Κυβέρνηση Σπύρου Μαρκεζίνη 1973: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Γραμμή 30:
Τον φθινόπωρο του [[1973]], ο [[Γεώργιος Παπαδόπουλος]] ξεκινά μια [[Σχέδιο φιλελευθεροποίησης (Χούντα)|διαδικασία φιλελευθεροποίησης]] του καθεστώτος του. Μετά το [[δημοψήφισμα του 1973]], ορκίστηκε Πρόεδρος της Δημοκρατίας και διόρισε πολιτική κυβέρνηση υπό τον [[Σπυρίδων Μαρκεζίνης (πρωθυπουργός)|Σπύρο Μαρκεζίνη]]. Η [[υπηρεσιακή κυβέρνηση|μεταβατική κυβέρνηση]] του Σπύρου Μαρκεζίνη ορκίστηκε την Δευτέρα 8 Οκτωβρίου 1973. Την ίδια ημέρα παραιτήθηκαν όλοι οι στρατιωτικοί από τις καίριες θέσεις που κατείχαν<ref>[http://efimeris.nlg.gr/ns/pdfwin.asp?c=124&dc=9&db=10&da=1973 Φύλλο εφημερίδας "Μακεδονία" της [[9 Οκτωβρίου]] [[1973]]-Πρωτοσέλιδο άρθρο με τίτλο: "''Αι προγραμματικαί δηλώσεις του κ. Μαρκεζίνη''"]</ref>. Κύριοι πυρήνες της χούντας όπως οι υπουργοί [[Νικόλαος Μακαρέζος|Μακαρέζος]] και [[Στυλιανός Παττακός|Παττακός]] είχαν παραιτηθεί 28 Σεπτεμβρίου και 8 Οκτωβρίου αντίστοιχα. Κύρια αποστολή της ήταν να προπαρασκευάσει και να διεξάγει βουλευτικές εκλογές για την 10η Φεβρουαρίου 1974.
 
== ''«Νόμος περί Υπουργικού συμβουλίου και Υπουργείων»'' ==
== Σύνθεση κυβέρνησης Μαρκεζίνη ==
 
(Δικτατορική-Μεταβατική)
Στις [[24 Σεπτεμβρίου]] [[1973]] και με το νομοθετικό διάταγμα 175, άλλαξε και πάλι ο ''«Νόμος περί Υπουργικού συμβουλίου και Υπουργείων»'' ενσωματώνοντας τις αλλαγές που έφερε το νέο Σύνταγμα και το νέο πολίτευμα. <br />
Το καινοφανές χαρακτηριστικό αυτού του νόμου αλλά και του Συντάγματος που μόλις είχε επικυρωθεί ήταν η μείωση της πρωθυπουργικής εξουσίας και η αύξηση της προεδρικής, καθώς ο Πρωθυπουργός δεν είχε το δικαίωμα να επιλέγει όλα τα μέλη του υπουργικού του συμβουλίου. Οι υπουργοί «Εξωτερικών», «Εθνικής Αμύνης» και «Δημοσίας Τάξεως» διορίζονταν και παύονταν από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας χωρίς να απαιτείται η σύμφωνη γνώμη του Πρωθυπουργού. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, εξάλλου, ήταν αυτός που διαμόρφωνε την κυβερνητική πολιτική σε αυτούς τους τρεις τομείς, και σε αυτόν λογοδοτούσαν οι συγκεκριμένοι υπουργοί.<ref>ΦΕΚ Α 230/ 1973</ref>
 
