Βικιπαίδεια

Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιήγηση ιστορικού διαδραστικά
← Προηγούμενη διαφοράΕπόμενη διαφορά →
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
ΟπτικήΚώδικας wiki
Αναίρεση έκδοσης 8307164 από τον 79.129.222.97 (Συζήτηση)
Ετικέτες: Αναίρεση Επεξεργασία από κινητό Διαδικτυακή επεξεργασία από κινητό Προχωρημένη επεξεργασία από κινητό
επιμέλεια
Γραμμή 17:
|ιστοσελίδα = http://www.presidency.gr/
}}
Ο '''Πρόεδρος της Δημοκρατίας''' είναι ο ανώτατος άρχοντας του [[Ελλάδα|Ελληνικού κράτους]]. Από το 1975, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας εκλέγεται από την [[Βουλή των Ελλήνων]] με πενταετή θητεία. Ο κάθε εκλεγμένος Πρόεδρος έχει δικαίωμα επανεκλογής μία μόνο φορά.
 
Από το 1975, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας εκλέγεται από τη [[Βουλή των Ελλήνων]] με πενταετή θητεία. Ο κάθε εκλεγμένος Πρόεδρος έχει δικαίωμα επανεκλογής μία μόνο φορά.
 
Από τις 13 Μαρτίου 2020, Πρόεδρος της Δημοκρατίας είναι η [[Κατερίνα Σακελλαροπούλου]], ανωτάτη δικαστικός και πρώην πρόεδρος του [[Συμβούλιο της Επικρατείας (Ελλάδα)|Συμβουλίου της Επικρατείας]].
 
== Ιστορικό πλαίσιο ==
Ο θεσμός του Προέδρου της Δημοκρατίας εμφανίστηκε στην Ελλάδα για πρώτη φορά στην Ελλάδα με το [[Σύνταγμα της Ελλάδος 1924|Σύνταγμα του 1924]]. Μετά το δημοψήφισμα που διενεργήθηκε και με το οποίο ανακηρύχθηκε η αβασίλευτη δημοκρατία, ο μέχρι τότε Αντιβασιλέας [[Παύλος Κουντουριώτης]] έγινε προσωρινός Πρόεδρος της Δημοκρατίας. Το Μάρτιο του 1926, μετά την πραξικοπηματική κατάληψη της εξουσίας από τον [[Θεόδωρος Δ. Πάγκαλος|Θεόδωρο Πάγκαλο]], παραιτήθηκε από το αξίωμα του Προέδρου, το οποίο ανέλαβε ο ίδιος ο Πάγκαλος μετά από μία εκλογική διαδικασία αμφίβολης νομιμότητας, και τον Αύγουστο του ίδιου χρόνου, ύστερα από την ανατροπή του τελευταίου, επανήλθε στον προεδρικό θώκο. Με το [[Σύνταγμα της Ελλάδος 1927|Σύνταγμα του 1927]] καθιερώθηκε ο ρόλος του Προέδρου της Δημοκρατίας, ο οποίος περιοριζόταν στην άσκηση της [[εκτελεστική εξουσία|εκτελεστικής εξουσίας]]. Το 1929 εξελέγη για δεύτερη φορά Πρόεδρος της Δημοκρατίας από τη [[Ελληνική Γερουσία|Γερουσία]] και τη [[Βουλή των Ελλήνων]] ο [[Παύλος Κουντουριώτης]]. Τον ίδιο χρόνο όμως παραιτήθηκε και τον διαδέχθηκε ως προσωρινός Πρόεδρος της Δημοκρατίας, ο [[Αλέξανδρος Ζαΐμης]], λόγω του γεγονότος ότι ήταν Πρόεδρος της Γερουσίας, και ο οποίος τελικά επιλέχθηκε από τη Γερουσία και τη Βουλή ως καταλληλότερος για το αξίωμα του Προέδρου. Επανεξελέγη το 1934 και παρέμεινε μέχρι το 1935, οπότε και λόγω της πολιτειακής μεταβολής καταργήθηκε ο θεσμός του Προέδρου της Δημοκρατίας.
 
Ως θεσμός επανήλθε επί του [[Χούντα των Συνταγματαρχών|δικτατορικού καθεστώτος των Συνταγματαρχών]] με το δεύτερο "«Σύνταγμα"» του 1973, το οποίο έδινε υπερεξουσίες στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, συγκεντρώνοντας πια όλη την δύναμη στο πρόσωπό του, καθιερώνοντας παράλληλα και θέση [[Ελλάδα|Αντιπροέδρου της Δημοκρατίας]]. Με το Σύνταγμα του 1975 ρυθμίστηκε εκ νέου ο ακριβής του ρόλος, αλλά οι αρμοδιότητές του περιορίστηκαν σε μεγάλο βαθμό με την αναθεώρηση του Συντάγματος το 1986. Σήμερα ο ρόλος του Προέδρου της Δημοκρατίας είναι περισσότερο συμβολικός και εθιμοτυπικός.
 
