Βικιπαίδεια

Πιπίνος ο Βραχύς: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιήγηση ιστορικού διαδραστικά
← Προηγούμενη διαφοράΕπόμενη διαφορά →
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
ΟπτικήΚώδικας wiki
→‎Εξωτερικοί σύνδεσμοι: Μεταφορά σε "Σημειώσεις ιστορικού"
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Γραμμή 1:
{{πηγές|03|01|2012}}
{{Infobox Royalty
|όνομα = Πιπίνος ο Βραχύς
Γραμμή 37 ⟶ 36 :
|υπογραφή =
}}
Ο '''Πιπίνος ο Βραχύς''' ({{lang-fr|''PépinPepin le Bref''}}, περί το [[714]] – [[24 Σεπτεμβρίου]] [[768]])<ref name="Britannica">{{cite web|last=Shipley Duckett|first=Eleanor|title=Pippin III, King of the Franks|url=http://www.britannica.com/biography/Pippin-III|work=Encyclopaedia Britannica|accessdate=2016-06-03}}</ref> μέλος του [[Δυναστεία των Καρολιδών|Οίκου των Καρολιδών]] ήταν [[Κατάλογος βασιλέων των Φράγκων|Βασιλιάς των Φράγκων]] ([[751]] - [[768]]).<ref>{{cite web|title=Pippin, FränkischesFrankisches Reich, KönigKonig, III|url=http://thesaurus.cerl.org/record/cnp01467328|publisher=Consortium of European Research Libraries (CERL)|accessdate=2016-06-03 |date=2 Φεβρουαρίου 2007}}</ref>. Ήταν ο πρώτος Καρολίδης που έγινε βασιλιάς των Φράγκων και πατέρας του κορυφαίου βασιλιά [[Καρλομάγνος|Καρλομάγνου]].<ref>Riché 1993, σ. 65</ref> Ήταν γιος του [[Κάρολος Μαρτέλος|Κάρολου Μαρτέλου]] δούκα των Φράγκων με την σύζυγο του [[Ροτρούδη του Εσμπαί]] (690 – 724). O Πιπίνος ο Βραχύς μεγάλωσε στην [[Βασιλική Σαιν-Ντενί]], πήρε σημαντική εκκλησιαστική εκπαίδευση από τους μοναχούς. Διαδέχθηκε τον πατέρα του ως [[Μαγιορδόμος]] των ανακτόρων της Νευστρίας (741), βασίλευσε στην [[Φραγκία]] μαζί με τον μεγαλύτερο αδελφό του [[Καρλομάν ο μαγιορδόμος|Καρλομάν]]. Ο Πεπίνος βασίλευσε στην [[Νευστρία]], την [[Βουργουνδία]] και την [[Προβηγκία]], ο μεγαλύτερος αδελφός του Καρλομάν βασίλευσε στην [[Αυστρασία]], την Αλαμαννία και την [[Θουριγγία]]. Τα αδέλφια αντιμετώπισαν ασταμάτητες εξεγέρσεις στις οποίες προχώρησαν οι Βαυαροί, οι Ακουιτανοί, οι [[Σάξονες]] και οι [[Αλαμαννοί]] στα πρώτα χρόνια της βασιλείας τους. Το κενό στον θρόνο έληξε όταν εξελέγη νέος βασιλιάς ο [[Χιλδέριχος Γ΄]], ο τελευταίος [[Μεροβίγγειοι|Μεροβίγγειος]] μονάρχης που έγινε βασιλιάς των Φράγκων.
 
