Κατακόμβες: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
μ Αναστροφή της επεξεργασίας από τον 2.86.238.9 (συνεισφ.), επιστροφή στην τελευταία εκδοχή υπό Glorious 93
Ετικέτα: Επαναφορά
μ μ.επιμέλεια
Γραμμή 1:
[[Αρχείο:A-Procession-in-the-Catacomb-of-Callistus.jpg|250px|thumb|Λιτανεία στις κατακόμβες του [[Πάπας Κάλλιστος Α΄|Αγίου Καλλίστου]] στη [[Ρώμη]]]]
Οι '''Κατακόμβες''' ήταν υπόγεια [[Νεκροταφείο|νεκροταφεία]] και οστεοθήκες των χριστιανώνΧριστιανών και γενικά, κάθε βαθύς και σκοτεινός υπόγειος χώρος.
 
Οι '''Κατακόμβες''' ήταν υπόγεια [[Νεκροταφείο|νεκροταφεία]] και οστεοθήκες των χριστιανών και γενικά, κάθε βαθύς και σκοτεινός υπόγειος χώρος.
==Η προέλευση της ονομασίας==
Ο όρος «κατακόμβη» παράγεται από την ελληνική πρόθεση και τη λατινική λέξη ''cuba'' , η οποία είναι δάνειο από την ελληνική ''κύμβη'', που σημαίνει τύμβος, τάφος.<ref>Π. Ρόκκος, «Αρχή και γέννησις των κατακομβών», Γρηγόριος Παλαμάς, τ/χ.4 (1920), σελ.628-629. Αθανάσιος Παλιούρας, «Κατακόμβες», Εκπαιδευτική Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια, ''Θρησκείες'', Εκδοτική Αθηνών, τομ.21 (1992), σελ.226-227</ref>
Η αρχική έννοια της λέξεως δεν σχετιζόταν με τους τόπους ταφής, αλλά αποτελούσε ονομασία συγκεκριμένης περιοχής στην [[Ρώμη]]: στον ποταμό Τίβερη συγκεκριμένα, υπήρχε τοποθεσία με πολλές κοιλότητες στο έδαφος που χρησίμευε ως σταθμός πλοίων.<ref>Παναγιώτης Τρεμπέλας, «Αι κατακόμβαι», στο: ''Εναίσιμα επί τη τριακοστή πέμπτη επετηρίδι της επιστημονικής δράσεως του Μακαριωτάτου Χρυσόστομου Παπαδόπουλου'' (επί. Γρηγόριος Παπαμιχαήλ, εν Αθήναις 1931, σελ.438 </ref>
 
Η ονομασία αυτή χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά για το υπόγειο κοιμητήριο του [[Άγιος Σεβαστιανός|Αγίου Σεβαστιανού]] της στη [[Ρώμη]]:«cimeterium catecumbas ad St. Sebastianum Via Appia»<ref>Παναγιώτης Τρεμπέλας, «Αι κατακόμβαι», στο:Εναίσιμα επί τη τριακοστή πέμπτη επετηρίδι της επιστημονικής δράσεως του Μακαριωτάτου Χρυσόστομου Παπαδόπουλου (επί. Γρηγόριος Παπαμιχαήλ, εν Αθήναις 1931, σελ.439</ref>. Σ' αυτό απ' ό,τι πιστεύεται, φύλαξαν και τα λείψανα των αποστόλων [[Απόστολος Πέτρος|Πέτρου]] και [[Απόστολος Παύλος|Παύλου]]. Κατ' επέκταση χρησιμοποιήθηκε [[Κατακόμβες της Ρώμης|για όλα τα υπόγεια κοιμητήρια, γύρω από τη Ρώμη]].
 
Οι υπόγειοι τάφοι δεν είναι χριστιανική εφεύρεση, αλλά εντοπίζονται στην Ετρουρία και στο Λάτιο, αλλά και στην Παλαιστίνη φτιαγμένοι από τους Φοίνικες. Οι Ιουδαίοι είχαν κατακόμβες πριν τους Χριστιανούς στη Ρώμη.<ref>Ιάκωβος Αρχιτζικάκης, «Ο Χριστιανισμός και αι κατακόμβαι της Ρώμης», Νέα Σιών τομ.10, (1910), σελ. 454</ref>
 
