Ευμένης Β΄ της Περγάμου: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Διάσωση 0 πηγών και υποβολή 0 για αρχειοθέτηση.) #IABot (v2.0.1 |
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας |
||
Γραμμή 64:
Στις εχθροπραξίες που ακολούθησαν ο Ευμένης συμμετείχε ενεργά, για παράδειγμα σε μια σειρά από αψιμαχίες στην [[Εύβοια]], στην ευρύτερη περιοχή της [[Χαλκίδα]]ς και της [[Τανάγρα]]ς.<ref>Τίτος Λίβιος, «Ρωμαϊκή Ιστορία», [http://mcadams.posc.mu.edu/txt/ah/Livy/Livy35.html 35.39, 35.50, 35.51] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070929133118/http://mcadams.posc.mu.edu/txt/ah/Livy/Livy35.html |date=2007-09-29 }}</ref> Όσο βρισκόταν, όμως, στην [[Αίγινα]], πληροφορήθηκε ότι ο Αντίοχος συγκέντρωνε στρατεύματα στην [[Έφεσος|Έφεσο]] κι έτσι μπήκε στο δίλημμα για το αν έπρεπε να επιστρέψει στην πατρίδα του που θεωρητικά κινδύνευε. Ωστόσο παρέμεινε σε θέση μάχης λαμβάνοντας μέρος σε μία επιτυχημένη ναυμαχία ενάντια στο [[Ρόδος|Ρόδιο]] ναύαρχο [[Πολυξενίδας|Πολυξενίδα]], στα ανοιχτά μιας πόλης της [[Κιλικία]]ς με το όνομα [[Κώρυκος]] ([[191 π.Χ.]]). Μετά από αυτό του επετράπη από τους Ρωμαίους να επιστρέψει στην πατρίδα του.<ref>Τίτος Λίβιος, «Ρωμαϊκή Ιστορία», [http://mcadams.posc.mu.edu/txt/ah/Livy/Livy36.html 36.44, 36.45] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080517100534/http://mcadams.posc.mu.edu/txt/ah/Livy/Livy36.html |date=2008-05-17 }}</ref><ref>Αππιανός, «Συριακά», [http://www.livius.org/ap-ark/appian/appian_syriaca_05.html#%5B%A722%5D §22, §25]</ref> Ακολούθησαν αρκετές περιπτώσεις όπου συμμετείχε ο ίδιος με το στόλο του στην προέλαση του ρωμαϊκού ναυτικού, ενώ καθοριστική υπήρξε η συμβολή του στο πέρασμα των ρωμαϊκών στρατευμάτων στην [[Ασία]] μέσω του [[Ελλήσποντος|Ελλησπόντου]].<ref>Τίτος Λίβιος, «Ρωμαϊκή Ιστορία», [http://mcadams.posc.mu.edu/txt/ah/Livy/Livy37.html 37.33] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090327025150/http://mcadams.posc.mu.edu/txt/ah/Livy/Livy37.html |date=2009-03-27 }}</ref> Τέλος, έλαβε ενεργά μέρος στην καθοριστική [[Μάχη της Μαγνησίας]] ([[190 π.Χ.]]), όπου ο Αντίοχος ηττήθηκε οριστικά, εγκαταλείποντας τις βλέψεις του για προσάρτηση εδαφών στον [[Ελλάδα|ελληνικό]] χώρο.<ref>Τίτος Λίβιος, «Ρωμαϊκή Ιστορία», [http://mcadams.posc.mu.edu/txt/ah/Livy/Livy37.html 37.39 - 37.45] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090327025150/http://mcadams.posc.mu.edu/txt/ah/Livy/Livy37.html |date=2009-03-27 }}</ref><ref>Αππιανός, «Συριακά», [http://www.livius.org/ap-ark/appian/appian_syriaca_07.html#%5B%A731%5D §31-34]</ref>