Με σωστή εκκλησιαστική ανατροφή ο Καρλομάν και ο Πεπίνος συνέχισαν το έργο του πατέρα τους, βοήθησαν σημαντικά τον [[Άγιος Βονιφάτιος|Άγιο Βονιφάτιο]] να μεταρρυθμίσει την Φραγκική εκκλησία και να εκχριστιανίσει τους Σάξονες. Ο μεγαλύτερος αδελφός Καρλομάν άντρας έντονα θρησκευτικός αποσύρθηκε σε μοναστήρι με αποτέλεσμα ο Πεπίνος να γίνει κυρίαρχος σε ολόκληρη την Φραγκία αφού κατέστειλε μια εξέγερση του αδελφού του [[Γκρίφο]]. Ο Πεπίνος ο Βραχύς προχώρησε στην τελευταία του πράξη, ανάγκασε τον Χιλδέριχο Γ΄ να αποσυρθεί σε μοναστήρι και ανακηρύχτηκε βασιλιάς ο ίδιος, τον έστεψε ο [[Πάπας Ζαχαρίας]] (751). Η απόφαση αυτή δημιούργησε πολλές αντιδράσεις και έφερε εξεγέρσεις από μέλη της βασιλικής οικογένειας όπως ο αδελφός του Γκρίφο και ο γιος του Καρλομάν Ντρόγκο.
==Βιογραφία==
Ο Πεπίνος ο Βραχύς ξεκίνησε ένα φιλόδοξο πρόγραμμα για να ενισχύσει την βασιλεία του, ξεκίνησε τις πολιτικές και θρησκευτικές μεταρρυθμίσεις του Βονιφάτιου. Υποστήριξε τον [[Πάπας Στέφανος Β΄|Στέφανο Β΄]] που βρισκόταν εκείνη την εποχή σε πόλεμο με τους [[Λομβαρδοί|Λομβαρδούς]], έδωσε σαν δωρεά μερικές πόλεις στον πάπα που έμειναν γνωστές σαν ''"Δωρεά του Πεπίνου"'', οι δωρεές αυτές ήταν βάση για να δημιουργηθούν τα [[Παπικά Κράτη]] τον Μεσαίωνα. Η [[Βυζαντινή αυτοκρατορία]] έβλεπε με δέος την άνοδο του Πεπίνου, ήθελε να έχει καλές σχέσεις μαζί του και του παραχώρησε τον τίτλο του [[Πατρίκιοι|Πατρικίου]]. Ο Πεπίνος κατέκτησε την [[Χαλιφάτο των Ομεϋαδών]] και νίκησε τον [[Ουάιφερ]] με τα στρατεύματα του από την [[Γασκώνη]], μετά τις νίκες αυτές οι [[Ακουιτανία (πρώην περιοχή)|Ακουιτανοί]] λόρδοι του δήλωσαν την υποταγή τους. Ο Πεπίνος ενοχλήθηκε έντονα από τις συνεχείς εξεγέρσεις των Σαξόνων και των Βαυαρών, προχώρησε σε πολλές εκστρατείες αλλά η τελική υποταγή έγινε με τους διαδόχους του. Ο Πεπίνος ο Βραχύς πέθανε (866) και τον διαδέχθηκαν οι δύο γιοι του Καρλομάγνος και Καρλομάν Α΄, αν και ήταν πανίσχυρος και επιτυχημένος βασιλιάς η φήμη του καλύφτηκε από τον διάδοχο του.
Ήταν γιος του [[Κάρολος Μαρτέλος|Κάρολου]] ''Μαρτέλου'' δούκα των Φράγκων και της [[Ροτρούδη του Εσμπαί|Ροτρούδης του Εσμπαί]] ([[690]] – [[724]]).
 
