Βικιπαίδεια

Σταφύλι: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιήγηση ιστορικού διαδραστικά
← Προηγούμενη διαφοράΕπόμενη διαφορά →
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
ΟπτικήΚώδικας wiki
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
μ Αναστροφή της επεξεργασίας από τον Hliasgewrgiou (συνεισφ.), επιστροφή στην τελευταία εκδοχή υπό Dimitra Rekka
Ετικέτα: Επαναφορά
Γραμμή 1:
{{πηγές|23|11|2014}}
[[Αρχείο:Grapes.jpg|thumb|right|200px|''Vitis Vinifera'']]
[[Αρχείο:Grapes.jpg|thumb|right|200px|''Vitis Vinifera'']]Το σταφύλι είναι ο καρπός του αμπελιού. Το αμπέλι αλλιώς ονομάζεται και κλήμα (Vitis Vinifera), είναι αναρριχητικό φυτό και προϊόντα του ο μούστος, το κρασί, το ξύδι και οι σταφίδες, ενώ μπορεί να γίνει και γλυκό του κουταλιού. Είναι γνωστό ως καρπός από την αρχαιότητα και αναφέρεται και στη [[Βίβλο]]. Υπάρχουν διάφορες ποικιλίες στην Ελλάδα, όπως η σουλτανίνα Κορινθίας. Γενικότερα διαχωρίζονται με βάση το χρώμα του, λευκό, κόκκινο και μαύρο. Το σταφύλι ιατρικά καταπολεμά την κατακράτηση των υγρών. Είναι πλούσιο σε [[κάλιο]] και [[Βιταμίνη|βιταμίνες]], έχει και αντιοξειδωτική αλλά και αντικαρκινική δράση, λόγω της [[Ρεσβερατρόλη|ρεσβερατρόλης]], που βρίσκεται στη φλούδα του.
Το '''σταφύλι''' είναι ο [[καρπός]] του [[αμπέλι|αμπελιού]]. Το αμπέλι αλλιώς ονομάζεται και ''κλήμα'' (''Vitis Vinifera''), είναι [[αναρριχητικό φυτό]] και προϊόντα του ο [[μούστος]], το [[κρασί]], το [[ξύδι]] και οι [[σταφίδα|σταφίδες]], ενώ μπορεί να γίνει και [[γλυκό του κουταλιού]]. Είναι γνωστό ως καρπός από την αρχαιότητα και αναφέρεται και στη Βίβλο. Υπάρχουν διάφορες ποικιλίες στην Ελλάδα, όπως η [[σουλτανίνα]] Κορινθίας. Γενικότερα διαχωρίζονται με βάση το χρώμα του, λευκό, κόκκινο και μαύρο. Το σταφύλι ιατρικά καταπολεμά την κατακράτηση των υγρών. Είναι πλούσιο σε [[κάλιο]] και [[βιταμίνη|βιταμίνες]], έχει και αντιοξειδωτική αλλά και αντικαρκινική δράση, λόγω της [[ρεσβερατρόλη|ρεσβερατρόλης]], που βρίσκεται στη φλούδα του.
 
== Περιγραφή ==
== Ιστορικά Στοιχεία ==
[[Αρχείο:Grape berry diagram-numbers.png|μικρογραφία|300x300px|εναλλ.=|Διάγραμμα τυπικής [[Ράγα (βοτανική)|ράγας]] σταφυλιού: '''1.'''[[Σπόρος|Σπόρος ή σπέρμα]] '''2.'''Περικάρπιο ['''2a.'''Εξωκάρπιο '''2b.'''Μεσοκάρπιο '''2c.'''Ενδοκάρπιο] '''3.4.'''Περιφερειακές αγγειώδεις δεσμίδες '''5.''' Επιδερμίδα ή φλοιός]]
Τα σταφύλια αναπτύσσονται σε τσαμπιά των έξι έως τριακοσίων ρωγών και μπορεί να έχουν μαύρο, σκούρο μπλε, κίτρινο, πράσινο, λευκό ή ροζ χρώμα.
Το σταφύλι, ξεχωριστό στοιχείο στην εκκλησιαστική μας παράδοση, όπως φαίνεται, έχει αρκετά παλιά ιστορία. Οι αρχαιότερες αναφορές βρίσκονται στα Oμηρικά 'Eπη. O Όμηρος εκθειάζει τις αρετές του, αλλά συγχρόνως στηλιτεύει και την κατάχρησή του. Στα συμπόσια των ηρώων δεσπόζει η κατανάλωση σταφυλιού τόσο στην Oδύσσεια όσο και στην [[Iλιάδα]]. Σε ιερογλυφικές επιγραφές γίνονται αναφορές στην άμπελο, ενώ διάφορες ζωγραφιές σε τοίχους αναπαριστούν ανθρώπους να καλλιεργούν [[αμπέλια]] και να μαζεύουν σταφύλια. Οι εικόνες και οι γραφές αυτές χρονολογούνται στο 2500 π.Χ. Για τη διατροφή του ο άνθρωπος χρησιμοποιούσε τα σταφύλια από την εποχή του [[Ορείχαλκος|ορείχαλκου]]. Σύμφωνα με τη μυθολογία ο θεός Διόνυσος το έφερε από την Ασία και κατέκτησε σπουδαία θέση στην ζωή της αρχαίας Ελλάδας, που τόσο ο Διόνυσος όσο και οι περίφημες τελετές του συνδέθηκαν αποκλειστικά με το σταφύλι και ένα από τα προϊόντα του, το [[κρασί]]. Γύρω στον 15ο αιώνα π.Χ άρχισε να εξαπλώνεται και η καλλιέργεια του αμπελιού αποτελώντας μια από τις βάσεις της οικονομίας του τόπου, όπως μαρτυρούν τα νομίσματα με τις απεικονίσεις σταφυλιών.<ref name=":0">{{Cite web|url=http://www.ktimakelesidi.gr/el/articles/69-stafyli....o-vasilias-ton-frouton-.htm|title={{page.title}}|website=www.ktimakelesidi.gr|language=el|accessdate=2020-07-30}}</ref>
 
