Αθανάσιος Ψαλίδας: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
→Η επιρροή του στα Ιωάννινα: εκφραστικές, συντακτικές βελτιώσεις κι εισαγωγή συνδέσμου |
Εισαγωγή χωριστού τμήματος για το έργο του |
||
Γραμμή 7:
===Οι σπουδές του σε Ρωσία και Αυστρία===
Αφού τελείωσε τα ανώτερα σχολεία στην γενέτειρά του το 1785 έκανε το μεγάλο ταξίδι προς τον αδερφό του Μιχαήλ στο [[Νίζνι Νόβγκοροντ|Νίζνι Νοβγκοροντ]] της [[Ρωσία|Ρωσικής Αυτοκρατορίας]] και συνέχισε την εκπαίδευσή του στη [[:uk:Полтавська слов'янська семінарія|Σλαβική Ιερατική Σχολή της Πολτάβα]] (1785-1787), που είχε ιδρύσει ο επίσκοπος [[Ευγένιος Βούλγαρης]] το 1776. Στη συνέχεια, το 1787 μετέβη στη Βιέννη, συνοδεύοντας τον νεαρό Θεοχάρη [[Κεφαλάδες|Κεφαλά]], γιο του πλούσιου βαρώνου [[Θεοχάρης Ολύμπιος|Θεοχάρη Ολύμπιου]] [[Κεφαλάδες|Κεφαλά]], προεστού της [[Θεσσαλία|Θεσσαλίας]]. Εκεί θα διαμείνει για αρκετά χρόνια (1787-1795), αναπτύσσοντας μία πλούσια δραστηριότητα, σπουδαστική, συγγραφική και εκδοτική. Αρχικά παρακολούθησε στο Πανεπιστήμιο της Βιέννης μαθήματα ιατρικής, φιλοσοφίας, ελληνικής και λατινικής φιλολογίας, φυσικής, μαθηματικών, χημείας καθώς και ξένων γλωσσών: Γαλλικά, Γερμανικά και Ιταλικά.
Το 1791 εξέδωσε το φιλοσοφικό έργο του «''Αληθής Ευδαιμονία''», γραμμένο σε αρχαΐζοντα ελληνικά και στα λατινικά. Με το έργο αυτό επανεξετάζει και επανατοποθετεί θεμελιώδη ζητήματα του [[Διαφωτισμός|Διαφωτισμού]], όπως η ύπαρξη του Θεού, η [[αθανασία]], η μετά θάνατον ανταμοιβή, η ελευθερία του ανθρώπου και τα όριά της. Στο έργο αυτό αναφέρει ως πρώτος Έλληνας αποσπάσματα από το φιλόσοφο του ορθολογισμού [[Ιμμάνουελ Καντ]],<ref name=":0">{{Cite web|url=https://books.google.at/books?id=tFqXDwAAQBAJ&pg=PA46&lpg=PA46&dq=athanasios+psalidas+wien&source=bl&ots=-41AwTuFWT&sig=ACfU3U35_77md6CHk3vCKUAZCveFkCMYHA&hl=en&sa=X&ved=2ahUKEwio-P-_guPnAhWNRBUIHXE3ChMQ6AEwD3oECAcQAQ#v=onepage&q=athanasios%20psalidas%20wien&f=false|title=The Rennaisance of the Levant: Arabic and Greek discourses of Reform in the Age of Nationalism|last=Kreuz|first=Michael|ημερομηνία=2019|website=|publisher=Walter de Gruyter GmbH|archiveurl=|archivedate=21 Φεβρουαρίου 2020|accessdate=}}</ref> που πριν λίγα χρόνια είχε εκδώσει στα γερμανικά το μνημειώδες έργο του ''Κριτική του Ορθού Λόγου'' (1781) και ''Κριτική του Πρακτικού Λόγου(''1787). Φαίνεται επίσης οτι ο Ψαλίδας είχε διαβάσει κι επηρρεαστεί και από τους εμπειριστές φιλοσόφους [[Τζων Λοκ|Τζον Λοκ]], [[Μπαρούχ Σπινόζα]], [[Τόμας Χομπς]] και [[Γκότφριντ Βίλχελμ Λάιμπνιτς|Γκότφριντ Βιλχελμ Λάιμπνιτς]]<ref name=":0" />.▼
