Έπος: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας |
|||
Γραμμή 1:
{{πηγές|13|11|2009}}
== Το '''έπος''' (από το [[αρχαία ελληνικά|αρχαίο ελληνικό]] ρήμα ''έπω'', μιλάω) είναι [[Λογοτεχνία|λογοτεχνικό]] αφηγηματικό είδος του έμμετρου λόγου, του οποίου το κύριο χαρακτηριστικό είναι ο μεγάλος αριθμός στίχων με θεματολογία μυθολογική ή ιστορική, ηρωική ή διδακτική, πλούσια σε ιδεολογικά και πολιτιστικά στοιχεία. Η δε δομή, πλοκή και τεχνική του διανθίζεται συνήθως από πλούσια καλολογικά στοιχεία που το κάνουν ιδιαίτερα δημοφιλές και κλασικό στο χρόνο. Εκ του έπους ορίζεται ομοίως το ιδιαίτερο αυτό είδος της ποίησης ως '''επική ποίηση'''. Ιδιαίτερα επίσης χαρακτηριστικά του έπους είναι αφενός μεν ο [[αντικειμενικότητα|αντικειμενικός]] του χαρακτήρας, δηλαδή χωρίς τις υποκειμενικές και προσωπικές απόψεις του ποιητή, και αφετέρου ότι απαγγέλλεται και δεν τραγουδιέται, σε αντίθεση με άλλα ποιήματα, λυρικά ή δραματικά. ==
==Ετυμολογία==
== Η λέξη ''έπος'' σημαίνει ''λόγος/αφήγηση'' και έχει στενή νοηματική σχέση με την έννοια ''ιστορώ'' (ιστορία). Στη σύγχρονη λεξικογραφία, ως ''έπος'' ορίζεται το μεγαλειώδες έργο, τόσο σε έκταση, όσο και σε θεματογραφία. Με τον όρο ''εποποιία'' εννοείται η περίοδος ακμής, ή η ηρωική και μεγαλόπνοη πράξη. ==
== Γενικά ==
Τα έπη διακρίνονται σε πολλά είδη ανάλογα του περιεχομένου τους. Ο δημιουργός (ποιητής) του έπους καλείται "εποποιός", και η θεματολογία έπους ονομάζεται "εποποιΐα". Ο εποποιός συχνά δεν είναι γνωστός. Εικάζεται ότι κάποια έπη έχουν γραφτεί συλλογικά, από την παράδοση κι όχι από έναν άνθρωπο.▼
▲== Τα έπη διακρίνονται σε πολλά είδη ανάλογα του περιεχομένου τους. Ο δημιουργός (ποιητής) του έπους καλείται "εποποιός", και η θεματολογία έπους ονομάζεται "εποποιΐα". Ο εποποιός συχνά δεν είναι γνωστός. Εικάζεται ότι κάποια έπη έχουν γραφτεί συλλογικά, από την παράδοση κι όχι από έναν άνθρωπο. ==
Τα ''ηρωικά έπη'', που είναι και τα σημαντικότερα του είδους, κατά κύριο λόγο περιγράφουν θρυλικές πράξεις θεών, ημίθεων, καθώς και φιλόθεων ηρώων του παρελθόντος, ενώ το θέμα τους είναι συχνότερα [[Μυθολογία|μυθολογικό]], τις περισσότερες φορές με αλληγορική σημασία. Άλλα είδη έπους είναι το ''διδακτικό'', το ''ιστορικό'', το ''θρησκευτικό'', το ''βιοσοφικό'', που περιλαμβάνει το ''φιλοσοφικό'' και το ''γενεαλογικό'', καθώς και το ''παρωδικό'', με σατυρικό χαρακτήρα. Tο ηρωικό έπος, στο οποίο ανήκουν και τα ομηρικά ποιήματα ''[[Ιλιάδα]]'' και ''[[Οδύσσεια]]'', αφηγείται κατορθώματα ηρώων αλλά και θεών, που συχνά συνυπάρχουν με τους ανθρώπους και κατευθύνουν τη δράση τους.▼
