα παγωμένο πλανήτη νάνο είναι κοντά στα 400 χιλιόμετρα.
|