Αντώνης Κατσαντώνης: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
→‎Βίος και δράση: αφαιρώ πρωτότυπη έρευνα
Γραμμή 4:
 
==Βίος και δράση==
Σύμφωνα με την παράδοση καταγόταν από το Βασταβέτσι (νυν [[Πετροβούνι Ιωαννίνων|Πετροβούνι]]) της [[Ήπειρος (περιοχή)|Ηπείρου]] από [[Σαρακατσάνοι|Σαρακατσάνικησαρακατσάνικη]] οικογένεια. Το παρεπώνυμο Κατσαντώνης, αποτελείται από τα συνθετικά «κατσ-» και «Αντώνης». Το πρώτο συνθετικό πολύ πιθανόν να σχετίζεται με την Ιταλική λέξη "caccia"<ref>{{Cite web|url=https://en.wiktionary.org/wiki/caccia|title=caccia - Wiktionary|last=|first=|ημερομηνία=|website=en.wiktionary.org|publisher=|archiveurl=|archivedate=|accessdate=}}</ref> που σημαίνει «κυνήγι», αλλά και με την Τουρκική λέξη "kaçan" που σημαίνει «φυγάς». Η μεν πρώτη εκδοχή είναι άξια προσοχής δεδομένου ότι την αρχαιότητα στη περιοχή των Αγράφων κατοικούσε η Ελληνική φυλή των Αγραίων (εξ ου και [[Άγραφα]]), η οποία ετυμολογείται δια της λέξεως «ἄγρα»<ref>{{Cite web|url=https://el.wiktionary.org/wiki/%E1%BC%84%CE%B3%CF%81%CE%B1|title=ἄγρα - Βικιλεξικό|last=|first=|ημερομηνία=|website=el.wiktionary.org|publisher=|archiveurl=|archivedate=|accessdate=}}</ref>, που επίσης σημαίνει "κυνήγι". Οι δύο εκδοχές δείχνουν να σχετίζονται και με την ετυμολογία της λέξεως [[Σαρακατσάνοι|Σαρακατσάνος]] (που ήταν ο Κατσαντώνης). Ενδιαφέρον είναι ότι ακόμη και σήμερα ορισμένοι κάτοικοι των [[Άγραφα|Αγράφων]] και των [[Αθαμανικά Όρη|Τζουμέρκων]] χαρακτηρίζονται ως Κατσακιώρηδες από τους πεδινούς πληθυσμούς της [[Θεσσαλία|Θεσσαλίας]]. Τέλος, υπάρχει και η ελάσσονος σημασίας εκδοχή το συγκεκριμένο παρεπώνυμο να είναι από την παρότρυνση της μητέρας του να μην ανεβεί στο βουνό («Κάτσε Αντώνη»)<ref>{{Cite web|url=http://www.sarakatsanoi-enosi.gr/katsantonis|title=Αντώνης Κατσαντώνης|last=Ένωση»|first=Σύλλογο Σαρακατσαναίων Ν Θεσσαλονίκης «Η|ημερομηνία=|website=www.sarakatsanoi-enosi.gr|publisher=|language=el-gr|archiveurl=|archivedate=|accessdate=}}{{Dead link|date=Φεβρουάριος 2020 }}</ref><ref name="Νομός Ευρυτανίας">Συλλογικό έργο, ''Νομός Ευρυτανίας'', σελ. 241.</ref>. Το δε πραγματικό του όνομα ήταν Αντώνης Μακρυγιάννης. Ο Γιάννης Μακρυγιάννης, ο πατέρας του Κατσαντώνη, καταγόταν επίσης από το Βασταβέτσι. Επειδή όμως ο Γιάννης Μακρυγιάννης είχε αναπτύξει κλέφτικη δράση, πήγε και εγκαταστάθηκε τελικά στο [[Μάραθος Ευρυτανίας|Μάραθο (Μύρισι) Αγράφων]] [[Ευρυτανίας]] όπου παντρεύτηκε την Αρετή, κόρη του επίσης κλεφτοκαπετάνιου στα [[Άγραφα]], [[Βασίλης Δίπλας|Βασίλη Δίπλα]].
Το ζευγάρι απέκτησε τρία αγόρια: πρώτο τον Αντώνη (Κατσαντώνη), ο οποίος γεννήθηκε το [[1775]] στο Μάραθο, το [[Κώστας Λεπενιώτης|Κώστα Λεπενιώτη]], που γεννήθηκε στη [[Λεπενού]] [[Αιτωλοακαρνανία|Αιτωλοακαρνανίας]], εξ ου και το επώνυμό του, και τον Γιώργο Χασιώτη, που γεννήθηκε στα [[Χάσια]], απ΄ όπου και το επίθετοεπίθετό του.
 