== Διατροφική Αξία ==
Είναι εξαιρετικά θρεπτικό φρούτο με πληρέστατη σύνθεση σε μεταλλικά άλατα και βιταμίνες. Πιο αναλυτικά το σταφύλι είναι πλούσιο σε βιταμίνη Α, βιταμίνη C καθώς και σε βιταμίνες του συμπλέγματος Β, ενώ από μεταλλικά στοιχεία περιέχει ασβέστιο (Ca), φώσφορο (P), κάλιο (K) και σίδηρο (Fe). Είναι καλή πηγή υδατανθράκων λόγω των σταφυλοσακχάρων που περιέχει κι έτσι αποτελεί καλή πηγή ενέργειας για τον οργανισμό.
 
Η βιταμίνη Α βοηθά στην καλή όραση ενώ οι ανθοκυανίνες (χρωστικές που βρίσκονται κυρίως στα κόκκινα σταφύλια) δυναμώνουν τα αγγεία των ματιών κι επιβραδύνουν την γήρανση της όρασης και την ανάπτυξη παθήσεων του αμφιβληστροειδούς.
 
Εκτός από την προστατευτική τους δράση για την όραση, οι ανθοκυανίνες μαζί με τις πολυφαινόλες, λόγω των εξαιρετικά αντιοξειδωτικών ιδιοτήτων τους, εμποδίζουν τη δημιουργία και τη δράση των ελευθέρων ριζών, ενισχύουν τα τοιχώματα των αγγείων και μειώνουν τις φλεγμονές, ασκώντας τόσο αντιγηραντική όσο και καρδιοπροστατευτική δράση. Μάλιστα έχει βρεθεί ότι τα λιπαρά οξέα που περιέχονται στο κουκούτσι του σταφυλιού, μειώνουν τη χοληστερίνη και βοηθούν στην πρόληψη καρδιαγγειακών παθήσεων. Τα [[φλαβονοειδή]] που αφθονούν κι αυτά στο κόκκινο σταφύλι, ενισχύουν το ανοσοποιητικό σύστημα, προστατεύουν την καρδιά, τα αγγεία και τους πνεύμονες και τονώνουν το [[Δέρμα|δέρμα.]]
 
Παράλληλα, το σταφύλι είναι εξαιρετικό μυϊκό και νευρικό τονωτικό και άριστο αποτοξινωτικό. Είναι καλή πηγή φυτικών ινών, οπότε συντελούν στην καλή λειτουργία του εντέρου γι’ αυτό και θεωρείται φάρμακο κατά της δυσπεψίας, της δυσκοιλιότητας, της κολίτιδας και των αιμορροΐδων. Λόγω της περιεκτικότητάς του σε βιταμίνη C που ενισχύει το αμυντικό σύστημα, μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε περιπτώσεις ανάρρωσης και σε οξείες εμπύρετες καταστάσεις, ενώ ενισχύει και την απορρόφηση του επίσης περιεχόμενου σιδήρου οπότε μπορεί να χρησιμοποιηθεί και σε περιπτώσεις αναιμιών.
 
Παρόλα αυτά πρέπει να καταναλώνεται με προσοχή γιατί το ισοδύναμο φρούτου αντιστοιχεί σε μόλις 10-12 ρόγες
 
'''Διατροφική ετικέτα'''
 
Μια μερίδα σταφυλιού (περίπου 100 γρ.) μας δίνει 65 μόλις [[Θερμίδα|θερμίδες]], λιπαρά:0 γρ., χοληστερόλη: 0 γρ., υδατάνθρακες: 18 γρ., σάκχαρα: 15 γρ., πρωτεϊνη: 1 γρ., φυτικές ίνες: 1 γρ., νερό: 80 ml, βιταμίνη Α: 70 I.U., ασβέστιο: 16 mg και σίδηρο: 0,6 mg <ref name=":0" />
{| class="wikitable"
|Amount Per 100 grams
|-
|Calories 67
|}
{| class="wikitable"
| colspan="2" |% Daily Value*
|-
|Total Fat 0.4 g
|0%
|-
|Saturated fat 0.1 g
|0%
|-
|Polyunsaturated fat 0.1 g
|<span class="pdv">0%</span>
|-
|Monounsaturated fat 0 g
|<span class="pdv">0%</span>
|-
|Cholesterol 0 mg
|0%
|-
|Sodium 2 mg
|0%
|-
|Potassium 191 mg
|5%
|-
|Total Carbohydrate 17 g
|5%
|-
|Dietary fiber 0.9 g
|3%
|-
|Sugar 16 g
|<span class="pdv">0%</span>
|-
|Protein 0.6 g
|1%
|}
{| class="wikitable"
|Vitamin A
|2%
|Vitamin C
|6%
|-
|Calcium
|1%
|Iron
|1%
|-
|Vitamin D
|0%
|Vitamin B-6
|5%
|-
|Cobalamin
|0%
|Magnesium
|1%
|}
{| class="wikitable"
|*Per cent Daily Values are based on a 2,000 calorie diet. Your daily values may be higher or lower depending on your calorie needs
|}
 
