Ελμινθίαση: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Προσθήκη εικόνων |
Επέκταση |
||
Γραμμή 2:
Η '''ελμινθίαση''', επίσης γνωστή ως [[λοίμωξη]] από σκώληκες, είναι οποιαδήποτε μακροπαρασιτική ασθένεια ανθρώπων και ζώων στα οποία ένα μέρος του σώματος είναι μολυσμένο με παρασιτικούς σκώληκες, γνωστοί με τον όρο έλμινθες. Υπάρχουν πολλά είδη αυτών των [[Παράσιτο|παρασίτων]], τα οποία ταξινομούνται ευρέως σε κεστοειδείς σκώληκες, πλατύς και στρογγυλοί σκώληκες.<ref>{{Cite book|title=The Trematoda|first=|last=Dawes|publisher=Cambridge University Press|isbn=978-0-521-07219-9|year=|date=1968|location=|page=|url=https://books.google.gr/books?id=TuWyDUxtBbMC&printsec=frontcover&dq=trematoda&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwj-gYeAsZDoAhVF_SoKHSt0D30Q6AEIMzAB#v=onepage&q=trematoda&f=false|quote=}}</ref> Ζουν συχνά στη γαστρεντερική οδό των ξενιστών τους, αλλά μπορούν επίσης να εισχωρήσουν σε άλλα όργανα, όπου προκαλούν φυσιολογικές βλάβες.
Η ελμινθίαση και η σχιστοσωμίαση που μεταδίδονται από το έδαφος είναι οι σημαντικότερες ελμινθίες και συγκαταλέγονται στις [[παραμελημένες τροπικές ασθένειες]] (''Neglected tropical diseases'').<ref name=":3">{{Cite web|url=https://www.cdc.gov/globalhealth/ntd/diseases/index.html|title=CDC - Neglected Tropical Diseases - Diseases|ημερομηνία=2019-11-15|website=www.cdc.gov|language=en-us|accessdate=2020-03-10}}</ref> Αυτή η ομάδα ελμινθιάσεων έχει στοχευθεί στο πλαίσιο της κοινής δράσης των κορυφαίων φαρμακευτικών εταιρειών και μη κυβερνητικών οργανώσεων παγκοσμίως μέσω ενός σχεδίου που ξεκίνησε το 2012 με την ονομασία Διασάφηση του Λονδίνου για τις Παραμελημένες Τροπικές Ασθένειες (''London Declaration on Neglected Tropical Diseases''), το οποίο στοχεύει στον έλεγχο ή την εξάλειψη ορισμένων παραμελημένων τροπικών ασθενειών έως το 2020.<ref>{{Cite web|url=https://assets.publishing.service.gov.uk/government/uploads/system/uploads/attachment_data/file/67443/NTD_20Event_20-_20London_20Declaration_20on_20NTDs.pdf|title=London Declaration on Neglected Tropical Diseases|last=|first=|ημερομηνία=|website=|publisher=|archiveurl=|archivedate=|accessdate=}}</ref>
Η ελμινθίαση έχει διαπιστωθεί ότι έχει ως αποτέλεσμα την κακή έκβαση των γεννήσεων, την κακή γνωστική ανάπτυξη, την κακή απόδοση στο σχολείο και την εργασία, την κακή κοινωνικοοικονομική ανάπτυξη και τη φτώχεια.<ref name=":0">{{Cite web|url=https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/41298/WHO_TRS_749.pdf;jsessionid=B6A3DAA6DEED5B6DDEF42E5C897854EA?sequence=1|title=Report of a WHO Expert Committee (1987). Prevention and Control of Intestinal Parasitic Infections. World Health Organization, Technical Report Series 749.|last=|first=|ημερομηνία=|website=|publisher=|archiveurl=|archivedate=|accessdate=}}</ref><ref name=":1">{{Cite book|title=Class Action: Improving School Performance in the Developing World Through Better Health and Nutrition|first=Joy Miller Del|last=Rosso|first2=Tonia|last2=Marek|publisher=World Bank Publications|isbn=978-0-8213-3672-4|date=1996-01-01|url=https://books.google.gr/books?id=XeY4-Y15cCgC&lpg=PP1&ots=cC0-ba3B-q&dq=class+action:+improving+school+performance&pg=PP1&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false}}</ref> Οι χρόνιες ασθένειες, ο υποσιτισμός και η αναιμία αποτελούν περαιτέρω παραδείγματα δευτερογενών επιδράσεων.<ref>{{Cite web|url=https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23420950/|title=Research Priorities for Helminth Infections|ημερομηνία=2012|website=World Health Organization technical report series|language=en|pmid=23420950|accessdate=2020-03-10}}</ref>