==Το αξίωμα σήμερα==
=== Εκλογικές διαδικασίες από το 1974 ===▼
{{Πολιτική της Ελλάδας}}▼
Από το 1974 έχουν εκλεγεί από τη Βουλή στο προεδρικό αξίωμα οι [[Μιχαήλ Στασινόπουλος]], [[Κωνσταντίνος Τσάτσος]], [[Κωνσταντίνος Γ. Καραμανλής|Κωνσταντίνος Καραμανλής]], [[Χρήστος Σαρτζετάκης]], [[Κωστής Στεφανόπουλος]], [[Κάρολος Παπούλιας]], [[Προκόπης Παυλόπουλος]] και [[Αικατερίνη Σακελλαροπούλου]].▼
 
Μετά το δημοψήφισμα του 1974 και την εγκαθίδρυση της αβασίλευτης δημοκρατίας, κατά την πρώτη εκλογική διαδικασία ο Μιχαήλ Στασινόπουλος εξελέγη από τη Βουλή προσωρινός Πρόεδρος της Δημοκρατίας με 206 ψήφους.▼
 
Με την κατάρτιση και θέση σε ισχύ του νέου Συντάγματος της χώρας το 1975 ο Κωνσταντίνος Τσάτσος εξελέγη στο αξίωμα υποστηριζόμενος από το κόμμα της [[Νέα Δημοκρατία|Νέας Δημοκρατίας]], συγκεντρώνοντας 210 ψήφους, πιθανότατα προερχόμενες από τους βουλευτές της Ν.Δ. που είχε 215 έδρες στο Κοινοβούλιο σε σύνολο 295 εδρών. Αντίπαλος του ήταν ο [[Παναγιώτης Κανελλόπουλος]], που υποστηρίχθηκε από την [[Ένωση Κέντρου]], ενώ το [[ΠΑ.ΣΟ.Κ.]] και η [[Ενωμένη Αριστερά]] ψήφισαν λευκό.▼
 
Τον Κωνσταντίνο Τσάτσο διαδέχθηκε το 1980 ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, ο οποίος πρώτα παραιτήθηκε από την πρωθυπουργία. Για την εκλογή του πραγματοποιήθηκαν τρεις ψηφοφορίες. Στην πρώτη συγκέντρωσε 179 ψήφους (175 έδρες είχε η Νέα Δημοκρατία), στη δεύτερη 181 και στην τρίτη 183 ψήφους. Το [[ΠΑ.ΣΟ.Κ.]] απείχε και από τις τρεις ψηφοφορίες, το [[Κ.Κ.Ε.]] ψήφισε λευκό, ενώ η [[Εθνική Παράταξη]] υπέρ του.<ref name="vima">{{cite web|url=http://www.tovima.gr/default.asp?pid=2&ct=32&artid=164020&dt=06/02/2005|title=Με ρεκόρ ψήφων ο 6ος Πρόεδρος Δημοκρατίας|accessdate=2009-06-10|author=Γρ. Τζιοβαρας|date=2005-02-06|work=Πολιτική |publisher=Το Βήμα}}</ref> Οι βουλευτές της [[Ε.ΔΗ.Κ.]] δεν είχαν ξεκάθαρη θέση, καθώς μερικοί ψήφισαν υπέρ και μερικοί κατά.▼
 
Η διαδικασία εκλογής του 1985 θεωρείται ως η πιο επεισοδιακή από όλες που έχουν πραγματοποιηθεί μέχρι σήμερα. Η ρήξη της 9ης Μαρτίου και η απόφαση του Ανδρέα Παπανδρέου να προτείνει τον Αρεοπαγίτη [[Χρήστος Σαρτζετάκης|Χρήστο Σαρτζετάκη]] ως Πρόεδρο της Δημοκρατίας, η επικείμενη αναθεώρηση του Συντάγματος με παράλληλη κατάργηση πολλών «υπερεξουσιών» του Προέδρου, η αποκαθήλωση του Καραμανλή από την Προεδρία και η επιλογή του Ανδρέα Παπανδρέου να τον αντικαταστήσει επίτηδες με τον άνθρωπο που θύμιζε την χειρότερη στιγμή των καραμανλικών κυβερνήσεων (δολοφονία Λαμπράκη) προκάλεσαν πολιτικό σεισμό.▼
 
Στις τρεις ψηφοφορίες ανέκυψαν δύο διαδικαστικά προβλήματα, τα οποία αφορούσαν την ψήφο του Προέδρου της Βουλής [[Ιωάννης Αλευράς|Ιωάννη Αλευρά]], που μετά την παραίτηση Καραμανλή τον αναπλήρωνε στη θέση του Προέδρου, και το χρώμα των ψηφοδελτίων κατά τη μυστική ψηφοφορία. Συγκεκριμένα στην πρώτη ψηφοφορία συγκεντρώθηκαν 184 ψήφοι υπέρ του Σαρτζετάκη, τον οποίο στήριζαν [[ΠΑ.ΣΟ.Κ.]] και [[Κ.Κ.Ε.]], ενώ βρέθηκαν και δύο λευκά. Δεδομένου ότι η [[Νέα Δημοκρατία]] απείχε, τα λευκά προέρχονταν από την κυβερνητική παράταξη. Στη δεύτερη όμως ψηφοφορία μοιράστηκαν έγχρωμα ψηφοδέλτια γεγονός που προκάλεσε την έντονη αντίδραση της αντιπολίτευσης που διαμαρτυρόταν για ξεκάθαρη παραβίαση της μυστικής ψηφοφορίας. Ο βουλευτής μάλιστα της Ν.Δ., [[Ελευθέριος Καλογιάννης]], άρπαξε την κάλπη από την αίθουσα Ολομέλειας και κρατώντας την στα χέρια του προσπάθησε να τη μεταφέρει στην αίθουσα των γραφείων της Ν.Δ.. Στις αιτιάσεις της Ν.Δ. για τη νομιμότητα της διαδικασίας, ο προεδρεύων αντιπρόεδρος [[Μιχάλης Στεφανίδης|Μιχαήλ Στεφανίδης]] απάντησε ότι το Σύνταγμα απαιτεί τα ψηφοδέλτια να είναι ομοιόμορφα, όμως πουθενά δεν αναφέρει ότι πρέπει να είναι και ομοιόχρωμα. Στη δεύτερη ψηφοφορία ο Σαρτζετάκης συγκέντρωσε 181 ψήφους, ενώ στην τρίτη και τελευταία 180 ψήφους, την οριακή δηλαδή πλειοψηφία που απαιτεί το Σύνταγμα.▼
 