Το [[188 π.Χ.]] υπογράφτηκε η [[Συνθήκη της Απάμειας]] ανάμεσα στη [[Ρωμαϊκή Δημοκρατία]] και τον [[Αντίοχος Γ' ο Μέγας|Αντίοχο Γ΄]]. Ο Ευμένης μετέβη στη [[Ρώμη]] τον προηγούμενο χρόνο προκειμένου να προωθήσει τα αιτήματά του για την ανταμοιβή των υπηρεσιών του. Εκεί έγινε δεκτός με ιδιαίτερη θέρμη.<ref>Τίτος Λίβιος, «Ρωμαϊκή Ιστορία», [http://mcadams.posc.mu.edu/txt/ah/Livy/Livy37.html 37.52-37.54] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090327025150/http://mcadams.posc.mu.edu/txt/ah/Livy/Livy37.html |date=2009-03-27 }}</ref> Στο λόγο που εκφώνησε ενώπιον των Ρωμαίων [[Πατρίκιοι|πατρικίων]] εξέφρασε την πρόθεσή του να παραμείνει πιστός σύμμαχος της [[Ρώμη|Ρώμης]], όπως υπήρξε στο παρελθόν και ο πατέρας του, τονίζοντας παράλληλα τις στρατιωτικές υπηρεσίες που παρείχε κατά τη διάρκεια των προηγούμενων ετών. Παράλληλα παρακάλεσε τη Σύγκλητο να μην ενδώσει στα αιτήματα των [[Ρόδος|Ροδίων]], οι οποίοι πρέσβευαν την ανεξαρτησία των [[Μικρά Ασία|μικρασιατικών]] [[Έλληνες|ελληνικών]] πόλεων.<ref>Πολύβιος, «Ιστορίες», [http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Polybius/21*.html#18 21.18, 21.19, 21.20]{{Dead link|date=Ιουλίου 2020 }}</ref>
Η Σύγκλητος παραχώρησε τελικά στη Ρόδο τη [[Λυκία]] και την [[Καρία]], ενώ στον Ευμένη περίπου το σύνολο των υπόλοιπων εδαφών που είχε κατακτήσει ο Αντίοχος με εξαίρεση ορισμένες ελληνικές πόλεις. Συγκεκριμένα οι πόλεις που στο παρελθόν παρείχαν φόρο υποτελείας στον Άτταλο Α΄, πατέρα του Ευμένη, διατάχθηκαν να πληρώνουν πλέον το ποσό σε εκείνον, ενώ οι πόλεις που πλήρωναν φόρο στον Αντίοχο κέρδισαν την ανεξαρτησία τους.<ref>Αππιανός, «Συριακά», [http://www.livius.org/ap-ark/appian/appian_syriaca_09.html#%5B%A743%5D §44]</ref><ref>Τίτος Λίβιος, «Ρωμαϊκή Ιστορία», [http://mcadams.posc.mu.edu/txt/ah/Livy/Livy37.html 37.55] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090327025150/http://mcadams.posc.mu.edu/txt/ah/Livy/Livy37.html |date=2009-03-27 }}</ref> Το σύνολο της [[Λυκαονία]]ς, οι δύο [[Φρυγία|Φρυγίες]], η [[Μυσία]], τα βασιλικά δάση, η [[Λυδία]], η [[Ιωνία]], η [[Μαγνησία του Σιπύλου|Μαγνησία στο Σίπυλο]], η περιοχή της Καρίας με το όνομα [[Υδρέλα]], μαζί με όλα τα οχυρά και τα χωριά μέχρι τον ποταμό [[Ποταμός Μαίανδρος|Μαίανδρο]] που δεν ήταν ανεξάρτητα πριν από τον πόλεμο, η [[Τελμισσός (πόλη)|Τελμισσός]] και η πεδιάδα της (εκτός από ένα τμήμα) όλα δόθηκαν στον Ευμένη.<ref>Τίτος Λίβιος, «Ρωμαϊκή Ιστορία», [http://mcadams.posc.mu.edu/txt/ah/Livy/Livy37.html 37.56] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090327025150/http://mcadams.posc.mu.edu/txt/ah/Livy/Livy37.html |date=2009-03-27 }}</ref><ref>Πολύβιος, «Ιστορίες», [http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Polybius/21*.html#45 21.45]{{Dead link|date=Ιουλίου 2020 }}</ref>