== Προϊόντα του σταφυλιού ==
'''Κρασί:''' τα σάκχαρα που περιέχονται στο σταφύλι, μετατρέπονται με αλκοολική ζύμωση σε [[Οινόπνευμα|οινόπνευμα.]] Οι πολυφαινόλες του κρασιού ενισχύουν την άμυνα του οργανισμού έναντι των ελευθέρων ριζών, ανεβάζουν τα επίπεδα της «καλής» (HDL) χοληστερόλης και μειώνουν τα αντίστοιχα της κακής (LDL), αραιώνουν το αίμα και μειώνουν τον κίνδυνο αθηρωμάτωσης.
 
'''Σταφίδα:''' αποξηραμένο προϊόν του σταφυλιού με ανάλογη θρεπτική αξία καθώς περιέχει μεγαλύτερη ποσότητα ασβεστίου, σιδήρου και βιταμίνης Α από ότι το φρέσκο σταφύλι.
 
'''Χυμός σταφυλιού:''' λόγω της ποιότητας και του πλούτου του αποκαλείται «φυτικό γάλα» αλλά έχει αρκετά υψηλή θερμιδική απόδοση (200Kcal/ ποτήρι). Περιέχει πολλά φλαβονοειδή που βοηθούν στην πρόληψη των θρομβώσεων. Λόγω των αντισηπτικών του ιδιοτήτων, ο χυμός δρα κατά της υψηλής χοληστερόλης, του άσματος, της δυσκοιλιότητας, των νεφρικών διαταραχών και των πεπτικών δυσλειτουργιών. Προϊόν του χυμού είναι το πετιμέζι που χρησιμοποιείται όπως το μέλι.
 
'''Κοσμετολογία'''
 
Το σταφύλι εκτός από τη διατροφή, βρίσκει τη θέση του σε πολλές προτάσεις της [[κοσμετολογίας.]]<nowiki/>Οι αντιοξειδωτικές [[πολυφαινόλες]] του προστατεύουν το κολλαγόνο και την ελαστίνη των ιστών, βοηθώντας στην διατήρηση της νεότητας και κατατάσσοντας το σταφύλι ανάμεσα στα πιο αποτελεσματικά συστατικά ενάντια στη γήρανση. Παράλληλα, λόγω των αποτοξινωτικών του ιδιοτήτων δίνει λάμψη στο δέρμα και βοηθάει στην καταπολέμηση της κυτταρίτιδας. Στην σύγχρονη κοσμετολογία εκτός από τα πολύτιμα συστατικά του χρησιμοποιούνται και τα [[έλαια]] του κουκουτσιού του ως έλαια βάσης, λόγω της υψηλής πτητικότητάς τους.
 
== Οφέλη στην υγεία ==
'''Βοηθούν στην δυσπεψία'''
 
Τα σταφύλια διαδραματίζουν σπουδαίο ρόλο κατά της δυσπεψίας. Μπορούν να ανακουφίσουν από τον καύσο και τον ερεθισμό του [[Στόμαχος|στομάχου]]. Πολλοί προτιμούν τα σταφύλια από άλλα βοηθητικά προϊόντα πέψης γιατί είναι ελαφριά ως φαγητό.
 
'''Καρδιακές παθήσεις'''
 
Σε έρευνες που έχουν γίνει αποδείχθηκε ότι η ρεσβερατρόλη έχει την ικανότητα να βελτιώνει την διαστολή των [[αιμοφόρων αγγείων]], η οποία μπορεί η οποία διευκολύνει το αίμα να κυκλοφορεί πιο εύκολα μέσω των αιμοφόρων αγγείων. Έχει επίσης αποδειχθεί ότι χαλαρώνει τα τοιχώματα των αιμοφόρων αγγείων, καθιστώντας την διάμετρό τους μεγαλύτερη, μειώνοντας έτσι την πίεση του αίματος, και επιτρέποντας ένα μεγαλύτερο όγκο αίματος να ρέει μέσα από τις αρτηρίες του σώματος, παρέχοντας έτσι αυξημένο οξυγόνο και θρεπτικά συστατικά στα κύτταρα του σώματος. Μια άλλη μελέτη διαπίστωσε ότι μόνο 10 mg συμπληρώματος [[Ρεσβερατρόλη|ρεσβερατρόλης]] κατάφερε μια πολύ σημαντική μείωση των παραγόντων κινδύνου καρδιακής προσβολή.
 
'''Συντελούν στην πρόληψη του καρκίνου'''
 
Τα σταφύλια έχουν ισχυρές αντικαρκινικές ιδιότητες, λόγω της αντιφλεγμονώδους επίδρασης της [[Ρεσβερατρόλη|ρεσβερατρόλης]]. Αυτή είναι ιδιαίτερα αποτελεσματική στην μείωση των πιθανοτήτων καρκίνου του παχέος εντέρου και του καρκίνου του μαστού. Ο χυμός του σταφυλιού όχι μόνο αποτρέπει τον κίνδυνο του [[Καρκίνος|καρκίνου]], αλλά επίσης καταστέλλει την ανάπτυξη και τον πολλαπλασιασμό των καρκινικών κυττάρων. Οι χρωστικές ουσίες που περιέχονται στα σταφύλια βελτιώνουν τη συνολική ανοσία του σώματος σε ένα ευρύ φάσμα ασθενειών.
 