Και ενώ όλα αυτά συνέβαιναν μέσα στο κτήριο της Βουλής, έξω από αυτό είχε συγκεντρωθεί πλήθος από φανατικούς οπαδούς του ΠΑ.ΣΟ.Κ. που κρατούσαν στα χέρια τους την εφημερίδα [[Αυριανή]] και τραγουδούσαν υβριστικά και απαξιωτικά συνθήματα κατά του Καραμανλή.<ref name="ReferenceA">Γιάννης Βούλγαρης, Η Ελλάδα της Μεταπολίτευσης Σταθερή Δημοκρατία σημαδεμένη από τη μεταπολεμική Ιστορία</ref>▼
 
Μετά την εκλογή Σαρτζετάκη η Νέα Δημοκρατία αμφισβήτησε το δικαίωμα ψήφου του Προέδρου της Βουλής, [[Ιωάννης Αλευράς|Ιωάννη Αλευρά]], καθώς ασκούσε καθήκοντα Προέδρου της Δημοκρατίας αναπληρώνοντας τον παραιτηθέντα Καραμανλή και την αξίωσή της υποστήριξαν γνωστοί συνταγματολόγοι όπως ο [[Αριστόβουλος Μάνεσης]]. Αντίθετα, ο καθηγητής Γεώργιος Κασιμάτης και ο νεαρός τότε [[Ευάγγελος Βενιζέλος]] υποστήριξαν την ερμηνεία του Συντάγματος που τελικά επικράτησε, ότι δηλαδή ο Πρόεδρος της Βουλής που αναπληρώνει τη χηρεύουσα θέση του Προέδρου της Δημοκρατίας έχει δικαίωμα να ψηφίσει ως βουλευτής κατά τη διαδικασία εκλογής του νέου Προέδρου.<ref name="vima"/><ref name="ReferenceA"/> Κατά την αναθεώρηση του Συντάγματος το 1986 η μυστική ψηφοφορία αντικαταστάθηκε από ονομαστική.▼
 
Τον Σαρτζετάκη διαδέχθηκε το 1990 στο προεδρικό αξίωμα για δεύτερη φορά ο [[Κωνσταντίνος Γ. Καραμανλής|Κωνσταντίνος Καραμανλής]], ο οποίος κατάφερε να εκλεγεί στην πέμπτη ψηφοφορία με 153 ψήφους, αφού είχε ήδη πραγματοποιηθεί διάλυση της Βουλής λόγω της αποτυχίας να εκλέξει Πρόεδρο της Δημοκρατίας σε τρεις ψηφοφορίες. Το ΠΑ.ΣΟ.Κ. υποστήριξε τον Ιωάννη Αλευρά, ενώ ο Συνασπισμός τον [[Κωνσταντίνος Δεσποτόπουλος|Κωνσταντίνο Δεσποτόπουλο]].<ref name="vima"/> Η επιστροφή του Καραμανλή στην Προεδρία ήταν απαίτηση της βάσης του κόμματος της Νέας Δημοκρατίας, που σε εκείνη την συγκυρία ήταν πρώτο κόμμα, αλλά ούτε ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης ούτε ο Ανδρέας Παπανδρέου ήταν ενθουσιασμένοι με την επιστροφή Καραμανλή.▼
 
Στις 17, 23 και 29 Δεκεμβρίου 2014 η Βουλή δεν κατάφερε να εκλέξει Πρόεδρο της Δημοκρατίας, έτσι η Ελλάδα οδηγήθηκε σε βουλευτικές εκλογές στις 25 Ιανουαρίου. Στις 17 Φεβρουαρίου προτάθηκε από τις κοινοβουλευτικές ομάδες των [[Ανεξάρτητοι Έλληνες|Ανεξαρτήτων Ελλήνων]] και του [[ΣΥ.ΡΙΖ.Α.]] ο [[Προκόπης Παυλόπουλος]], ο οποίος υποστηρίχθηκε και από τη [[Νέα Δημοκρατία]]. Επίσης από τις κοινοβουλευτικές ομάδες του [[Το Ποτάμι|Ποταμιού]] και του [[ΠΑ.ΣΟ.Κ.]] προτάθηκε ο [[Νίκος Αλιβιζάτος]]. Ο Παυλόπουλος έλαβε 233 ψήφους, ο Αλιβιζάτος 30 και παρών ψήφισαν 32 βουλευτές. Πρόεδρος εξελέγη ο [[Προκόπης Παυλόπουλος]].▼
 