Το πρώτο τη τάξει Υπουργείο, «[[Υπουργείο Προγραμματισμού και Κυβερνητικής Πολιτικής|Προγραμματισμού και Κυβερνητικής Πολιτικής]]», καταργήθηκε και τη θέση του πήρε το «[[Υπουργείο Συντονισμού και Προγραμματισμού]]», το οποίο έγινε ο κύριος επιτελικός φορέας της Κυβέρνησης. Αρμοδιότητα του υπουργείου ήταν η χάραξη της κυβερνητικής πολιτικής, ο καταρτισμός των σχεδίων και των προγραμμάτων της κυβέρνησης, η εποπτεία της υλοποίησης αυτών, και ο συντονισμός της λειτουργίας των Υπουργείων.Επίσης είχε υπό την εποπτεία του το [[Κέντρο Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών]] (ΚΕ.Π.Ε), το [[Ελληνικό Κέντρο Παραγωγικότητας]](ΕΛ.ΚΕ.ΠΑ.), τον [[Ελληνικός Οργανισμός Τουρισμού|Εθνικό Οργανισμό Τουρισμού]] (Ε.Ο.Τ.) και την [[Ελληνική Στατιστική Αρχή|Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδας]]. (Ε.Σ.Υ.Ε.). <br />
Διαλύθηκε επίσης και το «[[Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας (Ελλάδα)|Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας]]». Στη θέση του συστάθηκαν πέντε (5) αυτόνομα Υπουργεία, το «[[Υπουργείο Γεωργίας (Ελλάδα)|Υπουργείο Γεωργίας]]», το «[[Υπουργείο Εμπορίου (Ελλάδα)|Υπουργείο Εμπορίου]]», το «[[Υπουργείο Βιομηχανίας (Ελλάδα)|Υπουργείο Βιομηχανία]]ς», το «[[Υπουργείο Ενέργειας (Ελλάδα)|Υπουργείο Ενέργειας]]», και το «[[Υπουργείο Απασχόλησης (Ελλάδα)|Υπουργείο Απασχολήσεως]]». Το «Υπουργείο Ενέργειας» το οποίο ιδρύθηκε πρώτη φορά, ασκούσε την κυβερνητική πολιτική πάνω σε θέματα ενέργειας. Επίσης, μεριμνούσε για την χρησιμοποίηση της [[Ατομική ενέργεια|ατομικής ενέργειας]] σε συνεργασία με την «[[Ελληνική Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας]]», ενώ συντόνιζε τις προσπάθειες για ανακάλυψη και άλλων μορφών ενέργειας. Επίσης, ασκούσε εποπτεία και έλεγχο για θέματα παραγωγής, μεταφοράς, αποθήκευσης και χρησιμοποίησης της πετρελαϊκής και ηλεκτρικής ενέργειας, στα [[Διυλιστήριο πετρελαίου|δυιλιστήρια πετρελαίου]] της χώρας και στην [[ΔΕΗ|Δ.Ε.Η.]]<br />
Το «Υπουργείο Απασχολήσεως», το οποίο ιδρύθηκε και αυτό για πρώτη φορά, στην ουσία απορρόφησε τις αρμοδιότητες του καταργηθέντος «Υπουργείου Εργασίας». Ήταν δηλαδή αρμόδιο για την άσκηση της κυβερνητικής πολιτικής σε θέματα απασχολήσεως του εργατικού δυναμικού της χώρας, του επαγγελματικού προσανατολισμού και κατάρτισης του εργατικού δυναμικού, την παρακολούθηση της διαμόρφωσης των μισθών και την εξασφάλιση ποιοτικών συνθηκών εργασίας και την εν γένει παρακολούθηση του βιοτικού επιπέδου των εργαζομένων, την μέριμνα για τις συνθήκες ασφαλείας και υγιεινής στους τόπους εργασίας και την προαγωγή των συλλογικών διαπραγματεύσεων. Ήταν επίσης υπεύθυνο για την [[Εργατική Εστία]], και τον [[ΟΑΕΔ|Οργανισμό Απασχολήσεως Εργατικού Δυναμικού]] (Ο.Α.Ε.Δ.), ενώ επόπτευε και τον [[Συνδικαλισμός|συνδικαλισμό]].<br />
Το «[[Υπουργείο Μεταφορών και Επικοινωνιών]]» - αφού χωρίστηκε από το «[[Υπουργείο Εμπορικής Ναυτιλίας (Ελλάδα)|Εμπορικής Ναυτιλίας]]» που αποτέλεσε και πάλι αυτόνομο Υπουργείο - , ανέλαβε την άσκηση της κυβερνητικής πολιτικής στο τομέα των μεταφορών (επίγειων και εναέριων) και της επικοινωνίας (τηλέφωνο, ταχυδρομείο). Συγκεκριμένα, ανέλαβε την εποπτεία και τον έλεγχο του [[Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο|Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου]], των [[Ελληνικά Ταχυδρομεία|Ελληνικών Ταχυδρομείων]], της [[Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας|Υπηρεσίας Πολιτικής Αεροπορίας]], του [[Οργανισμός Σιδηροδρόμων Ελλάδας|Οργανισμού Σιδηροδρόμων Ελλάδος]], και του [[ΟΤΕ]].
 
