Μαρτιρός Σαριάν: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
μ →Έργο |
μΧωρίς σύνοψη επεξεργασίας |
||
Γραμμή 14:
== Βιογραφία ==
[[Αρχείο:Martiros_Fam.jpg|αριστερά|μικρογραφία|170x170εσ|Ο Σαριάν με μέλη της οικογένειάς του.]]
Ο Σαριάν γεννήθηκε στις [[16 Φεβρουαρίου|16]]/[[28 Φεβρουαρίου]]<ref name=":0" /><ref>Αλλού αναφέρεται ως ημερομηνία γέννησης η [[29 Φεβρουαρίου|29η Φεβρουαρίου]].</ref> του 1880 στο Ναχιτσεβάν επί του Ντον<ref name=":0" /><ref name=":1" /> (από το 1928 αποτελεί συνοικία του [[Ροστόφ επί του Ντον|Ροστόφ]]<ref name=":4">{{Cite web|url=https://bigenc.ru/fine_art/text/3537068|title=САРЬЯ́Н|last=Киселёв|first=М. Ф.|ημερομηνία=|website=bigenc.ru|publisher=Большая российская энциклопедия|language=ρωσικά|archiveurl=|archivedate=|accessdate=17 Μαΐου 2020}}</ref>) της νότιας [[Ρωσία|Ρωσίας]] ως '''Μάρτυρος Σαρίεφ'''<ref>Η οικογένειά του μετονομάστηκε σε '''Σαριάν''' λίγα χρόνια μετά τη γέννησή του.</ref> και ήταν ένα από τα εννέα παιδιά οικογένειας Αρμενίων, οι πρόγονοι της οποίας είχαν εγκατασταθεί στη Ρωσική Αυτοκρατορία προερχόμενοι από το [[Ανί]] της σημερινής [[Τουρκία|Τουρκίας]]<ref name=":2">{{Cite web|url=http://sarian.am/htmls_eng/sarian_biography_parts.html|title=Martiros Saryan: Biography|last=|first=|ημερομηνία=|website=sarian.am|publisher=M. Sarian House-Museum|language=αγγλικά|archiveurl=|archivedate=|accessdate=17 Μαΐου 2020}}</ref>. Πέρασε τα παιδικά του χρόνια στο αγρόκτημα<ref name=":1" /> της οικογένειάς του κοντά στον ποταμό Σαμπέκ, ενώ ολοκλήρωσε τις εγκύκλιες σπουδές το 1895 σε ρωσοαρμενική σχολή της γενέτειράς του<ref name=":2" />. Το 1897 έγινε δεκτός μετά από εξετάσεις στη [[Σχολή Ζωγραφικής, Γλυπτικής και Αρχιτεκτονικής της Μόσχας]] από την οποία αποφοίτησε το 1903, έχοντας ως καθηγητές - μεταξύ άλλων - τους ζωγράφους [[Βαλεντίν Σερόφ]]<ref name=":0" /><ref name=":1" />, [[Κονσταντίν Κορόβιν]]<ref name=":0" /><ref name=":1" />, [[Αμπράμ Αρχίποφ]], [[Βασίλι Μπακσέεφ]] και [[Λεονίντ Παστερνάκ]]<ref name=":2" />. Το επόμενο έτος πραγματοποίησε την πρώτη του συμμετοχή σε ομαδική έκθεση του γκρουπ «Κόκκινο Ρόδο» στο [[Σαράτοφ]]<ref name=":3">{{Cite web|url=http://sarian.am/htmls_eng/sarian_annals.html|title=Martiros Saryan: Chronicle|last=|first=|ημερομηνία=|website=sarian.am|publisher=M. Sarian House-Museum|language=αγγλικά|archiveurl=|archivedate=|accessdate=16 Μαΐου 2020}}</ref> της [[Ρωσική Αυτοκρατορία|Ρωσικής Αυτοκρατορίας]] μαζί με συμφοιτητές του όπως οι [[Νικολάι Σαπούνοφ]] και [[Πάβελ Κουζνέτσοφ]]<ref>{{Cite web|url=https://www.tretyakovgallery.ru/en/collection/?author=saryan|title=Saryan Martiros Sergeyevich|last=|first=|ημερομηνία=|website=tretyakovgallery.ru|publisher=Tretyakov Gallery|language=αγγλικά|archiveurl=|archivedate=|accessdate=17 Μαΐου 2020}}</ref> με τους οποίους συμμετείχε το 1907 και στην έκθεση της καλλιτεχνικής ομάδας «Μπλε Ρόδο»<ref>{{Cite web|url=http://en.rusmuseum.ru/mikhailovsky-castle/exhibitions/victor-borisov-musatov-and-the-blue-rose-society/?sphrase_id=192777|title=Victor Borisov-Musatov and the “Blue Rose” Society|last=|first=|ημερομηνία=|website=rusmuseum.ru|publisher=The State Russian Museum|language=αγγλικά|archiveurl=|archivedate=|accessdate=17 Μαΐου 2020}}</ref>.