== Διαδικασία εκλογής ==
=== Προϋποθέσεις εκλογιμότητας και κωλύματα ===
Η εκλογή του Προέδρου της Δημοκρατίας γίνεται από την Βουλή των Ελλήνων και οι υποψήφιοι προτείνονται μόνο από τις κοινοβουλευτικές ομάδες. Για να εκλεγεί κάποιος στο αξίωμα του Προέδρου της Δημοκρατίας πρέπει να πληροί τέσσερις βασικές προϋποθέσεις:<ref name="diadikasia">[http://www.in.gr/news/Reviews/placeholder.asp?lngReviewID=598581&lngChapterID=-1&lngItemID=598862 Διαδικασία εκλογής του προέδρου της Δημοκρατίας] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090926043344/http://www.in.gr/news/Reviews/placeholder.asp?lngReviewID=598581&lngChapterID=-1&lngItemID=598862 |date=2009-09-26 }}, in.gr</ref>▼
▲{{Πολιτική της Ελλάδας}}
▲Η εκλογή του Προέδρου της Δημοκρατίας γίνεται από την Βουλή των Ελλήνων και οι υποψήφιοι προτείνονται μόνο από τις κοινοβουλευτικές ομάδες. Για να εκλεγεί κάποιος στο αξίωμα του Προέδρου της Δημοκρατίας πρέπει να πληροί τέσσερις βασικές προϋποθέσεις:<ref name="diadikasia">[http://www.in.gr/news/Reviews/placeholder.asp?lngReviewID=598581&lngChapterID=-1&lngItemID=598862 Διαδικασία εκλογής του προέδρου της Δημοκρατίας] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090926043344/http://www.in.gr/news/Reviews/placeholder.asp?lngReviewID=598581&lngChapterID=-1&lngItemID=598862 |date=2009-09-26 }}, in.gr</ref>
* Να είναι Έλληνας πολίτης για πέντε τουλάχιστον έτη
* Να έχει από έναν από τους δύο τουλάχιστον γονείς του ελληνική καταγωγή
Γραμμή 61 ⟶ 38 :
 
=== Διαδικασία εκλογής ===
Η εκλογή του Προέδρου της Δημοκρατίας γίνεται από την Βουλή των Ελλήνων και οι υποψήφιοι προτείνονται μόνο από τις κοινοβουλευτικές ομάδες. Συνήθως έναέναν μήνα πριν λήξει η θητεία του εν ενεργεία Προέδρου της Δημοκρατίας συγκαλείται από τον Πρόεδρο της Βουλής συνεδρίασή της με σκοπό την εκλογή του διαδόχου του. Η ψηφοφορία γίνεται ονομαστικά, ψηφίζουν όλοι οι βουλευτές και δεν προηγείται συζήτηση. Αν και τους υποψηφίους τους προτείνουν οι κοινοβουλευτικές ομάδες, ψήφοι υπέρ προσώπων που δεν έχουν προταθεί δεν θεωρούνται άκυρες, εκτός από την 6η ψηφοφορία που θεωρούνται έγκυρες μόνο οι ψήφοι μεταξύ των δύο επικρατεστέρων (βλ. παρακάτω). Πρόεδρος εκλέγεται αυτός που στην πρώτη ψηφοφορία θα συγκεντρώσει τα 2/3 του συνόλου των βουλευτών (200 έδρες).<ref name="diadikasia"/>. Σε περίπτωση που δεν υπάρξει αποτέλεσμα, επαναλαμβάνεται η ψηφοφορία μετά από πέντε μέρες και, αν και πάλι δεν επιτευχθεί αποτέλεσμα, πραγματοποιείται τρίτη ψηφοφορία, πάλι μετά από πέντε μέρες, αλλά αυτή τη φορά απαιτείται πλειοψηφία των 3/5 του συνόλου των βουλευτών (180 έδρες).<ref name="diadikasia"/>. Αν και πάλι δεν εκλεγεί κάποιος, η Βουλή διαλύεται μέσα σε δέκα μέρες και προκηρύσσονται εκλογές.<ref name="diadikasia"/>. Δεν απαιτείται η προσυπογραφή του Διατάγματος για την διάλυση της Βουλής από τον εκάστοτε Πρωθυπουργό.
 
Μετά το πέρας των εκλογών, η Βουλή συνέρχεται αμέσως και διεξάγει νέα ψηφοφορία στην οποία απαιτείται αρχικά πλειοψηφία των 3/5 του συνόλου, ήτοι 180 έδρες.<ref name="diadikasia"/>. Αν δεν επιτευχθεί ούτε αυτή η πλειοψηφία, προβλέπεται πέμπτη ψηφοφορία με την απόλυτη πλειοψηφία των εδρών, ήτοι 151 έδρες.<ref name="diadikasia"/>. Στην περίπτωση που δεν αναδειχθεί Πρόεδρος της Δημοκρατίας ούτε και τότε, η ψηφοφορία επαναλαμβάνεται μεταξύ των δύο επικρατεστέρων, δηλαδή αυτών που συγκέντρωσαν τις περισσότερες ψήφους και εκλέγεται αυτός που θα συγκεντρώσει τη σχετική πλειοψηφία.<ref name="diadikasia"/>. Αν οι δύο αυτοί ισοψηφήσουν, τότε πραγματοποιείται κλήρωση.
 