Ο νόμος απέκτησε ισχύ από τις [[8 Οκτωβρίου]] [[1973]], με την δημοσίευσή του στην «[[Εφημερίδα της Κυβερνήσεως]]» και το νέο υπουργικό συμβούλιο διαμορφώθηκε ως εξής:
==Σύνθεση υπουργικού συμβουλίου==
 
* ''«Πρωθυπουργός» - («Πρόεδρος του υπουργικού συμβουλίου»)'': [[Σπυρίδων Μαρκεζίνης]]
 
** ''«Υπουργός παρά τω Πρωθυπουργώ»'' : Ιωάννης Αγαθαγγέλου (προσωρινά)
** ''«Υφυπουργός παρά τω Πρωθυπουργώ»'' : [[Διομήδης Αγγελόπουλος]]
** ''«Υφυπουργός παρά τω Πρωθυπουργώ»'' : [[Σπυρίδων Ζουρνατζής]]
 
* ''«Αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης»'' : [[Χαρίλαος Μητρέλιας]]
* ''«Αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης»'' :
 
* '''«Υπουργείον Συντονισμού και Προγραμματισμού»'''
** ''«Υπουργός Συντονισμού και Προγραμματισμού»'' : [[Αθανάσιος Καψάλης]]
** ''«Υπουργός - Αναπληρωτής Υπουργού Συντονισμού και Προγραμματισμού»'' : [[Λάμπρος Ευταξίας]]
** ''«Υφυπουργός Συντονισμού και Προγραμματισμού»'' : [[Κωνσταντίνος Θάνος]]
** ''«Υφυπουργός Συντονισμού και Προγραμματισμού»'' : [[Ιερώνυμος Δελένδας]]
* '''«Υπουργείον Εξωτερικών»'''
** ''«Υπουργός Εξωτερικών»'' :[[Χρήστος Ξανθόπουλος - Παλαμάς]]
** ''«Υπουργός - Αναπληρωτής Υπουργού Εξωτερικών'' :
** ''«Υφυπουργός Εξωτερικών»'' : [[Κωνσταντίνος Μιχαλόπουλος]]
** ''«Υφυπουργός Εξωτερικών»''' :
** ''«Υφυπουργός Εξωτερικών»''
* '''«Υπουργείον Εθνικής Αμύνης»'''
** ''«Υπουργός Εθνικής Αμύνης»'' : [[Νικόλαος Εφέσιος]]
** ''«Υφυπουργός Εθνικής Αμύνης»'' : -
* '''«Υπουργείον Εσωτερικών»'''
** ''«Υπουργός Εσωτερικών»'' : [[Ιωάννης Αγαθαγγέλου]]
** ''«Υφυπουργός Εσωτερικών»'' : [[Στυλιανός Σκανδάλης]]
** ''«Υφυπουργός - Περιφερειακός Διοικητής Αττικής και Νήσων»'' : [[Αντώνιος Χωριατόπουλος]]
** ''«Υφυπουργός Περιφερειακός Διοικητής Κεντρικής και Δυτικής Μακεδονίας»'' : [[Θεόδωρος Σαράντης]]
** ''«Υφυπουργός - Περιφερειακός Διοικητής Πελοποννήσου και Δυτικής Στερεάς Ελλάδας»'' : [[Αλέξανδρος Παπακωνσταντίνου (υφυπουργός)]]
** ''«Υφυπουργός - Περιφερειακός Διοικητής Κεντρικής Ελλάδος»'': [[Χρήστος Μίχαλος]]
** ''«Υφυπουργός - Περιφερειακός Διοικητής Κρήτης»'': [[Παύλος Φακιολάκης]]
** ''«Υφυπουργός - Περιφερειακός Ηπείρου»'': [[Αλέξανδρος Παπαδόπουλος]]
** ''«Υφυπουργός - Περιφερειακός Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης»'' : [[Κωνσταντίνος Μπράβος]]
* '''Υπουργείον Δικαιοσύνης'''