Ενδιάμεσα πραγματοποίησε διάφορα ταξίδια στις περιοχές του [[Καύκασος|Καυκάσου]] και της [[Υπερκαυκασία|Υπερκαυκασίας]], συμπεριλαμβανομένων και εδαφών της ιστορικής Αρμενίας (το 1902 επισκέφτηκε τα ερείπια της μεσαιωνικής πόλης του Ανί, καθώς και το [[Ετσμιαντζίν]], το [[Ασταράκ]], το [[Σεβάν (πόλη)|Σεβάν]] κλπ<ref name=":3" />), ενώ στις αρχές της [[Δεκαετία 1910|δεκαετίας του 1910]] πραγματοποίησε νέα ταξίδια στην [[Οθωμανική Αυτοκρατορία]] (στην [[Κωνσταντινούπολη]], στην [[Δυτική Αρμενία|Οθωμανική Αρμενία]] κ.α.), την [[Χεδιβάτο της Αιγύπτου|Αίγυπτο]] (όπου επισκέφθηκε διάφορους αρχαιολογικούς χώρους), την [[Δυναστεία των Κατζάρων|Περσία]] (επισκεπτόμενος πόλεις όπως η [[Τεχεράνη]], το [[Μπαντάρ-ε Ανζάλι]] και το [[Καζβίν]]) κ.α<ref name=":0" /><ref name=":1" /><ref name=":2" />. Επιπλέον, έλαβε μέρος σε ομαδικές εκθέσεις εντός της ρωσικής επικράτειας, πίνακάς του συμπεριλήφθηκε σε [[Μεταϊμπρεσιονισμός|μεταϊμπρεσιονιστική]] έκθεση που διεξήχθη στο [[Λονδίνο]] και το 1910 έργα του αποκτήθηκαν από την [[Πινακοθήκη Τρετιακόφ]]<ref name=":3" />. Ακόμη, το 1914 διακρίθηκε σε διεθνή έκθεση που πραγματοποιήθηκε στο [[Μάλμε]]<ref name=":2" /><ref name=":3" /> της Σουηδίας και παράλληλα συμμετείχε σε εργασίες συντήρησης αρμενικών μεσαιωνικών μνημείων στην περιοχή του Νότιου Καυκάσου. Το επόμενο έτος ο Σαριάν μετέβη στο Ετσμιαντζίν, όπου συμμετείχε στις προσπάθειες περίθαλψης Αρμενίων προσφύγων που εγκατέλειπαν τα εδάφη της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας προκειμένου να γλιτώσουν από την [[Γενοκτονία των Αρμενίων|εφαρμοζόμενη γενοκτονία]]<ref name=":3" />. Τα επόμενα χρόνια ο Σαριάν έζησε μεταξύ Ναχιτσεβάν επί του Ντον και [[Τιφλίδα|Τιφλίδας]]: κατά την παραμονή του στη σημερινή πρωτεύουσα της [[Γεωργία|Γεωργίας]] πρωτοστάτησε στην ίδρυση της τοπικής Αδελφότητας Αρμενίων Καλλιτεχνών, στην οποία συμμετείχαν μεταξύ άλλων οι [[Πανός Τερλεμεζιάν]] και [[Βαρτζές Σουριενάντς]]<ref name=":2" />, ενώ το 1919 επισκέφθηκε την [[Λαϊκή Δημοκρατία της Αρμενίας|Αρμενία]], όπου έλαβε μέρος σε επετειακή έκθεση για τη συμπλήρωση ενός έτους από την ίδρυση του κράτους<ref name=":3" />.