==Πρώτα χρόνια==
Όταν πέθαινε ο πατέρας του Κάρολος Μαρτέλος ([[741]]), μοίρασε το βασίλειο του στους δύο γιους του από τον πρώτο του γάμο: στον μεγαλύτερο [[Καρλομάν ο μαγιοδρόμος|Καρλομάνο]] [[μαγιορδόμος|μαγιορδόμο]] και δούκα των Φράγκων, έδωσε την ηγεμονία της [[Αυστρασία]]ς και στον μικρότερο Πιπίνο, την ηγεμονία της [[Νευστρία]]ς. Ο ετεροθαλής αδελφός τους [[Γκρίφο]], από τον δεύτερο γάμο του πατέρα τους, ζήτησε επίσης μερίδιο από την πατρική κληρονομιά, αλλά αιχμαλωτίστηκε από τα δύο αδέλφια σε μοναστήρι. Ο Καρλομάνος προσπάθησε να εγγυηθεί την ενότητα του Φραγκικού βασιλείου με τον [[Μεροβίγγειοι|Μεροβίγγειο]] βασιλιά Χιλδέριχο Γ΄ ([[743]]), αλλά κλείστηκε σε μοναστήρι ([[747]]) δίνοντας όλα τα μερίδια του στην Αυστρασία στον μικρότερο αδελφό του Πιπίνο με τον τίτλο του ''κυρίου των ανακτόρων'' ([[μαγιορδόμος]]). Ο Γκρίφο δραπέτευσε από το μοναστήρι καταφεύγοντας στον [[Οντίλο της Βαυαρίας]], που είχε παντρευτεί την αδελφή του Πιπίνου, την Ιλτρούδη, αλλά ο Πιπίνος κατάφερε να καταστείλει την εξέγερση εναντίον του.
 
Ο πατέρας του Κάρολος Μαρτέλος πέθανε και μοίρασε τα Φραγκικά βασίλεια ανάμεσα στους δυο γιους του : ο Καρλομάν έγινε Μαγιορδόμος της Αυστρασίας και ο Πεπίνος ο Βραχύς Μαγιορδόμος της Νευστρίας. Ο Γκρίφο γιος του Καρόλου Μαρτέλου από την δεύτερη σύζυγο του [[Σβάνχιλντ]] ζήτησε μερίδιο από την κληρονομιά, τα ετεροθαλή αδέλφια του τον πολιόρκησαν στην [[Λαν]], τον συνέλαβαν και τον φυλάκισαν σε μοναστήρι. Η ενότητα του Φραγκικού βασιλείου ήταν αδύνατο να διατηρηθεί χωρίς την άνοδο ενός βασιλιά, ο Καρλομάν ανέβασε στον θρόνο τον Μεροβίγγειο Χιλδέριχο Γ΄ (743). Αργότερα (747) ο Καρλομάν πιέστηκε να αποσυρθεί σε μοναστήρι, άφησε τον μικρότερο αδελφό του Πεπίνο μοναδικό Μαγιορδόμο των Ανακτόρων. Την εποχή που αποσύρθηκε ο Καρλομάν ο Γκρίφο που ζούν στην αυλή του [[Όντιλο της Βαυαρίας]] και είχε παντρευτεί την αδελφή του Πεπίνου [[Χίλτρουντ]] επαναστάτησε, ο Πεπίνος νίκησε και αυτή την επανάσταση ολοκληρώνοντας την κατάκτηση του βασιλείου. Ο Κάρολος Μαρτέλος είχε αναδιοργανώσει την Φραγκία ώστε οι πρίγκιπες να είναι αρχηγοί του στρατού και να έχουν διοικητικά καθήκοντα ως Μαγιορδόμοι των Ανακτόρων.<ref>Schulman 2002, σ. 101</ref>
== Πρώτος Καρολίγγειος βασιλιάς των Φράγκων ==▼
Ο Πιπίνος υποτάχθηκε στις επιθυμίες του Χιλδέριχου Γ΄, που είχε μόνο τον βασιλικό τίτλο των Φράγκων, αλλά καθόλου δύναμη, γιατί θεωρείτο αστείος από τον λαό. Ο Πιπίνος έστειλε στην συνέχεια γράμμα στον [[Πάπας Ζαχαρίας|πάπα Ζαχαρία]] θεωρώντας απαράδεκτη την κατάσταση με την βασιλική εξουσία, προτιμώντας να μείνει ο θρόνος κενός, παρά να έχει έναν βασιλιά εξασθενημένο. Τελικά, ύστερα από το αίτημα, ο θρόνος έμεινε κενός. Ο Πιπίνος στην συνέχεια εξελέγη βασιλιάς των Φράγκων σύμφωνα με παλιό Φραγκικό έθιμο, όχι από τον πάπα, αλλά από τον στρατό και χρίστηκε στο [[Σουασόν]] από τον [[Άγιος Βονιφάτιος|Βονιφάτιο]], αρχιεπίσκοπο της [[Μαγεντία]]ς.
 
