Σπέτσες: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Στην εποχή της Φραγκοκρατίας οι Σπέτσες περιήλθαν στους Ενετούς ([[1220]]-[[1460]]) και εξ αυτών στους [[Τούρκοι (έθνος)|Τούρκους]]. Τον 17ο αιώνα ο πληθυσμός της ήταν κυρίως [[Αρβανίτες]] Χριστιανοί που είχαν εγκατασταθεί από τον 15ο αιώνα που αυξήθηκε στη συνέχεια με αποίκους από τις ακτές της Λακωνίας και της [[Τσάκωνες|Τσακωνιάς]] [[Τυρός|Τυρό]] και [[Λεωνίδιο Αρκαδίας|Λεωνίδιο]] της Αργολίδας και την [[Επαρχία Ερμιονίδος|Ερμιονίδα]] που ακολούθησαν νεότερες εποικίσεις τον 18ο αιώνα. Ο αρχικός μεσαιωνικός οικισμός ήταν βορειοδυτικά της σημερινής πόλης, σημερινή θέση "Καστέλι" όπου υπήρχε ακρόπολη επί λόφου (σημερινή θέση ο ναός του Αγίου Βασιλείου).

Οι κάτοικοι των Σπετσών έλαβαν μέρος στον [[ρωσοτουρκικός πόλεμος|Ρωσοτουρκικό πόλεμο]] ([[1770]]) και υπέστησαν μεγάλη καταστροφή από τους Τούρκους. Μετά όμως 5 έτη ([[1774]]-[[1775]]) αμνηστεύθηκαν από τους Τούρκους. Τότε οι κάτοικοι κατέβηκαν στην παραλία και έκτισαν την σημερινή πόλη. Την φιλοπατρία τους όμως οι Σπετσιώτες την έδειξαν και το [[1790]] όταν έσπευσαν να βοηθήσουν τον [[Λάμπρος Κατσώνης|Λάμπρο Κατσώνη]] που για την πράξη του αυτή υπέστησαν πάλι νέα καταστροφή από τους Τούρκους.

Την περίοδο 1821-1832, οι Σπέτσες έπαιξαν πρωταγωνιστικό ρόλο στην Ελληνική Επανάσταση. Οι Σπετσιώτες πρώτοι ύψωσαν τη σημαία της Επανάστασης την 2η και 3η (Κυριακή του Λαζάρου) Απριλίου του 1821, με μεγάλη τελετή και κανονιοβολισμούς.<ref>[http://anemi.lib.uoc.gr/php/pdf_pager.php?rec=/metadata/b/2/b/metadata-264-0000284.tkl&do=140191_01.pdf&pageno=60&width=352&height=575&maxpage=440&lang=el Ορλάνδος Αναστάσιος Κ., "Ναυτικά, ήτοι ιστορία των κατά τον υπέρ ανεξαρτησίας της Ελλάδος αγώνα πεπραγμένων : υπό των τριών ναυτικών νήσων, ιδίως δε των Σπετσών", Αθήνα, 1869, τ. Α' σ. 60]</ref> Κατά τον σύγχρονο της Επανάστασης Ομηρίδη Σκυλίτση, αυτό έγινε στις 26 Μαρτίου.<ref>[http://anemi.lib.uoc.gr/php/pdf_pager.php?rec=/metadata/f/9/c/metadata-113-0000003.tkl&do=149435.pdf&pageno=19&pagestart=1&width=347&height=565&maxpage=80&lang=el Ομηρίδης "Συνοπτική Ιστορία των τριών ναυτικών νήσων Ύδρας Πετσών και Ψαρών καθ΄ όσον συνέπραξαν υπέρ της ελευθερίας της αναγεννηθείσης Ελλάδος το 1821, ...", εν Ναυπλία, 1831, σελ. 4.]</ref> Ο σπετσιωτικός στόλος, αποτελούμενος από εμπορικά πλοία σπετσιωτών, πήρε μέρος σε μεγάλο αριθμό ναυμαχιών, όπως της [[Αρμάτα|Αρμάτας]]ς, καθώς και σε αποκλεισμούς οχυρών, συγκεκριμένα του [[Ναύπλιο|Ναυπλίου]] και της [[Μονεμβασιά|Μονεμβασιάς]]ς.

Μετά το τέλος της Επανάστασης και τη δημιουργία του [[Ελλάδα|Ελληνικού κράτους]] οι Σπέτσες επισκιάζονται από την οικονομική ανάπτυξη των [[Αθήνα|Αθηνών]]. Αρχίζουν να παρακμάζουν ως εμπορικό και ναυτιλιακό κέντρο και παράλληλα μειώνεται ο πληθυσμός τους. Για να αντιμετωπιστεί αυτό το πρόβλημα, στις αρχές του 20ού αιώνα αρχίζει ο εκσυγχρονισμός του νησιού και η αναβάθμισή του σε θέρετρο της αφρόκρεμας της αθηναϊκής κοινωνίας, κυρίως με πρωτοβουλία του εθνικού ευεργέτη [[Σωτήριος Ανάργυρος|Σωτήριου Αναργύρου]], γόνου πλούσιας Σπετσιώτικης οικογένειας εφοπλιστών. Αυτός είχε μεταναστεύσει παλιότερα σε μικρή ηλικία, το [[1868]] στην [[Η. Π. Α.|Αμερική]] λόγω οικονομικής δυσχέρειας αλλά το [[1899]] επιστρέφει πλέον ως ισχυρός μεγαλέμπορος καπνού και αρχίζει το έργο της αναβάθμισης και εκσυγχρονισμού του αγαπημένου του νησιού.