Η θητεία του Προέδρου της Δημοκρατίας μπορεί να παραταθεί σε περίπτωση πολέμου ή μη εκλογής εγκαίρως νέου Προέδρου.<ref name="eidiko"/>. Η αναπλήρωση δεδεν συνιστά λόγο εκλογής νέου Προέδρου και ενεργείται από τον Πρόεδρο της Βουλής, σε περίπτωση δε που αυτή έχει διαλυθεί, από τον Πρόεδρο της τελευταίας Βουλής και, αν αυτός αρνείται ή δεν υπάρχει, από την Κυβέρνηση συλλογικά. Όσο διαρκεί η αναπλήρωση, ο αναπληρωτής Πρόεδρος της Δημοκρατίας δεν μπορεί να κάνει χρήση όλων των προεδρικών αρμοδιοτήτων.
 
=== Αρμοδιότητες και ποινική ευθύνη ===
Οι αρμοδιότητες του Προέδρου της Δημοκρατίας σήμερα είναι πολύ λίγες και μικρές σε σχέση με το παρελθόν, και κυρίως μετάπριν την αναθεώρηση του Συντάγματος το [[1986]], με αποτέλεσμα να μην επιτρέπουν καμία ουσιαστική ή συμβολική ανάμειξη του στις πολιτικές εξελίξεις, δίνοντας του έναν καθαρά συμβολικό ρόλο. Η ουσιαστική εξουσία ασκείται από τον [[Πρωθυπουργός της Ελληνικής Δημοκρατίας|Πρόεδρο της Κυβέρνησης]].
 
Μεταξύ των αρμοδιοτήτων του συγκαταλέγονται ο διορισμός του Πρωθυπουργού, των λοιπών μελών της Κυβέρνησης και των υφυπουργών, η ανάθεση διερευνητικών εντολών για τη δυνατότητα σχηματισμού Κυβέρνησης που να απολαύει της εμπιστοσύνης της Βουλής, η απαλλαγή της Κυβέρνησης από τα καθήκοντά της, η σύγκληση της Βουλής σε σύνοδο, η διάλυση της Βουλής και η προκήρυξη εκλογών, η έκδοση και δημοσίευση των ψηφισμένων από τη Βουλή νομοσχεδίων ή προτάσεων νόμου προκειμένου να καταστούν νόμοι του κράτους, η αναπομπή στη Βουλή ψηφισμένου νομοσχεδίου ή πρότασης νόμου, η έκδοση διαταγμάτων και πράξεων νομοθετικού περιεχομένου, η προκήρυξη δημοψηφίσματος, η απαγγελία διαγγελμάτων προς το λαό και η χάρη, μετατροπή ή μετριασμός των ποινών που έχουν επιβληθεί από τα δικαστήρια. Πρέπει να τονιστεί ότι, σύμφωνα με το άρθρο 35 του Συντάγματος, σε κάθε περίπτωση, εκτός συγκεκριμένων εξαιρέσεων, κατά την άσκηση των αρμοδιοτήτων του δεν ενεργεί ποτέ μόνος του, αλλά πάντοτε με την προσυπογραφή του αρμοδίου υπουργού, ο οποίος είναι και ο μόνος πολιτικά υπεύθυνος.
Γραμμή 74 ⟶ 51 :
Για τις πράξεις του ο Πρόεδρος ευθύνεται ποινικά μόνο για αυτές που συνιστούν εσχάτη προδοσία ή παραβίαση με πρόθεση του Συντάγματος (Σύντ. άρθρο 49, ν. 265/1976). Για άλλα αδικήματα, που δε σχετίζονται με την άσκηση των καθηκόντων του, η δίωξη αναστέλλεται μέχρι τη λήξη της θητείας του. Η Βουλή έχει την αρμοδιότητα να τον παραπέμπει σε δίκη με σκοπό την τιμωρία του [κάθειρξη (μόνο για εσχάτη προδοσία), έκπτωση από το αξίωμα, αποστέρηση πολιτικών δικαιωμάτων]. Για να υποβληθεί πρόταση για παραπομπή σε δίκη του Προέδρου της Δημοκρατίας απαιτούνται 100 υπογραφές βουλευτών, ενώ για να γίνει δεκτή αυτή απαιτείται πλειοψηφία των 2/3 του συνόλου των βουλευτών, δηλαδή 200. Σε περίπτωση αποδοχής της πρότασης από τη Βουλή, παραπέμπεται στο Ειδικό Δικαστήριο που δικάζει και τους υπουργούς κατά το άρθρο 86 και αναπληρώνεται μέχρι την έκδοση απαλλακτικής απόφασης.
 