▲== Τα ''ηρωικά έπη'', που είναι και τα σημαντικότερα του είδους, κατά κύριο λόγο περιγράφουν θρυλικές πράξεις θεών, ημίθεων, καθώς και φιλόθεων ηρώων του παρελθόντος, ενώ το θέμα τους είναι συχνότερα [[Μυθολογία|μυθολογικό]], τις περισσότερες φορές με αλληγορική σημασία. Άλλα είδη έπους είναι το ''διδακτικό'', το ''ιστορικό'', το ''θρησκευτικό'', το ''βιοσοφικό'', που περιλαμβάνει το ''φιλοσοφικό'' και το ''γενεαλογικό'', καθώς και το ''παρωδικό'', με σατυρικό χαρακτήρα. Tο ηρωικό έπος, στο οποίο ανήκουν και τα ομηρικά ποιήματα ''[[Ιλιάδα]]'' και ''[[Οδύσσεια]]'', αφηγείται κατορθώματα ηρώων αλλά και θεών, που συχνά συνυπάρχουν με τους ανθρώπους και κατευθύνουν τη δράση τους. ==
Το ηρωικό έπος παρουσιάζει μυθοποιημένα γεγονότα ενός μακρινού παρελθόντος σαν να είναι αληθινά, και έχει αντικειμενικό χαρακτήρα, δηλαδή, δεν εκφράζει τις προσωπικές απόψεις του ποιητή, αλλά όλη την κοινωνία μέσα στην οποία δημιουργείται. ▼
▲== Το ηρωικό έπος παρουσιάζει μυθοποιημένα γεγονότα ενός μακρινού παρελθόντος σαν να είναι αληθινά, και έχει αντικειμενικό χαρακτήρα, δηλαδή, δεν εκφράζει τις προσωπικές απόψεις του ποιητή, αλλά όλη την κοινωνία μέσα στην οποία δημιουργείται. ==
==Ιστορικά στοιχεία==
Έπος σήμαινε αρχικά "λόγος", όμως από τον 5ο αιώνα π.Χ. η λέξη χρησιμοποιήθηκε με μια ειδική σημασία που σήμαινε αφηγηματικό ποίημα σε δακτυλικό εξάμετρο. Τα παλαιότερα από τα αρχαία ελληνικά έπη είχαν περιεχόμενο μυθολογικό, αργότερα συνετέθησαν έπη και με διδακτικό, φιλοσοφικό η άλλο περιεχόμενο.▼
▲== Έπος σήμαινε αρχικά "λόγος", όμως από τον 5ο αιώνα π.Χ. η λέξη χρησιμοποιήθηκε με μια ειδική σημασία που σήμαινε αφηγηματικό ποίημα σε δακτυλικό εξάμετρο. Τα παλαιότερα από τα αρχαία ελληνικά έπη είχαν περιεχόμενο μυθολογικό, αργότερα συνετέθησαν έπη και με διδακτικό, φιλοσοφικό η άλλο περιεχόμενο. ==
Τα μυθολογικά αφηγηματικά ποιήματα αγαπούσαν πολύ οι Έλληνες. Τα μυκηναϊκά χρόνια [17ος-12ος αι. π.Χ.] υπήρχαν τραγουδοποιοί, ή αλλιώς αοιδοί, που αυτοσχεδίαζαν και τραγουδούσαν τέτοια ποιήματα. Αυτές οι συνθέσεις ήταν οι πρώτες μορφές του έπους.▼
▲== Τα μυθολογικά αφηγηματικά ποιήματα αγαπούσαν πολύ οι Έλληνες. Τα μυκηναϊκά χρόνια [17ος-12ος αι. π.Χ.] υπήρχαν τραγουδοποιοί, ή αλλιώς αοιδοί, που αυτοσχεδίαζαν και τραγουδούσαν τέτοια ποιήματα. Αυτές οι συνθέσεις ήταν οι πρώτες μορφές του έπους. ==
== Η μεγάλη ανάπτυξη της επικής ποίησης είναι στα λεγόμενα "γεωμετρικά χρόνια", [11ος-8ος αι. π.Χ.]. Όταν τα κέντρα του μυκηναϊκού πολιτισμού παρήκμασαν και οι κάτοικοι αναγκάστηκαν να μεταναστεύσουν και να κατοικήσουν τη Μικρά Ασία και τα νησιά έφεραν στους νέους τόπους τα τραγούδια τους. ==
== Το κύριο γνώρισμα της επικής ποίησης είναι ότι μιλά για ένα μακρινό παρελθόν, το οποίο στα μάτια του ποιητή φάνταζε ανώτερο της δικής του εποχής. Τα περισσότερα απ' τα έπη αναφέρονται στην [[αργοναυτική εκστρατεία]] [αργοναυτικός κύκλος], στους αγώνες για την κατάκτηση των Θηβών [θηβαϊκός κύκλος] και κυρίως στον τρωικό πόλεμο και όσα συνέβησαν μετά από αυτόν [τρωικός κύκλος]. ==
==Έπη==
| |||