Διάθεση (γραμματική): Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Αναίρεση έκδοσης 8159469 από τον 109.242.122.43 (Συζήτηση)
Ετικέτα: Αναίρεση
Sarri.greek (συζήτηση | συνεισφορές)
+παραδείματα, Πηγές (αφαίρεσα την ετικέτα αναζήτησης πηγών, -αν αυτές που έβαλα είναι αρκετές-) // Προσπάθησα λίγο το cite book. Στους δύο συγγραφείς, δεν θέλω να φύγει η κεντική url. // Tο Φωνή (γλωσσολογία) το παρουσίασα ως Φωνή (γραμματική).
Γραμμή 1:
Η '''γραμματική διάθεση''' αναφέρεται στη σημασία του [[ρήμα|ρήματος]] και στη σχέση που έχει με το [[υποκείμενο (γραμματική)|υποκείμενο]]. τουΣτις και[[Γραμματική|Γραμματικές]] διακρίνεταιορισμένων σε ενεργητικήγλωσσών, παθητικήόπως τα ελληνικά, μέσηδιακρίνεται σε καιτέσσεριες ουδέτερηκατηγορίες.
{{πηγές|18|09|2018}}
Η '''γραμματική διάθεση''' αναφέρεται στη σημασία του [[ρήμα|ρήματος]] και στη σχέση που έχει με το [[υποκείμενο (γραμματική)|υποκείμενο]] του και διακρίνεται σε ενεργητική, παθητική, μέση και ουδέτερη.
 
ΤαΗ ρήματα,διάθεση ωςτων προςρημάτων τη διάθεσημπορεί τους,να είναι:
 
* ενεργητικά'''ενεργητική''', όταν το υποκείμενο ενεργεί
*: π.χ. ντύνω (ντύνω κάποιον άλλον)
* παθητικά, όταν το υποκείμενο δέχεται ενέργεια από άλλον
* μέσα'''παθητική''', όταν το υποκείμενο ενεργεί και ηδέχεται ενέργεια γυρίζει στοαπό ίδιοάλλον
*: π.χ. ντύνομαι (από κάποιον άλλον, ο οποίος με ντύνει)
* ουδέτερα, όταν το υποκείμενο βρίσκεται σε μια κατάσταση.
* παθητικά'''μέση''', όταν το υποκείμενο δέχεταιενεργεί και η ενέργεια απόγυρίζει στο άλλονίδιο
*: π.χ ντύνομαι (μόνος/η μου, ντύνω τον εαυτό μου)
* ουδέτερα'''ουδέτερη''', όταν το υποκείμενο βρίσκεται σε μια κατάσταση.
*: π.χ. κοιμάμαι
 
 
Τα επίθετα «ενεργητική», «μέση», «παθητική» χρησιμοποιούνται επίσης για τον χαρακτηρισμό των κατηγοριών της [[Φωνή (γλωσσολογία)|'''φωνής του ρήματος''']] που αφορά όμως μόνον μορφολογικά χαρακτηριστικά και όχι τη σημασία, τη διάθεση του ρήματος.
 
Έτσι, το ρήμα π.χ. «περιποιούμαι» είναι παθητικής φωνής (μορφολογία κλίσης παθητικής φωνής, σε -μαι) αλλά ενεργητικής διάθεσης (περιποιούμαι κάποιον).<br>
 
==Δείτε επίσης==
* [[Φωνή (γλωσσολογία)|Φωνή (γραμματική)]]
* [[Αποθετικά ρήματα]]
* [[Ρήμα]]
 
==Πηγές==
Για τα αρχαία ελληνικά
* {{cite book|last=Τζάρτζανος|first=Αχιλλεύς|authorlink=Αχιλλέας Τζάρτζανος|title=Γραμματική της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσης|year=1948|publisher=Εν Αθήναις: Οργανισμός Εκδόσεως Σχολικών Βιβλίων}}<br>§171 - Διάθεσις
Για τα νέα ελληνικά
* Χατζησαββίδης, Σωφρόνης. Χατζησαββίδου, Αθανασία. [http://ebooks.edu.gr/modules/ebook/show.php/DSGYM-A112/621/4004,17964/ ''Γραμματική νέας ελληνικής γλώσσας Α΄, Β΄, Γ΄ Γυμνασίου''.] Αθήνα: Οργανισμός Εκδόσεως Διδακτικών Βιβλίων, χωρίς χρονολογία<br>κεφάλαιο - [http://ebooks.edu.gr/modules/ebook/show.php/DSGYM-A112/621/4006,17975/ Τα Ρήματα]
Για τα λατινικά
* {{cite book|last=Τζάρτζανος|first=Αχιλλέας|authorlink=Αχιλλέας Τζάρτζανος|title=Λατινική Γραμματική.|publisher=Αθήνα: Οργανισμός Εκδόσεως Διδακτικών Βιβλίων, χωρίς χρονολογία}}<br>Το ρήμα (verbum) §74 ([...] «διαθέσεις, genera verbi»)
[[Κατηγορία:Γραμματική]]