Κωνσταντίνος Καραμανλής: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Στις [[8 Ιανουαρίου]] [[1962]] απεβίωσε σε ηλικία 72 ετών ο [[Αρχιεπίσκοπος Θεόκλητος Β΄]] (Παναγιωτόπουλος) και ξέσπασε κρίση στην ορθόδοξη ιεραρχία. Η τότε Κυβέρνηση Καραμανλή, πιεζόμενη από τα παρεκκλησιαστικά κέντρα και παρατηρώντας τις γενικότερες αντιδράσεις, αντίθετα με τον αφειδή χρόνο, που διδόταν μέχρι τότε σε παρόμοιες περιπτώσεις για την προετοιμασία των υποψηφίων, έσπευσε και καθόρισε, για πρώτη φορά, ημερομηνία εκλογής αρχιεπισκόπου, δια του αρμόδιου Υπουργού Παιδείας και Θρησκευμάτων [[Γρηγόριος Κασσιμάτης|Κασσιμάτη]], μόλις δύο ημέρες μετά την κηδεία του αποθανόντος επισκόπου, προκαλώντας έτσι τη γενική αγανάκτηση των ιεραρχών, αφού ουσιαστικά η προετοιμασία εκλογής γινόταν επάνω από το σκήνωμα του αποθανόντος αρχιεπισκόπου. Έτσι η εκλογή ορίστηκε για τις [[13 Ιανουαρίου]] του [[1962]]. Η δε πρόταση αναβολής της εκλογής δεν έγινε από την κυβέρνηση δεκτή. Η πλέον ουσιαστική παράμετρος της αντίθεσης της κυβέρνησης προς την υποψηφιότητα [[Αρχιεπίσκοπος Ιάκωβος|Ιακώβου Βαβανάτσου]] ήταν η πρόθεσή του για δημιουργία ενός είδους εκκλησιαστικής τράπεζας, που θα διαχειριζόταν την περιουσία της Εκκλησίας της Ελλάδος.<ref>Σε [http://www.ekathimerini.com/4dcgi/_w_articles_ell_1_05/02/2003_26080 άρθρο του Γρηγόρη Καλοκαιρινού] στην [http://www.ekathimerini.com/ αγγλική έκδοση της "Καθημερινής"] αναφέρεται: ''He had actually been discredited by fringe church groups by order of the then-prime minister, Constantine Karamanlis, because he had wanted to found a Church bank, something that would have been disastrous for the National Bank of Greece, where all the Church’s money was deposited at that time.'' Στο φύλλο της ίδιας μέρας σε άρθρο με τον τίτλο [http://www.ekathimerini.com/4dcgi/_w_articles_ell_1_05/02/2003_26079 "Archbishop blackmailed"] αναφέρεται: ''On January 14, 1962, the new Archbishop Iakovos Vavanatsos had just been enthroned and was heading a parade down Aghias Filotheis Street toward the archbishop’s mansion. However, in his enthronement speech he had made the mistake of announcing his plans for the Church which, if carried out, would have been disastrous for the National Bank of Greece.''</ref> Η υλοποίηση αυτού του σχεδίου θα έβλαπτε σοβαρά τα συμφέροντα της Εθνικής Τράπεζας, στην οποία μέχρι και σήμερα καταθέτονται τα εκκλησιαστικά κεφάλαια. Η άρνηση του Ιάκωβου να παραιτηθεί -παρά τις κυβερνητικές πιέσεις που του ασκούνταν- οδήγησε σε δραστική κρατική παρέμβαση: Συγκροτήθηκε σύσκεψη υπουργών υπό τον πρωθυπουργό Κωνσταντίνο Καραμανλή και ακολούθησε ανακοίνωση, με την οποία η κυβέρνηση δήλωνε έτοιμη να φέρει στη Βουλή νομοσχέδιο, το οποίο προέβλεπε, ότι ο προκαθήμενος της Εκκλησίας θα εκλέγεται από μικτό σώμα κληρικών και λαϊκών και σε περίπτωση διχοστασίας για το πρόσωπο του εκλεγμένου αρχιεπισκόπου, το σώμα αυτό θα μπορεί να κηρύξει τον αρχιεπισκοπικό θρόνο σε χηρεία. Η κίνηση αυτή εξανάγκασε τον Ιάκωβο σε υποχώρηση. Συγκάλεσε για την επομένη, στις 25 Ιανουαρίου, την Ιερά Σύνοδο και υπέβαλε την παραίτησή του στο κείμενο της οποίας διατυπώθηκαν αιχμές κατά της κυβέρνησης.<ref>Αθανασίου Αγγελοπούλου, "Ιάκωβος Αρχιεπίσκοπος πρ.Αθηνών - Βιογραφική σκιαγράφηση", Τόμος "Αναδρομή - Τιμητικόν Αφιέρωμα", Μέγαρα 1991</ref>