==Πρώτος Καρολίδης βασιλιάς==
Ο Γκρίφο συνέχισε την αντίσταση εναντίον του Πιπίνου, μέχρι που σκοτώθηκε στην μάχη του Σεν-Ζαν-ντε-Μωριέν ([[753]]). Ο [[Χιλδέριχος Γ΄]], ο τελευταίος των Μεροβίγγειων βασιλέων, εκάρη μοναχός και κλείστηκε σε μοναστήρι. Ο Πιπίνος ισχυροποίησε την εξουσία του, όταν ο [[Πάπας Στέφανος Β΄]] ταξίδευσε στο [[Παρίσι]] και τον έχρισε [[πατρίκιος|πατρίκιο]] των Ρωμαίων, ενώ σύμφωνα με τον [[σαλικός νόμος|Σαλικό νόμο]] έχρισε σαν διαδόχους τους γιους του, Κάρολο και Καρλομάνο. Αμέσως μετά προσπάθησε να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις του απέναντι στον πάπα, κηρύσσοντας πόλεμο στον [[Λομβαρδοί|Λομβαρδό]] βασιλιά [[Αϊστούλφος|Αϊστούλφο]], που είχε καταλάβει παπικές εκτάσεις. Κατέλαβε τη [[Ραβέννα]] και την [[Πεντάπολις|Πεντάπολη]], όπου το παπικό κράτος είχε δημιουργηθεί, ενώ το [[759]] κατάφερε να εκδιώξει εξ ολοκλήρου τους [[Σαρακηνοί|Σαρακηνούς]] από την [[Γαλατία]]. Ενσωμάτωσε για πρώτη φορά στο βασίλειο του την [[Ακουιτανία]]. Προσπάθησε να ολοκληρώσει το έργο του πατέρα του για την πλήρη υποταγή των [[Σάξονες|Σαξόνων]], αλλά δεν κατάφερε να το ολοκληρώσει, λόγω της ασθένειάς του κατά τα τελευταία χρόνια της ζωής του, κάτι που έκανε πανηγυρικά αργότερα ο μεγαλύτερος γιος του, Καρλομάγνος.
 
