Συμβολή (φυσική): Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Αλλαγή του όρου "καταστρεπτική συμβολή" και όλες τις παράγωγες λέξεις στο κείμενο, με τον όρο "αποσβεστική συμβολή"
Γραμμή 2:
'''Συμβολή''' ονομάζεται η ταυτόχρονη διάδοση δύο [[κύμα|κυμάτων]] στην ίδια περιοχή του μέσου στο οποίο μπορεί και μεταδίδεται το κύμα<ref>''Φυσική θετικής και τεχνολογικής κατεύθυνσης Γ΄ λυκείου, ΟΕΔΒ''</ref>. Για να παρατηρηθούν φαινόμενα συμβολής θα πρέπει οι κυματικές πηγές να είναι σύμφωνες, δηλαδή να έχουν ίδια ακριβώς [[συχνότητα]] και μονοχρωματικές, δηλαδή να εκπέμπουν αποκλειστικά κύμα μίας συγκεκριμένης συχνότητας και μήκους κύματος<ref name="serw"/>. Η συμβολή συναντάται συχνά στις τηλεπικοινωνίες. Οι περιπτώσεις συμβολής στις ασύρματες επικοινωνίες είναι από τις κυριότερες αιτίες που οδηγεί σε [[διαλείψεις]] δηλαδή αλλοιώσεις του λαμβανόμενου σήματος
 
== Ενισχυτική και καταστρεπτικήαποσβεστική συμβολή ==
[[Αρχείο:Interference of two waves.svg|300px|right|thumb|Ενισχυτική και καταστρεπτικήαποσβεστική συμβολή]]
Δύο [[κύμα|κύματα]] που διαδίδονται ταυτόχρονα στην ίδια περιοχή του μέσου μπορούν να συμβάλλουν είτε ενισχυτικά είτε καταστρεπτικάαποσβεστικά. '''Ενισχυτική συμβολή''' λαμβάνει χώρα στην περίπτωση που τα κύματα βρίσκονται στην ίδια φάση, ενώ αν στην ίδια περιοχή του χώρου συναντηθούν κύματα που έχουν διαφορά φάσης 180° το αποτέλεσμα είναι η '''καταστρεπτικήαποσβεστική συμβολή'''. Γενικά ισχύει πως για να έχουμε ενισχυτική συμβολή πρέπει η διαφορά φάσης των δυο κυμάτων να είναι ακέραιο πολλαπλάσιο του 2π, ενώ για να έχουμε καταστροφικήαποσβεστική συμβολή θα πρέπει η διαφορά φάσης των δυο κυμάτων να είναι περιττό πολλαπλάσιο του π. Πιο απλά αν στο ίδιο σημείο του χώρου συναντηθούν ταυτόχρονα δύο κυματικές κορυφές ή δύο κυματικά ελάχιστα το αποτέλεσμα είναι διπλασιασμός του πλάτους της κορυφής ή των ελαχίστων, επομένως είναι ενισχυτικό. Αν στο ίδιο σημείο του χώρου όμως συναντηθεί το ελάχιστο σημείο του ενός κύματος με την κορυφή του δεύτερου, τότε τα δύο κύματα αλληλοαναιρούντεαλληλοαναιρούνται και το αποτέλεσμα είναι καταστρεπτικόαποσβεστικό<ref name="serw">''Physics - Raymond A. Serway, τόμος ΙΙ''</ref><ref>''Θεμελιώδης πανεπιστημιακή φυσική - Αλόνσο Φινν''</ref>.
 