** ''«Υπουργός Δικαιοσύνης»'' : [[Κωνσταντίνος Χριστόπουλος]]
* '''«Υπουργείον Δημοσίας Τάξεως»'''
* ''«Υπουργός Δημοσίας Τάξεως»'' : [[Παναγιώτης Θεράπος]]
: - αντικαταστάθηκε στις 24 Νοεμβρίου 1973 από τον [[Βασίλειος Τσούμπας|Βασίλειο Τσούμπα]]
* '''«Υπουργείον Πολιτισμού και Επιστημών»'''
** ''«Υπουργός Πολιτισμού και Επιστημών»'' : [[Κωνσταντίνος Παναγιωτάκης]]
* '''«Υπουργείον Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων»'''
** ''«Υπουργός Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων»'' : [[Παναγιώτης Σιφναίος]]
** ''«Υφυπουργός Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων»'' : [[Αθανάσιος Στεριόπουλος]]
** ''«Υφυπουργός Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων»'' : [[Στυλιανός Κορρές]]
* '''«Υπουργείον Οικονομικών»'''
** ''«Υπουργός Οικονομικών»'' : [[Ιωάννης Κούλης]]
** ''«Υφυπουργός Οικονομικών»'' : [[Ιωάννης Τράκας]]
** ''«Υφυπουργός Οικονομικών»'' :
* '''«Υπουργείον Γεωργίας»'''
** ''«Υπουργός Γεωργίας»'' : [[Γεώργιος Κουτσουμάρης]]
* '''«Υπουργείον Βιομηχανίας»'''
** ''«Υπουργός Βιομηχανίας»'' : [[Νικόλαος Μομφεράτος]]
* '''«Υπουργείον Εμπορίου»'''
** ''«Υπουργός Εμπορίου»'' : [[Νικόλαος Γρηγοριάδης]]
** ''«Υφυπουργός Εμπορίου»'' :
* '''«Υπουργείον Ενεργείας»'''
** ''«Υπουργός Ενέργειας»'' : [[Απόστολος Παπαγεωργίου]]
** ''«Υφυπουργός Ενέργειας»'' :
* '''«Υπουργείον Απασχολήσεως»'''
** ''«Υπουργός Απασχολήσεως»'' : [[Γεώργιος Αλεξιάδης]]
* '''«Υπουργείο Κοινωνικών Υπηρεσιών»'''
** ''«Υπουργός Κοινωνικών Υπηρεσιών»'' : [[Χαράλαμπος Παναγιωτόπουλος]]
**''«Υφυπουργός Κοινωνικών Υπηρεσιών»'' : [[Αναστάσιος Σαμαράς]]
* '''«Υπουργείο Δημοσίων Έργων»'''
** ''«Υπουργός Δημοσίων Έργων»'': [[Κωνσταντίνος Παπαδημητρίου]]
** ''«Υφυπουργός Δημοσίων Έργων»'' : [[Θεμιστοκλής Μιχαλόπουλος]]
* '''«Υπουργείο Μεταφορών και Επικοινωνιών»'''
** ''«Υπουργός Μεταφορών και Επικοινωνιών»'' : [[Ορέστης Γιάκας]]
** ''«Υφυπουργός Μεταφορών και Επικοινωνιών»'' :
* '''«Υπουργείο Εμπορικής Ναυτιλίας»
** ''«Υπουργός Εμπορικής Ναυτιλίας»'' : [[Αλέξανδρος - Κωνσταντίνος Βούλτζος]]
 