Παράλληλα με τις σπουδές του ο Ψαλίδας πρόσφερε τις υπηρεσίες του σε ελληνικές εκδοτικές επιχειρήσεις και τυπογραφεία συμπατριωτών του στη Βιέννη, όπως των [[Αδερφοί Μαρκίδες Πούλιου|αδερφών Μαρκίδη Πούλιου]] από τη [[Σιάτιστα]]. Εκείνη την εποχή άρχισε να συγγράφει και σημαντικό αριθμό βιβλίων. Από το 1791 που άρχισε να εκδίδεται η πρώτη ελληνική «[[Εφημερίς (εφημερίδα Βιέννης)|Εφημερίς]]» ο Ψαλίδας συγκαταλέγεται στους συνεργάτες των εκδοτών της αδερφών Μαρκίδη Πούλιου κι είναι αρκετά πιθανό να συνάντησε τον [[Ρήγας Βελεστινλής|Ρήγα Βελεστινλή]] που ήρθε εκείνο τον καιρό στην πόλη από το [[Βουκουρέστι]], επίσης για να εκδώσει έργα του στο ίδιο τυπογραφείο της οδού Rotenturmstraße.
Το 1791 μετέφρασε από τα γερμανικά και δημοσίευσε την "Αριθμητική" του αυστριακού μαθηματικού Metzburg. Το 1792 εκδίδει με τον Ιωάννη Καρατζά από την [[Κύπρος|Κύπρο]] (ο οποίος εκτελέστηκε το 1798 μαζί με τον [[Ρήγας Φεραίος|Ρήγα]]) το «Έρωτος αποτελέσματα». Πρόκειται για το πρώτο (σωζόμενο) έντυπο ελληνικό λογοτεχνικό πεζογράφημα. Κύριο θέμα του έργου είναι ο έρωτας. Ο τρόπος ανάπτυξής του εκφράζει τις νεωτεριστικές φιλοσοφικές ιδέες που διαμορφώθηκαν στο πλαίσιο του Διαφωτισμού σχετικά με τη φυσική καταγωγή των παθών, για τα οποία κανείς δεν έπρεπε να ντρέπεται αλλά να τα αποδέχεται. Το έργο περιλαμβάνει πολλά φαναριώτικα στιχουργήματα. Η επιτυχία του ήταν αξιοσημείωτη και τυπώθηκε πέντε φορές από το 1792 ως το 1836.▼
▲Το 1795 ο Ψαλίδας ετοιμάζει ένα μεγάλο αριθμό έργων καθώς και επιστημονικών μεταφράσεων καθηγητών του. Στη Βιέννη ερωτεύτηκε και παντρεύτηκε 1793 τη Josepha, κόρη του ράφτη Joseph Schicktanz, η οποία όμως πέθανε απροσδόκητα σε ηλικία μόλις 22 ετών.
===Η επιστροφή στην πατρίδα κι η διδασκαλία του===
Γραμμή 37 ⟶ 33 :
Ορίστηκε διευθυντής του σχολείου [[Λευκάδα|Λευκάδας]], όπου και πέθανε λίγο αργότερα, στις 20 Ιουλίου 1829 σε ηλικία 62 ετών.
== Έργο ==
Ο Ψαλίδας εξέδωσε μερικά βιβλία κατά τη νεαρή του ηλικία, όσο ζούσε στη Βιέννη, όπου είχε και πρόσβαση σε ένα από τα πρώτα τυπογραφεία με ελληνικά βιβλία, αυτο των [[Αδερφοί Μαρκίδες Πούλιου|αδελφών Μαρκίδη Πούλιου]].