[[Αρχείο:Մարտիրոս Սարյան 1.jpg|αριστερά|μικρογραφία|222x222px|Ο Σαριάν σε προχωρημένη ηλικία.]]
Το 1921 ο Σαριάν εγκαταστάθηκε μόνιμα στην [[Αρμενική Σοβιετική Σοσιαλιστική Δημοκρατία|κομμουνιστική Αρμενία]]<ref name=":0" /><ref name=":2" />, όπου τα πρώτα χρόνια καταπιάστηκε με την οργάνωση πολιτιστικών ιδρυμάτων και οργανισμών, υπηρετώντας ως διευθυντής του νεοσύστατου Κρατικού Μουσείου<ref name=":0" /><ref>{{Cite web|url=http://www.gallery.am/en/History/1921-1935/|title=History|last=|first=|ημερομηνία=|website=gallery.am|publisher=National Gallery of Armenia|language=αγγλικά|archiveurl=|archivedate=|accessdate=16 Μαΐου 2020}}</ref> και συμμετέχοντας σε διάφορες επιτροπές<ref name=":2" />. Τα επόμενα χρόνια συμμετείχε στη [[Μπιενάλε της Βενετίας]] (1924), έργα του εκτέθηκαν στη [[Νέα Υόρκη]], αλλά και σε ομαδικές εκθέσεις σοβιετικής τέχνης ανά την [[Ευρώπη]], ενώ ο ίδιος μετέβη στο [[Παρίσι]] όπου έζησε για περίπου δύο έτη παρουσιάζοντας έντονη εκθεσιακή δραστηριότητα<ref name=":2" /><ref name=":3" />. Με την επιστροφή του στην Αρμενία εργάστηκε με επιτυχία και ως [[Σκηνογραφία|σκηνογράφος]] θεατρικών παραστάσεων<ref name=":1" />.
Με αφετηρία τη [[Δεκαετία 1930|δεκαετία του 1930]], στο πλαίσιο της κυβερνητικής επιβολής του [[Σοσιαλιστικός ρεαλισμός|σοσιαλιστικού ρεαλισμού]] στις τέχνες, ο Σαριάν αντιμετώπισε περιορισμό της καλλιτεχνικής του έκφρασης, καθώς χαρακτηρίστηκε [[Φορμαλισμός (τέχνες)|φορμαλιστής]], ενώ ορισμένοι πίνακές του καταστράφηκαν, παρόλο που ο ίδιος συνέχισε την καλλιτεχνική του παραγωγή και δραστηριότητα, αποσπώντας παράλληλα διάφορες τιμητικές διακρίσεις και λαμβάνοντας πολιτικά αξιώματα<ref name=":2" />.
