Περίοδος περιφοράς: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας |
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας |
||
Γραμμή 1:
{{χωρίς παραπομπές}}
Η '''Περίοδος περιφοράς''' είναι ο χρόνος, που απαιτείται για ένα αντικείμενο, ώστε να πραγματοποιήσει μια πλήρη [[τροχιά]] γύρω από ένα άλλο αντικείμενο. Όταν αναφέρεται στην αστρονομία, χωρίς περαιτέρω διευκρινίσεις, αναφέρεται στην '''αστρική περίοδο''' για ένα αστρονομικό αντικείμενο, η οποία υπολογίζεται σε σχέση με τους [[Αστέρας|αστέρες]]. Ειδικότερα, η περίοδος περιφοράς
Ανάλογα με το σημείο, που επιλέγεται ως αναφορά για μια πλήρη περιφορά, ορίζονται διάφορα είδη περιόδων περιφοράς αντικειμένων γύρω από άλλα ουράνια σώματα, όπως ο [[Ήλιος]] και η [[Γη]], καθεμιά από τις οποίες χρησιμοποιούνται σε διάφορους τομείς της [[Αστρονομία]]ς και της [[Αστροφυσική]]ς, για ένα πλήθος εφαρμογών, όπως η κατάστρωση των ημερολογίων, η πρόβλεψη των [[έκλειψη|εκλείψεων]] και άλλα. Μερικές από τις πιο κοινές περιόδους είναι οι εξής:
* Η '''[[Αστρική περίοδος]] (sidereal)''' είναι το χρονικό διάστημα, που απαιτείται προκειμένου το ουράνιο σώμα να συμπληρώσει μια πλήρη περιφορά σε σχέση με τους απλανείς [[Αστέρας|αστέρες]]. Αυτή είναι η τροχιακή περίοδος σε ένα αδρανειακό (μη περιστρεφόμενο) σύστημα αναφοράς.
* Η '''Συνοδική περίοδος (synodic)''' είναι το χρονικό διάστημα, που απαιτείται προκειμένου ένα ουράνιο σώμα να επανεμφανιστεί στο ίδιο σημείο σε σχέση με δύο ή περισσότερα σώματα. Ισοδύναμα, η συνοδική περίοδος είναι ίση με το χρόνο μεταξύ δύο διαδοχικών '''[[σύνοδος (αστρονομία)|συνόδων]]''' ή δύο διαδοχικών '''[[αντίθεση (αστρονομία)|αντιθέσεων]]'''. Στο γνώριμο πλαίσιο του συστήματος Ηλίου-Γης-Σελήνης, η [[Σελήνη]], όπως παρατηρείται από τη [[Γη]], επιστρέφει στην ίδια φάση φωτισμού μετά από έναν συνοδικό μήνα. Τόσο χρόνο απέχουν, επίσης, δύο διαδοχικές πανσέληνοι ή δύο διαδοχικές ασέληνοι (νέες σελήνες). Αυτή η περίοδος διαφέρει από την αστρική επειδή οι θέσεις των ουρανίων σωμάτων αναφοράς αλλάζουν έως ότου συμπληρωθεί η περιφορά. Έτσι, ο συνοδικός μήνας υπερέχει κατά περίπου 2,2 μέσες ηλιακές ημέρες, λόγω της κίνησης της Γης γύρω από τον [[Ήλιος|Ήλιο]].
* Η '''Τροπική περίοδος (tropical)'''
*Η '''Κομβική ή Δρακονική περίοδος (nodal/draconic)''' είναι ο χρόνος, που μεσολαβεί μεταξύ δύο διαδοχικών διαβάσεων του αντικειμένου από τον '''ανερχόμενο κόμβο''' του, δηλαδή από εκείνο το σημείο της τροχιάς του, όπου διασχίζει το επίπεδο της [[εκλειπτική]]ς από το νότιο στο βόρειο ημισφαίριο. Αυτή η περίοδος διαφέρει από την αστρική, καθώς τόσο το τροχιακό επίπεδο του αντικειμένου όσο και το επίπεδο της εκλειπτικής μεταπίπτουν ως προς τους απλανείς αστέρες, οπότε και η τομή αυτών των επιπέδων (γραμμή των κόμβων) μεταπίπτει ως προς το σύστημα αναφοράς των απλανών αστέρων. Αν και το επίπεδο της εκλειπτικής συχνά θεωρείται σταθερό σε μια συγκεκριμένη εποχή, το τροχιακό επίπεδο του αντικειμένου εξακολουθεί να μεταπίπτει, προκαλώντας τη δρακονική περίοδο να διαφέρει από την αστρική περίοδο.▼
▲* Η '''Κομβική ή Δρακονική περίοδος (nodal/draconic)''' είναι ο χρόνος, που μεσολαβεί μεταξύ δύο διαδοχικών διαβάσεων του αντικειμένου από τον '''ανερχόμενο κόμβο''' του, δηλαδή από εκείνο το σημείο της τροχιάς του, όπου διασχίζει το επίπεδο της [[εκλειπτική]]ς από το νότιο στο βόρειο ημισφαίριο. Αυτή η περίοδος διαφέρει από την αστρική, καθώς τόσο το τροχιακό επίπεδο του αντικειμένου όσο και το επίπεδο της εκλειπτικής μεταπίπτουν ως προς τους απλανείς αστέρες, οπότε και η τομή αυτών των επιπέδων (γραμμή των κόμβων) μεταπίπτει ως προς το σύστημα αναφοράς των απλανών αστέρων. Αν και το επίπεδο της εκλειπτικής συχνά θεωρείται σταθερό σε μια συγκεκριμένη εποχή, το τροχιακό επίπεδο του αντικειμένου εξακολουθεί να μεταπίπτει, προκαλώντας τη δρακονική περίοδο να διαφέρει από την αστρική περίοδο.