Γραμμή 12:
=== Μάζα και όγκος ===
Σε ακραίες περιπτώσεις εντερικής προσβολής, η μάζα και ο όγκος των σκουληκιών μπορεί να προκαλέσουν τη διάσπαση των εξωτερικών στρωμάτων του εντερικού τοιχώματος, όπως το μυϊκό στρώμα. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε [[περιτονίτιδα]], βόμβολο και [[γάγγραινα]] του εντέρου.<ref name=":4">{{Cite journal|title=Surgical management of worm volvulus|url=https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed?term=(Hadley%20GP%5BAuthor%5D)%20AND%20Surgical%20management%20of%20worm%20volvulus%5BTitle|journal=South African Journal of Surgery. Suid-Afrikaanse Tydskrif Vir Chirurgie|date=1996-02|issn=0038-2361|pmid=8629187|pages=33–35; discussion 35–36|volume=34|issue=1|first=T. E.|last=Madiba|first2=G. P.|last2=Hadley}}</ref>
=== Ανοσολογική αντίδραση ===
Γραμμή 39:
=== Γνωστικές αλλαγές ===
Ο υποσιτισμός λόγω ελμινθών μπορεί να επηρεάσει τη γνωστική λειτουργία που οδηγεί σε χαμηλές εκπαιδευτικές επιδόσεις, μειωμένη συγκέντρωση και δυσκολία με αφηρημένα γνωστικά καθήκοντα. Η έλλειψη σιδήρου στα βρέφη και τα παιδιά προσχολικής ηλικίας συνδέεται με "χαμηλότερες βαθμολογίες... σε δοκιμασίες ψυχικής και κινητικής ανάπτυξης... [καθώς και] αυξημένη φοβία, έλλειψη προσοχής και μειωμένη κοινωνική ανταπόκριση».<ref>{{Cite web|url=https://pdf.usaid.gov/pdf_docs/PNABQ180.pdf|title=Levinger B (1992). Nutrition, Health, and Learning: Current Issues and Trends|last=|first=|ημερομηνία=|website=|publisher=|archiveurl=|archivedate=|accessdate=}}</ref> Μελέτες στις Φιλιππίνες και την Ινδονησία βρήκαν μια σημαντική συσχέτιση μεταξύ της ελμινθίασης και της μειωμένης μνήμης και ευχέρειας. Τα μεγάλα βάρη των παρασίτων, ιδιαίτερα οι σοβαρές λοιμώξεις από αγκυλόστομα, συνδέονται επίσης με την απουσία, την υπο-εγγραφή και την τριβή στα παιδιά των σχολείων.<ref>{{Cite web|url=https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/15891127-helminth-infection-and-cognitive-impairment-among-filipino-children/|title=Helminth Infection and Cognitive Impairment Among Filipino Children|last=Ae|first=Ezeamama|last2=Jf|first2=Friedman|ημερομηνία=2005|website=The American journal of tropical medicine and hygiene|publisher=|language=en|pmid=15891127|archiveurl=|archivedate=|accessdate=2020-03-10|last3=Lp|first3=Acosta|last4=Dc|first4=Bellinger|last5=Gc|first5=Langdon|last6=Dl|first6=Manalo|last7=Rm|first7=Olveda|last8=Jd|first8=Kurtis|last9=St|first9=McGarvey}}</ref>
== Θεραπεία ==
=== Φαρμακευτική αγωγή ===
