Συνθετική έκταση: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Ετικέτα: επεξεργασία κώδικα 2017 |
Ετικέτα: επεξεργασία κώδικα 2017 |
||
Γραμμή 28:
3) Δεν παρατηρείται συνθετική έκταση σε σύνθετα που σχηματίστηκαν αφότου είχε λήξει η ισχύς τού νόμου και πιθανώς κατ' αναλογίαν προς τις δύο προηγούμενες περιπτώσεις. Αυτό ερμηνεύει την απουσία συνθετικής έκτασης σε περιπτώσεις όπως τα αρχ. ''ἁρμ-άμαξα, παρ-ονομασία'', καθώς και σε όσα σχηματίστηκαν ως παρασύνθετα με άλλο πρότυπο, π.χ. ''κάτ-οχος'' (ρ. ''κατ-έχω'', πβ. όμως το αρχαϊκό ''ἀγέρ-ωχος''). Ακόμη, ο ρόλος τής [[Αναλογία (γλωσσολογία)|αναλογίας]] υπήρξε ισχυρός και συνέτεινε στη διατήρηση της ακεραιότητας των β΄ συνθετικών, όταν συσχετίζονταν στενά με άλλα ομόρριζα, π.χ. οι λ. ''ἀγωγή, ἀγωγός'' συνέβαλαν στη διατήρηση του αρκτικού βραχέος σε σύνθετα όπως τα ''ἱππ-αγωγός, ἐπ-αγωγός, νυμφ-αγωγός'', χωρίς να επηρεαστούν τα σύνθετα σε ''-ηγός'' (π.χ. ''κυν-ηγός, ὁδ-ηγός, στρατ-ηγός'') που είχαν ήδη αποκρυσταλλωθεί<ref>Βλ. Γ. Χατζιδάκι, 1924: 352.</ref>. Συχνά η αιτία είναι συνδυασμός των παραπάνω παραγόντων.
Μολονότι ο νόμος τού Wackernagel δεν ισχύει στη [[Νέα Ελληνική γλώσσα]], τα λόγια σύνθετα που σχηματίστηκαν με το πρότυπο της αρχαίας γλώσσας παρουσιάζουν φαινομενική έκταση του αρκτικού φωνήεντος του β΄ συνθετικού, η οποία μερικές φορές αφορά μόνο στην ορθογραφία, π.χ. ''ημι-ώροφος, γαλαζ-ωπός, ανθρακ-ωρύχος'' κτλ.<ref>Βλ. Γ. Μπαμπινιώτη, ''Λεξικό των δυσκολιών και των λαθών στη χρήση τής Ελληνικής'', Αθήνα 2014: Κέντρο Λεξικολογίας, σελ. 868-869. Εντούτοις, ορισμένες νεότερες λέξεις, που δεν έχουν σαφές αρχαίο πρότυπο, τείνουν να απλογραφούνται, π.χ. ''ψευδ-οροφή, ημι-ορεινός'' (Βλ. Κ. Μηνά, 2008: ''Παρατηρήσεις στη γραμματική τής Νεοελληνικής'', Αθήνα: Νεφέλη, σ. 160).</ref>.
==Βιβλιογραφία==
| |||