Κινεζική γλώσσα: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Διαγραφή όλου του περιεχομένου της σελίδας Ετικέτα: Άδειασμα περιεχομένου σελίδας |
μ Αναίρεση έκδοσης 8170261 από τον Οσάμα μπιν Λάντεν (Συζήτηση) Ετικέτα: Αναίρεση |
||
Γραμμή 1:
{{χωρίς παραπομπές}}
{{Πληροφορίες γλώσσας|
χρώμα = salmon
|language = 汉语 ／ 漢語 ''Χανγου'', 中文 ''Zhōngwén''
|γλώσσα = Κινεζικά
|-|χώρες = [[Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας]] ([[Κίνα]], [[Χονγκ Κονγκ]], [[Μακάο]]), [[Δημοκρατία της Κίνας]] ([[Ταϊβάν]] και άλλες νήσοι)), [[Μαλαισία]], [[Ινδονησία]], [[Ταϊλάνδη]], [[Βιετνάμ]], [[Βιρμανία]], [[Καμπότζη]], [[Σιγκαπούρη]], αποσπασματικά σε [[Ιαπωνία]], [[Βόρεια Κορέα]], [[Νότιος Κορέα]], [[Φιλιππίνες]] και άλλες κινεζικές κοινότητες σε όλόκληρο τον κόσμο
|-
|αριθμός_ομιλητών = περισσότεροι από 1.4 δις
|-
|κατάταξη = 1η, εφόσον θεωρηθεί ενιαία γλώσσα
|-
|Οικογένεια_1 = [[Σινοθιβετικές γλώσσες]]
|-
|σύστημα γραφής = [[Κινεζικοί χαρακτήρες]]
|επίσημη γλώσσα = {{CHN}}<br />{{TPE}}
|-
|ρυθμιστής = Κίνα: [[Κρατική Επιτροπή Γραφής και Γλώσσας Εργασίας]]<br />Ταϊβάν: [[Επιτροπή Εθνικών Γλωσσών]]<br />Σινγκαπούρη: [[Συμβούλιο Προώθησης Μανδαρινικής]]<br />Σιγκαπούρη: [[Συμβούλιο Τυποποίησης Κινεζικής Γλώσσας της Μαλαισίας]]
|-
|iso-1 = zh
|-
|iso-2 = chi (B) <br />zho (T)
|-
|iso-3 = zho
|-
|sil =
|-
|χάρτης = [[Αρχείο:New-Map-Sinophone World.PNG|center|250px]]
|λεζάντα = {{legend|#0E0069|Χώρες στις οποίες τα κινεζικά αποτελούν επίσημη γλώσσα.}}
{{legend|#F7D5FF|Χώρες στις οποίες τα κινεζικά αποτελούν αναγνωρισμένη μειονοτική γλώσσα.}}
|σημειώσεις = '''Το άρθρο περιέχει φωνητικά [[Διεθνές Φωνητικό Αλφάβητο|ΔΦΑ]] σύμβολα.''' Εκτός από την [[Διεθνές Φωνητικό Αλφάβητο|παροχή υποστήριξης]], μπορείτε να δείτε [[Mojibake|ερωτηματικά, πλαίσια, ή άλλα σύμβολα]] αντί των χαρακτήρων [[Unicode]].
}}
Η '''Κινεζική''' (汉语 ／ 漢語, [[πινγίν]]: ''Hànyǔ'', 华语 ／ 華語, ''Huáyǔ'', ή 中文, ''Zhōngwén'') είναι [[γλώσσα]] (ή [[γλωσσική οικογένεια]]) που σχηματίζει τμήμα των [[Σινοθιβετικές γλώσσες|Σινοθιβετικής οικογένειας γλωσσών]]. Περίπου το 1/5 του παγκόσμιου [[πληθυσμός|πληθυσμού]] μιλά κάποια μορφή της Κινεζικής ως [[μητρική γλώσσα]].
Εν γένει όλες οι απαντώμενες μορφές της Κινεζικής είναι [[Τόνος (γλωσσολογία)|τονικές]] και [[Αναλυτική γλώσσα|αναλυτικές]]. Ωστόσο, η Κινεζική διακρίνεται επίσης για το υψηλό επίπεδο εσωτερικής διαφοροποίησης. H τοπική διαφοροποίηση ανάμεσα σε διαφορετικές εκδοχές/διαλέκτους είναι συγκρίσιμη με εκείνη των [[Ρωμανικές γλώσσες|Ρωμανικών γλωσσών]]. Αρκετές παραλλαγές της ομιλούμενης Κινεζικής είναι αρκετά διαφορετικές, σε σημείο που ομιλητές μιας διαλέκτου δεν μπορούν να κατανοήσουν ομιλητές κάποιας άλλης.