Ο Μαγιόρδομος των Ανακτόρων έπρεπε να ήταν υποταγμένος στην εξουσία του βασιλιά που είχε τυπικά τον τίτλο, δεν είχε ωστόσο καμιά εξουσία και ήταν διακοσμητικός, οι ευγενείς άκουγαν τις εντολές του Πεπίνου. Ο Πεπίνος έστειλε επιστολή στον πάπα με το ερώτημα αν συμφωνεί με την κατάσταση που επικρατούσε στο βασίλειο των Φράγκων, άλλος να έχει τους τίτλους και άλλος τις εξουσίες. Ο πάπας του απάντησε θετικά, δεν ήταν σωστή η κατάσταση αυτή και έπρεπε οι εξουσίες να βρίσκονται στον νόμιμο βασιλιά. Με την άδεια του πάπα ο Πεπίνος ο Βραχύς κήρυξε τον θρόνο κενό, ο Χιλδέριχος Γ΄ καθαιρέθηκε και εξορίστηκε σε μοναστήρι, ήταν ο τελευταίος βασιλιάς από την Δυναστεία των Μεροβίγγειων. Ο Πεπίνος ο Βραχύς εξελέγη βασιλεύς των Φράγκων σε μια μεγάλη Σύνοδο ευγενών παρουσία του στρατού, η παλιότερη καταγραφή για την εκλογή του υπάρχει το 767. Ο Γκρίφο προχώρησε σε νέα επανάσταση, αυτή την φορά ηττήθηκε οριστικά και σκοτώθηκε στο [[Σαιν-Ζαν-ντε-Μωριέν]] (753).
== Οικογένεια ==▼
Ο Πεπίνος ο Βραχύς είχε την υποστήριξη ενός Ιρλανδού μοναχού, είχε μια Ιρλανδική συλλογή νόμων που θα μπορούσαν να τον βοηθήσουν στην αναγνώριση του ως βασιλιά.<ref>Enright 1985, σ. 198</ref> Ο πρώτος χρησμός του έγινε στο Σουασόν (751), o πάπας Στέφανος Β΄ ταξίδευσε στο [[Παρίσι]], τον έχρισε δεύτερη φορά στην Βασιλική Σαιν-Ντενί και του έδωσε τον τίτλο του Πατρικίου των Ρωμαίων (754), είναι η πρώτη καταγεγραμμένη στέψη βασιλιά από τον πάπα.<ref>The Oxford dictionary of Byzantium. Kazhdan, A. P. (Aleksandr Petrovich), 1922-1997,, Talbot, Alice-Mary Maffry,, Cutler, Anthony, 1934-, Gregory, Timothy E.,, Ševčenko, Nancy Patterson. New York: Oxford University Press. 1991</ref> Ο μέσος όρος ζωής ήταν χαμηλά τότε και ο Πεπίνος ήθελε την συνέχεια της δυναστείας του, έχρισε και τους δύο γιους του, τον Κάρολο που ήταν 12 ετών και τον Καρλομάν που ήταν τριών.
Με τη σύζυγό του από το 741 [[Μπερτράντα του Λoν]], παιδιά του ήταν:▼
 
* [[Καρλομάγνος|Κάρολος Α΄]] ο ''Μέγας'' 742-814, βασιλιάς των Φράγκων και των Λομβαρδών.▼
==Επέκταση του Φραγκικού βασιλείου==
* [[Καρλομάν Α΄]] 751-771, βασιλιάς των Φράγκων.
 