'''Καρκίνος του μαστού'''
 
Μια πρόσφατη μελέτη έδειξε ότι ο χυμός σταφυλιού Concord βοηθά στην πρόληψη του καρκίνου του μαστού. Τα [[αντιοξειδωτικά]] που βρίσκονται στα σταφύλια είναι χρήσιμα για τη μείωση όλων των καρκίνων, αλλά τα κόκκινα σταφύλια φαίνεται να είναι ιδιαίτερα καλά για την πρόληψη των καρκίνων του μαστού.
 
'''Βοηθούν στην Νόσο του Alzheimer (αλτζχάϊμερ)'''
 
Η ρεσβερατρόλη είναι μια ευεργετική πολυφαινόλη που βρίσκεται στα σταφύλια και μειώνει τα επίπεδα της βήτα αμυλοειδούς (τοξική πρωτεΐνη) σε ασθενείς με νόσο του Alzheimer. Σύμφωνα με μελέτες τα σταφύλια μπορούν να βελτιώσουν την υγεία του εγκεφάλου και να καθυστερήσουν την εμφάνιση των εκφυλιστικών νόσων του νευρικού συστήματος. Μια μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό '''British Journal of Nutrition''' υποστηρίζει ότι ο χυμός σταφυλιού μπορεί να βελτιώσει ακόμα και τη λειτουργία του εγκεφάλου των ηλικιωμένων ατόμων που έχουν ήδη εμφανίσει ήπια γνωστική εξασθένηση.
 
Οι έρευνες συνεχίζονται για να καθορίσουν την ακριβή αλληλεπίδραση μεταξύ των συστατικών των σταφυλιών και του νευρικού συστήματος.
 
'''Αποτρέπουν την εκφύλιση της ωχράς κηλίδας και του καταρράκτη'''
 
Τα σταφύλια έχουν την δυνατότητα να αποτρέψουν την ηλικιακή απώλεια της όρασης και την ωχρά κηλίδα. Σύμφωνα με μια έρευνα του πανεπιστημίου του Μαϊάμι αποδείχθηκε ότι μια διατροφή εμπλουτισμένη με σταφύλια, βοηθάει στην υγεία των ματιών, αποτρέποντας τις ασθένειες του αμφιβληστροειδούς που απειλούν την όραση. Τα φλαβονοειδή που υπάρχουν στα σταφύλια έχουν αντιοξειδωτικές δυνατότητες, οι οποίες καταπολεμούν τις βλάβες που προκαλούνται από τις ελεύθερες ρίζες. Οι ελεύθερες ρίζες προκαλούν ασθένειες όπως την ανάπτυξη του καταρράκτη, καθώς και καρδιαγγειακές παθήσεις, καρκίνους και διάφορα άλλα προβλήματα που σχετίζονται με την ηλικία. Παράλληλα τα [[αντιοξειδωτικά]] έχουν επίσης ορισμένες [[αντιγηραντικές]] ιδιότητες, οι οποίες βοηθούν όχι μόνο να δείχνετε νεότεροι, αλλά και να αισθάνεστε νεότεροι, αποτρέποντας δύσκολες καταστάσεις που σχετίζονται με την ηλικία, όπως ο καταρράκτης.
 
'''Μειώνουν την χοληστερόλη'''
 
Τα σταφύλια αυξάνουν την περιεκτικότητα νιτρικού οξειδίου στο αίμα σας, η οποία βοηθά στην πρόληψη των επιβλαβών θρόμβων αίματος. Βοηθά επίσης να κρατήσετε χαμηλά τα επίπεδα της LDL (κακής) χοληστερόλη σας.
 
'''Κατά των νεφρικών διαταραχών'''
 
Τα σταφύλια μπορούν να μειώσουν σημαντικά την οξύτητα του ουρικού οξέος και να το αποβάλουν από τον οργανισμό μας βοηθώντας έτσι τα νεφρά. Τα σταφύλια επειδή έχουν μια υψηλή περιεκτικότητα σε νερό είναι και διουρητικά. Έτσι αποβάλουν όσο ουρικό οξύ έχει απομείνει στον οργανισμό.
 
'''Επιπλοκές λόγω διαβήτη'''
 
Πρόσφατες έρευνες δείχνουν ότι το εκχύλισμα της φλούδας του σταφυλιού (GSE) έχει ανασταλτική επίδραση στην υπεργλυκαιμία και μπορεί να σας βοηθήσει στην αντιμετώπιση του διαβήτη.
 
'''Κρύωμα και βήχας – αντι-ιική δράση'''
 
Τα κόκκινα σταφύλια είναι μεγάλοι αντιβακτηριδιακοί και αντι-ιικοί παράγοντες μέσα στο σώμα σας. Απολαμβάνοντας κόκκινα σταφύλια βοηθάτε να ενισχυθεί το ανοσοποιητικό σας σύστημα και έτσι κρατάτε μακριά τα κρυολογήματα και τον βήχα μακριά, ενώ αναρρώνετε γρηγορότερα. Επίσης τα σταφύλια εμφανίζουν ισχυρές αντι-ιικές ιδιότητες κατά του ιού της πολιομυελίτιδας και του ιού του απλού έρπητα. Μελέτες επίσης έχουν δείξει ότι ο χυμός σταφυλιού μπορεί να αντιμετωπίσει βακτηριακές λοιμώξεις του εντέρου και άλλων συστημάτων του οργανισμού.
 