▲Το 1791, στα 24 του, εξέδωσε το φιλοσοφικό έργο του «''Αληθής Ευδαιμονία''», γραμμένο σε αρχαΐζοντα ελληνικά και στα λατινικά. Με το έργο αυτό επανεξετάζει και επανατοποθετεί θεμελιώδη ζητήματα του [[Διαφωτισμός|Διαφωτισμού]], όπως η ύπαρξη του Θεού, η [[αθανασία]], η μετά θάνατον ανταμοιβή, η ελευθερία του ανθρώπου και τα όριά της. Στο έργο αυτό αναφέρει ως πρώτος Έλληνας αποσπάσματα από το φιλόσοφο του ορθολογισμού [[Ιμμάνουελ Καντ]],<ref name=":0">{{Cite web|url=https://books.google.at/books?id=tFqXDwAAQBAJ&pg=PA46&lpg=PA46&dq=athanasios+psalidas+wien&source=bl&ots=-41AwTuFWT&sig=ACfU3U35_77md6CHk3vCKUAZCveFkCMYHA&hl=en&sa=X&ved=2ahUKEwio-P-_guPnAhWNRBUIHXE3ChMQ6AEwD3oECAcQAQ#v=onepage&q=athanasios%20psalidas%20wien&f=false|title=The Rennaisance of the Levant: Arabic and Greek discourses of Reform in the Age of Nationalism|last=Kreuz|first=Michael|ημερομηνία=2019|website=|publisher=Walter de Gruyter GmbH|archiveurl=|archivedate=21 Φεβρουαρίου 2020|accessdate=}}</ref> που πριν λίγα χρόνια είχε εκδώσει στα γερμανικά το μνημειώδες έργο του ''Κριτική του Ορθού Λόγου'' (1781) και ''Κριτική του Πρακτικού Λόγου(''1787). Φαίνεται επίσης οτι ο Ψαλίδας είχε διαβάσει κι επηρρεαστεί και από τους εμπειριστές φιλοσόφους [[Τζων Λοκ|Τζον Λοκ]], [[Μπαρούχ Σπινόζα]], [[Τόμας Χομπς]] και [[Γκότφριντ Βίλχελμ Λάιμπνιτς|Γκότφριντ Βιλχελμ Λάιμπνιτς]]<ref name=":0" />.
▲Το ίδιο έτος (1791) μετέφρασε από τα γερμανικά και δημοσίευσε την "Αριθμητική" του αυστριακού μαθηματικού Metzburg. Το 1792 εκδίδει με τον [[Ιωάννης Καρατζάς (λόγιος)|Ιωάννη Καρατζά]] από την [[Κύπρος|Κύπρο]] (ο οποίος εκτελέστηκε το 1798 μαζί με τον [[Ρήγας Φεραίος|Ρήγα]]) το «Έρωτος αποτελέσματα». Πρόκειται για το πρώτο (σωζόμενο) έντυπο ελληνικό λογοτεχνικό πεζογράφημα. Κύριο θέμα του έργου είναι ο έρωτας. Ο τρόπος ανάπτυξής του εκφράζει τις νεωτεριστικές φιλοσοφικές ιδέες που διαμορφώθηκαν στο πλαίσιο του Διαφωτισμού σχετικά με τη φυσική καταγωγή των παθών, για τα οποία κανείς δεν έπρεπε να ντρέπεται αλλά να τα αποδέχεται. Το έργο περιλαμβάνει πολλά φαναριώτικα στιχουργήματα. Η επιτυχία του ήταν αξιοσημείωτη και τυπώθηκε πέντε φορές από το 1792 ως το 1836.
Το 1795 ο Ψαλίδας ετοίμαζε ένα μεγάλο αριθμό έργων καθώς και επιστημονικών μεταφράσεων καθηγητών του, η πρόωρη φυγή του όμως διέκοψε τα σχέδια για έκδοσή τους.
==Αναφορές==
| |||