Εμμανουήλ Α΄ της Πορτογαλίας: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας |
|||
Γραμμή 1:
{{Πληροφορίες μονάρχη
|όνομα = Εμμανουήλ Α'
Γραμμή 31 ⟶ 30 :
|υπογραφή =
}}
Ο '''Μανουήλ
Ο κορυφαίος θαλασσοπόρος [[Βάσκο ντα Γκάμα]] ανακάλυψε τον ναυτικό δρόμο για την [[Ινδία]] (1498), δημιούργησε κατόπιν την ''"Πορτογαλική Αρμάδα της Ινδίας"'', έναν στόλο πλοίων με στόχο το μονοπώλιο στο εμπόριο των μπαχαρικών. Ο Μανουήλ Α΄ εποίκησε την [[Αμερική]] και την Πορτογαλική Ινδία, δημιούργησε με αυτό τον τρόπο μια τεράστια εμπορική αυτοκρατορία κατά μήκος της [[Ασία|Ασίας]] και της Αφρικής. Ο Μανουήλ Α΄ δημιούργησε το ''"Κάζα ντι Ίντια"'', ένα βασιλικό ίδρυμα με στόχο να έχει υπό τον έλεγχο του την Πορτογαλική Αποικιακή Αυτοκρατορία. Οι σπουδαιότεροι θαλασσοπόροι που είχε στην υπηρεσία του ήταν ο [[Πέδρο Άλβαρες Καμπράλ]] που ανακάλυψε την [[Βραζιλία]], ο Αφόνσο ντι Αλμπουκέρκε που ίδρυσε την Πορτογαλική αυτοκρατορία στον [[Ινδικός Ωκεανός|Ινδικό Ωκεανό]], ο Ζοάο Βαζ Κόρτε Ρεάλ που ανακάλυψε την [[Νέα Γη]] και αμέτρητοι ακόμα. Τα τεράστια έσοδα από τα εμπορικά Πορτογαλικά μονοπώλια έκαναν τον Μανουήλ Α΄ τον πιο πλούσιο Ευρωπαίο ηγεμόνα στην εποχή του, δημιούργησε την ''"Πορτογαλική Αναγέννηση"'' με κολοσσιαία καλλιτεχνικά και λογοτεχνικά έργα. Οι σημαντικότεροι άντρες που είχε στην υπηρεσία του ήταν ο θεατρικός συγγραφέας Ζιλ Βισέντε που πήρε τον τίτλο ''"πατέρας του Ισπανικού και του Πορτογαλικού θεάτρου"'', ο ιατρός Γκαρσία ντι Όρτα που ανακάλυψε την τροπική ιατρική και ο μαθηματικός Πέντρο Νούνες που ανακάλυψε την [[Λοξοδρομία]]. Το ''"Στυλ του Μανουήλ"'' θεωρείται κορυφαίο για την Πορτογαλική αρχιτεκτονική και πήρε το όνομα του.
==Πρώτα χρόνια==
▲Ήταν γιος του [[Φερδινάνδος του Βιζέου|Φερδινάνδου]] δούκα του Βιζέου & Μπέζα και της Βεατρίκης των Αβίς, κόρης του [[Ιωάννης, κοντόσταυλος της Πορτογαλίας|Ιωάννη]] κοντόσταυλου της χώρας. Από τη μεριά του πατέρα του ήταν εγγονός τού [[Εδουάρδος της Πορτογαλίας|Εδουάρδου]] και από τη μεριά της μητέρας του ήταν δισεγγονός τού [[Ιωάννης Α΄ της Πορτογαλίας|Ιωάννη Α΄]]. Διαδέχθηκε το 1495 τον εξάδελφό του [[Ιωάννης Β΄ της Πορτογαλίας|Ιωάννη Β΄]], ο οποίος είχε νυμφευτεί την αδελφή του Ελεονώρα.