Γενικά η γλώσσα αποτελείται από χαρακτήρες-λέξεις χωρίς μέρη του λόγου (κλιτά ή άκλιτα). Η σημασία μιας λέξης καθορίζεται από το σύνολο των λέξεων μέσα στη φράση. Έτσι η λέξη "τρέχω" μπορεί να σημαίνει έτρεχα, θα τρέξεις, η τρέχουσα, ο δρομέας κ.λ.π. ανάλογα τη θέση της μέσα στη φράση και τις λέξεις που την περιβάλλουν.
== Γραφή ==
Παραδοσιακά η κινεζική γραφόταν κυρίως από χαρακτήρες-λέξεις μέσα σε ιδεατά παραλληλόγραμμα ταξινομημένα σε στήλες τα οποία διαβάζονταν από πάνω προς τα κάτω σε κάθε στήλη και η κάθε στήλη από δεξιά προς τα αριστερά.
Όλοι οι κινέζικοι χαρακτήρες αναπτύχθηκαν από παλαιότερες φόρμες ιερογλυφικών. Η κοινή άποψη πως οι κινέζικοι χαρακτήρες είναι ιδεογράμματα ή εικονογράμματα είναι εσφαλμένη. Οι περισσότεροι χαρακτήρες είναι σύνθετοι από φωνητικές συνιστώσες και σημασιολογικές ρίζες. Μόνο οι απλοί χαρακτήρες όπως 人(ανθρώπινο), 日(ήλιος), 山(βουνό) μπορούν να χαρακτηριστούν ως εικονογράμματα. Σχεδόν όλοι οι χαρακτήρες περιέχουν ένα φωνητικό στοιχείο που υποδεικνύει την προφορά και ένα σημασιολογικό στοιχείο που υποδεικνύει το νόημα. Γενικά το φωνητικό στοιχείο είναι πιο βασικό από το σημασιολογικό.
Υπάρχουν αυτή τη στιγμή δύο συστήματα για τη γραφή. Το παραδοσιακό σύστημα που χρησιμοποιείται ακόμα στο [[Χονγκ Κονγκ]], την [[Ταϊβάν]] και το [[Μακάου]] και η απλοποιημένη κινεζική γραφή που δημιουργήθηκε από τη Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας το 1954 κυρίως για την προώθηση της παιδείας.
== Εκλατινισμός ==
Έχουν γίνει διάφορες προσπάθειες μεταγραφής της κινεζικής σε λατινικούς χαρακτήρες.
Σήμερα το πιο διαδεδομένο σύστημα είναι το ''[[Πινγίν|Hanyu Pinyin]]''
(/汉语拼音), γνωστό και απλώς ως [[Πινγίν]], που πρωτοεισήχθηκε το 1956 στη [[Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας]] και αργότερα υιοθετήθηκε από τη [[Σιγκαπούρη]] και την [[Ταϊβάν]]. Το [[Πινγίν]] είναι επίσης το σύστημα που εφαρμόζεται σε Αμερική, Ευρώπη και Αυστραλία για την εκμάθηση της κινεζικής.
Το δεύτερο πιο γνωστό σύστημα είναι το Wade-Giles που εφευρέθηκε το 1859 από τον Thomas Wade και αλλάχτηκε το 1892 από τον Herbert Giles. Καθώς το σύστημα αυτό προσομοιώνει τη φωνητική της Μανδαρινικής σε αγγλόφωνα σύμφωνα και φωνήεντα, ήταν ιδιαίτερα χρήσιμο σε αγγλόφωνους μαθητές. Το σύστημα ήταν σε χρήση σε ακαδημαϊκά περιβάλλοντα στις [[Η.Π.Α.]] κυρίως πριν τη δεκαετία του 1980 και μέχρι πρόσφατα ήταν διαδεδομένο στην [[Ταϊβάν]].
Εκτός από τη μεταγραφή των φωνητικών διαφέρουν και στη χρήση σημείων τονισμού. Στο σύστημα "Hanyu Pinyin" οι τόνοι εκφράζονται με τονικά σύμβολα πάνω από τις συλλαβές, ενώ στο "Wade-Giles" με αριθμούς στο τέλος κάθε συλλαβής.
