Εθνική Αντίσταση (Ελλάδα): Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
επιμέλεια
επιμέλεια (διόρθωση παιδαριώδους ύφος)
Γραμμή 70:
Τον Σεπτέμβριο του 1944 στην [[Προσοτσάνη|Προσοτσάνη,]] και ενώ η ευρύτερη Ανατολική Μακεδονία βρισκόταν ακόμη υπό την κατοχή των [[Βουλγαρία|Βουλγάρων]], ο δημοδιδάσκαλος Κωνσταντίνος Καζάνας μαζί με τον Αστέριο Αστεριάδη υπέστειλαν τη βουλγαρική σημαία και ύψωσαν την ελληνική, στην κεντρική πλατεία της πόλης, παρά την τρομοκρατία και τις απειλές των κατακτητών.<ref>«Η Προσοτσάνη μέσα από την Ιστορία» Γ.Βουλτσιάδη, Θεσσαλονίκη 1995</ref> Το γεγονός αυτό καταδίκασε τον Κωνσταντίνο Καζάνα σε εξορία στις φυλακές στη [[Σόφια]] αλλά αποτέλεσε πλήγμα προς τις φασιστικές βουλγαρικές δυνάμεις κατοχής και ταυτόχρονα αναπτέρωσε το ηθικό των Ελλήνων αγωνιστών και του τοπικού πληθυσμού. Είναι η μοναδική υποστολή σημαίας [[Άξονας Βερολίνου - Ρώμης|Δύναμης του Άξονα]] που συνέβη υπό το φως της ημέρας και υπό το βλέμμα των Στρατιωτικών Δυνάμεων Κατοχής, σε ολόκληρη την κατακτημένη Ευρώπη.
 
==Η Εθνική αντίστασηΑντίσταση στις πόλεις==
Ενώ οι αντάρτες στα βουνά χτυπούσαν τους κατακτητές, στις πόλεις ο αγώνας έπαιρνε άλλη μορφή. Σ' αυτόν, με πρωτοπόρα τη νεολαία, μετέχουν πολίτες κάθε κοινωνικής τάξης και κάθε πολιτικής απόχρωσης. Δίπλα στους ανώνυμους αγωνιστές η πνευματική ηγεσία του τόπου, ακαδημαϊκοί, δάσκαλοι, συγγραφείς, καλλιτέχνες, έδωσαν κι αυτή το παρόν στο αντιστασιακό προσκλητήριο.
Στις 25 Μαρτίου του 1942 η Αθήνα πήρε το βάπτισμα του πυρός με την πρώτη φοιτητική διαδήλωση ενώ στις 22 Απριλίου του ίδιου χρόνου η πρώτη καθολική απεργία των δημοσίων υπαλλήλων αιφνιδιάζει και την κυβέρνηση Τσολάκογλου και τις αρχές κατοχής. Τον ίδιο χρόνο, στις 22 Σεπτεμβρίου, μια σοβαρή αντιστασιακή πράξη πραγματοποιείται στην πρωτεύουσα. Μέλη μιας μικρής αντιστασιακής οργάνωσης, της [[Πανελλήνια Ένωση Αγωνιζομένων Νέων|ΠΕΑΝ]] (Πανελλήνια Ένωση Αγωνιζομένων Νέων), η οποία συνεργαζόταν με τους Άγγλους, κατόρθωσαν να ανατινάξουν, στο κέντρο της Αθήνας τα γραφεία της προδοτικής φασιστικής οργάνωσης [[Εθνική Σοσιαλιστική Πατριωτική Οργάνωση|ΕΣΠΟ]] (Εθνική Σοσιαλιστική Πατριωτική Οργάνωση). Τον Φεβρουάριο του 1943, το ΕΑΜ ιδρύει τη νεολαιίστικη οργάνωσή του, [[Ενιαία Πανελλαδική Οργάνωση Νέων]] (ΕΠΟΝ). Ενώ στις 28 Φεβρουαρίου η κηδεία του ποιητή [[Κωστής Παλαμάς|Κωστή Παλαμά]] μεταβάλλεται σε αυθόρμητη λαϊκή διαδήλωση του λαού της Αθήνας κατά των κατακτητών. Στις 5 Μαρτίου 1943, η γενική απεργία στην πρωτεύουσα ματαιώνει την επιστράτευση των Ελλήνων εργατών, τους οποίους οι Γερμανοί σκόπευαν να τους στείλουν στη Γερμανία για να δουλέψουν στα εκεί εργοστάσια.<ref>[http://www2.rizospastis.gr/page.do?publDate=2/3/2008&pageNo=21&direction=1 Ριζοσπάστης] Οι δύο κόσμοι: Η Ελλάδα στις 5 Μαρτίου 1943</ref><ref>[http://www.enet.gr/?i=news.el.article&id=154729 Ελευθεροτυπία] Γεγονότα σταθμοί του εργατικού κινήματος στην Ελλάδα</ref> Στις 22 Ιουλίου του ίδιου χρόνου, η [[Γενική απεργία και διαδήλωση της 22ας Ιουλίου 1943 (Αθήνα)|παναθηναϊκή διαδήλωση διαμαρτυρίας]] εναντίον της σχεδιαζόμενης εισόδου των Βουλγάρων στη Θεσσαλονίκη πνίγεται στο αίμα από τα γερμανικά τανκς.<ref>[http://www2.rizospastis.gr/story.do?id=369988&publDate= 1943: Ριζοσπάστης] Διαδήλωση κατά της επέκτασης της βουλγαρικής κατοχής</ref>
 
