Λογοκρισία στην Ελλάδα: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Ετικέτα: επεξεργασία κώδικα 2017
Ετικέτα: επεξεργασία κώδικα 2017
Γραμμή 89:
 
== Λογοκρισία στον κινηματογράφο και την τηλεόραση ==
Η λογοκρισία ταινιών έχει μακρά ιστορία στην Ελλάδα, επηρεαζόμενη κατά καιρούς πέρα από τα ήθη της εποχής και από τις επιταγές της εκάστοτε πολιτικής κατάστασης και τις βουλές κάθε κυβέρνησης. Λογοκρισία καταγράφεται ήδη το μακρινό 1927, όταν απαγορεύτηκε στην Ελλάδα το αριστούργημα του [[Βωβός κινηματογράφος|βωβού κινηματογράφου]] «''[[Θωρηκτό Ποτέμκιν (ταινία, 1925)|Θωρηκτό Ποτέμκιν]]»'' (1925) του Ρώσου σκηνοθέτη [[Σεργκέι Αϊζενστάιν]], μια ταινία που προβλήθηκε στη χώρα μόλις 25 χρόνια αργότερα, το 1952<ref>[https://www.rizospastis.gr/page.do?publDate=15%2F2%2F2017&pageNo=13 Χρονικό της απαγόρευσης της ταινίας «Θωρηκτό Ποτέμκιν» το 1927]{{Dead link|date=Δεκέμβριος 2019 }}, από την ηλεκτρονική έκδοση του Ριζοσπάστη.</ref>.
 
Αποσπάσματα από 75 λογοκριμένες από την δικτατορία των συνταγματαρχών ελληνικές και ξένες ταινίες, περιλαμβάνονται στο μεγάλου μήκους ντοκιμαντέρ του Βασίλη Δούβλη «Στοργή στο λαό». Ενδεικτικά: "Ευδοκία" του Αλέξη Δαμιανού, "Πρόσωπο με πρόσωπο" του Ροβήρου Μανθούλη, "Το μπλόκο" του Άδωνι Κύρου, "Κιέριον" του Δήμου Θέου, "Η κόρη μου η σοσιαλίστρια", "Πολυτεχνίτης και ερημοσπίτης" και "Η κυρά μας η μαμή" του Αλέκου Σακελλάριου, "Ανοιχτή επιστολή" του Γιώργου Σταμπουλόπουλου, "Ο δράκος" και "Οι παράνομοι" του Νίκου Κούνδουρου, "Το κανόνι και τ’ αηδόνι" των Γιώργου και Ιάκωβου Καμπανέλλη, "Ηλέκτρα" του Μιχάλη Κακογιάννη, "Ο κλέφτης" του Παντελή Βούλγαρη, "Ζ" του Κώστα Γαβρά, κ.α. Για τη λογοκρισία στον Ελληνικό Κινηματογράφο την περίοδο 1945-1974 βλέπε τις αντίστοιχες έρευνες του Γιώργου Ανδρίτσου<ref>{{Cite book|title=Η Λογοκρισία στην Ελλάδα|last=Ανδρίτσος|first=Γιώργος|publisher=Ίδρυμα Ρόζα Λούξεμπουργκ|year=2016|editor-last=Πετσίνη, Χριστόπουλος|location=Αθήνα|page=|chapter=Η Λογοκρισία στον Ελληνικό Κινηματογράφο (1945-1974)}}</ref> και της Μαρίας Χάλκου<ref>{{Cite book|title=Λεξικό λογοκρισίας στην Ελλάδα. Καχεκτική δημοκρατία, δικτατορία, μεταπολίτευση|first=Μαρία|last=Χάλκου|year=2018|chapter=Κινηματογράφος και λογοκρισία στην Ελλάδα από τα πρώιμα χρόνια έως τη μεταπολίτευση|editor-last=Πετσίνη Π - Χριστόπουλος Δ|location=Αθήνα|page=82-99}}</ref>.
 