Ο Μανουήλ μεγάλωσε σε ένα κλίμα από συνομωσίες στην βασιλική αυλή του ξαδέλφου του Ιωάννη του Τέλειου. Πολλοί ευγενείς εκτελέστηκαν, εξορίστηκαν και κατασχέθηκαν οι περιουσίες τους, ο μεγαλύτερος αδελφός του [[Ντιόγκο του Βιζέου]] θανατώθηκε από τα χέρια του ίδιου του βασιλιά (1484). Ο Ιωάννης Β΄ κάλεσε τον Μανουήλ στην αυλή του (1493), ο ίδιος ήταν πολύ διστακτικός επειδή φοβήθηκε ότι θα έχει την τύχη του αδελφού του. Ο Μανουήλ αντίθετα έκπληκτος είδε τον ξάδελφο του να τον ορίζει διάδοχο του θρόνου, ο γιος του [[Αλφόνσος, πρίγκιπας της Πορτογαλίας]] πέθανε πολύ πρόωρα και όλες οι προσπάθειες που έκανε να ορίσει διάδοχο τον νόθο γιο του [[Γεώργιος ντε Λενκάστρε της Κοΐμπρα|Γεώργιο ντε Λενκάστρε]] είχαν αποτύχει. Η μεγάλη μεταστροφή της τύχης, το γεγονός ότι ορίστηκε διάδοχος χωρίς να το περιμένει σε καμιά περίπτωση του έδωσε το προσωνύμιο ''"Τυχερός"'', διαδέχθηκε τον Ιωάννη Β΄ όταν πέθανε (1495).
==Εξερευνήσεις==
Ο Μανουήλ Α΄ αποδείχτηκε αμέσως άριστος διάδοχος του ξαδέλφου του στο θέμα των Πορτογαλικών εξερευνήσεων στον [[Ατλαντικός Ωκεανός|Ατλαντικό]], τα σημαντικότερα κατορθώματα των Πορτογάλων στην βασιλεία του ήταν :
*Η ανακάλυψη της ναυτικής διαδρομής για την Ινδία από τον Βάσκο ντε Γκάμα (1498)
*Η ανακάλυψη της Βραζιλίας από τον Πέδρο Άλβαρες Καμπράλ (1500)
*Η ανακάλυψη της Νέας Γης από τον Γκάσπαρ και τον Μιγκέλ Κόρτε Ρεάλ (1501)
*Ο διορισμός του Φρανσίσκο ντι Αλμέιντα σαν πρώτου αντιβασιλέως της Ινδίας (1505)
*Το μονοπώλιο των ναυτικών εμπορικών οδών στον Ινδικό Ωκεανό και τον [[Περσικός Κόλπος|Περσικό Κόλπο]] από τον Αφόνσο ντι Αλμπουκέρκε (1503-1515)
Η κατάκτηση της Μαλάκας στην [[Μαλαισία]] (1511) ήταν από την αρχή στα σχέδια του με στόχο να πλήξει το μουσουλμανικό εμπόριο στον Ινδικό, κατάφερε επίσης να ελέγξει το εμπόριο με την [[Κίνα]].<ref>Malabar Manual by William Logan σ.312</ref> Με την κατάκτηση του [[Άντεν]] στην [[Υεμένη]] διέκοψε το μουσουλμανικό εμπόριο με την [[Αλεξάνδρεια]], όταν κατέκτησε τέλος τα [[Στενά του Ορμούζ]] διέκοψε το μουσουλμανικό εμπόριο με τον Περσικό και την [[Βηρυτός|Βηρυτό]]. Με τις κατακτήσεις και τον πλήρη έλεγχο του εμπορίου το βασιλικό Πορτογαλικό θησαυροφυλάκιο απέκτησε τεράστιες ποσότητες, ο βασιλιάς τα χρησιμοποίησε για να οικοδομήσει μεγάλο αριθμό από κτίρια με το ''"Στυλ του Μανουήλ"'', τεράστια καλλιτεχνικά και επιστημονικά κέντρα στην αυλή του. Οι εμπορικές συνθήκες και οι διπλωματικές συμμαχίες πλαστογραφήθηκαν από την [[Δυναστεία Μινγκ]] στην Κίνα και τους [[Σαφαβίδες]] στην [[Περσία]]. Ο [[Πάπας Λέων Ι΄]] δέχτηκε διπλωματική αποστολή από την Πορτογαλία, του ζήτησε να επιστήσει την προσοχή σε όλους τους βασιλείς για την μεγάλη σημασία των Πορτογαλικών κατακτήσεων σε ολόκληρη την [[Ευρώπη]].<ref>Chisholm, Hugh, ed. (1911). "Emanuel I." . Encyclopædia Britannica. 9 (11th ed.). Cambridge University Press. σ. 305</ref> Την εποχή του Μανουήλ του Τυχερού η μορφή του πολιτεύματος ήταν η βασιλική Απολυταρχία, τα Πορτογαλικά Κορτές συνεκλήθησαν μονάχα τρεις φορές, στην Λισαβώνα την έδρα του βασιλιά. Μεταρρύθμισε σημαντικά την αυλή και τα βασιλικά διατάγματα, οι νέες διατάξεις που δημοσίευσε έμειναν γνωστές σαν ''"Καταστατικά του Μανουήλ"''.