Γραμμή 104:
Ο Ευμένης επενέβη στα εσωτερικά της [[Συρία]]ς όταν, σύμφωνα με ένα διάταγμα που εξέδωσαν οι [[Αθήνα|Αθηναίοι]], βοήθησε να ανέλθει στον θρόνο της [[Αντιόχεια]]ς ο [[Αντίοχος Δ' Επιφανής|Αντίοχος Δ΄ ο Επιφανής]].<ref>Austin, σελ. 208</ref> Εντούτοις δεν έδειξε την ίδια σύμπάθεια προς τον Περσέα, με τον πατέρα του οποίου είχαν συχνά τριβές για εδαφικά ζητήματα στο χώρο της [[Θράκη]]ς. Πράγματι ο Ευμένης πραγματοποίησε επίσκεψη στη Ρώμη όπου και διατύπωσε κατηγορίες εναντίον του Περσέως. Συγκεκριμένα ο τελευταίος θεωρούταν ύποπτος για τη δολοφονία του αδελφού του, [[Δημήτριος (γιος Φιλίππου Ε')|Δημητρίου]], πιθανού διαδόχου του θρόνου, και προστάτη των ρωμαϊκών συμφερόντων. Ο Ευμένης ανακοίνωσε τις πληροφορίες του για την υπόθεση, τονίζοντας παράλληλα πως ο νέος βασιλιάς είχε κληρονομήσει την επιθυμία του Φιλίππου για κατακτήσεις.<ref>Τίτος Λίβιος, «Ρωμαϊκή Ιστορία», [http://mcadams.posc.mu.edu/txt/ah/Livy/Livy42.html#livy.hist.42.11 42.11, 42.12, 42.13] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090617135124/http://mcadams.posc.mu.edu/txt/ah/Livy/Livy42.html#livy.hist.42.11 |date=2009-06-17 }}</ref><ref>Αππιανός, «Μακεδονικά», [http://www.livius.org/ap-ark/appian/appian_macedonia3.html#%A717 §17-19]</ref> Ο λόγος του υπήρξε τόσο πειστικός που τα επιχειρήματα των πρέσβεων του Περσέως που κατέφθασαν λίγες ημέρες μετά έπεσαν στο κενό. Ήδη από την ημέρα της ομιλίας του Περγαμηνού βασιλιά είχε μυστικά αποφασιστεί η διεξαγωγή πολέμου, παρόλο που δεν ανακοινώθηκε επισήμως. Την επιθυμία των Ρωμαίων να δείξουν εύνοια προς τον Ευμένη ενδυνάμωσε το γεγονός πως διάφορες πόλεις της νότιας Ελλάδας, όπως για παράδειγμα η [[Ρόδος (πόλη)|Ρόδος]], έδειξαν εχθρική στάση απέναντί του. Η τελευταία μάλιστα αρνήθηκε να υποδεχτεί πρεσβεία δική του κατά τη διάρκεια σημαντικών εορταστικών εκδηλώσεων.<ref>Τίτος Λίβιος, «Ρωμαϊκή Ιστορία», [http://mcadams.posc.mu.edu/txt/ah/Livy/Livy42.html#livy.hist.42.14 42.14] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090617135124/http://mcadams.posc.mu.edu/txt/ah/Livy/Livy42.html#livy.hist.42.14 |date=2009-06-17 }}</ref><ref>Πολύβιος, «Ιστορίες», [http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Polybius/27*.html#6 27.6]</ref>