Στη δεκαετία του '70, μεγάλες αντιδράσεις και λογοκριτικές παρεμβάσεις προκάλεσαν τόσο (θεωρούμενες ως) «άσεμνες» ταινίες όπως το ''Τελευταίο Ταγκό στο Παρίσι'' (1974) του [[Μπερνάρντο Μπερτολούτσι]], όσο και ταινίες που κρίθηκαν «προσβλητικές» για την [[Ορθοδοξία]] και «επικίνδυνες» για το ήθος της νεολαίας, όπως το ''Ιησούς Χριστός υπέρλαμπρο άστρο'' (''Jesus Christ Superstar)'') (1974) και η ''Εμμανουέλα''<ref name=":1">{{Cite book|title=Λεξικό Λογοκρισίας στην Ελλάδα. Καχεκτική δημοκρατία, δικτατορία, μεταπολίτευση|first=Κώστας|last=Κατσάπης|publisher=Καστανιώτης|year=2018|chapter=Εμμανουέλα. Μια «άτακτη Γαλλιδούλα» στη συγκυρία της μεταπολίτευσης|editor1=Πετσίνη Π. |editor2=Χριστόπουλος Δ.|location=Αθήνα|page=345-348}}</ref>. Για την ''Εμμανουέλα'', ο Κώστας Κατσάπης γράφει: "Παρά το σκάνδαλο (ίσως βέβαια και εξαιτίας αυτού), οι Έλληνες θεατές συνέρρευσαν μαζικά στους κινηματογράφους για να παρακολουθήσουν τις «ερωτικές περιπέτειες της άτακτης Γαλλιδούλας», καθώς μόνο την πρώτη βδομάδα προβολής της, μέχρι δηλαδή να απαγορευτεί με δικαστική απόφαση ως «άσεμνη» (16 Απριλίου 1975), η ταινία είχε κόψει περισσότερα από 300.000 εισιτήρια, και μάλιστα με αρκετά τσουχτερό για τα δεδομένα της εποχής εισιτήριο."<ref name=":1" />Λογοκριτικές παρεμβάσεις υπήρξαν και για πολιτικούς λόγους σε ταινίες όπως ο ''Θίασος'' του Θόδωρου Αγγελόπουλου (απαγόρευση εξόδου από τη χώρα, απαγόρευση της μουσικής της ταινίας γιατί περιείχε αντάρτικα τραγούδια -1975), ''Καγκελόπορτα'' του Δημήτρη Μακρή (κατάσχεση της κόπιας από την αστυνομία, δίωξη του σκηνοθέτη - 1978), ''Αντίσταση '40-'50'' της Μαρίας Καραβέλα (απαγόρευση, περικοπές, παρεμβάσεις της αστυνομίας -1978), ''Παιδεία'' του Δημήτρη Τυπάλδου (απαγόρευση προβολής, απαγόρευση εξόδου από τη χώρα -1977)<ref>{{Cite book|title=Λεξικό Λογοκρισίας στην Ελλάδα, οπ.π.|first=Γιώργος|last=Ανδρίτσος|year=2018|chapter=Παιδεία (Δημήτρης Τυπάλδος, 1977)|location=Αθήνα|page=444-446}}</ref>. Ενδεικτικές της λογοκριτικής πρακτικής είναι οι περικοπές που επέβαλε η επιτροπή λογοκρισίας στην ταινία ''Ο άνθρωπος με το γαρύφαλλο'' (Νίκος Τζίμας, 1980): '''[να περικοπούν] Από την απολογία του Μπελογιάννη οι σκηνές που λέει: α) “Και οι κομμουνιστές έχουν προσφέρει εκατόμβες θυσιών στους πρόσφατους αγώνες του λαού μας για τη λευτεριά του”, β) “το να είσαι κομμουνιστής σήμαινε να είσαι πρώτος στους αγώνες, στις θυσίες … το να είσαι υποψήφιος για το εκτελεστικό απόσπασμα καλιώρα όπως τώρα”, γ) Τα ονόματα του Κατσαρέα στην Πελοπόννησο, του Σούρλα στη Θεσσαλία, του Τσαούς Αντών στη Μακεδονία φέρνουν αναμνήσεις φρίκης στον πολυβασανισμένο λαό της υπαίθρου μας, δ) Η φράση “το κομμουνιστικό κόμμα της Ελλάδος” θα αντικατασταθή με τη λέξη “εμείς”, ε) Η φράση “όχι κύριοι είμαστε κομμουνιστές” θα αντικατασταθή με τη φράση “είμαστε Έλληνες”, ζ) Από τη σκηνή της εκτελέσεως δεν θα φαίνονται πυροβολισμοί, όπλα και περίστροφα να πυροβολούν και δεν θα φαίνονται αντιδράσεις των εκτελεσμένων και να προκαλούν τρόμο και φρίκη'''<ref>{{Cite book|title=Λεξικό Λογοκρισίας στην Ελλάδα, οπ.π.|first=Πηνελόπη|last=Πετσίνη|year=2018|chapter=Ο άνθρωπος με το γαρύφαλλο (Νίκος Τζίμας, 1980)|location=Αθήνα|page=397}}</ref>'''.'''
 
Στη δεκαετία του '80, αυστηρή λογοκρισία και δικαστικές διαμάχες προκάλεσαν οι κινηματογραφικές ταινίες ''Ο Άγιος Πρεβέζης'' (1982) του [[Δημήτρης Κολλάτος|Δημήτρη Κολλάτου]] και ''Ο Άγιος Πρεβέζης και η παπαδιά'' (1982) του [[Κώστας Καραγιάννης|Κώστα Καραγιάννη]], τα οποία στηρίχθηκαν στις δημοσιογραφικές αποκαλύψεις της προηγούμενης δεκαετίας για την ιδιωτική ζωή του τέως Μητροπολίτη Πρεβέζης και Νικοπόλεως [[Στυλιανός Κορνάρος|Στυλιανού Κορνάρου]], γνωστού κι ως «Αγίου Πρεβέζης»<ref>{{cite book |last=Κασσαβέτη |first=Ορσαλία-Ελένη |year=2014 |title=Η ελληνική βιντεοταινία (1985-1990) |location=Αθήνα |publisher=Ασίνη |isbn=978-618-80872-4-8}}</ref>.