==Εβραίοι==
Ο Μανουήλ ο Τυχερός ήταν ένας άντρας πολύ θρησκευόμενος, έστειλε πολλούς ιεραποστόλους στις νέες του αποικίες όπως ο Φρανσίσκο Άλβαρες με εντολή να οικοδομήσουν μεγάλους ναούς, πρότεινε επίσης Σταυροφορία εναντίον των [[Τούρκοι|Τούρκων]].
Οι σχέσεις του με τους [[Εβραίοι|Εβραίους]] στην αρχή ήταν αρκετά καλές, ελευθέρωσε όλους τους Εβραίους που είχε φυλακίσει ο ξάδελφος του Ιωάννης ο Τέλειος. Τα προβλήματα μαζι τους ξεκίνησαν όταν αποφάσισε να παντρευτεί την Ινφάντη Ισαβέλλα της Αραγωνίας διάδοχο του ενωμένου Ισπανικού Στέμματος, γονείς της ήταν οι Καθολικοί βασιλείς [[Φερδινάνδος Β΄ της Αραγωνίας]] και [[Ισαβέλλα Α΄ της Καστίλης]]. Οι Καθολικοί βασιλείς που είχαν διώξει όλους τους Ιουδαίους (1492) δεν δέχτηκαν με κανένα τρόπο να πάει η κόρη τους σε βασίλειο με την παρουσία τους, βασικός όρος για να προχωρήσει ο γάμος ήταν η εκδίωξη των Ιουδαίων από την Πορτογαλία. Τον Δεκέμβριο του 1496 εξέδωσε διάταγμα με το οποίο έδωσε εντολή όλοι οι Ιουδαίοι της Πορτογαλίας να βαπτιστούν χριστιανοί ή να φύγουν από την χώρα μαζί με τα παιδιά τους.<ref>Lowenstein, Steven (2001). The Jewish Cultural Tapestry: International Jewish Folk Traditions. Oxford University Press. σ. 36</ref> Οι εξόριστοι θα έφευγαν από την χώρα με πλοία που θα μίσθωνε ο ίδιος ο βασιλιάς, όταν έφτασαν στο λιμάνι για να αναχωρήσουν βρήκαν πλήθος από κληρικούς που με πολλά παρακάλια και δώρα ζητούσαν να τους βαπτίσουν χριστιανούς. Την περίοδο αυτή έληξε η παρουσία των Ιουδαίων στην Πορτογαλία, όσοι βαπτίστηκαν χριστιανοί έμειναν γνωστοί σαν γενιά των ''"νέων χριστιανών"'', με διάταγμα τους απαγορεύτηκε να ερευνήσουν την πίστη τους, επεκτάθηκε ως το 1534.<ref>Arthur Benveniste. "500th Anniversary of the Forced Conversion of the Jews of Portugal." Address at Sephardic Temple Tifereth Israel, Los Angeles, October 1997</ref> Όταν ξέσπασε το ''"μακελειό της Λισαβώνας"'' (1506) πολλοί χριστιανοί επιτέθηκαν στην Ιουδαϊκή συνοικία και σκότωσαν χιλιάδες που κατηγορήθηκαν ως Ιουδαίοι, ο βασιλιάς Μανουήλ Α΄ διέταξε την εκτέλεση των υπεύθυνων του μακελειού.