Αρκετοί άλλοι μελετητές αναφέρουν πως το ζευγάρι είχε έναν ακόμη γιο, το Χρήστο ή Κούτσικο, που πέθανε φυλακισμένος από τους Τούρκους στα [[Μετέωρα]], καθώς και μια κόρη, τη Κατερίνα, που παντρεύτηκε κατόπιν στο χωριό Βελαώρα των Απεραντίων αλλά δεν είναι γνωστό με ποιόν.
Γραμμή 15:
 
===Έναρξη συμπλοκών===
Ο Κατσαντώνης ορκίσθηκε τότε να ξεπλύνει τη ντροπή της οικογενείας του με τα όπλα παρατώντας τη βοσκή. Έτσι αφού σκότωσε τον «Μπουλούκμπαση» Γιάγκο Καραγκούνη, επιδόθηκε εν συνεχεία σε ληστείες και κλοπές, στην αρχή κατά των χαρατζήδων (δηλ. αυτών που εισέπρατταν τους φόρους για λογαριασμό των Τούρκων) και των [[Σπαχήδες|σπαχήδων]] (εξισλαμησθέντων στρατιωτών ιππέων) του Αλή Πασά. Ο [[Αλή Πασάς]] όταν το έμαθε, προκειμένου να τον εκφοβίσει, διέταξε για δεύτερη φορά τη σύλληψη του πατέρα του, τη δήμευση της περιουσίας του και την πυρπόληση της οικίας του. Αλλά ενώ ο πατέρας του Κατσαντώνη μαζί με κάποιους εκ των συγγενών του πέθαινε στις φυλακές της [[Άρτα]]ς<ref name="Νομός Ευρυτανίας">Συλλογικό έργο, ''Νομός Ευρυτανίας'', σελ. 241.</ref>, ο Κατσαντώνης ενισχύθηκε με ομάδες κλεφτών των αδελφών του Λεπενιώτη και Χασιώτη καθώς και μ΄ εκείνων των Δίπλα και [[Γιώργος Τσόγκας|Τσόγκα]], οπότε και άρχισε ένας αμείλικτος αγώνας μεταξύ των [[Δερβέναγας|Δερβεναγάδων]] του Αλή και των παραπάνω συμμοριών, με κύρια θέατρα συμπλοκών τα Άγραφα, τον Βάλτο, το Ξηρόμερο και άλλες περιοχές. Μάχες στις μάχες, ενέδρες στις ενέδρες και προδοσίες στις προδοσίες συμπλήρωναν όλον εκείνο τον αγώνα. Τίποτα όμως δεν κατόρθωναν οι «Αληπασίτες» κατά του αεικίνητου Κατσαντώνη, που παρέμενε κάθε φορά ασύλληπτος{{πηγή}}.
 
Αντ' αυτών, ο ιστορικός Φραγκίστας περιορίζοντας τα γεγονότα κατά το επιεικέστερο επί των παραδόσεων, αναφέρει πως ο Κατσαντώνης στα εικοσιπέντε του χρόνια, ([[1802]]) εγκατέλειψε τον ποιμενικό βίο και έγινε κλέφτης, έπειτα από κάποιο περιστατικό που του συνέβη μ' έναν Τούρκο. Είχε συλληφθεί και αφού δάρθηκε από ένα μπουλούκμπαση με την κατηγορία της ζωοκλοπής, αφέθηκε ελεύθερος αφού κατέβαλε πολλά λύτρα. Μόλις ο Κατσαντώνης απελευθερώθηκε, σκότωσε τον μπουλούκμπαση και υποχρεώθηκε έτσι, φυγοδικώντας, να στραφεί στην κλέφτικη ζωή. Εδώ αξίζει να αναφέρουμε ότι πολλοί μελετητές πιστεύουν ότι το όνομα Κατσαντώνης προέρχεται από την τούρκικη λέξη "Kaçan" (Κατσάν) που σημαίνει φυγόδικος{{πηγή}}. Εντάχθηκε στην ομάδα του παππού του Δίπλα, που λέγεται κατά την παράδοση ότι ήταν και νονός του. Αργότερα τον ακολούθησαν και τα δυο μικρότερα αδέρφια του, ενώ χάρη στις ικανότητες του Κατσαντώνη ο Δίπλας αύξησε τη δύναμη του ασκεριού του και όταν σε προχωρημένη ηλικία ένιωσε τις δυνάμεις του να τον εγκαταλείπουν, παρέδωσε τα ηνία της ηγεσίας της κλεφτουριάς των Αγράφων στον εγγονό του Κατσαντώνη. Ο [[Αλή πασάς]] των [[Ιωάννινα|Ιωαννίνων]] εξόντωσε την οικογένειά του, μόλις έμαθε ότι το αρματολίκι των Αγράφων ξεσηκώνεται εναντίον του από τον Κατσαντώνη, και αυτός με τη σειρά του για να τον εκδικηθεί, εξόντωσε πολλούς [[Τουρκαλβανοί|Τουρκαλβανούς]] σε διάφορες ενέδρες και μάχες. Τον Μάιο του [[1808]] έφερε μια τιμητική διάκριση για τον Κατσαντώνη, αφού είχε σκοτώσει τον [[Βεληγκέκας|Βεληγκέκα]]<ref name="Νομός Ευρυτανίας"/>, γνωστό μας από το [[θέατρο Σκιών]]{{πηγή}}.