Εθνική Οργάνωσις Κυπρίων Αγωνιστών: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
μΧωρίς σύνοψη επεξεργασίας |
μΧωρίς σύνοψη επεξεργασίας |
||
Γραμμή 18:
|battles =
}}{{Νεότερη Ιστορία της Κύπρου}}
Η '''Εθνική Οργάνωσις Κυπρίων Αγωνιστών''' ('''ΕΟΚΑ''') ήταν [[Ελληνοκύπριοι|ελληνοκυπριακή]], [[Εθνικισμός|εθνικιστική]] και αντάρτικη οργάνωση που έδρασε κατά τη χρονική περίοδο [[1955]]-[[1959]] στην [[Κύπρος|Κύπρο]], με διακηρυγμένο σκοπό την αυτοδιάθεση της Κύπρου, την απαλλαγή από τη [[Βρετανική Αυτοκρατορία|βρετανική αποικιοκρατία]] και τελικά την [[Ένωσις|Ένωση]] της Κύπρου με την [[Ελλάδα]]. Το κείμενο που ακολουθεί βασίζεται κατά κύριο λόγο σε Αγγλικές πηγές.
== Δομή και ιδεολογία της ΕΟΚΑ ==
Γραμμή 38:
Μετά την αποτυχία της [[Διασκεπτική συνέλευση|Διασκεπτικής Συνέλευσης]] το 1948, η Εκκλησία της Κύπρου ανάλαβε την οργάνωση του [[Ενωτικό δημοψήφισμα (Κύπρος, 1950)|ενωτικού δημοψηφίσματος]] ανάμεσα στους ελληνοκύπριους το 1950.{{sfn|Ρίχτερ|2011|p=31}} Οι τουρκοκύπριοι αντιτάχθηκαν σφοδρά της προοπτικής ένωσης της Κύπρου με την Ελλάδα.{{sfn|Ρίχτερ|2011|p=35-38}} Η αποτυχία του Δημοψηφίσματος ωστόσο να προωθήσει την επιθυμητή λύση των ελληνοκυπρίων, οδήγησε ορισμένους στην σκέψη της ένοπλης πάλης. Ανάμεσα σε αυτούς ήταν και ο [[Αρχιεπίσκοπος Κύπρου Μακάριος Γ΄]].{{sfn|Ρίχτερ|2011|p=111-115}} Με επικεφαλής τον Μακάριο, μια επιτροπή δημιουργήθηκε στην Αθήνα από οπαδούς της Ένωσης, με σκοπό την προώθηση του ενωτικού στόχου. Ο Γεώργιος Γρίβας επιλέχθηκε ως στρατιωτικός αρχηγός του αγώνα.{{sfn|Ρίχτερ|2011|p=111-115}}
Από το 1954, πολεμοφόδια ξεκίνησαν να καταφθάνουν στην Κύπρο, υπό συνθήκες μυστικότητος. Τα δυο πρώτα πλοιάρια προσάραξαν στην [[Χλώρακα]], δυτικά της Πάφου.{{sfn|French|2015|p=50}} Το τρίτο πλοιάριο ωστόσο, το ''Άγιος Γεώργιος'', που έφτασε την 25η Ιανουαρίου 1955, έγινε αντιληπτό από τις αγγλικές δυνάμεις, οι οποίες είχαν πληροφορίες από προδοσία για την έλευση του. Κατασχέθηκαν οπλισμός και προκηρύξεις.{{sfn|Ρίχτερ|2011|p=233-238}}
=== Από την 1η Απριλίου 1955 έως τον Μάρτιο του 1956 ===
Γραμμή 58:
Από τα τέλη της άνοιξης, ο Χάρντιγκ εξαπέλυσε επίθεση στο Τρόοδος και τον Πενταδάκτυλο με σκοπό την εξάρθρωση της ΕΟΚΑ με συμμετοχή αρκετών μονάδων του στρατού. Ωστόσο ο Γρίβας έβρισκε τρόπο να ξεγλιστράει.{{sfn|Ρίχτερ|2011|p=499-512}} Μια προσφορά για συνθηκολόγηση του Χάρτνιγκ στην ΕΟΚΑ με περιορισμένη όμως αμνηστία στους αγωνιστές, απορρίφθηκε από την ΕΟΚΑ. {{sfn|Ρίχτερ|2011|p=515-517}}
Τον Σεπτέμβρη η ΕΟΚΑ επανεκκίνησε τις επιθέσεις, αυτή την φορά με μεγαλύτερη ένταση κυρίως στις εκτελέσεις, με τον Νίκο Σαμψών να διακρίνεται.{{sfn|Ρίχτερ|2011|p=566-572}} Τους επόμενους μήνες η βία κλιμακώθηκε περαιτέρω, οι επιθέσεις της ΕΟΚΑ αυξήθηκαν και ο Χαρντιγγκ αυστηροποίησε επιπλέον τους νόμους της Έκτακτης Ανάγκης.{{sfnm|1a1=French|1y=2015|1p=144|2a1=Ρίχτερ|2y=2011|2p=583}} Αυτό οδήγησε σε περισσότερες επιτυχίες τους Βρετανούς στον τομέα των πληροφοριών, πράγμα που με την σειρά του οδήγησε σε αυξημένη καχυποψία ανάμεσα στους αντάρτες της ΕΟΚΑ και ιδίως στον Γρίβα. {{sfn|Ρίχτερ|2011|p=587}} Επιτυχίες όμως οι Βρετανοί είχαν και στα βουνά, καθώς κατάφεραν με την βοήθεια των
Λίγες μέρες αργότερα, στις 13 Μαρτίου, εκτελέστηκε δια απαγχονισμού ο Ευαγόρας Παλλικαρίδης, ο νεαρότερος και τελευταίος απο τους απαγχονισθέντες αντάρτες της ΕΟΚΑ. Η εκτέλεση του είχε διεθνή αντίκτυπο, στην Ελλάδα προκλήθηκαν ταραχές ενώ ο Χάρντιγκ δεκτηκε πιέσεις από την κυβέρνηση της Βρετανίας να καταργήσει την θανατική ποινή.{{sfnm|1a1=Ρίχτερ|1y=2011|1p=616-617|2a1=French|2y=2015|2p=99-100}}
| |||