==Τελευταία χρόνια==
Η Ισαβέλλα πέθανε στην γέννα (1498) θέτοντας σε κίνδυνο τις Πορτογαλικές φιλοδοξίες στην Ισπανία που είχαν κυβερνήσει διάφοροι βασιλείς από την εποχή του [[Φερδινάνδος Α΄ της Πορτογαλίας|Φερδινάνδου Α΄ της Πορτογαλίας]]. Ο γιος τους Μιγκουέλ πήρε τους τίτλους του πρίγκιπα των Αστουριών, της Πορτογαλίας και της Τζιρόνα, ορίστηκε διάδοχος της Αραγωνίας, της Καστίλης και της Πορτογαλίας αλλά πέθανε σε ηλικία δύο ετών (1500) διαγράφοντας όλες τις ελπίδες.<ref>Chisholm, Hugh, ed. (1911). "Emanuel I." . Encyclopædia Britannica. 9 (11th ed.). Cambridge University Press. σ. 305</ref>
Η επόμενη σύζυγος του Μανουήλ Α΄ Μαρία της Αραγωνίας ήταν μικρότερη αδελφή της πρώτης συζύγου του, δύο από τους γιους τους έγιναν βασιλείς της Πορτογαλίας.<ref>Chisholm, Hugh, ed. (1911). "Emanuel I." . Encyclopædia Britannica. 9 (11th ed.). Cambridge University Press. σ. 305</ref> Η Μαρία πέθανε (1517) αλλά το Ισπανικό Στέμμα θα το κληρονομήσει η άλλη τους αδελφή [[Ιωάννα Α΄ της Καστίλης]] (γεν. το 1479), παντρεύτηκε τον πρίγκιπα των [[Οίκος των Αψβούργων|Αψβούργων]] [[Φίλιππος Α΄ της Καστίλης|Φίλιππο τον Ωραίο]] γιο του αυτοκράτορα [[Μαξιμιλιανός Α΄ της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας|Μαξιμιλιανού Α΄]]. Ο γιος τους [[Κάρολος Κουίντος]] θα κληρονομήσει το ενωμένο Ισπανικό Στέμμα και τις κτήσεις των Αψβούργων. Ο [[Πάπας Ιούλιος Β΄]] παραχώρησε στον Μανουήλ Α΄ το ''"Χρυσό Τριαντάφυλλο"'' (1506), το ίδιο του παραχώρησε και ο [[Πάπας Λέων Ι΄]] (1514). Ο Μανουήλ Α΄ έγινε η δεύτερη προσωπικότητα που δέχτηκε το ''"Χρυσό Τριαντάφυλλο"'' μετά τον αυτοκράτορα [[Σιγισμόνδος της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας|Σιγισμόνδο]].
==Θάνατος==
Τον Δεκέμβριο του 1521 ξέσπασε στην Λισαβώνα μεγάλη επιδημία από [[Μαύρη πανώλη]], ο Μανουήλ Α΄ με ολόκληρη την αυλή του κλείστηκαν στα ανάκτορα της Ριμπέιρα με την ελπίδα να αποφύγουν τον θάνατο. Ο Μανουήλ Α΄ παρουσίασε τα πρώτα συμπτώματα με υψηλό πυρετό (4 Δεκεμβρίου 1521), κατέρρευσε πλήρως (11 Δεκεμβρίου 1521) και σε δυο μέρες πέθανε (13 Δεκεμβρίου 1521) σε ηλικία 52 ετών, τον διαδέχθηκε ο γιος του Ιωάννης Γ΄. Την επόμενη μέρα μετά τον θάνατο του (14 Δεκεμβρίου 1521) η σωρός του μεταφέρθηκε με ένα βελούδινο φέρετρο, ακολουθούσε μιά μεγάλη μάζα από λαό που θρηνούσε, τάφηκε στην εκκλησία του Ρεστέλο αν και το Μοναστήρι του Ιερώνυμου, το βασιλικό Πάνθεον των Αβίς είχε ολοκληρωθεί. Στην συνοδεία βρισκόταν ο [[Ιάκωβος της Μπραγκάνσα]], ο Γεώργιος ντε Λενκάστρε της Κοΐμπρα, ολόκληρη η βασιλική οικογένεια και η Πορτογαλική αριστοκρατία. Τα οστά του μεταφέρθηκαν στο ''"Μοναστήρι του Ιερώνυμου"'' πολύ αργότερα (1551), τοποθετήθηκαν δίπλα από την δεύτερη σύζυγο του Μαρία της Αραγωνίας.
==Οικογένεια==
Νυμφεύτηκε πρώτα το 1497 την [[Ισαβέλλα της Αραγωνίας, βασίλισσα της Πορτογαλίας|Ισαβέλλα των Τραστάμαρα]], κόρη του [[Φερδινάνδος Β΄ της Αραγωνίας|Φερδινάνδου Β΄
* Μιγκουέλ 1498-1500, απεβίωσε 2 ετών.