'''Βοηθούν στην απώλεια σωματικού βάρους'''
 
Μια έρευνα που έγινε στο πανεπιστήμιο της Γεωργίας από τον διδάκτορα Μαριάν Ντελαφέρα απέδειξε ότι η ρεσβερατρόλη που βρίσκεται στα σταφύλια (ιδιαίτερα όταν συνδυάζεται με ισοφλαβόνες σόγιας) λειτουργεί στον οργανισμό με δύο τρόπους: 1 – Αποτρέπουν σε μεγάλο βαθμό την δυνατότητα των κυττάρων να αποθηκεύουν λίπος σε ποσοστό 130%. 2 – Βοηθάνε να αποσυντεθούν τα λιπώδη κύτταρα σε ποσοστό 246% από το κανονικό.
 
'''Προστατεύουν από τις ακτινοβολίες'''
 
Η ρεσβερατρόλη έχει ακόμη αποδειχθεί ότι προστατεύει το σώμα από την ακτινοθεραπεία, όταν αυτή χρησιμοποιείται ως συμπλήρωμα στη θεραπεία του καρκίνου με ακτινοβολία.
 
'''Ημικρανία'''
 
Αν πίνετε χυμό ώριμων σταφυλιών νωρίς το πρωί χωρίς την προσθήκη νερού μπορείτε να ελαχιστοποιήσετε και να ανακουφίσετε τις επιπτώσεις της ημικρανίας σας.
 
'''Κόπωση'''
 
Η κατανάλωση σταφυλιών και σταφίδας αυξάνει την περιεκτικότητα του σιδήρου στο σώμα σας, η οποία βοηθά στην καταπολέμηση κάθε συμπτώματος κούρασης που σχετίζεται με την αναιμία. Επίσης, η υψηλή περιεκτικότητα σε σάκχαρα των σταφυλιών και των χυμών σταφυλιών μπορεί να σας δώσει μια άμεση ώθηση ενέργειας.
 
'''Βελτίωση της δύναμης του εγκεφάλου'''
 
Σε μια βρετανική μελέτη, σε μαθητές που χορηγήθηκε ρεσβερατρόλη παρατηρήθηκε αυξημένη ροή του αίματος στον εγκέφαλό τους κατά 200 τοις εκατό. Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι η ρεσβερατρόλη μπορεί να συμβάλει στην επιτάχυνση των νοητικών λειτουργιών.<ref>{{Cite web|url=https://emvolos.gr/ta-megala-ofeli-ton-stafylion-ston-org/|title=Τα μεγάλα οφέλη των σταφυλιών στον οργανισμό μας – Ας γνωρίσουμε καλύτερα τα σταφύλια|last=Έμβολος|ημερομηνία=2015-09-19|website=Έμβολος|language=el|accessdate=2020-07-30}}</ref>
 
== Καλλιέργεια και Παραγωγή στην Ελλάδα ==
Σύμφωνα με τον '''Διεθνή Οργανισμό Αμπελώνα και Κρασιού (OIV)''' για το 2011 τα αμπέλια στην Ελλάδα κάλυπταν συνολικά μια έκταση 1.099,73 τετραγωνικών χιλιομέτρων<ref name="Στατιστικά έκτασης αμπελώνων, Ελλάδα, 2011">{{cite web | url=http://www.oiv.int/oiv/info/enstatoivextracts2 | title=Στατιστικά έκτασης αμπελώνων, Ελλάδα, 2011 | accessdate=9 Δεκεμβρίου 2014 | archiveurl=https://web.archive.org/web/20121115063525/http://www.oiv.int/oiv/info/enstatoivextracts2 | archivedate=2012-11-15 | url-status=dead }}</ref>, ενώ η παραγωγή κρασιού κυμάνθηκε στα 2.750 εκατόλιτρα<ref name="Στατιστικά παραγωγής οίνου, Ελλάδα, 2011">{{cite web | url=http://www.oiv.int/oiv/info/enstatoivextracts2 | title=Στατιστικά παραγωγής οίνου, Ελλάδα, 2011 | accessdate=9 Δεκεμβρίου 2014 | archiveurl=https://web.archive.org/web/20121115063525/http://www.oiv.int/oiv/info/enstatoivextracts2 | archivedate=2012-11-15 | url-status=dead }}</ref>.
 
Το 2014 ήταν μια δύσκολη χρονιά για την ελληνική αμπελουργία, καθότι οι δυσμενείς καιρικές συνθήκες και τα ακραία καιρικά φαινόμενα επηρέασαν σημαντικά την παραγωγή. Γενικά η παραγωγή ποσοτικά υπήρξε μειωμένη πάνω από 15% ενώ τα ποιοτικά χαρακτηριστικά για τα λευκά κρασιά περιέχουν εκφράσεις όπως «μέτριος αλκοολικός τίτλος», «πολύ καλή οξύτητα» «καλά αρώματα». Για τα κόκκινα «αρκετά καλό χρώμα», «μαλακές τανίνες» «καλή φαινολική ωρίμανση με χαμηλό όμως σάκχαρα»<ref name="Δελτίο Τρύγου 2014, Σύνδεσμος Ελληνικού Οίνου">{{cite web | url=http://greekwinefederation.gr/files/repository/20141025132054_DELTIOTRYGOU2014.pdf | title=Δελτίο Τρύγου 2014, Σύνδεσμος Ελληνικού Οίνου | accessdate=9 Δεκεμβρίου 2014}}</ref>.
 