==H προέλευσή τους==
Άποψη πολλών αρχαιολόγων στα τέλη του 19ου και στις αρχές του 20ου20ού αιώνωναιώνα ήταν πως οι κατακόμβες χρησιμοποιήθηκαν τα υπόγεια [[Ορυχείο|λατομεία]] που είχαν κατασκευάσει οι Εθνικοί γύρω από τη Ρώμη είχαν κατασκευάσει.<ref>Π. Ρόκκος, «Αρχή και γέννησις των κατακομβών», Γρηγόριος Παλαμάς, τ/χ.4 (1920), σελ.627</ref>. Η άποψη όμως πως οι πρώτες κατακόμβες ήταν πρώην λατομεία αμφισβητείται για τους εξής λόγους: α) διαφέρουν στο εδαφικό στρώμα στο οποίο βρίσκονται τα μεν από τις δε: τα λατομεία σκάβονταν σε λιθοειδή στρώματα, ενώ οι κατακόμβες σε κοκκοειδή στρώματα, ακατάλληλα για οικοδομική χρήση. β)διαφέρουν ως προς την κατασκευή μεταξύ τους: οι διάδρομοι των λατομείων ήταν ευρύχωροι, ενώ των κατακομβών πολύ στενότεροι. Επίσης οι διάδρομοι στα λατομεία ήταν δημιουργημένοι όχι βάσει κάποιου σχεδίου αλλά ακανόνιστα, κάτι που δεν ίσχυε για τις κατακόμβες. Τέλος, η μετατροπή ορυχείου σε κατακόμβη απαιτούσε επιπλέον εργασίες.<ref>Παναγιώτης Τρεμπέλας, «Αι κατακόμβαι», στο:Εναίσιμα επί τη τριακοστή πέμπτη επετηρίδι της επιστημονικής δράσεως του Μακαριωτάτου Χρυσόστομου Παπαδόπουλου (επί. Γρηγόριος Παπαμιχαήλ, εν Αθήναις 1931, σελ.440-442Π. Ρόκκος, «Αρχή και γέννησις των κατακομβών», Γρηγόριος Παλαμάς, τ/χ.4 (1920), σελ.628</ref>
Οι κατακόμβες χρησιμοποιούνταν ως τόποι ταφής των κατώτερων τάξεων που δεν ήταν σε θέση να αγοράσουν γη για το σκοπό αυτό - και αποτελούν από αυτήν την άποψη φαινόμενο οικονομικό: συγκέντρωσαν έναν μεγάλο αριθμό τάφων σε μικρό χώρο.<ref>Ιάκωβος Αρχιτζικάκης, «Ο Χριστιανισμός και αι κατακόμβαι της Ρώμης», Νέα Σιών τομ.10, (1910), σελ.460</ref>
 
Γραμμή 32 ⟶ 34 :
 
==Οι κυριότερες κατακόμβες==
Υπάρχουν 36 μεγάλες στη [[Κατακόμβες της Ρώμης|στη Ρώμη]]. Επίσης στη [[Νάπολη]], στη [[Σικελία]] (Συρακούσες, Παλέρμο), στην Αίγυπτο και Βόρειο Αφρική, στη Συρία, στη Μικρά Ασία και στα νησιά Μάλτα, Κύπρο και Μήλο<ref>Αθανάσιος Παλιούρας, Εισαγωγή στη Βυζαντινή Αρχαιολογία, εκδ.Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, 2000, σελ.17</ref> και στο Βατικανό .
 
 
== Παραπομπές ==
<references />
 
==Πηγές==
* [[Παναγιώτης Τρεμπέλας]],: «Αι κατακόμβαι», στο: ''Εναίσιμα επί τη τριακοστή πέμπτη επετηρίδι της επιστημονικής δράσεως του Μακαριωτάτου Χρυσόστομου Παπαδόπουλου (επίμ. [[Γρηγόριος Παπαμιχαήλ]])'', εν Αθήναις 1931, σελσσ. 438-450
* Παναγιώτης Παπαευαγγέλου,: «Κατακόμβαι», ''Θρησκευτική και Ηθική Εγκυκλοπαίδεια'', τομτόμ.7 (1965), στ. 438-443
* Αθανάσιος Παλιούρας,: «Κατακόμβες», ''Εκπαιδευτική Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια, Θρησκείες'', Εκδοτική Αθηνών, τομ.21 (1992), σελσσ. 226-229
* Π. Ρόκκος,: «Αρχή και γέννησις των κατακομβών», ''Γρηγόριος Παλαμάς'', τ/χ.4 (1920), σελσσ. 627-630, 711-721
* Ιάκωβος Αρχιτζικάκης,: «Ο Χριστιανισμός και αι κατακόμβαι της Ρώμης», ''Νέα Σιών'', τομτόμ. 10 (1910), σελσσ. 453-470
* Κωνσταντίνος Καλλίνικος,: «Αι κατακόμβαι των μαρτύρων», ''Εκκλησιαστικός Φάρος'', τομτόμ. 10 (1912), σελσσ. 210-218
* Αθανάσιος Παλιούρας,: ''Εισαγωγή στη Βυζαντινή Αρχαιολογία'', εκδ. Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, 2000, σελσσ. 15-23
* Κωνσταντίνος Καλοκύρης,: ''Εισαγωγή εις την Χριστιανικήν και Βυζαντινήν Αρχαιολογίαν'', εκδ. Π. Πουρναράς, Θεσσαλονίκη, 1970,
 
==Επιπλέον βιβλιογραφία==
* Αγγελική Λεκαπηνού,: «Κατακόμβη, η στοά των ηρώων», ''Ακτίνες'', τ/χ. 13 (1950), σελσσ. 305-309, 348-352, 404-409
* Δημήτριος Μαρινάκης,: «Αι κατακόμβαι της Ρώμης», ''Πάνταινος'', τομτόμ. 4 (1912), σελσσ. 358-361
 
[[Κατηγορία:Νεκροταφεία]]
 
[[Κατηγορία:Νεκροταφεία|Κατακομβες]]