Μερικά παραδείγματα ''Hanyu Pinyin'' και Wade-Giles, για σύγκριση:
{|class="wikitable"
|+'''Μεταγραφή της κινεζικής σε λατινικούς χαρακτήρες'''
|-
! style="background:#efefef;"|Χαρακτήρες !! style="background:#efefef;"|Wade-Giles !! style="background:#efefef;"|Hanyu Pinyin !! style="background:#efefef;"|Notes
|-
|中国/中國||Chung<sup>1</sup>-kuo²||Zhōngguó||[[Κίνα]]
|-
|北京||Pei³-ching<sup>1</sup>||Běijīng||[[Πεκίνο]] ([[Πρωτεύουσα]] της [[Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας|Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας]])
|-
|台北||T'ai²-pei³||Táiběi||[[Ταϊπέι]] ([[Πρωτεύουσα]] της [[Δημοκρατία της Κίνας|Δημοκρατίας της Κίνας]])
|-
|毛泽东/毛澤東||Mao² Tse²-tung<sup>1</sup>||Máo Zédōng||[[Μάο Τσε Τουνγκ]]
|-
|蒋介石/蔣介石||Chiang³ Chieh<sup>4</sup>-shih²||Jiǎng Jièshí||[[Τσιανγκ Κάι Σεκ]]
|-
|孔子||K'ung³ Tsu³||Kǒng Zǐ||Κομφούκιος
|}
[[Αρχείο:Map of sinitic languages-el.svg|μικρογραφία|δεξιά|Κατανομή των σινικών γλωσσών ανά περιοχή και αριθμό ομιλητών]]
== Προφορά ==
Η προφορά των κινεζικών είναι ιδιαίτερη δύσκολη.
Το επίσημο σύστημα απόδοσης που χρησιμοποιείται στη Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας ([[Πινγίν]]) έχει αρκετές ιδιαιτερότητες.
Όλες οι διάλεκτοι της ομιλούμενης κινεζικής χρησιμοποιούν τόνους στα φωνήεντα. Μερικές διάλεκτοι της βόρειας Κίνας έχουν μέχρι τρεις τόνους ενώ μερικές της νοτίου Κίνας έχουν από 6 μέχρι 10 τόνους (ανάλογα πώς θα τους κατηγοριοποιήσει κάποιος).
Ένα κοινό παράδειγμα για τη χρήση των τόνων είναι η χρήση των τεσσάρων βασικών τόνων στην Κοινή Μανδαρινική για τη "λέξη-συλλαβή" <<μα>>:
(εμπεριέχεται η προφορά σε πιν-γιν)
* 媽/妈|mā "μητέρα"—τόνος υψηλός συνεχόμενος
* 麻|má "κάνναβη" ή "υπναλέος"—τόνος που ξεκινάει από χαμηλά και υψώνεται
* 馬/马|mǎ "άλογο"—τόνος που ξεκινάει από ψηλά πέφτει και ξαναυψώνεται
* 罵/骂|mà "γκρινιάρης"—τόνος που ξεκινάει από ψηλά και πέφτει
* 嗎/吗|ma "ερωτηματικό μόριο"—ουδέτερος τόνος
{{Listen|filename=zh-pinyin_tones_with_ma.ogg|title=Ακούστε τους τόνους|description=Αυτή είναι εγγραφή μόνο των τεσσάρων τόνων. Ο πέμπτος ή ουδέτερος τόνος δεν ακούγεται.}}
Παρακάτω δίδεται κατά προσέγγιση ο τρόπος προφοράς των κινεζικών λέξεων (σε [[Πινγίν]]) στα [[Ελληνική Γλώσσα|ελληνικά]].
=== Φωνήεντα ===
* a = α
* o = οου
* e = ούα
* i = ι
* u = ου
* ü = υ
* ai = άι
* ao = αο
* an = αν
* ang = αον
* ia = ια
* iao = ιάο
* ie = ίε
* iu(iou) = ιόου
* ian = ιέν
* in = ιν
* iang = ιάν
* ing = ίον
* iong = ιόουν
* ei = εϊ
* -en = εν
* -eng = ον
* -ou = οου
* -ong = όουν
* -ua = ουά
* -uo = ουό
* -uai = ουάι
* -ui(uei) = ουεΐ
* -uan = ουάν
* -un(uen) = ουέν
* -uang = ούααν
* -üe(ue) = ιούε
* -üan = ιουάν
* - ün = ιουίν
=== Σύμφωνα ===
* B = π
* P = πχ
* M = μ
* F = φ
* D = τ
* T = τχ
* N = ν
* L = λ
* G = κ
* K = κχ
* H = χ
* J = τσ
* Q = τσχ
* X = σ
* Z = τζσ
* C = τσ
* S = σ
* ZH = τσσ
* CH = τσχ
* SH = σσ
* R = ρ
* Y = γι
* W = ου
=== Παρατηρήσεις ===
* Το γράμμα "χ" όταν δεν είναι πρώτο γράμμα μιας λέξης, προφέρεται ελάχιστα. Δείχνει ότι το προηγούμενο γράμμα είναι δασύ. Η απόδοση με pinyin απλουστεύει αυτή τη διάκριση χωρίζοντας π.χ. το b με το p. Σύμφωνα όμως με το σύστημα απόδοσης Wade-Giles το b γράφεται p και το p ως p', δείχνοντας καλύτερα τη σωστή προφορά.
