Λατομείο Κιλκίς: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

 

Στην περιοχή φαίνεται ότι υπήρχε αρχαία πόλη ήδη από την [[Εποχή του Σιδήρου]], όπως μαρτυρούν τα αρχαιολογικά ευρήματα του πρόσφατα ανακαλυφθέντος νεκροταφείου που σχετίζεται με τους [[Παίονες]]<ref>[http://www.ant1online.gr/Culture/History/2003/20037/35431a78-a7b2-4dcc-8851-d49ccf46986e.aspx AntennaOnLine, 24 Σεπτεμβρίου 2007]</ref>.

 

Παλαιότερες ονομασίες του χωριού ήταν "Σπανό", στη συνέχεια εκ παραφοθοράς "Σπάντσι", και "Σπάντσοβο"<ref>[https://e2-4dimkilkis.wikispaces.com/%CF%87%CF%89%CF%81%CE%B9%CE%AC Δ΄ Δημοτικό Κιλκίς, Χωριά]</ref>. Στο χωριό ζούσαν χριστιανοί και λίγοι μουσουλμάνοι κατά τη διάρκεια της [[Τουρκοκρατία]]ς και οι κάτοικοι ήταν [[κολίγος|κολίγοι]] του Ισπανοεβραίου ([[Σεφαρδίτες|Σεφαρδίμ]]) Σαούλ Μοδιάνο<ref>[http://lithoksou.net/gevgeli.html Ιστοσελίδα Δημήτρη Λιθοξόου]</ref>. Υπήρχε επίσης και Τούρκος Μπέης, ο οποίος εκμεταλλευόταν κάποια αγροκτήματα. Οι χριστιανοί κάτοικοι του Σπαντζόβου κατέληξαν στην εξαρχική πλευρά και με τη [[Συνθήκη του Νεϊγύ]] το [[1919]] προσέφυγαν στη [[Βουλγαρία]]. Το 1920 στο χωριό εγκαταστάθηκαν (αφού εξαγόρασαν το κτήμα από τον Ιακώβ Μοδιάνο έναντι 240.000 δραχμών) δύο φάρες [[Σαρακατσάνοι|Σαρακατσαναίων]] ''(Καραθοδωραίοι: 5 οικογένειες και Αρκουδαίοι: 1 οικογένεια), αλλά και οι "σμίχτες"<ref name="Σημείωση1" group="Σημ.">Οι σμίχτες ήταν οικογένειες που δεν ανήκαν σε κάποιο τσελιγγάτο και γι αυτό έσμιγαν τα πρόβατά τους σε κάποιο οργανωμένο τσελιγγάτο για να εξασφαλίσουν προστασία και βοσκότοπους</ref> Σκαντζουραίοι: 2 οικογένειες'', οι οποίες ξεκαλοκαίριαζαν με τα κοπάδια τους στην περιοχή ''Μηλιάκι'' [[Βέρμιο|Βερμίου]], κοντά στα Τρία-Πέντε Πηγάδια<ref>[http://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:5dUqaVc29wYJ:sarakatsanika.pblogs.gr/files/256083-%CE%92%CE%B5%CF%81%CE%BC%CE%AF%CE%BF.docx+%CE%9C%CE%B7%CE%BB%CE%B9%CE%AC%CE%BA%CE%B9&cd=1&hl=el&ct=clnk&gl=gr&lr=lang_el Αγγελική Χατζημιχάλη: "Οι Σαρακατσιάνοι", Σαρακατσάνικα ονόματα από τα τσελιγκάτα του Βερμίου]</ref>. Οι μουσουλμάνοι κάτοικοι αποχώρησαν από το Λατόμι το 1923 με τη [[Συνθήκη της Λωζάνης]], ενώ ο Ιδρίς μπέης ''(που διέμενε στο Πολύκαστρο)'' αποχώρησε μερικές δεκαετίες αργότερα σε μια προσπάθεια να πουλήσει το αγρόκτημά του σε συμφέρουσα τιμή. Η περιοχή θεωρούνταν ιδανική για προστασία από την [[ελονοσία]] (που σημείωνε έξαρση την εποχή εκείνη), λόγω του ισχυρού βόρειου άνεμου, [[Βαρδάρης (άνεμος)|Βαρδάρη]] που φυσάει σχεδόν όλο το χρόνο. Το χωριό ήταν χτισμένο κοντά στη δυτική όχθη της (σήμερα αποξηραμένης) [[λίμνη Αρζάν|λίμνης Αρζάν]]. Από το 1928 έως το 1934 εκτελέστηκαν αποστραγγιστικά έργα με σκοπό την αποξήρανση των δίδυμων λιμνών Αρζάν - Αματόβου. Έως τότε μαρτυρείται ιχθυόσκαλα με σημαντικές ποσότητες αλιευμάτων<ref>Δικαίος Βασιλειάδης, Ιστορία του Πολυκάστρου, σελ. 83</ref>.