* [[Γκιζέλα των Φράγκων]] 757-810, ηγουμένη του αββαείου του Σελ. Πιο πριν είχε μνηστευθεί τον [[Λέων Δ΄|Λέοντα Δ΄]] τον ''Χάζαρο'', αλλά ο αρραβώνας ματαιώθηκε.▼
Η πρώτη πράξη του Πεπίνου σαν βασιλιά ήταν να στραφεί εναντίον του βασιλιά των Λομβαρδών [[Αϊστούλφος|Αϊστούλφου]], μετά από συνάντηση που είχε με τον πάπα Στέφανο Β΄ τον πίεσε και τον ανάγκασε να επιστρέψει παπικά εδάφη που είχε κατάσχει.<ref>Brown 1995, σ. 328</ref> Παπαχώρησε στον πάπα την [[Ραβένα]] και το [[Δουκάτο της Πενταπόλεως]], οι δύο περιοχές έμειναν γνωστές σαν ''"Δωρεά του Πεπίνου"'', θα είναι ο πυρήνας για τα μετέπειτα παπικά εδάφη.<ref>Brown 1995, σ. 328</ref> Στράφηκε στην [[Σεπτιμανία]], σε μια εκστρατεία νάτια στην κοιλάδα του [[Ρήνος|Ρήνου]] δέχτηκε την υποταγή της ανατολικής Σεπτιμανίας.<ref>Brown 1995, σ. 328</ref> Ο Πεπίνος ο Βραχύς πολιόρκησε την [[Ναρμπόν]] το βασικό οχυρό των Ομεϋαδών στην Σεπτιμανία αλλά δεν μπόρεσε να την καταλάβει, το έκανε μόνο 7 χρόνια αργότερα (757) που οι [[Μαυριτανοί]] έφυγαν από την [[Ισπανία]].<ref>Lewis 2010, Κεφ. 1</ref> Η Ακουιτανία παρέμενε ακόμα υπό την εξουσία του Ουάιφερ, είχε κάνει κατάσχεση εκκλησιαστικών εδαφών με στόχο να τα διανείμει στα στρατεύματα του. Μετά την κατάκτηση της Ρουσιγιόν από τους Μουσουλμάνους (760) ο Πεπίνος στράφηκε εναντίον του Ουάιφερ, μετακινήθηκε στην [[Τουλούζη]] και την [[Αλμπί]] όπου κατέστρεψε με σπαθί και φωτιά το μεγαλύτερο τμήμα της Ακουιτανίας, ο Ουάιφερ σε απάντηση λεηλάτησε την [[Βουργουνδία]].<ref>Petersen 2013, σ. 728</ref> Ο Πεπίνος λεηλάτησε κατόπιν μια σειρά από οχυρά του Ουάιφερ όπως η Μπουρμπόν, η Κλερμόν, η [[Μπουρζ]] και η Τουάρ, τα κατέλαβε και οι άντρες που τα υπερασπίζονταν εξορίστηκαν με τις οικογένειες τους στην βόρεια Γαλλία.<ref>Petersen 2013, σσ. 728–731</ref> Αργότερα (763) ο Πεπίνος στράφηκε ενάντια στα ισχυρά οχυρά του Ουάιφερ όπως το [[Πουατιέ]], η [[Λιμόζ]] και η [[Ανγκουλέμ]], η απώλεια τους μείωσε αισθητά την δύναμη του. Ο Πεπίνος ο Βραχύς ακολούθησε σε ακραίο βαθμό βίαιες τακτικές στην κατάκτηση της Ακουιτανίας, σκορπούσε τον τρόμο έκαιγε και σκότωνε ανεξέλεγκτα, σπίτια, αμπελώνες και μοναστήρια. Οι βιαιότητες απέδωσαν σύντομα θετικά στους Φράγκους (765), κατέστρεψαν ολόκληρη την Ακουιτανία εξουδετερώνοντας κάθε αντίσταση. Ο Πεπίνος κατέκτησε την Τουλούζη και την πρωτεύουσα του Ουάιφερ [[Μπορντώ]] (767).<ref>Tucker 2011, σ. 215</ref> Οι Γασκώνοι στην Ακουιτανία παραδόθηκαν και ζήτησαν ειρήνη (768), ο ίδιος ο Ουάιφερ δραπέτευσε αλλά σκοτώθηκε από τους ίδιους τους άντρες του.
 
==Θρύλοι==
 
Ο Πεπίνος ο Βραχύς πέθανε λίγο αργότερα την ίδια χρονιά (768) σε μια εκστρατεία σε ηλικία 54 ετών. Η ταφή του έγινε στην [[Βασιλική Σαιν-Ντενί]] στην Μητροπολιτική πόλη των Παρισίων, η σύζυγος του Μπερτράντα τάφηκε δίπλα του (783), ο Καρλομάγνος ξανάκτισε την βασιλική για να τιμήσει τους γονείς του και τοποθέτησε τα οστά τους. Το Φραγκικό βασίλειο χωρίστηκε με τον θάνατο του με τον [[Σαλικός νόμος|Σαλικό νόμο]] ανάμεσα στους δύο του γιους Καρλομάγνο και Καρλομάν Α΄.
Οι ιστορικοί τον υποτιμούν σε σχέση με τον πατέρα και τους γιους του αν και τα κατορθώματα του ήταν όχι απλά ισάξια αλλά πολλές φορές μεγαλύτερα. Ο Κάρολος Μαρτέλος είχε απωθήσει στους Μαυριτανούς να εισέλθουν στην Γαλλία, ο Πεπίνος ο Βραχύς κατακτώντας την Ακουιτανία και τους Γασκώνους άνοιξε τον δρόμο για την εκδίωξη των Μουσουλμάνων από την [[Ιβηρική χερσόνησος|Ιβηρική.]] Το βασίλειο των Φράγκων καθιερώθηκε από τον Πεπίνο σαν το ισχυρότερο βασίλειο στην δύση τον [[Μεσαίωνας|Μεσαίωνα]], δέχτηκε τους τίτλους του βασιλιά και του Πατρικίου, άνοιξε τον δρόμο για την αυτοκρατορική στέψη του γιου του. Θεωρείται σαν ένας κορυφαίος κατακτητής του Μεσαίωνα, σε όλη την διάρκεια της ζωής του ήταν αήττητος.
 
