Αδριανούπολη: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Διάσωση 1 πηγών και υποβολή 0 για αρχειοθέτηση.) #IABot (v2.0 |
→Νεότερη περίοδος: Δωρόθεος Πρώιος |
||
Γραμμή 42:
Η Αδριανούπολη ήταν κέντρο [[Σαντζάκι|σαντζακίου]] κατά την Οθωμανική περίοδο, που υπαγόταν διαδοχικά στα εγιαλέτια της Ρούμελης και της [[Σιλίστρα]]ς, πριν γίνει επαρχιακή πρωτεύουσα του ομώνυμου εγιαλετίου, στις αρχές του 19ου αιώνα. Mέχρι το 1878 το Εγιαλέτι της Αδριανούπολης περιελάμβανε τα σαντζάκια Αδριανούπολης, [[Ραιδεστός|Ραιδεστού]] (Τεκιρντάγ), [[Γκελίμπολου]] (Καλλίπολης), [[Φιλιππούπολη]]ς και [[Σλίβεν]].
Το 1813 εξελέγη Μητροπολίτης Αδριανουπόλεως ο λόγιος [[Δωρόθεος Πρώιος]], ο οποίος αναδιοργάνωσε το ελληνικό γυμνάσιο της πόλης. Οργάνωσε σχολείο και βιβλιοθήκη με τη συνεργασία του Αδριανουπολίτη Γ. Σακελλαρίου, ο όποιος ήταν από τους πιο εύπορους εμπόρους της [[Αυστρία]]ς. Σχολάρχης, διορίστηκε ο Στέφανος Καραθεοδωρής και επίσης ο Δωρόθεος δίδασκε θεολογία, φιλοσοφία και επιστήμες.<ref name="domi">{{cite web | url=http://www.ygeiaonline.gr/λεξικό/item/45313-prvios_dvroueos | title=Πρώιος, Δωρόθεος | publisher=Εγκυκλοπαίδεια Δομή | work=www.ygeiaonline.gr | accessdate=21 Ιανουαρίου 2019}}</ref><ref name="greekencyclopedia">{{cite web | url=https://www.greekencyclopedia.com/dwrotheos-prwios-xios-per-1765-mega-revma-kwnstantinoypolews-1821-p2167.html | title=Δωρόθεος, Πρώιος (Χίος, περ. 1765 - Μέγα Ρεύμα Κωνσταντινουπόλεως, 1821) | publisher=Εκδοτική Αθηνών | work=Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό - Τόμος: 3 | accessdate=21 Ιανουαρίου 2019}}</ref>
Στη διάρκεια της εποχής αυτής η Αδριανούπολη ήταν κέντρο Ελληνισμού, ωστόσο οι κάτοικοι δεινοπάθησαν πολύ από τους Τούρκους με την κήρυξη της Επανάστασης του 1821. Μετά τον απαγχονισμό του Πατριάρχη Γρηγορίου Ε' στην Κωνσταντινούπολη, ακολούθησε στην Αδριανούπολη ο απαγχονισμός του παραιτηθέντος Πατριάρχη [[Κύριλλος ΣΤ΄|Κυρίλλου Στ΄]]<ref>Όταν ξέσπασε η Επανάσταση του 1821, το όνομα του Κυρίλλου Στ΄ συμπεριελήφθη στο διάταγμα του Σουλτάνου με το οποίο δινόταν η εντολή να εκτελεστούν περί τους 30 ιερωμένους και προύχοντες της Αδριανούπολης. Το φιρμάνι, που τον κατηγορούσε ότι είχε αναμιχθεί στην επανάσταση, στάλθηκε στον Νομάρχη Αδριανουπόλεως και μεταξύ άλλων αναφέρει:
«Επειδή εξηκριβώθη ότι και ο εκ της εν Κωνσταντινουπόλει Πατριαρχείας των Ρωμαίων απολυθείς και εν Αδριανουπόλει εξορισθείς Κύριλλος, ο προκάτοχος του φονευθέντος Πατριάρχου, ενέχεται επίσης εις το κίνημα το παρασκευαζόμενον μεταξύ του Ρωμαϊκού Έθνους [...] εξέδωκα μυστικώς το υψηλόν τούτο φιρμάνιον, δι' ού διατάσσω την απαγχόνισιν του ειρημένου Κυρίλλου εντός της Αδριανουπόλεως, μετά της ήν περιβάλλεται ενδυμασίας [...] άμα λάβης γνώσιν του περιεχομένου αυτού, σπεύσης και κρεμάσης αυτόν εντός της Αδριανουπόλεως με την περιβολήν του, ...»</ref> στο παράθυρο της κατοικίας του, καθώς και ο αποκεφαλισμός 30 Ελλήνων ιερωμένων και προυχόντων της Αδριανούπολης την 29η Απριλίου 1821 (Νέο Ημ/γιο).<ref>[http://digitalcommons.unf.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1021&context=ahis_facpub Prousis, Theophilus C., "British Embassy Reports on the Greek Uprising in 1821-1822: War of Independence or War of Religion?" (2011). History Faculty Publications. Paper 21.]</ref> Λεπτομέρειες από τα βασανιστήρια και τις εκτελέσεις του Πατριάρχη και των προκρίτων αναφέρονται σε ημιτελές κείμενο του τοπικού λόγιου και δασκάλου Γ. Λαμπουσιάδη (1858-1926).<ref>[https://www.he.duth.gr/erg_laog/thrakika/Thrakika19.pdf Λαμπουσιάδης Γεώργιος, "Περί Κυρίλλου του ΣΤ'", Θρακικά, τόμ. 19, 1944, σ. 96-104.]</ref>. Στις [[3 Ιουνίου]] 1821 απαγονίστηκε στην Κωνσταντινούπολη από τους Τούρκους και ο Μητροπολίτης Αδριανουπόλεως [[Δωρόθεος Πρώιος]] μαζί με άλλους Έλληνες Μητροπολίτες.<ref name="domi"/><ref>[http://www.saint.gr/1756/saint.aspx Άγιος Δωρόθεος Μητροπολίτης Αδριανουπόλεως ο Πρώιος, Ορθόδοξος Συναξαριστής]</ref><ref>[[Αλέξανδρος Δεσποτόπουλος]], ''Άγριοι διωγμοί'', Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, τομ.ΙΒ , Εκδοτική Αθηνών, Αθήνα, 1975, σελ. 35</ref><ref>Αλέξανδρος Δ.εσποτόπουλος, ''Διωγμοί στην Κωνσταντινούπολη από τον Ιούνιο ώς τον Δεκέμβριο'', Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, Εκδοτική Αθηνών, τομ. ΙΒ΄, Αθήνα, 1975, σελ. 200.</ref>
Η Αδριανούπολη καταλήφθηκε για λίγο από τα αυτοκρατορικά Ρωσικά στρατεύματα το 1829 κατά την [[Ελληνική Επανάσταση του 1821|Ελληνική Επανάσταση]], οπότε και υπογράφηκε η [[Συνθήκη της Αδριανούπολης]], με την οποία για πρώτη φορά οι Τούρκοι αναγνώριζαν την ύπαρξη ελληνικού [[κράτος κατ΄ εντολή|κράτους κατ' εντολή]] και το 1878 κατά το [[Ρωσοτουρκικός πόλεμος (1877-1878)|Ρωσοτουρκικό Πόλεμο του 1877-1878]]. Η [[Μεγάλη πυρκαγιά της Αδριανούπολης 1905|Μεγάλη πυρκαγιά της Αδριανούπολης το 1905]] προκάλεσε εκτεταμένες καταστροφές στη πόλη. Τότε είχε περίπου 80.000 κατοίκους, από τους οποίους 30.000 ήταν Μουσουλμάνοι (Τούρκοι και μερικοί Αλβανοί, [[Ρομά]] και [[Τσερκέζοι]]), 22.000 Ελληνες, 10.000 Βούλγαροι, 4.000 Αρμένιοι, 12.000 Εβραίοι και 2.000 ακόμη πολίτες απροσδιόριστης εθνοτικής και θρησκευτικής προέλευσης. Οι περισσότεροι από τους Έλληνες που έχασαν τα σπίτια τους στη πυρκαγιά μετανάστευσαν στη [[Πρίγκηπος|Πρίγκηπο]] και τη [[Χάλκη (Τουρκία)|Χάλκη]]. <ref name=":0">Soyyanmaz, İ. Hakkı Tulumbacılar ve Edirne Tulumbacıları 2002 Edirne</ref>
| |||