Τα βενζιμιδαζόλια ευρέος φάσματος (όπως η [[αλβενδαζόλη]] και η [[μεβενδαζόλη]]) είναι η θεραπεία πρώτης γραμμής των λοιμώξεων του εντερικού σκουληκιού. Οι μακροκυκλικές [[λακτόνες]] (όπως η [[ιβερμεκτίνη]]) είναι αποτελεσματικές κατά των προχωρημένων και των μεταναστευτικών σταφυλιών των νηματωδών. Το Praziquantel είναι το φάρμακο επιλογής για [[σχιστοσωμίαση]], τανέια, και τους περισσότερους τύπους τρομακτωμάτων που μεταφέρονται με τρόφιμα. Η [[οξαμνικίνη]] χρησιμοποιείται επίσης ευρέως σε προγράμματα μαζικής απολέπισης. Το Pyrantel χρησιμοποιείται συνήθως για κτηνιατρική νηματοειδή.<ref>{{Cite web|url=https://www.drugs.com/drug-class/anthelmintics.html|title=List of Anthelmintics (antihelminthics)|website=Drugs.com|language=en|accessdate=2020-03-10}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.merckvetmanual.com/pharmacology/anthelmintics/overview-of-anthelmintics|title=Overview of Anthelmintics - Pharmacology|website=Merck Veterinary Manual|language=en-US|accessdate=2020-03-10}}</ref> Οι αρτεμισινίνες και τα παράγωγά τους αποδεικνύονται υποψήφιες ως φάρμακα επιλογής για τρεμοτομή.<ref>{{Cite journal|title=Systematic Review and Meta-Analysis of Artemisinin Based Therapies for the Treatment and Prevention of Schistosomiasis|first=Luis|first4=Antonio|last3=López-Abán|first3=Julio|last2=Burguillo|first2=Francisco J.|last=Pérez del Villar|doi=10.1371/journal.pone.0045867|url=https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3448694/|issue=9|volume=7|pmid=23029285|pmc=3448694|issn=1932-6203|date=2012-09-21|journal=PLoS ONE|last4=Muro}}</ref>
=== Απορρόφηση από τη μάζα ===
Σε περιοχές όπου η ελμινθίαση είναι συνηθισμένη, μπορούν να εκτελεστούν μαζικές θεραπείες αφαίρεσης, ιδιαίτερα μεταξύ των παιδιών σχολικής ηλικίας, οι οποίες είναι μια ομάδα υψηλού κινδύνου.<ref>{{Cite web|url=http://whqlibdoc.who.int/publications/2006/9241547103_eng.pdf|title=Preventive chemotherapy in human helminthiasis: coordinated use of anthelminthic drugs in control interventions: a manual for health professionals and programme managers|last=|first=|ημερομηνία=|website=|publisher=|archiveurl=|archivedate=|accessdate=}}</ref> Οι περισσότερες από αυτές τις πρωτοβουλίες αναλαμβάνονται από τον [[Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας|Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας]] (ΠΟΥ) με θετικά αποτελέσματα σε πολλές περιοχές.<ref>{{Cite web|url=https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23332661/|title=Worms, Wisdom, and Wealth: Why Deworming Can Make Economic Sense|last=Da|first=Bundy|last2=Jl|first2=Walson|ημερομηνία=2013|website=Trends in parasitology|publisher=|language=en|pmid=23332661|archiveurl=|archivedate=|accessdate=2020-03-10|last3=Kl|first3=Watkins}}</ref> Τα προγράμματα απορρόφησης μπορούν να βελτιώσουν τη σχολική φοίτηση κατά 25%.<ref>{{Cite book|title=Worms: Identifying Impacts on Education and Health in the Presence of Treatment Externalities|first=Edward|last=Miguel|first2=Michael|last2=Kremer|date=2004|url=https://citeseerx.ist.psu.edu/viewdoc/summary?doi=10.1.1.336.7123}}</ref> Παρόλο που η αποτρίχωση βελτιώνει την υγεία ενός ατόμου, τα αποτελέσματα από εκστρατείες μαζικής απολέπισης, όπως ο μειωμένος θάνατος ή η αύξηση της γνωστικής ικανότητας, τα διατροφικά οφέλη, η σωματική ανάπτυξη και οι επιδόσεις, είναι αβέβαιοι ή δεν είναι εμφανείς.<ref>{{Cite web|url=https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23284157/|title=Deworming Debunked|last=N|first=Hawkes|ημερομηνία=2012-01-02|website=BMJ (Clinical research ed.)