Εκτός άλλων, πευκοφυτεύει το μεγαλύτερο μέρος του νησιού, που μέχρι τότε δεν είχε σημαντική βλάστηση, χτίζει το πρώτο υδραγωγείο του νησιού και το διάσημο ξενοδοχείο [[Ποσειδώνειο]], που εγκαινιάζεται το [[1914]] και έχει ως πρότυπα πολυτελή ξενοδοχεία της [[Γαλλία|Γαλλίας]]ς. Το [[1927]] γίνεται η έναρξη της λειτουργίας της [[Αναργύρειος και Κοργιαλένειος Σχολή Σπετσών|Αναργυρείου και Κοργιαλένειου Σχολής Σπετσών]], η οποία πραγματικά ανεβάζει το πολιτιστικό επίπεδο του νησιού. Η ''Σχολή'' υπήρξε ένα από τα καλύτερα πρότυπα κολέγια των Βαλκανίων και υπήρξε έμπνευση του [[Ελευθέριος Βενιζέλος|Ελ. Βενιζέλου]], προσωπικού του φίλου και δημιούργημα του Ανάργυρου. Λειτούργησε μέχρι το [[1983]] με Έλληνες και αλλοδαπούς μαθητές. Από το 1983 σε ένα από τα κτίρια της Σχολής λειτουργεί το Λύκειο του νησιού ενώ σε άλλα κτίρια φιλοξενήθηκε το Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Σπετσών και το Τμήμα Τουριστικών Επιχειρήσεων (Παράρτημα του Τ.Ε.Ι Πειραιά).

Οι προσπάθειες αυτές της αναβάθμισης των Σπετσών από τον Σωτήριο Ανάργυρο απέδωσαν, αλλά οι καρποί των έργων του αρχίζουν πραγματικά να φαίνονται από τη [[Δεκαετία 1960|δεκαετία του 60']] και του [[Δεκαετία 1970|70']] όταν Έλληνες και ξένοι αναγνωρίζοντας τις Σπέτσες ως ιδανικό παραθεριστικό προορισμό, συρρέουν στο νησί αυξάνοντας έτσι με τη πάροδο του χρόνου τη κίνηση και τη τουριστική αξία του. Παράλληλα, εύποροι αγοράζουν και ανακαινίζουν πολλά από τα εγκαταλελειμένα αρχοντικά του νησιού. Τα έσοδα από το τουρισμό σταδιακά μεταμορφώνουν τις Σπέτσες από ένα ήσυχο νησί σε έναν από τους πλέον δημοφιλής τουριστικούς προορισμούς όπου καλοδιατηρημένα αρχοντικά και παραδοσιακή αρχιτεκτονική συνυπάρχουν με την ζωντάνια των τουριστών και της πλούσιας νυχτερινής ζωής.

[[Αρχείο:Spetses1.jpg|thumb|280px|Η [[Πλατεία Ρολογιού (Σπέτσες)|Πλατεία Ρολογιού]], η κεντρικότερη της πόλης των Σπετσών]]

*[[Χατζηγιάννης Μέξης]] ([[1754]]-[[1844]]), πρόκριτος των Σπετσών και μέλος της [[Φιλική Εταιρεία|Φιλικής Εταιρείας]]

*[[Λασκαρίνα Μπουμπουλίνα]] ([[1771]]-[[1825]]), ηρωίδα της Ελληνικής Επανάστασης και μέλος της Φιλικής Εταιρείας

*[[Ηλίας Θερμησιώτης]] ([[1788]]-[[1871]]), ναυτικός, αγωνιστής της Ελληνικής Επανάστασης και μέλος της Φιλικής Εταιρείας

*[[Σωτήριος Ανάργυρος]] ([[1849]]-[[1928]]), εθνικός ευεργέτης

*[[Ελένη Μπούκουρα-Αλταμούρα]] ([[1821]]-[[1900]]), ζωγράφος

*[[Μητροπολίτης Πατρών Νικηφόρος Καλογεράς]] ([[1835]]-[[1896]])

*[[Ιωάννης Κούτσης]] ([[1860]]-[[1953]]), ζωγράφος

*[[Γιώργος Στρατήγης]] (1860-[[1938]]), ποιητής

*[[Ιωάννης Μαλοκίνης]] ([[1880]]-[[1942]]), ολυμπιονίκης κολυμβητής

{{Βικιλεξικό|Σπέτσες}}

{{Commonscat|Spetses}}

* [https://web.archive.org/web/20081205033443/http://www.spetses.gr/ Επίσημη ιστοσελίδα του Δήμου]