== Πειραματική μελέτη της συμβολής ==
Γραμμή 10:
[[Αρχείο:Wave Diffraction 4Lambda Slit.png|240px|right|thumb|Εικόνα περίθλασης από μία λεπτή σχισμή]]
[[Αρχείο:Waventerference.gif|left|thumb]]
Η συμβολή παρατηρήθηκε με το [[πείραμα των δύο σχισμών]] του φυσικού [[Τόμας Γιανγκ]] (Thomas Young) το 1801<ref>[http://www.aps.org/publications/apsnews/200805/physicshistory.cfm Ιστορία της φυσικής, Thomas Young and the Nature of Light]</ref>. Το πείραμα αυτό επιβεβαίωσε την κυματική φύση του [[φως|φωτός]]. Σύμφωνα με το [[πείραμα του Γιανγκ]] το φως μίας μονοχρωματικής πηγής προσπίπτει σε ένα διάφραγμα στο οποίο είναι χαραγμένες δύο παράλληλες πολύ λεπτές σχισμές, με τον περιορισμό πως το πάχος των σχισμών θα πρέπει να είναι συγκρίσιμο σε μέγεθος με το μήκος κύματος, λ, του κύματος. Το αποτέλεσμα είναι να σχηματίζεται στο πέτασμα (σε μία οθόνη, η οποιά βρίσκεται σε πολλύ μεγαλύτερη απόσταση από αυτή του μήκους κύματος, λ) πίσω από τις σχισμές μία εικόνα από εναλλασσόμενες φωτεινές και σκοτεινές ζώνες. Το σχέδιο που δημιουργείται ονομάζεται εικόνα συμβολής και αποτελείται από διαδοχικούς φωτεινούς και σκοτεινούς κροσσούς, τους κροσσούς συμβολής. Όπως είδαμε παραπάνω αν στην ίδια περιοχή του χώρου συναντηθούν κύματα που βρίσκονται στην ίδια φάση το αποτέλεσμα είναι ενισχυτική συμβολή ενώ αν στην ίδια περιοχή του χώρου συναντηθούν κύματα που έχουν διαφορά φάσης 180° το αποτέλεσμα είναι καταστρεπτικήαποσβεστική συμβολή. Ισχύει δηλαδή:
:<math>\Delta \phi = \begin{cases} 2n\pi ,& \epsilon \nu \iota \sigma . \\ (2n+1)\pi ,& \kappa\alpha\tau .\end{cases} </math>
 
Γραμμή 30:
== Συμβολή σε λεπτούς υμένες ==
[[Αρχείο:Bubble interference (blue).png|right|thumb|200px|Συμβολή σε υμένα φυσαλίδας]]
Το φαινόμενο της συμβολής παρατηρείται επίσης σε λεπτούς υμένες (πολύ λεπτές μεμβράνες όπως η επιφάνεια μίας φυσαλίδας). Το κύμα αλλάζει φάση 180° κατά την [[ανάκλαση]], όταν διαδίδεται σε μέσο χαμηλού δείκτη διάθλασης και ανακλάται από μέσο μεγαλύτερου δείκτη διάθλασης. Επομένως όταν ένα κύμα διαπερνά έναν υμένα ένα μέρος του κύματος ανακλάται στην επιφάνεια του με αλλαγή φάσης 180° και ένα μέρος του διαπερνά την επιφάνεια του και ανακλάται στην δεύτερη διαχωριστική επιφάνεια του υμένα με αποτέλεσμα να εξέρχεται τελικά με διεύθυνση παράλληλη με την πρώτη ανακλώμενη δέσμη. Οι δύο δέσμες που συναντώνται στην επιφάνεια του υμένα μπορούν να συμβάλλουν είτε ενισχυτικά είτε καταστρεπτικάαποσβεστικά ανάλογα με το πάχος του υμένα, του μήκους κύματος του φωτός και την γωνία με την οποία προσπίπτει το φως στην μεμβράνη. Αν το φως που προσπίπτει στην μεμβράνη δεν είναι μονοχρωματικό αλλά φυσικό τότε παρατηρούνται ιριδισμοί στην επιφάνεια της μεμβράνης, κάτι που παρατηρείται σε φυσαλίδες ή σε κυλίδες λαδιού πάνω σε επιφάνειες νερού.
 
== Παραπομπές ==