Βαφές Χανίων: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Το χωριό πιθανόν δημιουργήθηκε από τους κατοίκους του χωριού Κούρτα (αργότερα Σκούτζα), το οποίο βρίσκεται ανατολικά του Βαφέ, το οποίο καταστράφηκε από πειρατές.<ref name=dimos/> Είναι πιθανόν να δημιουργήθηκε κατά τη Β΄ βυζαντινή περίοδο και αναφέρεται σε έγγραφα της οικογένειας Σκορδύλη. Σε ενετικές πηγές αναφέρεται ως «Βαφές, Βαμμένος ποταμός».<ref name="FEK1072/B/4-12-1997" /> Το χωριό αναφέρεται από τον [[Φραντσέσκο Μπαρότσι]] ως Vaffea στην επαρχία Αποκορώνου το 1577. Η πιο πιθανή ετυμολογία του ονόματος είναι να προέρχεται από κάποιον βαφέα. Στην ενετική απογραφή του 1583 από τον Καστροφύλακα, το χωριό αναφέρεται ως Vaffe, με 193 κατοίκους, και ως Vaffea με 50 οφειλόμενες αγγαρίες. Ο Βασιλικάτα το 1630 το αναφέρει ως Vaffes και ο Αντόνιο Τριβάν στο χρονικό του ως Vaffea.<ref name="Spanakis">{{cite book | title=Πόλεις και χωριά της Κρήτης στο πέρασμα των αιώνων, τόμος Α | publisher=Γραφικές Τέχνες Γ. Δετοράκης | last=Σπανάκης | first=Στέργιος | authorlink =Στέργιος Σπανάκης | year=1993 | location=Ηράκλειο | pages=181}}</ref>

 

Κατά τη διάρκεια της τουρκοκρατίας, το χωριό ήταν [[βακούφι|βακουφικό]], αφιερωμένο στο τζαμί του Φιντίκ Χατζή Μεχμέτ στον [[Ηράκλειο Κρήτης|Χάνδακα]]. Τον Αύγουστο του 1821, κατά τη διάρκεια της επανάστασης του 1821, στο σπήλαιο Κρυονερίδα, στη χαράδρα Λαγγός, νοτιοδυτικά του Βαφέ, οι Οθωμανοί έπνιξαν με καπνό 130 κατοίκους του χωριού οι οποίοι είχαν καταφύγει στο σπήλαιο. Κατά τη διάρκεια της επανάστασης του 1866, στον Βαφέ δόθηκε στις 12 Οκτωβρίου 1866 [[μάχη του Βαφέ|μάχη]] ανάμεσα στον Μουσταφά πασά και τον [[Ιωάννης Ζυμβρακάκης|Ιωάννη Ζυμβρακάκη]], η οποία έληξε με νίκη των Τούρκων.<ref name="Spanakis"/> Τις 12 Δεκεμβρίου 1944, οι Γερμανοί επιτέθηκαν με τανκ στον Βαφέ, αλλά δεν κατάφεραν να προχωρήσουν. Αποτέλεσμα της μάχης ήταν ο τραυματισμός 40 Γερμανών και 5 Ελλήνων.<ref name=dimos>{{cite web | url=https://www.apokoronas.gov.gr/index.php/parameters | title=Κρυονερίδα | publisher=Δήμος Αποκορώνου | accessdate=7 Μαρτίου 2017}}</ref>