Μικρασιατική Καταστροφή: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
→Η τουρκική αντεπίθεση: αφαιρώ προτάσεις ατεκμηρίωτες καί pov~~~~ |
|||
Γραμμή 42:
Σε αντίθεση με τους Έλληνες αξιωματικούς, οι οποίοι βρίσκονταν σε πλάνη, ο [[Κεμάλ Ατατούρκ]] γνώριζε πολύ καλά τις δυνάμεις του στρατού αλλά και τις μαχητικές ικανότητες του αντιπάλου στρατοπέδου. Χαρακτηριστικό είναι ότι από τους 177.000 Έλληνες στρατιώτες, μόνο οι 70.000 ήταν μάχιμοι στην πρώτη γραμμή ενώ οι υπόλοιποι απασχολούνταν σε διοικητικές υπηρεσίες, φρουρές συγκοινωνιακών γραμμών, σταθμῶν, αποθηκών, νοσοκομείων, λιμανιών, αποσπάσματα καταδίωξης ατάκτων, ληστών κ.λ.π.. Ο τουρκικός στρατός είχε φροντίσει να εφοδιαστεί με καινούρια ανεπτυγμένα πυροβόλα, τα οποία τελικά έκριναν την έκβαση της μάχης στο Αφιόν Καραχισάρ. Σε αντίθεση με τους Έλληνες αξιωματικούς, οι οποίοι είχαν κερδίσει αξιώματα χωρίς να έχουν πολεμήσει σε πεδία μαχών, οι Τούρκοι αξιωματικοί είχαν λάβει μέρος σε πολλές δύσκολες μάχες και είχαν κερδίσει επάξια τον βαθμό τους.{{παραπομπή}} Σημαντικό ρόλο διαδραμάτισε και το Ιππικό του [[Κεμάλ Ατατούρκ|Κεμάλ]] του οποίου ο σκοπός ήταν να ανακόψει τον εφοδιασμό των Ελλήνων και ταυτόχρονα να ξεσηκώσει τους [[πληθυσμός|πληθυσμούς]] των υπό κατοχή περιοχών σε εξέγερση. Από την άλλη πλευρά ο Ελληνικός στρατός, ταλαιπωρημένος από τις μάχες, ήταν δυσκίνητος και ανοργάνωτος. Ο πολεμικός εξοπλισμός ήταν αρχαϊκός ενώ η τροφοδοσία των ενόπλων δυνάμεων δυσλειτουργούσε.
[[Αρχείο:Greek soldiers at Afyon Karahisar, 1922.jpg|thumb|Έλληνες στρατιώτες στο Αφιόν Καραχισάρ.]]
Στις 4:30 π.μ. της [[6 Αυγούστου]] του 1922, ο τουρκικός στρατός επιχείρησε δύο ανεξάρτητες μεταξύ τους ενέργειες που είχαν διερευνητικό χαρακτήρα, προσβάλλοντας ευάλωτα σημεία των ελληνικών γραμμών άμυνας. Στη δεύτερη από τις δύο περιπτώσεις (η πρώτη αποκρούστηκε με επιτυχία) οι εχθρικές δυνάμεις κτύπησαν την Ορτάντζα του τομέα Μπουλαντάν, με αποτέλεσμα να διασπάσουν τη γραμμή της και με συνέπεια τη σύμπτυξη των Ελλήνων μαχητών<ref>[http://efimeris.nlg.gr/ns/pdfwin.asp?c=125&dc=6&db=2&da=1930 [[Πολύμερος Μοσχοβίτης]], άρθρο στην εφημερίδα "Έθνος" της [[6 Φεβρουαρίου]] [[1930]] με (γενικό) τίτλο "Πως διελύθη ο στρατός που νικούσε δέκα χρόνια" Ανακτήθηκε από την ιστοσελίδα της Εθνικής Βιβλιοθήκης Ελλάδος στις 28/12/2019]{{Dead link|date=Ιανουάριος 2020 }}</ref>. Τα ξημερώματα (ώρα 4:00 π.μ.) της [[13 Αυγούστου|13ης Αυγούστου]] του 1922 ο τουρκικός στρατός, αποτελούμενος από συνολική δύναμη 17 Μεραρχιών (Ι και ΙΙ Στρατιές, υπό τους Νουρεδδίν πασά και Γιακούπ Σεβδή πασά, αντίστοιχα) επιτέθηκε από δύο πλευρές (κύριος και δευτερεύον Τομείς) στις ελληνικές δυνάμεις του [[Αφιόν Καραχισάρ]], που τις αποτελούσαν 9 Μεραρχίες πεζικού<ref>[http://efimeris.nlg.gr/ns/pdfwin.asp?c=125&dc=3&db=2&da=1930 Έκθεση στρατηγού Νίκου Τρικούπη ([[Πολύμερος Μοσχοβίτης]], "Πως διελύθη ο στρατός που νικούσε δέκα χρόνια", σειρά άρθρων στην εφημερίδα "Έθνος", [[1930]]) Ανακτήθηκε στις 27/12/2019]{{Dead link|date=Ιανουάριος 2020 }}</ref>. Η επίθεση των Τούρκων, την οποία διεύθυνε ο ίδιος ο Κεμάλ (από κοινού με τον [[Ισμέτ Ινονού|Ισμέτ πασά]], διοικητή του Δυτικού Μετώπου και το Φεβζή πασά, πρωθυπουργό και Αρχηγό του Γενικού Επιτελείου του τουρκικού στρατού) ήταν αναμενόμενη, όμως παρόλ' αυτά αιφνιδίασε με την σφοδρότητά της την ηγεσία του Ελληνικού στρατού, που περίμενε να αντιμετωπίσει άτακτα σώματα. Το πυροβολικό του Νουρεδδίν (250 πυροβόλα έναντι 100 Ελληνικών) σε συνεργασία με το Ιππικό (συνολικά 2 Σ.Σ. εκ των οποίων το ένα υπό το Φαχρεδδίν πασά, αποτελούμενο από τρεις Μεραρχίες κι έπειτα από βραδινή πορεία στην δύσβατη -και αφύλακτη από ελληνικές μονάδες- περιοχή του Αχούρ Νταγ, εισέδυσε σε ένα κενό περίπου 15 χλμ. που υπήρχε στο κέντρο της Ι Ελληνικής Μεραρχίας και έτσι βρέθηκε στα νώτα των Ελλήνων μαχητών<ref>[https://www.onalert.gr/enoples-dynameis/13_Aygoystoy_1922_Oi_ordes_toy_Kemal_epitithentaito_ellhniko_metopo_katarreei/94293/ "Οι ορδές του Κεμάλ επιτίθενται" Ανακτήθηκε στις 10/1/2020]</ref>) ανάγκασαν σε ελάχιστο χρόνο την 1η & 4η μεραρχία στρατού σε υποχώρηση. Παράλληλα και επί διήμερο (13-14 Αυγούστου) οι δυνάμεις του Σεβδή απασχολούσαν υπέρτερες Ελληνικές μονάδες στο δευτερεύοντα Τομέα έως το [[Εσκί Σεχίρ]].
Δύο μέρες αργότερα ο ελληνικός στρατός είχε αυτοκαταστραφεί. Στον νότο είχαν εγκλωβιστεί δύο σώματα στρατού, του [[Αθανάσιος Φράγκος|Αθανασίου Φράγκου]] και του [[Νικόλαος Τρικούπης|Νικολάου Τρικούπη]].<ref>Ο [[Νικόλαος Τρικούπης]], ύστερα από την ανάκληση του [[Γεώργιος Χατζανέστης|Χατζανέστη]], διορίστηκε στρατηγός χωρίς να προλάβει να ασκήσει τα καθήκοντα του αφού αιχμαλωτίστηκε από τον τουρκικό στρατό.</ref> Στις 17 Αυγούστου ο στρατός του [[Νικόλαος Τρικούπης|Νικολάου Τρικούπη]] περικυκλώθηκε από τους Τούρκους και σταδιακά διασπάστηκε με αποτέλεσμα στις 20 Αυγούστου ο Τρικούπης και η φάλαγγα του, η οποία συμπεριλάμβανε δύο στρατηγούς διοικητές Σωμάτων, ένα μέραρχο, 190 αξιωματικούς και 4.500 οπλίτες, να παραδοθούν. Στο Βορρά, το Γ΄ Σώμα Στρατού δεν είχε ιδιαίτερες απώλειες, επειδή το κύριο βάρος της τουρκικής επίθεσης το είχαν δεχτεί οι μεραρχίες του νότου. Στις 24 Αυγούστου έφτασε με όλα του τα πολεμοφόδια στην [[Προύσα]] και συνέχισε την πορεία του προς τα παράλια. Βέβαια υπήρξαν περιστατικά διάλυσης, όπως η αποκοπή και η αιχμαλώτιση της 11ης μεραρχίας από τους Τούρκους. Χαρακτηριστικό παράδειγμα πειθαρχίας επέδειξε η [[Ανεξάρτητη Μεραρχία]] υπό τον Δημήτριο Θεοτόκη, η οποία μέσα στον γενικό πανικό που υπήρχε διατήρησε την πειθαρχία της και κατευθύνθηκε με μηδαμινές απώλειες στα ελληνικά παράλια της Μικράς Ασίας. Ο κύριος λόγος της επιτυχίας της μεραρχίας ήταν η ειλικρίνεια που έδειξαν οι αξιωματικοί της απέναντι στους στρατιώτες για τις δυσκολίες της κατάστασης που αντιμετώπιζαν, γεγονός που επέδρασε σημαντικά στην ψυχολογία των στρατιωτών και τους συσπείρωσε.
| |||