Ελληνική Επανάσταση του 1821: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Η αφύπνιση της εθνικής συνείδησης των Ελλήνων, ή κατ' άλλους η ανάδυση του ελληνικού εθνισμού εντοπίζεται κατά την υστεροβυζαντινή περίοδο, περί τον 13ο έως 15ο αιώνα,<ref>[https://pergamos.lib.uoa.gr/uoa/dl/frontend/file/lib/default/data/1327869/theFile Απόστολος Ε. Βακαλόπουλος, Ιστορία του Νέου ελληνισμού, τ. Α΄ (Αρχές και διαμόρφωσή του), Θεσσαλονίκη, 1974. Αναφέρεται στο Χρήστος Ιωαννίδης, "Λόγιοι κληρικοί & Νεοελληνικός Διαφωτισμός: μια κρίσιμη σχέση", Ενικό & Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Φιλοσοφική Σχολή, Τμ. Ιστορίας και Αρχαιολογίας, Αθήνα, Φεβρουάριος 2017]</ref><ref>Μαλτέζου Χρύσα, σ. "Η διαμόρφωση της ελληνικής ταυτότητας στη λατινοκρατούμενη Ελλάδα", Études Balkaniques, 6, 1999, σ. 118, 119</ref><ref>[ Anthony Kaldellis, "Hellenism in Byzantium : the transformations of Greek identity and the reception of the classical tradition", Cambridge University Press, 2007. Αναφέρεται στην παρουσίαση του βιβλίου από τον Kristoffel Demoen στο ''L'Antiquité Classique'', (2009) 78 σ. 506, 507]</ref><ref>Άννα Κομνηνή, ''"Αλεξιάς", 15, 7''</ref> αλλά οι απαρχές του ελληνικού εθνικού κινήματος που οδήγησε στην Επανάσταση εμφανίζονται πολλούς αιώνες αργότερα, στην ώριμη φάση του [[νεοελληνικός διαφωτισμός|νεοελληνικού Διαφωτισμού]] το δεύτερο μισό του 18ου αιώνα.<ref>{{Cite book|title=Ανάλεκτα Νεοελληνικής Ιστορίας και Ιστοριογραφίας|last=Σβορώνος|first=Νίκος|publisher=Θεμέλιο|year=1983|isbn=|location=Αθήνα|page=225}}</ref> Την περίοδο αυτή, η διάδοση της παιδείας συνοδεύτηκε με τη διάδοση -αρχικά μεταξύ των Ελλήνων που ζούσαν στις παροικίες της Δυτικής Ευρώπης και είχαν φιλοδυτικό προσανατολισμό<ref>{{Cite book|title=Ανάλεκτα Νεοελληνικής Ιστορίας και Ιστοριογραφίας|last=Σβορώνος|first=Νίκος|publisher=Θεμέλιο|year=1983|isbn=|location=Αθήνα|page=226}}</ref>- της ιδέας της ύπαρξης ενός ελληνικού έθνους που συνδεόταν με την [[αρχαία Ελλάδα]] και δικαιούταν χωριστή πολιτική ύπαρξη. Μία από τις οργανώσεις που δημιουργήθηκαν μέσα σε αυτό το ιδεολογικό και πολιτικό κλίμα ήταν η [[Φιλική Εταιρεία]], μια μυστική οργάνωση που ιδρύθηκε το 1814 στην [[Οδησσός|Οδησσό]] από τρεις Έλληνες εμπόρους με σκοπό την προετοιμασία μιας ελληνικής επανάστασης. Οι Φιλικοί είχαν αρχικά περιορισμένη επιτυχία, οικειοποιούμενοι, όμως, μια παράδοση [[Ορθόδοξη Εκκλησία|ορθόδοξων]] προφητειών για την ανασύσταση της [[ανατολική Ρωμαϊκή αυτοκρατορία|ανατολικής Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας]] και αφήνοντας να εννοηθεί ότι είχαν τη στήριξη της [[Τσάρος|τσαρικής]] [[Ρωσική αυτοκρατορία|Ρωσίας]], κατάφεραν εν μέσω μιας κρίσης της εμπορικής ναυτιλίας, από το 1815 και εξής, να προσεταιριστούν τα παραδοσιακά ελληνορθόδοξα στρώματα.<ref>{{harvnb|Hatzopoulos|2009|p=81-2}}</ref>

 

 

Τα επόμενα δύο χρόνια οι Έλληνες νίκησαν τις στρατιές που έστειλε εναντίον τους ο Σουλτάνος [[Μαχμούτ Β΄]], οργανώθηκαν πολιτικά και συνέστησαν [[Προσωρινή Διοίκησις της Ελλάδος|προσωρινή κεντρική διοίκηση]], η οποία επέβαλε την εξουσία της στους επαναστατημένους μετά από [[Ελληνικός Εμφύλιος 1823 - 1825|δύο εμφυλίους πολέμους]]. Οι οθωμανικές δυνάμεις με τη συνδρομή του [[Ιμπραήμ Πασάς|Ιμπραήμ πασά]] της [[Αίγυπτος|Αιγύπτου]] κατάφεραν να περιορίσουν σημαντικά την επανάσταση, αλλά η [[Έξοδος του Μεσολογγίου|πτώση του Μεσολογγίου]], το 1826, σε συνδυασμό με το κίνημα του [[Φιλελληνισμός|Φιλελληνισμού]], συνέβαλαν στη μεταβολή της διπλωματικής στάσης των [[Μεγάλες Δυνάμεις|ευρωπαϊκών Μεγάλων Δυνάμεων]], που είχαν αντιμετωπίσει με δυσαρέσκεια το ξέσπασμα της επανάστασης. Η διπλωματική ανάμιξη της [[Αγγλία]]ς, της [[Γαλλία]]ς και της Ρωσίας και η ένοπλη παρέμβασή τους με τη [[ναυμαχία του Ναυαρίνου]], τη γαλλική [[εκστρατεία του Μοριά]] και το [[Ρωσοτουρκικός Πόλεμος (1828-1829)|ρωσοτουρκικό πόλεμο]] συνέβαλαν στην επιτυχή έκβαση του αγώνα των Ελλήνων, αναγκάζοντας την Πύλη να αποσύρει τις δυνάμεις της αρχικά από την Πελοπόννησο και έπειτα από τη Στερεά Ελλάδα.