* Το γράμμα "γ" προφέρεται ελάχιστα όταν είναι πρώτο γράμμα μιας λέξης.
* Το γράμμα "υ" προφέρεται μεταξύ "ου" και "ι", περίπου όπως το γαλλικό "u".
* Το γράμμα "ρ" προφέρεται περίπου ως "ρζ" όταν είναι πρώτο γράμμα μια λέξης.
* Η κατάληψη "~ng" δεν προφέρεται "νγκ" αλλά "ν". Η διαφορά με το το "n" είναι ότι ενώ το "n" προφέρεται από τη μύτη το "ng" προφέρεται από το λαιμό.
* Προσοχή στα γράμματα "q", "z" και "x" γιατί η προφορά τους διαφέρει από τη συνηθισμένη προφορά των γραμμάτων στις άλλες γλώσσες.
* Σε κάθε συλλαβή υπάρχει ένας τόνος. Υπάρχουν τέσσερις τόνοι καθώς και η περίπτωση μια συλλαβή να μην παίρνει τόνο, συνολικά δηλαδή πέντε τόνοι. Στο σύστημα pinyin οι τόνοι εκφράζονται με τονικά σύμβολα πάνω από τις συλλαβές, ενώ στο Wade-Giles με αριθμούς στο τέλος κάθε συλλαβής.
==Δείτε επίσης==
* [[Κινέζικα (έκφραση)]]
== Εξωτερικοί σύνδεσμοι ==
{{InterWiki|code=zh}}
{{βικιλεξικό|κινέζικα|κινέζικα}}
{{commonscat}}
=== Λεξικά ===
* [http://www.dict.cn Free Online Chinese - English Dictionary] Εμπορικός δικτυακός τόπος με διαφημίσεις του Google. 1.000.000 αγγλικές και κινεζικές λέξεις
* [http://www.chinesedic.com ChineseDic] Εμπορικός δικτυακός τόπος με διαφημίσεις του Google. 30.000 αγγλικές, γαλλικές και κινεζικές λέξεις
* [http://www.mdbg.net/chindict/chindict.php?page=chardict MDBG online Κινεζοαγγλικό λεξικό]
* [http://www.chineselanguage.org/CCDICT Λεξικό κινεζικών χαρακτήρων]: υποστηρίζει Ιαπωνική, Κορεατική, Καντονεζική, Χάκκα κ.λπ..
* [https://web.archive.org/web/20061231183500/http://www.websters-online-dictionary.org/definition/Chinese-english/ Κινεζοαγγλικό Λεξικό]: από [https://web.archive.org/web/20120223164907/http://www.websters-online-dictionary.org/ Webster's Online Dictionary] - Rosetta Edition
* [http://www.chinese-tools.com/tools/chinese-french-dictionary.html Κινεζογαλλικό λεξικό] Εμπορικός δικτυακός τόπος με διαφημίσεις του Google. Αναζήτηση 30.000, πινγίν ή γαλλικών λέξεων.
