Εθνική Αντίσταση (Ελλάδα): Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

| απώλειες1 = 20.650 νεκροί

Το κρίσιμο ερώτημα που δημιουργήθηκε στην εποχή μας, είναι αν η Εθνική Αντίσταση ωφέλησε ή έβλαψε την Ελλάδα; Η απάντηση δεν είναι ούτε δύσκολή ούτε εύκολη, αναμφισβήτητα όμως το μεγαλύτερο μέρος της καταγράφεται στο συμβολικό επίπεδο. Σύμφωνα με τους [[Στάθης Καλύβας|Στάθη Καλύβα]] και [[Νίκος Μαραντζίδης|Νίκο Μαραντζίδη]] η Εθνική αντίσταση σε μεγάλο βαθμό βοήθησε ένα μεγάλο μέρος στρατιωτικών να διαφύγουν στην Αφρική και να συνεχίσουν τον αγώνα κατά των Γερμανών διαφυλάττοντας την αξιοπρέπεια των Ενόπλων Δυνάμεων. Ενέργειες όπως τα συσσίτια, η φυγάδευση [[Ολοκαύτωμα|Εβραίων]], η αντίσταση στην πολιτική επιστράτευση του 1943 και την βίαιη μεταφορά Ελλήνων για να εργαστούν στην Γερμανία, αναπτέρωσαν το ηθικό των Ελλήνων. Σε στρατιωτικό και επιχειρησιακό επίπεδο δεν έπαιξε το καθοριστικό ρόλο που συχνά της αποδίδεται. Η μάχη και το σαμποτάζ της [[Μάχη του Γοργοποτάμου | γέφυρας του Γοργοπόταμου]] ήταν στρατιωτικά ασήμαντη σε επιχειρησιακό επίπεδο.<ref>Εμφύλια Πάθη, 23+2 ερωτήσεις και απαντήσεις για τον εμφύλιο, Καλύβας-Μαραντζίδης, εκδόσεις μεταίχμιο, σελ.129 -131</ref><ref>Ιάσονας Χανδρινός, 1''944, Μάχες του ΕΛΑΣ στην υπόδουλη Ελλάδα'', Εφημερίδα των Συντακτών, 19 Μαρτίου 2014</ref> Κατά τους Καλύβα-Μαραντζίδη, ο λίγες χιλιάδες απώλειες των Γερμανών, αποτέλεσμα της αντάρτικης δράσης, δεν αποτέλεσαν καμία ουσιαστική προσφορά και δεν ισοσκελίζουν με κανέναν τρόπο τις απώλειες των Ελλήνων. Οι Γερμανοί υπολόγιζαν ότι σκότωσαν σε μάχη ή σε αντίποινα 18.000 Έλληνες, ενώ οι νεκροί Γερμανοί υπολογίζονται στους μεταξύ 2000-4000.<ref>Εμφύλια Πάθη, 23+2 ερωτήσεις και απαντήσεις για τον εμφύλιο, Καλύβας-Μαραντζίδης, εκδόσεις μεταίχμιο, σελ.129 -131</ref> Οι υλικές ζημιές ήταν τεράστιες και πολλές προκλήθηκαν από την Εθνική Αντίσταση{{Εκκρεμεί παραπομπή|σχόλιο=04/08/2019}}. Η χώρα εξάλλου δεν απελευθερώθηκε από την Αντίσταση αλλά οι Γερμανοί αποχώρησαν ηθελημένα όταν είχε γίνει σαφές ότι θα τους απέκοπταν οι [[Ένωση Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών | Σοβιετικοί]] στο [[Ανατολικό μέτωπο (Β' Παγκόσμιος Πόλεμος) | Ανατολικό μέτωπο]]. Επιπλέον, κατά τους Καλύβα-Μαραντζίδη και αντίθετα με ότι πιστεύεται, η ένοπλη αντίσταση ενίσχυσε την συνεργασία Ελλήνων με τους Γερμανούς και αντί να την περιορίσει την οδήγησε σε εμφύλιο πόλεμο.<ref>Εμφύλια Πάθη, 23+2 ερωτήσεις και απαντήσεις για τον εμφύλιο, Καλύβας-Μαραντζίδης, εκδόσεις μεταίχμιο, σελ.129 -131</ref>