=== Προεδρία της Δημοκρατίας ===
[[Αρχείο:Presidency of Greece.gif|thumb|300px|Το λογότυπο της Προεδρίας της Δημοκρατίας]]
Η Προεδρία της Δημοκρατίας είναι μια αυτοτελής δημόσια υπηρεσία, η οποία τελεί υπό τη διεύθυνση Γενικού Γραμματέα, ο οποίος έχει το προβάδισμα έναντι όλων των Γενικών Γραμματέων του κράτους, και της οποίας το προσωπικό διορίζεται από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, χωρίς υπουργική προσυπογραφή. Σκοπός της είναι η υποβοήθηση και εξυπηρέτηση του Προέδρου της Δημοκρατίας στην άσκηση των καθηκόντων και αρμοδιοτήτων του. Διαρθρώνεται στο Ιδιαίτερο Γραφείο του Προέδρου, το Νομικό Γραφείο, το Διπλωματικό Γραφείο, το Στρατιωτικό Γραφείο, στο οποίο υπάγεται και η Προεδρική Φρουρά, το Γραφείο Διοικητικών Υποθέσεων και το Γραφείο Οικονομικών Υποθέσεων.
 
Οι υπηρεσίες της Προεδρίας στεγάζονται στο [[Προεδρικό Μέγαρο]], που βρίσκεται επί της [[Οδός Ηρώδου Αττικού|οδού Ηρώδου Αττικού]], και στο μέγαρο στη συμβολή των οδών Βασιλέως Γεωργίου Β΄ και Στησιχόρου.
 
==Διατελέσαντες Πρόεδροι της Δημοκρατίας==
== Ψηφοφορίες για την ανάδειξη Προέδρου ==
▲Από το 1974 έχουν εκλεγεί από τη Βουλή στο προεδρικό αξίωμα οι [[Μιχαήλ Στασινόπουλος]], [[Κωνσταντίνος Τσάτσος]], [[Κωνσταντίνος Γ. Καραμανλής|Κωνσταντίνος Καραμανλής]], [[Χρήστος Σαρτζετάκης]], [[Κωστής Στεφανόπουλος]], [[Κάρολος Παπούλιας]], [[Προκόπης Παυλόπουλος]] και [[Αικατερίνη Σακελλαροπούλου]].
Στους παρακάτω πίνακες παρατίθενται όλες οι ψηφοφορίες της [[Βουλή των Ελλήνων|Βουλής των Ελλήνων]] για την ανάδειξη Προέδρου της Δημοκρατίας. Εντός παρένθεσης μετά το όνομα του υποψήφιου Προέδρου, αναφέρεται το κόμμα ή τα κόμματα που στήριξαν την επιλογή του προσώπου.
 
▲=== Εκλογικές διαδικασίες από το 1974 ===
====1974====
▲Μετά το δημοψήφισμα του 1974 και την εγκαθίδρυση της αβασίλευτης δημοκρατίας, κατά την πρώτη εκλογική διαδικασία ο Μιχαήλ Στασινόπουλος εξελέγη από τη Βουλή προσωρινός Πρόεδρος της Δημοκρατίας με 206 ψήφους.
{| class="wikitable" style="text-align: left; font-size:95%"
|- bgcolor="#ccccff"
Γραμμή 112 ⟶ 91 :
|}
 
====1975====
▲Με την κατάρτιση και θέση σε ισχύ του νέου Συντάγματος της χώρας το 1975, ο Κωνσταντίνος Τσάτσος εξελέγη στο αξίωμα υποστηριζόμενος από το κόμμα της [[Νέα Δημοκρατία|Νέας Δημοκρατίας]], συγκεντρώνοντας 210 ψήφους, πιθανότατα προερχόμενες από τους βουλευτές της Ν.Δ. που είχε 215 έδρες στο Κοινοβούλιο σε σύνολο 295 εδρών. Αντίπαλος του ήταν ο [[Παναγιώτης Κανελλόπουλος]], που υποστηρίχθηκε από την [[Ένωση Κέντρου]], ενώ το [[ΠΑ.ΣΟ.Κ.]] και η [[Ενωμένη Αριστερά]] ψήφισαν λευκό.
{| class="wikitable" style="text-align: left; font-size:95%"
|- bgcolor="#ccccff"
Γραμμή 137 ⟶ 117 :
|}
 
====1980====
▲Τον Κωνσταντίνο Τσάτσο διαδέχθηκε το 1980 ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, ο οποίος πρώτα παραιτήθηκε από την πρωθυπουργία. Για την εκλογή του πραγματοποιήθηκαν τρεις ψηφοφορίες. Στην πρώτη συγκέντρωσε 179 ψήφους (175 έδρες είχε η Νέα Δημοκρατία), στη δεύτερη 181 και στην τρίτη 183 ψήφους. Το [[ΠΑ.ΣΟ.Κ.]] απείχε και από τις τρεις ψηφοφορίες, το [[Κ.Κ.Ε.]] ψήφισε λευκό, ενώ η [[Εθνική Παράταξη]] υπέρ του.<ref name="vima">{{cite web|url=http://www.tovima.gr/default.asp?pid=2&ct=32&artid=164020&dt=06/02/2005|title=Με ρεκόρ ψήφων ο 6ος Πρόεδρος Δημοκρατίας|accessdate=2009-06-10|author=Γρ. Τζιοβαρας|date=2005-02-06|work=Πολιτική |publisher=Το Βήμα}}</ref> Οι βουλευτές της [[Ε.ΔΗ.Κ.]] δεν είχαν ξεκάθαρη θέση, καθώς μερικοί ψήφισαν υπέρ και μερικοί κατά.
{| class="wikitable" style="text-align: left; font-size:95%"
|- bgcolor="#ccccff"
Γραμμή 210 ⟶ 191 :
|}
 