▲== Οικογένεια ==
 
Παντρεύτηκε σε πρώτο γάμο την Λευτμπέργκα από την κοιλάδα του [[Δούναβης|Δούναβη]], την χώρισε, απέκτησε μαζί της πέντε παιδιά τα οποία μετά την γέννηση του Καρλομάγνου αποσύρθηκαν σε μοναστήρι.
 
▲Με τητην σύζυγόδεύτερη σύζυγο του από το 741 [[Μπερτράντα του ΛoνΛον]], (741) παιδιά του ήταν:
 
▲* [[Καρλομάγνος|Κάρολος Α΄]] ο ''Μέγας'' 742-814, βασιλιάς των Φράγκων και των Λομβαρδών.
▲==*[[Καρλομάν ΠρώτοςΑ΄]] Καρολίγγειος751-771, βασιλιάς των Φράγκων. ==
▲* [[Γκιζέλα των Φράγκων]] 757-810, ηγουμένη του αββαείου του Σελ. Πιο πριν είχε μνηστευθεί τον [[Λέων Δ΄|Λέοντα Δ΄]] τον ''Χάζαρο'', αλλά ο αρραβώνας ματαιώθηκε.
*Πεπίνος, πέθανε σε βρεφική ηλικία
*Χροθαίς, πέθανε νέα, τάφηκε στο Μετς
*Αδελαίδα, πέθανε νέα, τάφηκε στο Μετς
 
==Παραπομπές==
<references />
 
==Πηγές==
== Εξωτερικοί σύνδεσμοι ==▼
 
*Brown, T.S. (1995). "Byzantine Italy". In McKitterick, Rosamond (ed.). The New Cambridge Medieval History, c.700-c.900. Τόμος 2. Cambridge University Press.
*Dutton, Paul Edward (2008). Charlemagne's Mustache: And Other Cultural Clusters of a Dark Age. Palgrave Macmillan.
*Enright, M.J. (1985). Iona, Tara, and Soissons: The Origin of the Royal Anointing Ritual. Walter de Gruyter.
*Lewis, Archibald R. (2010). The Development of Southern French and Catalan Society, 718–1050. THE LIBRARY OF IBERIAN RESOURCES ONLINE.
*Petersen, Leif Inge Ree (2013). Siege Warfare and Military Organization in the Successor States (400-800 AD): Byzantium, the West and Islam. Leiden: Brill Publishers.
*Riché, Pierre (1993). The Carolingians: A Family Who Forged Europe. Translated by Allen, Michael Idomir. University of Pennsylvania Press.
*Schulman, Jana K., ed. (2002). The Rise of the Medieval World, 500-1300: A Biographical Dictionary. Greenwood Press.
*Tucker, Spencer C., ed. (2011). A Global Chronology of Conflict. Vol. I. ABC-CLIO.
 
▲== Εξωτερικοί σύνδεσμοι ==
 
{{commonscat}}
*[http://www.gettyimages.com/detail/news-photo/middle-ages-illuminations-pepin-iii-714-24-09-768-pippinus-news-photo/541471127 «Middle Ages Illuminations Pepin III / Pippinus minor / Pepin the Short»]. Getty Images. Ανακτήθηκε στις 3.06.2016. H στέψη του Πιπίνου (751) - χειρόγραφο του 8ου αι.
 
{{Authority control}}▼
 
{{S-start}}
Γραμμή 72 ⟶ 104 :
 
{{Γάλλοι Μονάρχες}}
▲{{Authority control}}
 
{{DEFAULTSORT:Πιπινος Βραχυς}}
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/wiki/Πιπίνος_ο_Βραχύς"