Η παραγωγή σταφυλιών – αν γίνει με ορθολογικό τρόπο, κατόπιν έρευνας, και σε κλιμακωτή βάση – μπορεί να αποτελέσει καλή πηγή εισοδήματος. Ωστόσο, η αμπελοκαλλιέργεια, είτε για παραγωγή σταφυλιών που προορίζονται για ωμή κατανάλωση, είτε για παραγωγή κρασιού, δεν είναι τόσο εύκολη διαδικασία. Η καλλιέργεια αμπελιού θα δεσμεύσει εσάς και το χωράφι σας για διάστημα περίπου δύο δεκαετιών ή και περισσότερο. Για το λόγο αυτό, μια τέτοια απόφαση χρειάζεται εκτεταμένη έρευνα και ξεκάθαρο στρατηγικό σχεδιασμό προτού υλοποιηθεί.
 
Πρώτα απ ‘όλα, πρέπει να ξέρετε ότι σε πολλές χώρες υπάρχουν πολύ αυστηροί κανονισμοί σχετικά με την παροχή άδειας για καλλιέργεια συγκεκριμένων ποικιλιών αμπέλου, και η Ελλάδα είναι μία από αυτές. Δεύτερον και εξίσου σημαντικό είναι ότι θα χρειαστεί πιθανώς να έχετε ιδιόκτητη γη (τουλάχιστον 40-50 στρέμματα), και αυτό επειδή η καλλιέργεια σταφυλιών απαιτεί χρόνια εκμετάλλευση του αγρού. Κατά μέσο όρο, το αμπέλι ωριμάζει και δίνει μέγιστη απόδοση περίπου 7-8 χρόνια μετά τη φύτευση (νέες ποικιλίες επιτραπέζιων σταφυλιών μπορεί να δώσουν καλή απόδοση ακόμα και στο δεύτερο έτος). Αν σκέφτεστε λοιπόν να νοικιάσετε γη, το σταθερό κόστος της επιχείρησής σας θα αυξηθεί δραματικά. Επιπλέον, υπάρχουν ορισμένα νομικά ζητήματα που θα χρειαστεί να εξετάσετε. Παρόλο που μπορεί να υπογράψετε σύμβαση σύμφωνα με την οποία σας επιτρέπεται η εκμετάλλευση της γης για 20-30 χρόνια, το νομικό πλαίσιο μπορεί να αλλάξει πολλές φορές μέσα σε τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα. Έτσι, μπορεί να σας επιβληθεί δικαστικά να καταστρέψετε την καλλιέργειά σας και να φύγετε χωρίς μάλιστα να λάβετε οποιαδήποτε αποζημίωση σε κάποιες περιπτώσεις.
 
Με λίγα λόγια, το αμπέλι είναι ένα πολυετές φυτό, που καλλιεργείται ακολουθώντας μια μεγάλη ποικιλία καλλιεργητικών τεχνικών ανάλογα με την ποικιλία, την περιοχή καλλιέργειας, το κλίμα, το έδαφος και τον τελικό σκοπό του παραγόμενου προϊόντος. Κατά γενικό κανόνα, οι ποικιλίες οινοποίησης ωριμάζουν και δίνουν καλή απόδοση περίπου 7-8 χρόνια μετά τη φύτευση. Από την άλλη πλευρά, οι σύγχρονες ποικιλίες επιτραπέζιων σταφυλιών (που προορίζονται για ωμή κατανάλωση σταφυλιών) μπορούν να φτάσουν στη ωρίμανσή τους και να δώσουν μέγιστη απόδοση μόλις δύο χρόνια μετά τη φύτευση. Μπορούν να συνεχίσουν να δίνουν καλή απόδοση για περίπου 15-17 χρόνια. Μετά το πέρας των παραγωγικών χρόνων της αμπέλου, οι περισσότεροι παραγωγοί εκριζώνουν και καταστρέφουν την καλλιέργεια εφόσον δεν είναι σε θέση πια να δώσει καλές αποδόσεις.
 
Οι περισσότεροι αμπελοπαραγωγοί ξεκινούν την καλλιέργεια με εγκατάσταση έρριζων εμβολιασμένων φυτών, αν και σε ορισμένες χώρες που δεν υπάρχει κίνδυνος προσβολών από φυλλοξήρα, προτιμούν αυτόριζα φυτά. Είναι σημαντικό να αποφευχθει η εγκατάσταση του νέου αμπελώνα στον ίδιο χώρο που αφαιρέθηκε ένας παλαιότερος, κυρίως δε εάν αυτό έλαβε χώρα σχετικά πρόσφατα . Το έδαφος εκεί, πιθανότατα θα είναι φτωχό και ενδεχομένως γεμάτο παθογόνα και εχθρούς. Η χρονική απόσταση μεταξύ της απεγκατάστασης του παλιού και της φύτευσης του νέου αμπελώνα πρέπει να είναι 2 με 5 έτη. Συμβουλευτείτε έναν εξειδικευμένο γεωπόνο για περισσότερες λεπτομέρειες.
 
