Άτταλος Β΄ της Περγάμου: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Σημαντικό κομμάτι της εξωτερικής πολιτικής του Ευμένη Β΄ αποτέλεσαν οι διπλωματικές αποστολές στη [[Ρωμαϊκή Σύγκλητος|Ρωμαϊκή Σύγκλητο]], με στόχο την προάσπιση των συμφερόντων της Περγάμου έναντι της επεκτατικής πολιτικής του ηγεμόνα των [[Δυναστεία των Σελευκιδών|Σελευκιδών]], [[Αντίοχος Γ' ο Μέγας|Αντίοχου Γ΄ του Μεγάλου]]. Η κινητικότητα του αυτή θορύβησε τον Αντίοχο, ο οποίος στα πλαίσια των προετοιμασιών του για την έναρξη πολέμου με τη Ρώμη πρότεινε στον Ευμένη το χέρι μιας από τις θυγατέρες του. Το σημείο αυτό υπήρξε κομβικό για την περγαμηνή ιστορία. Τα αδέλφια του βασιλέως, τον παρότρυναν να δεχτεί την πρόταση. Εντούτοις ο Ευμένης έκρινε πως τυχόν νίκη του Αντίοχου, απλώς θα τον καθιστούσε δορυφόρο της πολιτικής του πανίσχυρου γείτονά του, ενώ μια ρωμαϊκή νίκη είχε να του προσφέρει περισσότερα πλεονεκτήματα.<ref>Αππιανός, «Συριακά», [http://www.livius.org/ap-ark/appian/appian_syriaca_01.html#5 §5]</ref><ref>Πολύβιος, «Ιστορίες», [http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Polybius/21*.html#20 20.20.8]{{Dead link|date=Ιουλίου 2020 }}</ref> Για τον ίδιο λόγο άσκησε προσωπικά επιρροή προκειμένου να πείσει τους Ρωμαίους να επέμβουν στρατιωτικά εναντίον του Αντίοχου.<ref>Τίτος Λίβιος, «Ρωμαϊκή Ιστορία», [http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Liv.+35+17&fromdoc=Perseus%3Atext%3A1999.02.0165 35.17]</ref>

Το [[190 π.Χ.]] ο Άτταλος συμμετείχε ενεργά στην περίφημη [[Μάχη της Μαγνησίας]] στη [[Μικρά Ασία]], τοποθετημένος στη δεξιά πτέρυγα του [[Ρωμαϊκός στρατός|ρωμαϊκού στρατού]], επικεφαλής 200 [[Ιππικό|ιππέων]].<ref>Τίτος Λίβιος, «Ρωμαϊκή Ιστορία», [http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Liv.37.43 37.43]</ref> Η συντριπτική ήττα του Αντίοχου έθεσε τέλος στις βλέψεις του μονάρχη για επέκταση της επικράτειάς του στον ελλαδικό χώρο, οδηγώντας στην υπογραφή της [[Συνθήκη της Απάμειας|Συνθήκης της Απάμειας]] το [[188 π.Χ.]]. Η Σύγκλητος παραχώρησε με αυτήν στη [[Ρόδος|Ρόδο]] τη [[Λυκία]] και την [[Καρία]], ενώ στον Ευμένη περίπου το σύνολο των υπόλοιπων εδαφών που είχε κατακτήσει ο Αντίοχος με εξαίρεση ορισμένες ελληνικές πόλεις. Συγκεκριμένα οι πόλεις που στο παρελθόν παρείχαν φόρο υποτελείας στον Άτταλο Α΄, πατέρα του Ευμένη, διατάχθηκαν να πληρώνουν πλέον το ποσό σε εκείνον, ενώ οι πόλεις που πλήρωναν φόρο στον Αντίοχο κέρδισαν την ανεξαρτησία τους.<ref>Αππιανός, «Συριακά», [http://www.livius.org/ap-ark/appian/appian_syriaca_09.html#%5B%A743%5D §44]</ref><ref>Τίτος Λίβιος, «Ρωμαϊκή Ιστορία», [http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Liv.37.55 37.55]</ref> Το σύνολο της [[Λυκαονία]]ς, οι δύο [[Φρυγία|Φρυγίες]], η [[Μυσία]], τα βασιλικά δάση, η [[Λυδία]], η [[Ιωνία]], η Μαγνησία στο Σίπυλο, η περιοχή της [[Καρία]]ς με το όνομα Υδρέλα, μαζί με όλα τα οχυρά και τα χωριά μέχρι τον ποταμό [[Ποταμός Μαίανδρος|Μαίανδρο]] που δεν ήταν ανεξάρτητα πριν τον πόλεμο, η [[Τελμισσός (μυθολογία)|Τελμισσός]] και η πεδιάδα της (εκτός από ένα τμήμα) όλα δόθηκαν στον Ευμένη.<ref>Τίτος Λίβιος, «Ρωμαϊκή Ιστορία», [http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Liv.37.56 37.56]</ref><ref>Πολύβιος, «Ιστορίες», [http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Polybius/21*.html#45 21.45]{{Dead link|date=Ιουλίου 2020 }}</ref>