Η όξυνση της κριτικής προς το πρόσωπό του κατά τα τέλη της [[Δεκαετία 1940|δεκαετίας του 1940]] και τις αρχές της επόμενης<ref>{{Cite book|title=Martiros Saryan. 1880-1972|first=Vera|last=Razdolskaia|publisher=Parkstone International|isbn=|year=1998|location=|page=143|url=https://books.google.gr/books?hl=el&id=ReLqAAAAMAAJ&dq=Lenin+Prize+Saryan&focus=searchwithinvolume&q=Lenin|quote=}}</ref> προκάλεσαν την έντονη απογοήτευσή του, ενώ λίγο καιρό αργότερα παρουσίασε καρδιακά προβλήματα, τα οποία ωστόσο ξεπέρασε, ενώ η πολιτική της [[Αποσταλινοποίηση|αποσταλινοποίησης]] που ακολούθησε επί [[Νικίτα Χρουστσόφ]] είχε θετικό αντίκτυπο πάνω στο έργο του Αρμένιου καλλιτέχνη<ref name=":2" />. Το 1965, με αφορμή τα ογδοηκοστά πέμπτα γενέθλια του Σαριάν, οργανώθηκαν ατομικές εκθέσεις προς τιμήν του στο [[Γερεβάν]] και τη Μόσχα. Επιπλέον το επόμενα χρόνια εκδόθηκαν οι αναμνήσεις του (κυκλοφόρησαν το 1966 και αργότερα μεταφράστηκαν σε διάφορες ξένες γλώσσες<ref>{{Cite journal|url=https://www.jstor.org/stable/2498236?read-now=1&refreqid=excelsior%3Adc7b9e64ef77ac07d15721df9aecbb0f&seq=1|title=Martiros Saryan: Paintings, Watercolors, Drawings, Book Illustrations, Theatrical Design. by Alexander Kamensky, Shahen Khachatrian, Lucy Mirzoyan, Ashkhen Mikoyan, Nikolai Kutovoi|last=Bowlt|first=John E.|date=Winter 1988|journal=Slavic Review|accessdate=|doi=|quote=|issue=4|volume=47|page=776-777|publisher=Cambridge University Press}}</ref>) και πραγματοποιήθηκε μια σειρά ατομικών εκθέσεων στη [[Ρουμανία]], την [[Τσεχοσλοβακία]], την [[Λαοκρατική Δημοκρατία της Γερμανίας|Ανατολική Γερμανία]] κ.α<ref name=":2" />.▼
▲Η όξυνση της κριτικής προς το πρόσωπό του κατά τα τέλη της [[Δεκαετία 1940|δεκαετίας του 1940]] και τις αρχές της επόμενης<ref>{{Cite book|title=Martiros Saryan. 1880-1972|first=Vera|last=Razdolskaia|publisher=Parkstone International|isbn=|year=1998|location=|page=143|url=https://books.google.gr/books?hl=el&id=ReLqAAAAMAAJ&dq=Lenin+Prize+Saryan&focus=searchwithinvolume&q=Lenin|quote=}}</ref> προκάλεσαν την έντονη απογοήτευσή του, ενώ λίγο καιρό αργότερα παρουσίασε καρδιακά προβλήματα, τα οποία ωστόσο ξεπέρασε, ενώ η κρατική πολιτική της [[Αποσταλινοποίηση|αποσταλινοποίησης]] που
Απεβίωσε στις [[5 Μαΐου]] του [[1972]] στο Γερεβάν<ref name=":6">{{Cite journal|url=https://books.google.gr/books?id=V54aAQAAMAAJ&pg=RA6-PA7&lpg=RA6-PA7&dq=Lenin+Prize+Saryan&source=bl&ots=irfiak8K0Z&sig=ACfU3U2ils2PBhKz8GmTQLYiZIvH8D41mA&hl=el&sa=X&ved=2ahUKEwjg0p6jjrvpAhUlAWMBHTjtBAQQ6AEwAXoECAkQAQ#v=onepage&q=Lenin%20Prize%20Saryan&f=false|title=Martiros Saryan Dies|last=|first=|date=June 1972|journal=Soviet Life|accessdate=|doi=|quote=|page=7|issue=6 (189)}}</ref> της Αρμενίας και ετάφη στο [[Πάνθεον του Κομιτάς]]<ref name=":2" />. Ήταν παντρεμένος από το 1916<ref>Razdolskaia, Vera (1998). σελ. [[70]].</ref> με τη Λουσίκ Αγαγιάν, κόρη του σημαντικού Αρμένιου συγγραφέα [[Γαζαρός Αγαγιάν]]<ref name=":3" />, με την οποία απέκτησε δύο γιους: τον κριτικό λογοτεχνίας Σαρκίς Σαριάν (1917-1962) και τον μουσικοσυνθέτη [[Γαζαρός Σαριάν]] (1920-1998)<ref name=":2" /><ref name=":3" />.
| |||