Η επιλογή ποικιλιών είναι πολύ σημαντική διαδικασία. Είναι εξαιρετικά σημαντικό να επιτύχετε καλή συμφωνία των υποκειμένων και των εμβολίων που πρόκειται να εγκατασταθούν και φυσικά να επιλέξετε ποικιλίες κατάλληλες για καλλιέργεια στην περιοχή σας.
 
Γενικά, τα αμπέλια προτιμούν ζεστά και ξηρά καλοκαίρια και ελαφρώς κρύους χειμώνες (όχι με έντονο παγετό), εδάφη με περιεκτικότητα σε άργιλο μικρότερη από 25%, αν και όλα αυτά εξαρτώνται και πάλι από την ποικιλία του υποκείμενου. Επαρκείς ποσότητες οργανικής ουσίας επίσης απαιτούνται. Τα υψηλά επίπεδα υγρασίας κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, πιθανότατα θα αυξήσουν τις μυκητολογικές προσβολές. Θερμοκρασίες μικρότερες από -3 °C κατά τη διάρκεια της άνοιξης ή χαμηλότερες από -15 °C κατά τη διάρκεια του ληθάργου προκαλούν ζημιές στο ξύλο, στους νεαρούς βλαστούς και στους οφθαλμούς. Επιπλέον, οι θερμοκρασία του εδάφους θα πρέπει να είναι μεγαλύτερη από 5 °C, προκειμένου το φυτό να εκμεταλλευτεί στο μέγιστο την οργανική ύλη του εδάφους. Τα βέλτιστα επίπεδα pH και RH εξαρτώνται από την ποικιλία. Τα γενικά βέλτιστα επίπεδα pH κυμαίνονται μεταξύ 6,5 και 7,5, ωστόσο υπάρχουν ποικιλίες που αναπτύσσονται επαρκώς και σε επίπεδα κοντά στο 4,5 ή στο άλλο άκρο κοντά στο 8,5.
 
Εφόσον έχετε τελειώσει με τη γραφειοκρατία και την επιλογή ποικιλίας, θα πρέπει να ξεκινήσετε τις διαδικασίες της προετοιμασίας του χώρου εγκατάστασης της καλλιέργειας. Οι αμπελοπαραγωγοί οργώνουν βαθιά τη γη, αφαιρώντας οποιαδήποτε πιθανά απομεινάρια τη προηγούμενης καλλιέργειας. Ωστόσο, θα πρέπει να σημειωθεί ότι η πολύ βαθιά άροση, κυρίως όταν πραγματοποιείται σε κεκλιμένο έδαφος, μπορεί να έχει δυσάρεστες συνέπειες, όπως είναι η διάβρωση του εδάφους. Εδάφη με πολύ μεγάλη κλίση θα πρέπει να εξομαλυνθούν, σε αντίθετη περίπτωση, το νερό πιθανότατα θα ξεπλένεται από τα ανώτερα επίπεδα και θα συγκεντρώνεται σε χαμηλότερα επίπεδα προκαλώντας συνθήκες υπερβολικής νεροκράτησης.
 
Οι παραγωγοί αμπέλου στη συνέχεια, εγκαταστούν το σύστημα άρδευσης, όταν πρόκειται για αρδευόμενους αμπελώνες, που συνήθως είναι αυτό της στάγδην άρδευσης. Όταν είναι έτοιμοι για μεταφύτευση, κάνουν μικρές τρύπες στο έδαφος, όπου φυτεύουν τα νεαρά φυτά. Η χρήση λίπανσης, η άρδευση και η διαχείριση των ζιζανίων, αφήνεται στην κρίση του εκάστοτε παραγωγού.
 
Μετά τη μεταφύτευση, είναι καιρός να αποφασιστεί το σύστημα και η μέθοδος διαμόρφωσης της αμπέλου. Υπάρχουν διάφορα συστήματα διαμόρφωσης για να επιλέξετε, ανάλογα με την ποικιλία της αμπέλου, τις περιβαλλοντικές και εδαφολογικές συνθήκες, τις τεχνικές που ακολουθείτε κατά τη συγκομιδή και φυσικά τη χρήση για την οποία προορίζεται το προϊόν. Οι παραγωγοί δίνουν το επιθυμητό σχήμα στα αμπέλια τους  χρησιμοποιώντας υποστύλωση και κλαδέματα. Αυτή η διαδικασία ολοκληρώνεται περίπου σε διάστημα 2-3 χρόνων για τις οινοποιήσιμες ποικιλίες και 1-2 έτη για τις επιτραπέζιες.
 
Αφού έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία διαμόρφωσης σχήματος και το αμπέλι είναι πια έτοιμο να μπει σε παραγωγή, ξεκινούν οι ετήσιες  καλλιεργητικές πρακτικές που περιλαμβάνουν κλαδέματα, κορυφολογήματα, βλαστολογήματα, ξεφυλλίσματα και αραίωση των τσαμπιών και των ραγών. Οι παραγωγοί συνηθίζουν να αφαιρούν τις περισσότερες από τις μη επιθυμητές αναπτυσσόμενες κληματίδες, προκειμένου να ενθαρρύνουν το φυτό να διαθέσει τους πόρους του σε λιγότερους, αλλά ποιοτικότερους καρπούς. Φυσικά υπάρχουν αμπελοπαραγωγοί που δεν ενστερνίζονται όλες τις παραπάνω μεθόδους και συνεπώς είναι φανατικοί πολέμιοι (ειδικά της αραίωσης).
 