* [http://www.mandarintools.com/cedict.html CEDICT] Εγχείρημα Κινεζοαγγλικό Λεξικό
* [https://web.archive.org/web/20060103013651/http://english-to-chinese.online-dictionary.biz/ Chinese dictionary] Εμπορικός δικτυακός τόπος με διαφημίσεις του Google. Κινεζο-Αγγλο-Κινεζικό Λεξικό
* [http://stardict.sourceforge.net Stardict] ελεύθερο υπό την GPL πολύγλωσσο λεξικό στοπ οποίο περιλαμβάνονται απλοποιημένα/παραδοσιακά Κινεζικά για Unix (Linux, FreeBSD, κ.λπ.) και win32
* [http://cdict.giga.net.tw Αγγλοκινεζικό Μεταφραστικό λεξικό]: Κινεζο-Αγγλο-Κινεζικό Online Λεξικό (Ταϊβάν και δεν αναγνωρίζονται απλοποιημένοι χαρακτήρες)
* [http://www.cantonese.sheik.co.uk/scripts/wordsearch.php CantoDict]: Καντονεζοαγγλικό Λεξικό
* [http://www.chinese-tools.com/tools/chinese-spanish-dictionary.html Κινεζοϊσπανικό Λεξικό]. Εμπορικός δικτυακός τόπος με διαφημίσεις του Google. Αναζήτηση σε Κινεζική, Πινγίν ή Ισπανική
=== Πηγές για σπουδαστές της Κινεζικής ===
* [http://www.chinasona.com/bamboo/chinese.html Σελίδα Πληροφοριών για την Κινεζική γλώσσα] Συλλογή πηγών για την εκμάθηση της Κινεζικής.
* [https://web.archive.org/web/20110513054611/http://learnchinese.elanguageschool.net/ Μάθετε να μιλάτε την Κινεζική] Μανδαρική Κινεζική. ''(Αγγλικά)''
* [https://web.archive.org/web/20190124003300/http://www.oneaday.org/ Oneaday.org] Ένα κινεζικό ιδίωμα ανά ημέρα (απλοιιημένοι και παραδοσιακοί χαρακτήρες) με μεταγραμματισμό πινγίν και αγγλική μετάφραση.
* [http://www.pinyinpractice.com/tones.htm Εξάσκηση Πινγίν]
* [http://chinalinks.osu.edu/ Marjorie Chan's ChinaLinks]: Μεγάλη συλλογή δικτυακών πηγών από ένα καθηγητή γλωσσολογίας στο Ohio State University
* [http://chengyu.info/ Learning Chinese One Idiom at a Time]: Κινεζικά ιδιώματα σε απλοποιημένη Κινεζική και Χανγιού πινγίν.
* [http://www.sinoling.com/ Sinoling.com]: Πηγές για την κινεζική γλώσσα
* [http://languagetrav.com/chinese Πηγές για την βασική εκμάθηση της Κινεζικής]
* [https://web.archive.org/web/20061109153420/http://www.minmm.com/ Minmm.com]: Μαθήματα Κινεζικής
* [http://www.zapchinese.com/ Μάθετε Κινεζικά]
* [http://www.chinoesfera.com/ Από την Ισπανική γλώσσα μάθετε Κινεζικά]
=== Πηγές για την Κινεζική γενικά ===
* [http://www.ethnologue.com/show_family.asp?subid=1270: Κατάλογος των κινεζικών διαλέκτων στον Εθνολόγο]
* [http://www.loecsen.com/travel/discover_pop.php?lang=en&to_lang=18&learn-Chinese/ Εκμάθηση και ακρόαση χρήσιμων εκφράσεων στην Κινεζική] Σε κάθε έκφραση αντιστοιχεί ηχητικό αρχείο και απεικόνιση
* [http://www.internetpolyglot.com/greek/lessons-zh-el Κινεζικά μαθήματα λεξιλογίου]
* [http://www.kinezika.com Ιστότοπος σχετικός με την κινεζική γλώσσα]
=== Υπολογιστικά εργαλεία για την Κινεζική ===
* [http://www.scim-im.org/ SCIM input method platform] — Ελεύθερο υπό την (GPL) εργαλείο για την εισαγωγή της Κινεζικής σε UNIX συστήματα. Το SCIM υποστηρίζει σχεδόν όλες τις μεθόδους εισαγωγής της Κινεζικής γλώσσας, όπως και άλλων γλωσσών.
* [http://www.chinese-tools.com/tools/ime.html Chinese input editor] — Εμπορικός δικτυακός τόπος με διαφημίσεις του Google, που επιτρέπει την γραφή της Κινεζικής στον υπολογιστή σας χωρίς την εγκατάσταση λογισμικού.
{{Επίσημες γλώσσες του ΟΗΕ}}
{{Authority control}}
{{Γλωσσολογία-επέκταση}}
[[Κατηγορία:Κινεζική γλώσσα|*]]
[[Κατηγορία:Απομονωμένες γλώσσες]]
[[Κατηγορία:Γλώσσες της Κίνας]]
[[Κατηγορία:Γλώσσες της Ταϊβάν]]
[[Κατηγορία:Γλώσσες του Χονγκ Κονγκ]]
| |||