====1985====
▲Η διαδικασία εκλογής του 1985 θεωρείται ως η πιο επεισοδιακή από όλες που έχουν πραγματοποιηθεί μέχρι σήμερα. Η ρήξη της 9ης Μαρτίου και η απόφαση του Ανδρέα Παπανδρέου να προτείνει τον Αρεοπαγίτη [[Χρήστος Σαρτζετάκης|Χρήστο Σαρτζετάκη]] ως Πρόεδρο της Δημοκρατίας, η επικείμενη αναθεώρηση του Συντάγματος με παράλληλη κατάργηση πολλών «υπερεξουσιών» του Προέδρου, η αποκαθήλωση του Καραμανλή από την Προεδρία και η επιλογή του Ανδρέα Παπανδρέου να τον αντικαταστήσει επίτηδες με τον άνθρωπο που θύμιζε την χειρότερη στιγμή των καραμανλικών κυβερνήσεων (δολοφονία Λαμπράκη) προκάλεσαν πολιτικό σεισμό.
 
▲Στις τρεις ψηφοφορίες ανέκυψαν δύο διαδικαστικά προβλήματα, τα οποία αφορούσαν την ψήφο του Προέδρου της Βουλής [[Ιωάννης Αλευράς|Ιωάννη Αλευρά]], που μετά την παραίτηση Καραμανλή τον αναπλήρωνε στη θέση του Προέδρου, και το χρώμα των ψηφοδελτίων κατά τη μυστική ψηφοφορία. Συγκεκριμένα στην πρώτη ψηφοφορία συγκεντρώθηκαν 184 ψήφοι υπέρ του Σαρτζετάκη, τον οποίο στήριζαν [[ΠΑ.ΣΟ.Κ.]] και [[Κ.Κ.Ε.]], ενώ βρέθηκαν και δύο λευκά. Δεδομένου ότι η [[Νέα Δημοκρατία]] απείχε, τα λευκά προέρχονταν από την κυβερνητική παράταξη. Στη δεύτερη όμως ψηφοφορία μοιράστηκαν έγχρωμα ψηφοδέλτια γεγονός που προκάλεσε την έντονη αντίδραση της αντιπολίτευσης που διαμαρτυρόταν για ξεκάθαρη παραβίαση της μυστικής ψηφοφορίας. Ο βουλευτής μάλιστα της Ν.Δ., [[Ελευθέριος Καλογιάννης]], άρπαξε την κάλπη από την αίθουσα Ολομέλειας και κρατώντας την στα χέρια του προσπάθησε να τη μεταφέρει στην αίθουσα των γραφείων της Ν.Δ.. Στις αιτιάσεις της Ν.Δ. για τη νομιμότητα της διαδικασίας, ο προεδρεύων αντιπρόεδρος [[Μιχάλης Στεφανίδης|Μιχαήλ Στεφανίδης]] απάντησε ότι το Σύνταγμα απαιτεί τα ψηφοδέλτια να είναι ομοιόμορφα, όμως πουθενά δεν αναφέρει ότι πρέπει να είναι και ομοιόχρωμα. Στη δεύτερη ψηφοφορία ο Σαρτζετάκης συγκέντρωσε 181 ψήφους, ενώ στην τρίτη και τελευταία 180 ψήφους, την οριακή δηλαδή πλειοψηφία που απαιτεί το Σύνταγμα.
 
▲Και ενώ όλα αυτά συνέβαιναν μέσα στο κτήριο της Βουλής, έξω από αυτό είχε συγκεντρωθεί πλήθος από φανατικούς οπαδούς του ΠΑ.ΣΟ.Κ. που κρατούσαν στα χέρια τους την εφημερίδα [[Αυριανή]] και τραγουδούσαν υβριστικά και απαξιωτικά συνθήματα κατά του Καραμανλή.<ref name="ReferenceA">Γιάννης Βούλγαρης, Η Ελλάδα της Μεταπολίτευσης Σταθερή Δημοκρατία σημαδεμένη από τη μεταπολεμική Ιστορία</ref>
 
▲Μετά την εκλογή Σαρτζετάκη η Νέα Δημοκρατία αμφισβήτησε το δικαίωμα ψήφου του Προέδρου της Βουλής, [[Ιωάννης Αλευράς|Ιωάννη Αλευρά]], καθώς ασκούσε καθήκοντα Προέδρου της Δημοκρατίας αναπληρώνοντας τον παραιτηθέντα Καραμανλή και την αξίωσή της υποστήριξαν γνωστοί συνταγματολόγοι όπως ο [[Αριστόβουλος Μάνεσης]]. Αντίθετα, ο καθηγητής Γεώργιος Κασιμάτης και ο νεαρός τότε [[Ευάγγελος Βενιζέλος]] υποστήριξαν την ερμηνεία του Συντάγματος που τελικά επικράτησε, ότι δηλαδή ο Πρόεδρος της Βουλής που αναπληρώνει τη χηρεύουσα θέση του Προέδρου της Δημοκρατίας έχει δικαίωμα να ψηφίσει ως βουλευτής κατά τη διαδικασία εκλογής του νέου Προέδρου.<ref name="vima"/><ref name="ReferenceA"/> Κατά την αναθεώρηση του Συντάγματος το 1986 η μυστική ψηφοφορία αντικαταστάθηκε από ονομαστική.
 