Είναι σημαντικό να παρακολουθείται συνεχώς η καλλιέργεια για την έγκαιρη πρόληψη ασθενειών και άλλων δυσάρεστων καταστάσεων. Η συγκομιδή μπορεί να γίνει  παραδοσιακά με τα χέρια, χρησιμοποιώντας ψαλίδια ή μαχαίρια, ή μηχανικά με τη χρήση ειδικά διαμορφωμένων γεωργικών μηχανημάτων. Φυσικά, για τα επιτραπέζια σταφύλια προτιμάται κατά κόρον ο χειρωνακτικός τρύγος. Κάθε μέθοδος έχει τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματά της. Οι παραδοσιακοί αμπελώνες στην Ευρώπη, που παράγουν κρασιά υψηλής ποιότητας, συγκομίζονται με το χέρι.
 
Ο χρόνος συγκομιδής  των σταφυλιών είναι και πάλι δύσκολο στο να γενικευθεί. Είναι αποτέλεσμα  ενός συνδυασμού ποικιλίας μαζί με κλιματικές συνθήκες, τα χαρακτηριστικά του εδάφους και τις καλλιεργητικές τεχνικές. Σπάνια ο τρύγος του τρέχοντος έτους συμπίπτει σαν ημερομηνία ακριβώς με τον τρύγο του προηγούμενο έτους. Ακόμη και στο ίδιο αγρόκτημα, με τις ίδιες ποικιλίες αμπέλου, ο χρόνος συγκομιδής των αμπέλων μπορεί να διαφέρει. Σε γενικές γραμμές θα μπορούσαμε να πούμε ότι στο βόρειο ημισφαίριο, οι περισσότερες ποικιλίες ωριμάζουν από τον Αύγουστο ως τον Νοέμβριο, ενώ στο νότιο ημισφαίριο από τον Μάρτιο έως τον Αύγουστο. Μετά τη συγκομιδή, οι παραγωγοί διαχωρίζουν προσεκτικά τα υγιή σταφύλια από τα άρρωστα ή χτυπημένα, τα καθαρίζουν και είτε τα πακετάρουν για να πωληθούν για ωμή κατανάλωση, είτε ξεκινούν τη διαδικασία παραγωγής κρασιού. Μετά τη συγκομιδή και την πτώση των φύλλων, το αμπέλι αρχίζει να εισέρχεται σταδιακά στην περίοδο ληθάργου.
 
Όσον αφορά τις αποδόσεις, γενικά, από τις ποικιλίες επιτραπέζιων σταφυλιών, μπορούμε να έχουμε μεγαλύτερη απόδοση από ό, τι όταν καλλιεργούμε οινοποιήσιμες ποικιλίες. Αλλά ακόμη και μεταξύ των ποικιλιών κρασιού, υπάρχουν μεγάλες διαφορές στην απόδοση. Κάθε αμπελοπαραγωγός πρέπει να λαμβάνει αποφάσεις με βάση σωστή ενημέρωση και βασιζόμενος σε επιστημονικά δεδομένα , ώστε να καταλήξει στη  σωστή ισορροπία μεταξύ ποσότητας και ποιότητας. Ορισμένοι Ευρωπαίοι παραγωγοί σταφυλιών (με ποικιλίες Sauvignon ή Cabernet) ισχυρίζονται ότι δεν επιθυμούν τη συγκομιδή περισσότερων από 600 κιλά ανά στρέμμα, επειδή μια υψηλότερη απόδοση θα μειώσει δραματικά την ποιότητα του προϊόντος. Παρόλο που αυτή η απόδοση μπορεί να φαίνεται εξαιρετικά χαμηλή σε σύγκριση με άλλες, είναι περισσότερο από αρκετή για να προσφέρει ικανοποιητικό εισόδημα στον παραγωγό, λόγω του ότι το προϊόν μπορεί να διατεθεί στην αγορά σε μια περισσότερο προνομιακή τιμή. Από την άλλη πλευρά, οι μεσαίες και χαμηλής ποιότητας οινοποιήσιμες ποικιλίες μπορούν να δώσουν 2-4 τόνους ανά στρέμμα ή και περισσότερο, αλλά δεν μπορούν να διατεθούν στο εμπόριο σε υψηλή τιμή. Οι επιτραπέζιες ποικιλίες σταφυλιών μπορούν να δώσουν απόδοση 2-5 τόνων ανά στρέμμα. <ref>{{Cite web|url=https://wikifarmer.com/el/καλλιέργεια-αμπελιού-από-το-α-έως-το-ω/|title=Καλλιέργεια Αμπελιού - Από το Α έως το Ω|last=Wikifarmer|first=Συντακτική Ομάδα|ημερομηνία=2019-09-04|website=Wikifarmer|language=el|accessdate=2020-07-30}}</ref>
 
 
 
== Παραπομπές ==
<references />
<references group="https://emvolos.gr/ta-megala-ofeli-ton-stafylion-ston-org/" />
{{βικιλεξικό}}
{{commons|Grape}}
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/wiki/Σταφύλι"