|language=en|pmid=23284157|accessdate=2020-03-10}}</ref><ref>{{Cite journal|title=When Should Governments Subsidize Health? The Case of Mass Deworming|first2=Sarah|first6=Shawn|last5=Miguel|first5=Edward|last4=Kremer|first4=Michael|last3=Hicks|first3=Joan Hamory|last2=Baird|last=Ahuja|url=https://academic.oup.com/wber/article/29/suppl_1/S9/1686594|first=Amrita|language=en|doi=10.1093/wber/lhv008|issue=suppl_1|volume=29|pages=S9–S24|issn=0258-6770|date=2015-01-01|journal=The World Bank Economic Review|last6=Powers}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6737502/|title=Public health deworming programmes for soil‐transmitted helminths in children living in endemic areas|last=|first=|ημερομηνία=|website=|publisher=|archiveurl=|archivedate=|accessdate=}}</ref>
=== Χειρουργική επέμβαση ===
Εάν εμφανιστούν επιπλοκές της ελμινθίας, όπως εντερική απόφραξη, μπορεί να χρειαστεί χειρουργική επέμβαση. Οι ασθενείς που χρειάζονται χειρουργική επέμβαση εκτός επείγουσας ανάγκης, για παράδειγμα για την αφαίρεση των σκουληκιών από το χοληφόρο δέντρο, μπορούν να υποβληθούν σε προεπεξεργασία με το αντιελμινθικό φάρμακο [[αλβενδαζόλη]].<ref>{{Cite web|url=https://www.susana.org/en/knowledge-hub/resources-and-publications/library/details/2110|title=Worms in SA's children - Resources • SuSanA|website=www.susana.org|accessdate=2020-03-10}}</ref><ref name=":4" />
== Επιδημιολογία ==
Οι περιοχές με την υψηλότερη επικράτηση της ελμινθίασης είναι οι τροπικές και υποτροπικές περιοχές, συμπεριλαμβανομένης της [[Υποσαχάρια Αφρική|Υποσαχάριας Αφρικής]], της [[Κεντρική Ασία|Κεντρικής]] και [[Ανατολική Ασία|Ανατολικής Ασίας]] και της [[Αμερική|Αμερικής]].
=== Παραμελημένες τροπικές ασθένειες ===
Ορισμένοι τύποι ελμινθασίας ταξινομούνται ως παραμελημένες τροπικές ασθένειες.<ref name=":3" /><ref>{{Cite web|url=http://www.who.int/topics/tropical_diseases/factsheets/neglected/en/|title=WHO {{!}} Fact sheets: neglected tropical diseases|website=WHO|accessdate=2020-03-10}}</ref> Περιλαμβάνονται:
* Ελμινθιάσεις που μεταδίδονται από το έδαφος
* Οι μολύνσεις των στρογγυλών κοκκίδων, όπως η λεμφική φιλαρίαση (''lymphatic filariasis'') και η [[δακρουσκώληση]]
* Οι μολύνσεις από τρεμοτομή, όπως η σχιστοσωμίαση, και οι τρομαδιές που μεταδίδονται με το τρόφιμο, συμπεριλαμβανομένης της [[Φασσιολία|φασσιολίας]], της [[Κλονορραγία|κλονορραγίας]], της [[Οπιστορχισιά|οπιστορχισιάς]] και της παραγονιμοποίησης
* Μολύνσεις από ταινιοειδείς σκώληκες όπως [[κυστικέρκωση]], τανέαση και [[εχινοκοκκίαση]]
=== Επικράτηση ===
Οι ελμινθών που μεταδίδονται στο έδαφος (A. lumbricoides, T. trichiura, N. americanus, A. duodenale), σχιστοσώματα και ρινοειδείς σκώληκες, μολύνουν συλλογικά περισσότερο από το ένα τέταρτο του ανθρώπινου πληθυσμού παγκοσμίως ανά πάσα στιγμή, υπερβαίνοντας το HIV και την ελονοσία. Η σχιστοσωμίαση είναι η δεύτερη πιο διαδεδομένη παρασιτική ασθένεια των ανθρώπων μετά από την ελονοσία.<ref>{{Cite book|title=Schistosomiasis: progress report 2001 - 2011, strategic plan 2012 - 2020|first=World Health|last=Organization|publisher=World Health Organization|isbn=978-92-4-150317-4|date=2013|url=https://apps.who.int/iris/handle/10665/78074}}</ref>