Κατά την επιστροφή του Ευμένη προς την πατρίδα έγινε γνωστό ότι θα περνούσε από τους [[Δελφοί|Δελφούς]] για να προσφέρει λατρευτικές τιμές στο θεό [[Απόλλων]]α. Εκεί έπεσε θύμα ενέδρας όπου και τραυματίστηκε σοβαρά. Σύμφωνα με τον Λίβιο, κατά τη διάρκεια της επίθεσης εγκαταλείφθηκε από την ακολουθία του, με εξαίρεση έναν άνδρα με το όνομα Παντολέων.<ref>Τίτος Λίβιος, «Ρωμαϊκή Ιστορία», [http://mcadams.posc.mu.edu/txt/ah/Livy/Livy42.html#livy.hist.42.15 42.15] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090617135124/http://mcadams.posc.mu.edu/txt/ah/Livy/Livy42.html#livy.hist.42.15 |date=2009-06-17 }}</ref><ref>Αππιανός, «Μακεδονικά», [http://www.livius.org/ap-ark/appian/appian_macedonia3.html §20]</ref> Η βιασύνη των δολοφόνων – που κατά πάσα πιθανότητα υπηρετούσαν τα συμφέροντα της Μακεδονίας – να διαφύγουν του έσωσε τη ζωή. Επειδή όμως η κατάσταση της υγείας του βασιλιά, ο οποίος ανάρρωσε με δυσκολία στην [[Αίγινα]], ήταν άγνωστη, διαδόθηκε ότι είχε πεθάνει. Η είδηση έφτασε μέχρι τη Ρώμη. Στην Πέργαμο, ο αδελφός του [[Άτταλος Β' της Περγάμου|Άτταλος]], πήρε γυναίκα του τη βασίλισσα [[Στρατονίκη της Περγάμου|Στρατονίκη]] και ανέλαβε ουσιαστικά τη βασιλική εξουσία. Εντούτοις μετά την επιστροφή του Ευμένη παρέδωσε αναίμακτα το θρόνο και με τη σειρά του ο Ευμένης δεν θέλησε να τιμωρήσει ούτε τον αδελφό του, ούτε τη Στρατονίκη. Επέπληξε όμως τον Άτταλο γιατί βιάστηκε να τον αντικαταστήσει στον θρόνο της Περγάμου και στο κρεββάτι της βασίλισσας.<ref>Τίτος Λίβιος, «Ρωμαϊκή Ιστορία», [http://mcadams.posc.mu.edu/txt/ah/Livy/Livy42.html#livy.hist.42.16 42.16] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090617135124/http://mcadams.posc.mu.edu/txt/ah/Livy/Livy42.html#livy.hist.42.16 |date=2009-06-17 }}</ref><ref>Διόδωρος Σικελιώτης, «Ιστορική Βιβλιοθήκη», [http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Diodorus_Siculus/29*.html#34 29.34]{{Dead link|date=Ιουλίου 2020 }}</ref><ref>Πλούταρχος, «Ηθικά: Περί αδελφικής αγάπης», [http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Plutarch/Moralia/De_fraterno_amore*.html#T489d 489 D-E]</ref> Ακολούθως ξεκίνησε προετοιμασίες για πόλεμο, καθώς οι Ρωμαίοι, που είχαν βεβαιωθεί από τους κατασκόπους τους για διάφορες κινήσεις του Περσέα εναντίον τους, έλαβαν την απόφαση να επέμβουν στρατιωτικά στην [[Ιλλυρία]]. Ζήτησαν μάλιστα από τους Μακεδόνες πολίτες να εγκαταλείψουν το συντομότερο την [[Ιταλία|ιταλική χερσόννησο]]. Με το ρωμαϊκό στρατόπεδο συντάχθηκε και ο πεθερός του Ευμένη, [[Αριαράθης Δ' της Καππαδοκίας]]. Ο [[Προυσίας Β' της Βιθυνίας]] με τη σειρά του, όντας γαμπρός του Περσέα, τήρησε ουδέτερη στάση. Οι δε [[Δυναστεία των Πτολεμαίων|Πτολεμαίοι]] και [[Δυναστεία των Σελευκιδών|Σελευκίδες]] ήταν απασχολημένοι σε πόλεμο μεταξύ τους για το αιώνιο ζήτημα της [[Κοίλη Συρία|Κοίλης Συρίας]]. Μόνος σύμμαχος του Περσέως στάθηκε ο [[Κότυς Β']], βασιλιάς των [[Οδρύσαι|Οδρυσών]] της [[Θράκη|Θράκης]].