Όταν η Ισαβέλλα απεβίωσε το 1498, ο Εμμανουήλ Α΄ έκανε δεύτερο γάμο το 1501 με τη [[Μαρία της Αραγωνίας, βασίλισσα της Πορτογαλίας|Μαρία των Τραστάμαρα]], αδελφή της Ισαβέλλας
* [[Ιωάννης Γ΄ της Πορτογαλίας|Ιωάννης Γ΄]] 1502-1557, βασιλιάς της Πορτογαλίας.▼
* [[Ισαβέλλα της Πορτογαλίας|Ισαβέλλα]] 1503-1539, παντρεύτηκε τον [[Κάρολος Κουίντος|Κάρολο Α΄ των Αψβούργων]] βασιλιά της Ισπανίας. Γιος της ήταν ο:▼
** [[Φίλιππος Β΄ της Ισπανίας]] και Α΄ της Πορτογαλίας.▼
* [[Βεατρίκη της Πορτογαλίας, δούκισσα της Σαβοΐας|Βεατρίκη]] 1504-1538, παντρεύτηκε τον [[Κάρολος Γ΄ της Σαβοΐας|Κάρολο Γ΄]] δούκα της Σαβοΐας▼
* [[Λουδοβίκος της Μπέζα|Λουδοβίκος]] 1506-1555, δούκας της Μπέζα. Νόθος γιος του ήταν ο:▼
** [[Αντώνιος της Πορτογαλίας|Αντώνιος]] βοηθός ηγούμενος του Κράτο, διεκδικητής βασιλιάς της Πορτογαλίας.▼
* [[Φερδινάνδος της Γκουάρντα|Φερδινάνδος]] 1507-1534, δούκας της Γκουάρντα.▼
* [[Αλφόνσος, καρδινάλιος-πρίγκιπας της Πορτογαλίας|Αλφόνσος]] 1509-1540, καρδινάλιος. ▼
* [[Ερρίκος της Πορτογαλίας|Ερρίκος]] 1512-1580, καρδινάλιος, βασιλιάς της Πορτογαλίας.▼
* [[Εδουάρδος, 4ος δούκας του Γκουιμαράες|Εδουάρδος]] 1515-1540, 4ος δούκας του Γκουιμαράες.▼
* Μαρία 1513, Αντώνιος 1516, απεβίωσαν αμέσως μετά τη γέννησή τους.▼
Το 1518 απεβίωσε η Μαρία και ο Εμμανουήλ Α΄ νυμφεύτηκε σε τρίτο γάμο την [[Ελεονώρα της Αυστρίας|Ελεονώρα των Αψβούργων]], κόρη του [[Φίλιππος Α΄ της Καστίλης|Φιλίππου Α΄]] βασιλιά της Καστίλης. Είχε τέκνο τη:▼
▲*
* [[Μαρία της Πορτογαλίας, δούκισσα του Βιζέου|Μαρία]] 1521-1577, άγαμη.▼
* Κάρολος 1520-1521, απεβ. νήπιο.▼
▲*
▲**
▲Το 1518 απεβίωσε η Μαρία και ο Εμμανουήλ Α΄ νυμφεύτηκε σε τρίτο γάμο την [[Ελεονώρα της Αυστρίας|Ελεονώρα των Αψβούργων]], κόρη του [[Φίλιππος Α΄ της Καστίλης|Φιλίππου Α΄
==Παραπομπές==
<references />
==Πηγές==
*Sanceau, Elaine (1970). Reign of the Fortunate King, 1495–1521: Manuel I of Portugal. Hamden, Conn.: Archon Books. ISBN 0-2080096-8-X.▼
*Arthur Benveniste. "500th Anniversary of the Forced Conversion of the Jews of Portugal."
*Lowenstein, Steven (2001). The Jewish Cultural Tapestry: International Jewish Folk Traditions. Oxford University Press
▲*Sanceau, Elaine (1970). Reign of the Fortunate King, 1495–1521: Manuel I of Portugal. Hamden, Conn.: Archon Books
{{Ενσωμάτωση κειμένου|en|Manuel I of Portugal}}
{{s-start}}
Γραμμή 74 ⟶ 113 :
{{Μονάρχες της Πορτογαλίας}}
▲{{authority control}}
{{DEFAULTSORT:Εμμανουηλ 01}}
| |||