==Η Εθνική αντίστασηΑντίσταση στην Κρήτη και στα νησιά==
[[File:Paratroopers Crete '41.JPG|right|270px|thumb|Γερμανοί αλεξιπτωτιστές και αεροπλάνα πάνω από την [[Κρήτη]], Μάιος 1941.]]
Η αντίσταση στην [[Κρήτη]] ξεκίνησε παράλληλα με τη γερμανική εισβολή στο νησί, στα τέλη Μαΐου του 1941, όταν ο τοπικός πληθυσμός ξεσηκώθηκε αυθόρμητα κατά των εισβολέων. Μετά την ολοκλήρωση της κατάληψης του νησιού από τους Γερμανούς η αντίσταση άρχισε να οργανώνεται με την ίδρυση αντιστασιακών οργανώσεων. Κάποιες από αυτές ήταν η [[Ανώτατη Επιτροπή Αγώνος Κρήτης]] (ΑΕΑΚ) που αποτέλεσε προπομπό της [[Εθνική Οργάνωση Κρήτης|Εθνικής Οργάνωσης Κρήτης]] (ΕΟΚ), το [[Παγκρήτιο Απελευθερωτικό Μέτωπο]] (ΠΑΜ, μνημονεύεται επίσης και ως Πατριωτικό Μέτωπο Κρήτης) που υπήρξε προπομπός του ΕΑΜ στην Κρήτη, η [[Κρητική Εθνική Επαναστατική Επιτροπή]] (ΚΕΕΕ), η [[Εθνική Απελευθερωτική Οργάνωση]] (ΕΑΟ) και άλλες.
Γραμμή 106:
 
==Κριτική==
Το κρίσιμο ερώτημα που δημιουργήθηκε στην εποχή μας, είναι αν η Εθνική Αντίσταση ωφέλησε ή έβλαψε την Ελλάδα; Η απάντηση δεν είναι ούτε δύσκολή ούτε εύκολη, αναμφισβήτητα. όμωςΑναμφισβήτητα το μεγαλύτερο μέρος της καταγράφεται στο συμβολικό επίπεδο. Σύμφωνα με τους [[Στάθης Καλύβας|Στάθη Καλύβα]] και [[Νίκος Μαραντζίδης|Νίκο Μαραντζίδη]] η Εθνική αντίστασηΑντίσταση σε μεγάλο βαθμό βοήθησε ένα μεγάλο μέρος στρατιωτικών να διαφύγουν στην Αφρική και να συνεχίσουν τον αγώνα κατά των Γερμανών διαφυλάττοντας την αξιοπρέπεια των Ενόπλων Δυνάμεων. Ενέργειες όπως τα συσσίτια, η φυγάδευση [[Ολοκαύτωμα|Εβραίων]], η αντίσταση στην πολιτική επιστράτευση του 1943 και την βίαιη μεταφορά Ελλήνων για να εργαστούν στην Γερμανία, αναπτέρωσαν το ηθικό των Ελλήνων. Σε στρατιωτικό και επιχειρησιακό επίπεδο δεν έπαιξε τοτον καθοριστικό ρόλο που συχνά της αποδίδεται{{πηγή}}. Η μάχη και το σαμποτάζ της [[Μάχη του Γοργοποτάμου | γέφυρας του Γοργοπόταμου]] ήταν στρατιωτικά ασήμαντη σε επιχειρησιακό επίπεδο.<ref>Εμφύλια Πάθη, 23+2 ερωτήσεις και απαντήσεις για τον εμφύλιο, Καλύβας-Μαραντζίδης, εκδόσεις μεταίχμιο, σελ.129 -131</ref><ref>Ιάσονας Χανδρινός, 1''944, Μάχες του ΕΛΑΣ στην υπόδουλη Ελλάδα'', Εφημερίδα των Συντακτών, 19 Μαρτίου 2014</ref> Κατά τους Καλύβα-Μαραντζίδη, ο λίγες χιλιάδες απώλειες των Γερμανών, αποτέλεσμα της αντάρτικης δράσης, δεν αποτέλεσαν καμία ουσιαστική προσφορά και δεν ισοσκελίζουν με κανέναν τρόπο τις απώλειες των Ελλήνων. Οι Γερμανοί υπολόγιζαν ότι σκότωσαν σε μάχη ή σε αντίποινα 18.000 Έλληνες, ενώ οι νεκροί Γερμανοί υπολογίζονται στους μεταξύ 2000-4000.<ref>Εμφύλια Πάθη, 23+2 ερωτήσεις και απαντήσεις για τον εμφύλιο, Καλύβας-Μαραντζίδης, εκδόσεις μεταίχμιο, σελ.129 -131</ref> Οι υλικές ζημιές ήταν τεράστιες και πολλές προκλήθηκαν από την Εθνική Αντίσταση{{Εκκρεμεί παραπομπή|σχόλιο=04/08/2019}}. Η χώρα εξάλλου δεν απελευθερώθηκε από την Αντίσταση αλλά οι Γερμανοί αποχώρησαν ηθελημένα όταν είχε γίνει σαφές ότι θα τους απέκοπταν οι [[Ένωση Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών | Σοβιετικοί]] στο [[Ανατολικό μέτωπο (Β' Παγκόσμιος Πόλεμος) | Ανατολικό μέτωπο]]. Επιπλέον, κατά τους Καλύβα-Μαραντζίδη και αντίθετα με ότι πιστεύεται, η ένοπλη αντίσταση ενίσχυσε την συνεργασία Ελλήνων με τους Γερμανούς και αντί να την περιορίσει την οδήγησε σε εμφύλιο πόλεμο.<ref>Εμφύλια Πάθη, 23+2 ερωτήσεις και απαντήσεις για τον εμφύλιο, Καλύβας-Μαραντζίδης, εκδόσεις μεταίχμιο, σελ.129 -131</ref>
 
==Δείτε επίσης==