Ο βασιλιάς του [[Πόντος|Πόντου]], [[Φαρνάκης Α' του Πόντου|Φαρνάκης Α΄]] (α' μισό 2ου αιώνα π.Χ.) άσκησε έντονη [[επεκτατική πολιτική]] επιθυμώντας να επεκτείνει το κράτος του σε βάρος της [[Πέργαμος|Περγάμου]], της [[Βιθυνία]]ς και της [[Καππαδοκία]]ς, γειτονικών βασιλείων που βρίσκονταν υπό την «εποπτεία» της [[Αρχαία Ρώμη|Ρώμης]]. Όπως ήταν λογικό, αυτό δυσαρέστησε έντονα τους βασιλείς των κρατών αυτών που ήρθαν σε πόλεμο μαζί του ([[183 π.Χ.|183]] – [[179 π.Χ.]]).<ref>Διόδωρος Σικελιώτης, «Ιστορική Βιβλιοθήκη», [http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Diodorus_Siculus/29*.html#23 29.23]{{Dead link|date=Ιουλίου 2020 }}</ref>

Αναζητώντας την υποστήριξη της Ρώμης στη νέα αυτή διαμάχη, ο Ευμένης Β΄ έστειλε στην [[Ιταλία]] τα αδέλφια του, με επικεφαλής τον Άτταλο για να εκθέσουν την κατάσταση και να ζητήσουν τη διαμεσολάβηση των Ρωμαίων. Οι πρίγκιπες έγιναν δεκτοί το [[181 π.Χ.]] με μεγάλη ευγένεια και τιμές, ενώ έλαβαν υπόσχεση ότι σύντομα θα κατέφθαναν στην Ασία απεσταλμένοι να εξετάσουν το ζήτημα.<ref>Διόδωρος Σικελιώτης, «Ιστορική Βιβλιοθήκη», [http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Diodorus_Siculus/29*.html#22 29.22]{{Dead link|date=Ιουλίου 2020 }}</ref><ref>Πολύβιος, «Ιστορίες», [http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Polybius/24*.html#5 24.5]</ref>

Στην επιστροφή του Ευμένη προς την πατρίδα έγινε γνωστό ότι θα περνούσε από τους [[Δελφοί|Δελφούς]] για να προσφέρει λατρευτικές τιμές στο θεό [[Απόλλων]]α. Εκεί έπεσε θύμα ενέδρας όπου και τραυματίστηκε σοβαρά. Σύμφωνα με τον Λίβιο, κατά τη διάρκεια της επίθεσης εγκαταλείφθηκε από την ακολουθία του, με εξαίρεση έναν άνδρα με το όνομα [[Παντολέων]].<ref>Τίτος Λίβιος, «Ρωμαϊκή Ιστορία», [http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Liv.42.15 42.15]</ref><ref>Αππιανός, «Μακεδονικά», [http://www.livius.org/ap-ark/appian/appian_macedonia3.html §20]</ref> Η βιασύνη των δολοφόνων – που κατά πάσα πιθανότητα υπηρετούσαν τα μακεδονικά συμφέροντα – να διαφύγουν του έσωσε τη ζωή. Επειδή όμως η κατάσταση της υγείας του βασιλιά, ο οποίος ανάρρωσε με δυσκολία στην [[Αίγινα]], διατηρήθηκε μυστική, διαδόθηκε ότι είχε πεθάνει. Η είδηση έφτασε μέχρι τη Ρώμη. Πίσω στην πατρίδα, ο αδελφός του Άτταλος, μίλησε στη βασίλισσα [[Στρατονίκη της Περγάμου|Στρατονίκη]] ζητώντας το χέρι της, αναλαμβάνοντας ουσιαστικά την βασιλική εξουσία. Εντούτοις μετά την επιστροφή του Ευμένη παρέδωσε αναίμακτα το θρόνο και με τη σειρά του ο Ευμένης δεν ζήτησε την ατίμωση ούτε του αδελφού του, ούτε της Στρατονίκης. Εντούτοις ο Ευμένης δεν κρατήθηκε από το να επιπλήξει τον αδελφό του για το πόσο γρήγορα έσπευσε να μιλήσει στη σύζυγό του.<ref>Τίτος Λίβιος, «Ρωμαϊκή Ιστορία», [http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Liv.42.16 42.16]</ref><ref>Διόδωρος Σικελιώτης, «Ιστορική Βιβλιοθήκη», [http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Diodorus_Siculus/29*.html#34 29.34]{{Dead link|date=Ιουλίου 2020 }}</ref><ref>Πλούταρχος, «Ηθικά: Περί αδελφικής αγάπης», [http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Plutarch/Moralia/De_fraterno_amore*.html#T489d 489 D-E]</ref> Ακολούθως ξεκίνησε προετοιμασίες για πόλεμο, καθώς οι Ρωμαίοι, που είχαν βεβαιωθεί από τους κατασκόπους τους για διάφορες κινήσεις του Περσία εναντίον τους, έλαβαν την απόφαση να επέμβουν στρατιωτικά στην [[Ιλλυρία]]. Ζήτησαν μάλιστα από τους Μακεδόνες πολίτες να εγκαταλείψουν το συντομότερο την [[Ιταλία|ιταλική χερσόνησο]]. Στο ρωμαϊκό στρατόπεδο συντάχθηκε και ο πεθερός του Ευμένη, [[Αριαράθης Δ' της Καππαδοκίας]]. Ο [[Προυσίας Β' της Βιθυνίας]] με τη σειρά του, όντας γαμπρός του Περσέα, τήρησε ουδέτερη στάση. Οι δε [[Δυναστεία των Πτολεμαίων|Πτολεμαίοι]] και [[Δυναστεία των Σελευκιδών|Σελευκίδες]] ήταν απασχολημένοι σε πόλεμο μεταξύ τους για το αιώνιο ζήτημα της [[Κοίλη Συρία|Κοίλης Συρίας]]. Μόνος σύμμαχος του Περσέα στάθηκε ο [[Κότυς Β']], βασιλιάς των [[Οδρύσαι|Οδρυσών]] της Θράκης.