{| class="wikitable" style="text-align: left; font-size:95%"
|- bgcolor="#ccccff"
Γραμμή 253 ⟶ 242 :
|}
 
====1990====
▲Τον Σαρτζετάκη διαδέχθηκε το 1990 στο προεδρικό αξίωμα για δεύτερη φορά ο [[Κωνσταντίνος Γ. Καραμανλής|Κωνσταντίνος Καραμανλής]], ο οποίος κατάφερε να εκλεγεί στην πέμπτη ψηφοφορία με 153 ψήφους, αφού είχε ήδη πραγματοποιηθεί διάλυση της Βουλής λόγω της αποτυχίας να εκλέξει Πρόεδρο της Δημοκρατίας σε τρεις ψηφοφορίες. Το ΠΑ.ΣΟ.Κ. υποστήριξε τον Ιωάννη Αλευρά, ενώ ο Συνασπισμός τον [[Κωνσταντίνος Δεσποτόπουλος|Κωνσταντίνο Δεσποτόπουλο]].<ref name="vima"/>. Η επιστροφή του Καραμανλή στην Προεδρία ήταν απαίτηση της βάσης του κόμματος της Νέας Δημοκρατίας, που σε εκείνη την συγκυρία ήταν πρώτο κόμμα, αλλά ούτε ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης ούτε ο Ανδρέας Παπανδρέου ήταν ενθουσιασμένοι με την επιστροφή Καραμανλή{{παραπομπή}}.
 
{| class="wikitable" style="text-align: left; font-size:95%"
|- bgcolor="#ccccff"
Γραμμή 324 ⟶ 315 :
|}
 
====1995====
{| class="wikitable" style="text-align: left; font-size:95%"
|- bgcolor="#ccccff"
Γραμμή 362 ⟶ 353 :
|}
 
====2000====
{| class="wikitable" style="text-align: left; font-size:95%"
|- bgcolor="#ccccff"
Γραμμή 387 ⟶ 378 :
|}
 
====2005====
{| class="wikitable" style="text-align: left; font-size:95%"
|- bgcolor="#ccccff"
Γραμμή 409 ⟶ 400 :
|}
 
====2010====
{| class="wikitable" style="text-align: left; font-size:95%"
|- bgcolor="#ccccff"
Γραμμή 442 ⟶ 433 :
|}
 
====2014–2015====
▲Στις 17, 23 και 29 Δεκεμβρίου 2014 η Βουλή δεν κατάφερε να εκλέξει Πρόεδρο της Δημοκρατίας, έτσι η Ελλάδα οδηγήθηκε σε βουλευτικές εκλογές στις 25 Ιανουαρίου. Στις 17 Φεβρουαρίου προτάθηκε από τις κοινοβουλευτικές ομάδες των [[Ανεξάρτητοι Έλληνες|Ανεξαρτήτων Ελλήνων]] και του [[ΣΥ.ΡΙΖ.Α.]] ο [[Προκόπης Παυλόπουλος]], ο οποίος υποστηρίχθηκε και από τη [[Νέα Δημοκρατία]]. Επίσης από τις κοινοβουλευτικές ομάδες του [[Το Ποτάμι|Ποταμιού]] και του [[ΠΑ.ΣΟ.Κ.]] προτάθηκε ο [[Νίκος Αλιβιζάτος]]. Ο Παυλόπουλος έλαβε 233 ψήφους, ο Αλιβιζάτος 30 και παρών ψήφισαν 32 βουλευτές. Πρόεδρος εξελέγη ο [[Προκόπης Παυλόπουλος]].
 
{| class="wikitable" style="text-align: left; font-size:95%"
|- bgcolor="#ccccff"
Γραμμή 508 ⟶ 501 :
|}
 
====2020====
{| class="wikitable" style="text-align: left; font-size:100%"
|- bgcolor="#ccccff"
Γραμμή 547 ⟶ 540 :
 
== Δείτε επίσης ==
* [[Κατάλογος Προέδρων της Ελληνικής Δημοκρατίας]]
* [[Πρωθυπουργός της Ελληνικής Δημοκρατίας|Πρωθυπουργός της Ελλάδας]]
* [[Πρόεδρος της Βουλής των Ελλήνων|Πρόεδρος της Βουλής]]
 
{{commonscat}}
Γραμμή 559 ⟶ 552 :
*[https://web.archive.org/web/20090911153239/http://www.in.gr/news/Reviews/placeholder.asp?lngReviewID=598581&lngChapterID=-1&lngItemID=598864 Αναπλήρωση του προέδρου], in.gr
*[https://www.lawspot.gr/nomika-nea/proedros-tis-dimokratias-i-istoria-toy-thesmoy-apo-ti-metapoliteysi-eos-simera Πρόεδρος της Δημοκρατίας: Η ιστορία του θεσμού από τη μεταπολίτευση έως σήμερα], lawspot.gr
 
 
{{Πρόεδροι της Ελληνικής Δημοκρατίας}}
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/wiki/Πρόεδρος_της_Ελληνικής_Δημοκρατίας"