|
'''Ετυμολογία'''
Η λέξη [[wikt:κιλίμι|κιλίμι]] είναι τούρκικη (kilim) αραβικής όμως προέλευσης (gilim).Πρωτοεμφανίζεται σε μια ανώνυμη γεωγραφική πραγματεία του τέλους του 10ου αιώνα το «Hadudal Alam» ή «Σύνορα του κόσμου» και σε ένα περσικό χειρόγραφο των αρχών του 11ου αιώνα το «Shahnameh» ή «βιβλίο των Βασιλέων» του Ferdowsi (Πετσόπουλος,1990, σ.7). Σύμφωνα με τον Collingwood η λέξη kilim προέρχεται από την αραβική λέξη κουρτίνα παραπέμποντας στην αρχική χρήση της για αναρτημένα διακοσμητικά υφαντά (1968,σ.141).
'''Τεχνική ύφανσης'''
Η ύφανση του κιλιμιού γίνεται περνώντας με το χέρι το βαμμένο μάλλινο νήμα του υφαδιού ανάμεσα από τα στημόνια εναλλάξ (βασική μορφή ύφανσης). Όταν το κιλίμι υφαίνεται στον όρθιο αργαλειό, με ένα μικρό ξύλινο χτένι το υφάδι χτυπιέται προς τα κάτω καλύπτοντας εντελώς το στημόνι, για να γίνει κρουστό. Το υφάδι δεν διαπερνά όλο το πλάτος του κιλιμιού αλλά περνά μόνο από όσα στημόνια χρειάζεται για την εκτέλεση του σχεδίου (μη συνεχόμενο υφάδι) επιτρέποντας την κάθετη ύφανση ενός χρώματος τοπικά (μέθοδος της ταπισερί). Τα μη συνεχόμενα υφάδια που σχηματίζουν το πολύπλοκο και πολύχρωμο σχέδιο του κιλιμιού δεν συνδέονται μεταξύ τους έτσι σχηματίζονται μικρές σχισμές ανάμεσα τους. Για το λόγο αυτό η μέθοδος ύφανσης του κιλιμιού ονομάζεται ταπισερί με σχισμή. Με την ίδια μέθοδο υφαίνονται τα κινέζικα μεταξωτά ([[:en:K'o-ssu|kesi]]) και οι ευρωπαϊκές ταπισερί ([[:en:Tapestry|Tapestry]]).
'''Γεωγραφικές περιοχές που απαντάται σήμερα'''
Το κιλίμι απαντάται στα Βαλκάνια, στην Τουρκία, στον Καύκασο (Γεωργία, Αρμενία, Νταγκεστάν, Αζερμπαϊτζάν, βορειοδυτικό Ιράν), στο Ιράν νότια της Ταυρίδας (Πετσόπουλος, 1990,σ.7) και νοτιοδυτικά στους νομάδες Qashqa’i (Huang,2009,σ.1). Σήμερα η μόνη χώρα που έχει εντάξει την υφαντική αναφέροντας τον όρο κιλίμι στον Αντιπροσωπευτικός Κατάλογος Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Unesco είναι η Βουλγαρία<ref>{{Cite journal|title=Kilimweb|url=https://enich.wikipediaunesco.org/wen/index.php?lists|title=Kilim&oldidUNESCO - The tradition of carpet-making in Chiprovtsi|website=931410592ich.unesco.org|journallanguage=Wikipediaen|dateaccessdate=20192020-1201-18|language=en27}}</ref> .
Τα κιλίμια συνεχίζουν να υφαίνονται στην '''[[Ελλάδα]]''' στην περιοχή του [[Πάρνωνα]] [[Γεράκι Λακωνίας]] (το 2019 εντάχθηκε στο [http://ayla.culture.gr/purpose/ Εθνικό Ευρετήριο της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ελλάδας] ως '''''«[http://ayla.culture.gr/yfantiki-texni-geraki-lakwnias/ Η υφαντική τέχνη για την δημιουργία κιλιμιών στον όρθιο αργαλειό στο Γεράκι Λακωνίας]»''''' ) και στην περιοχής της [[Τσάκωνες|Τσακωνιάς]] [[Δήμο Νότιας Κυνουρίας|(Δήμος Νότιας Κυνουρίας]]) του [[Νομού Αρκαδίας]].
Άλλες χώρες της Ευρώπης που διαφυλάσσουν την υφαντική κιλιμιών είναι η '''[[Βουλγαρία]]''' (το 2014 εντάχθηκε στον Κατάλογο της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Unesco ως '''[https://ich.unesco.org/en/RL/the-tradition-of-carpet-making-in-chiprovtsi-00965 The tradition of carpet-making in Chiprovtsi]''') η '''[[Ρουμανία]]''' και η '''Δημοκρατία της [[Μολδαβίας]]''' (το 2016 την ένταξαν μαζί στον Κατάλογο της Άυλης πολιτιστικής Κληρονομιάς της Unesco ως [https://ich.unesco.org/en/RL/traditional-wall-carpet-craftsmanship-in-romania-and-the-republic-of-moldova-01167 '''Traditional wall-carpet craftsmanship in Romania and the Republic of Moldova''']).
'''Βιβλιογραφία:'''
Γιάννες Νικόλαος, (2018) Διπλωματική Εργασία «''[https://apothesis.eap.gr/bitstream/repo/37792/1/EA%CE%A0%20-%20%CE%94%CE%95%20%CE%9D%CE%99%CE%9A%CE%9F%CE%9B%CE%91%CE%9F%CE%A3%20%CE%93%CE%99%CE%91%CE%9D%CE%9D%CE%95%CE%A3%202018.pdf Η υφαντική παράδοση στον όρθιο αργαλειό με τη μέθοδο της ταπισερί στους ιστορικούς οικισμούς του Πάρνωνα, Γεράκι Λακωνίας και Λεωνίδιο Αρκαδίας. Μέτρα διαφύλαξης και ενέργειες για την ένταξη στον Κατάλογο της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO]''», Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο, Αθήνα.
Collingwood Peter, (1968) The Techniques of Rug Weaving, London, Faber and Faber.
| 