Το 2014-15, ο ΠΟΥ εκτιμά ότι περίπου 2 δισεκατομμύρια άνθρωποι μολύνθηκαν από ελμίνθες που μεταδίδονται στο έδαφος, 249 εκατομμύρια με σχιστοσωμίαση, 56 εκατομμύρια άνθρωποι με τρομαλίωση στα τρόφιμα,<ref>{{Cite web|url=http://www.who.int/foodborne_trematode_infections/en/|title=WHO {{!}} Foodborne trematode infections|website=WHO|accessdate=2020-03-10}}</ref> 120 εκατομμύρια με λεμφική φιλαρίαση, 37 εκατομμύρια άτομα με ογκοκερακία και 1 εκατομμύριο άνθρωποι με εχινοκοκκίαση.<ref>{{Cite web|url=https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/111008/WHO_DCO_WHD_2014.1_eng.pdf?sequence=1|title=A global brief on vector-borne diseases|last=|first=|ημερομηνία=|website=|publisher=|archiveurl=|archivedate=|accessdate=}}</ref> Μια άλλη πηγή υπολόγισε ένα πολύ υψηλότερο ποσοστό 3,5 δισεκατομμυρίων μολυσμένων με ένα ή περισσότερα [[Ερμαμίνη|ερμαμίνες]] που μεταδίδονται από το έδαφος.<ref>{{Cite web|url=https://www.susana.org/en/knowledge-hub/resources-and-publications/library/details/1794|title=Under-nutrition and water, sanitation and hygiene - Resources • SuSanA|website=www.susana.org|accessdate=2020-03-10}}</ref>
Το 2014, μόνο 148 άτομα αναφέρθηκαν να έχουν ραβδώσεις λόγω μιας επιτυχούς εκστρατείας εξάλειψης για το συγκεκριμένο ελμινθικό ζώο, το οποίο είναι ευκολότερο να εξαλειφθεί από άλλους ελμινθούς, καθώς μεταδίδεται μόνο με το πόσιμο μολυσμένο νερό. Λόγω της υψηλής κινητικότητάς τους και των χαμηλότερων προδιαγραφών υγιεινής, τα παιδιά σχολικής ηλικίας είναι ιδιαίτερα ευάλωτα στην ελμινθίαση. Τα περισσότερα παιδιά από αναπτυσσόμενα έθνη θα έχουν τουλάχιστον μία μόλυνση. Οι λοιμώξεις πολλών ειδών είναι πολύ συχνές.<ref>{{Cite web|url=https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/16679166/|title=Soil-transmitted Helminth Infections: Ascariasis, Trichuriasis, and Hookworm|last=J|first=Bethony|last2=S|first2=Brooker|ημερομηνία=2006-05-06|website=Lancet (London, England)|language=en|pmid=16679166|accessdate=2020-03-10|last3=M|first3=Albonico|last4=Sm|first4=Geiger|last5=A|first5=Loukas|last6=D|first6=Diemert|last7=Pj|first7=Hotez}}</ref>
=== Παραλλαγές εντός των κοινοτήτων ===
Ακόμη και σε περιοχές με υψηλό επιπολασμό, η συχνότητα και η σοβαρότητα της λοίμωξης δεν είναι ομοιόμορφη σε κοινότητες ή οικογένειες. Ένα μικρό ποσοστό των μελών της κοινότητας φιλοξενεί την πλειοψηφία των σκουληκιών, και αυτό εξαρτάται από την ηλικία. Η μέγιστη επιβάρυνση των σκουληκιών είναι ηλικίας πέντε έως δέκα ετών, και στη συνέχεια μειώνεται ταχύτατα. Η ατομική προδιάθεση για την ελμινθίαση για άτομα με την ίδια υποδομή υγιεινής και συμπεριφορά υγιεινής θεωρείται ότι απορρέει από διαφορετική ανοσολογική ικανότητα, διατροφική κατάσταση και γενετικούς παράγοντες. Επειδή τα άτομα είναι προδιάθετα σε υψηλό ή χαμηλό φορτίο σκουληκιών, το φορτίο που επανακτήθηκε μετά από επιτυχή θεραπεία είναι ανάλογο με αυτό πριν από τη θεραπεία.<ref>{{Cite book|title=Hunter's Tropical Medicine and Emerging Infectious Disease|publisher=Elsevier|isbn=978-1-4160-4390-4|date=2013|pages=337–340|url=http://dx.doi.org/10.1016/b978-1-4160-4390-4.00197-1}}</ref>
== Δείτε επίσης ==
| |||