Από 8.10.1973 έως 25.11.1973
 
* [[Σπυρίδων Μαρκεζίνης (πρωθυπουργός)|Σπυρίδων Μαρκεζίνης]] Πρωθυπουργός
* [[Χαρίλαος Μητρέλιας]] Αντιπρόεδρος της Κυβερνήσεως
* [[Αθανάσιος Καψάλης]] Υπουργός Συντονισμού και Προγραμματισμού
* [[Λάμπρος Ευταξίας]] Υπουργός Αναπληρωτής Συντονισμού και Προγραμματισμού
* [[Ιωάννης Αγαθαγγέλου]] Υπουργός παρά τω Πρωθυπουργώ και προσωρινώς Εσωτερικών
* [[Χρήστος Ξανθόπουλος - Παλαμάς]] Υπουργός Εξωτερικών
* [[Νικόλαος Εφέσιος]] Υπουργός Εθνικής Αμύνης
* [[Κωνσταντίνος Χρηστόπουλος]] Υπουργός Δικαιοσύνης
* [[Παναγιώτης Θεράπος]] Υπουργός Δημοσίας Τάξεως
* [[Κωνσταντίνος Παναγιωτάκης]] Υπουργός Πολιτισμού και Επιστημών
* [[Παναγιώτης Σιφναίος]] Υπουργός Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων
* [[Ιωάννης Κούλης]] Υπουργός Οικονομικών
* [[Γεώργιος Κουτσουμάρης]] Υπουργός Γεωργίας
* [[Νικόλαος Μομφεράτος]] Υπουργός Βιομηχανίας
* [[Νικόλαος Γρηγοριάδης]] Υπουργός Εμπορίου
* [[Απόστολος Παπαγεωργίου]] Υπουργός Ενεργείας
* [[Γεώργιος Αλεξιάδης]] Υπουργός Απασχολήσεως
* [[Χαράλαμπος Παναγιωτόπουλος]] Υπουργός Κοινωνικών Υπηρεσιών
* [[Κωνσταντίνος Παπαδημητρίου]] Υπουργός Δημοσίων Εργων
* [[Ορέστης Γιάκας]] [[Υπουργείο Μεταφορών και Επικοινωνιών|Υπουργός Μεταφορών και Επικοινωνιών]]
* [[Αλέξανδρος - Κωνσταντίνος Βούλτζος]] Υπουργός Εμπορικής Ναυτιλίας
* [[Κωνσταντίνος Θάνος]] Υφυπουργός Συντονισμού και Προγραμματισμού
* [[Ιερώνυμος Δελένδας]] Υφυπουργός Συντονισμού και Προγραμματισμού
* [[Κωνσταντίνος Μιχαλόπουλος]] Υφυπουργός Εξωτερικών
* [[Διομήδης Αγγελόπουλος]] Υφυπουργός παρά τω Πρωθυπουργώ
* [[Σπυρίδων Ζουρνατζής]] Υφυπουργός παρά τω Πρωθυπουργώ
* [[Στυλιανός Σκανδάλης]] Υφυπουργός Εσωτερικών
* [[Αντώνιος Χωριατόπουλος]] Υφυπουργός Εσωτερικών Περιφερειακός Διοικητής Αττικής και Νήσων
* [[Θεόδωρος Σαράντης]] Υφυπουργός Εσωτερικών Περιφερειακός Διοικητής Κεντρικής και Δυτικής Μακεδονίας
* [[Αλέξανδρος Παπακωνσταντίνου (υφυπουργός)]] Υφυπουργός Εσωτερικών Περιφερειακός Διοικητής Πελοποννήσου και Δυτικής Στερεάς Ελλάδος
* [[Χρήστος Μίχαλος]] Υφυπουργός Εσωτερικών Περιφερειακός Διοικητής Κεντρικής Ελλάδος
* [[Κωνσταντίνος Μπράβος]] Υφυπουργός Εσωτερικών Περιφερειακός Διοικητής Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης
* [[Παύλος Φακιολάκης]] Υφυπουργός Εσωτερικών Περιφερειακός Διοικητής Κρήτης
* [[Αλέξανδρος Παπαδόπουλος]] Υφυπουργός Εσωτερικών Περιφερειακός Διοικητής Ηπείρου
* [[Αθανάσιος Στεργιόπουλος]] Υφυπουργός Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων
* [[Στυλιανός Κορρές]] Υφυπουργός Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων
* [[Ιωάννης Τράκας]] Υφυπουργός Οικονομικών
* [[Σπυρίδων Βλαχάκης]] Υφυπουργός Εμπορίου
* [[Αναστάσιος Σαμαράς]] Υφυπουργός Κοινωνικών Υπηρεσιών
* [[Θεμιστοκλής Μιχαλόπουλος]] Υφυπουργός Δημοσίων Έργων
 
24 Νοεμβρίου 1973: Παραίτηση:
* Παναγιώτη Θεράπου Υπουργού Δημοσίας Τάξεως
 
24 Νοεμβρίου 1973:Διορισμός:
* [[Βασίλειος Τσούμπας|Βασιλείου Τσούμπα]] Υπουργού Δημοσίας Τάξεως
 
==Γεγονότα==
Στις 17 Νοεμβρίου 1973 και εξ αιτίας της γενίκευσης και επέκτασης των [[Εξέγερση του Πολυτεχνείου|γεγονότων του Πολυτεχνείου]], κηρύχθηκε στρατιωτικός νόμος σε ολόκληρη τη χώρα. Οκτώ μέρες αργότερα (25 Νοεμβρίου 1973) ανατράπηκε ο Γεώργιος Παπαδόπουλος μετά από πραξικόπημα του [[Δημήτριος Ιωαννίδης|Ιωαννίδη]] και συμπαρέσυρε ολόκληρη την κυβέρνηση Μαρκεζίνη. Την διαδέχθηκε στις 25 Νοεμβρίου 1973 η [[Κυβέρνηση Αδαμαντίου Ανδρουτσόπουλου 1973]].
 
== Πηγές ==