*Η '''Ανωμαλιστική περίοδος (anomalistic)''' είναι ο χρόνος που μεσολαβεί ανάμεσα σε δύο διαδοχικές διελεύσεις ενός αντικειμένου από την '''περιαψίδα''' του, δηλαδή το πλησιέστερο σημείο προς το σώμα, που το έλκει. Στο [[ηλιακό σύστημα]], το σημείο αυτό για τους πλανήτες γύρω από τον Ήλιο ονομάζεται [[περιήλιο]], ενώ για τη Σελήνη γύρω από Γη [[περίγειο]]. Διαφέρει από την αστρική περίοδο, επειδή ο μεγάλος άξονας της τροχιάς του αντικειμένου συνήθως προχωρά αργά.▼
▲* Η '''Ανωμαλιστική περίοδος (anomalistic)''' είναι ο χρόνος που μεσολαβεί ανάμεσα σε δύο διαδοχικές διελεύσεις ενός αντικειμένου από την ίδια '''αψίδα''', είτε δύο διαδοχικές διελεύσεις από την '''περιαψίδα''' του είτε δύο διαδοχικές διελεύσεις από την '''αποαψίδα''' του, δηλαδή από το
▲*Η '''Τροπική περίοδος (tropical)''' ή ηλιακό έτος ή απλά «έτος» είναι ο χρόνος, που μεσολαβεί μεταξύ δύο ευθυγραμμίσεων του άξονα περιστροφής της με τον Ήλιο. Επίσης, ένα τροπικό έτος είναι ο χρόνος, που χρειάζεται ο Ήλιος, όπως φαίνεται από τη Γη, για να επιστρέψει στην ίδια θέση μέσα στον κύκλο των εποχών ή των '''τροπών''' (π.χ.: το χρονικό διάστημα μεταξύ δύο διαδοχικών εαρινών ισημεριών ή μεταξύ δύο διαδοχικών θερινών ηλιοστασίων ή μεταξύ δύο διαδοχικών φθινοπωρινών ισημεριών ή μεταξύ δύο διαδοχικών χειμερινών ηλιοστασίων). Ένας πιο αυστηρός ορισμός θεωρεί ως τροπική περίοδο το διάστημα δύο διελεύσεων της Γης από το σημείο μηδενικής [[ορθή αναφορά|ορθής αναφοράς]], που αντιστοιχεί με την '''εαρινή ισημερία'''. Λόγω της ''μετάπτωσης των ισημεριών'' (εξαιτίας της μεταπτωτικής κίνηση του κεκλιμένου άξονα της Γης), η επανευθυγράμμιση του άξονα με τον Ήλιο γίνεται πριν η Γη ολοκληρώσει την τροχιά της ως προς τους απλανείς αστέρες, οπότε το τροπικό έτος είναι συντομότερο σε σχέση με το γήινο αστρικό έτος κατά ένα διάστημα ίσο με το αντίστροφο του κύκλου μετάπτωσης (περίπου 25770 χρόνια), το οποίο είναι περίπου 20 λεπτά.
Με παρόμοια προσέγγιση, ορίζεται η '''Περίοδος περιστροφής''' ενός αντικειμένου, ως ο χρόνος που απαιτείται, ώστε αυτό να πραγματοποιήσει μια πλήρη περιστροφή γύρω από τον άξονά του σε σχέση με κάποιο άλλο αντικείμενο. Χαρακτηριστική είναι η διάκριση της περιόδου περιστροφής της Γης, η οποία καλείται ''ημέρα''.
Παρακάτω παρατίθεται ένας συγκριτικός πίνακας διαφόρων αστρονομικών περιόδων:▼
* Η '''Ηλιακή ημέρα''' (solar day) είναι ο χρόνος περιστροφής ενός πλανήτη γύρω από τον άξονά της ως προς τον Ήλιο ή ο χρόνος, που μεσολαβεί μεταξύ δύο διαδοχικών μεσουρανήσεων του Ηλίου στον ίδιο τόπο. Η μέση ηλιακή ημέρα στη Γη διαρκεί 24 ώρες.
{| class="wikitable"▼
* Η '''Αστρική ημέρα''' (stellar day) είναι ο χρόνος μια περιστροφής ενός πλανήτη ως προς τους απλανείς αστέρες. Στη Γη, αυτή η περίοδος διαρκεί 23 ώρες, 56 λεπτά and 4.09 δευτερόλεπτα, δηλαδή υστερεί κατά περίπου 4 λεπτά από την ηλιακή ημέρα, λόγω της κίνησης της Γης γύρω από τον Ήλιο, ώστε μέσα σε ένα μέσο τροπικό έτος η Γη να συμπληρώνει επιπλέον 360 μοίρες περιστροφής, δηλαδή μια ακόμη αστρική ημέρα. Επομένως, ένα μέσο τροπικό έτος έχει διάρκεια 366,2422 αστρικών ημερών.
▲Παρακάτω παρατίθεται ένας συγκριτικός πίνακας διαφόρων χρήσιμων αστρονομικών περιόδων:
▲{| class="wikitable sortable"
|+ Μέσες αστρονομικές περίοδοι σε ηλιακές ημέρες
|-
! Περίοδος !! Διάρκεια γήινων ετών !! Διάρκεια σεληνιακών μηνών
|-
|
|-
|
|-
|
|-
|
|-
|
|}
| |||