Γενικότερα οι αρχαίοι ιστορικοί αναγνωρίζουν τρεις αφορμές για τον [[Τρίτος Μακεδονικός Πόλεμος|Τρίτο Μακεδονικό Πόλεμο]]: την άνοδο στον θρόνο του Περσέως που έτρεφε, σε αντίθεση με το Δημήτριο, αντιρωμαϊκά αισθήματα, την επίσκεψη του Ευμένη στη Ρώμη – κάποιοι Ρωμαίοι τον κατηγόρησαν τελικά πως παρέσυρε το κράτος τους σε πόλεμο για προσωπικά συμφέροντα – καθώς και την επίθεση που δέχτηκε ο Περγαμηνός στους Δελφούς.
Γραμμή 118:
|-
| style="text-align: right;" | Λήμμα για τον Ευμένη στη '''[[Σούδα (λεξικό)|Σούδα]]''', λεξικό του 10ου αιώνα.
|}Μετά την οριστική ήττα της Μακεδονίας, το μέλλον προδιαγραφόταν ήρεμο για τον Ευμένη. Ωστόσο [[γαλατία|γαλατικά φύλα]] της [[Μικρά Ασία|Μικράς Ασίας]] βρήκαν την ευκαιρία να παρενοχλήσουν αναπάντεχα το περγαμηνό βασίλειο.<ref>Πολύβιος, «Ιστορίες», [http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Polybius/29*.html#22 29.22]</ref> Με την αφορμή αυτή ο Άτταλος ταξίδεψε ξανά στη Ρώμη ως απεσταλμένος του Ευμένη, τόσο γα να εκθέσει την κατάσταση, όσο και για αναθερμάνει τις σχέσεις της [[Ρωμαϊκή Σύγκλητος|Συγκλήτου]] με την Πέργαμο. Έγινε δεκτός με αφύσικα πολλές τιμές και παρόλο που είχε πράγματι συνάψει καλές φιλίες κατά τη διάρκεια των προηγούμενων πολέμων και διπλωματικών αποστολών, ακόμη κι ο ίδιος άρχισε να υποψιάζεται πως κάτι ύποπτο συνέβαινε. Πράγματι του αποκαλύφθηκε πως οι Ρωμαίοι πλέον δεν έτρεφαν καμία εκτίμηση προς το πρόσωπο του αδελφού του, ο οποίος έφερε το στίγμα του προδότη. Αντίθετα φίλοι και γνωστοί τον προέτρεψαν να μην εμφανιστεί ενώπιον της Συγκλήτου υπηρετώντας τα συμφέροντα του Ευμένη, αλλά να μιλήσει μοναχά για προσωπικό του όφελος. Ο Άτταλος άρχισε να βρίσκει τις προσφορές αυτές αρκετά δελεαστικές.<ref name="pol">Πολύβιος, «Ιστορίες», [http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Polybius/30*.html#2 30.2]</ref><ref name="att">Τίτος Λίβιος, «Ρωμαϊκή Ιστορία», [http://mcadams.posc.mu.edu/txt/ah/Livy/Livy45.html#livy.hist.45.19 45.19] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170819194021/http://mcadams.posc.mu.edu/txt/ah/Livy/Livy45.html#livy.hist.45.19 |date=2017-08-19 }}</ref>
Εντούτοις, ο Ευμένης είχε αντιληφθεί πού οδηγούσε η κατάσταση και απέστειλε στη Ρώμη έναν άντρα στον οποίο έτρεφε μεγάλη εμπιστοσύνη, τον ιατρό του Στράτο. Ο τελευταίος συνομίλησε με τον Άτταλο και με τη δύναμη της λογικής τον έπεισε να εγκαταλείψει τις επικίνδυνες φιλοδοξίες του. Από τη μία οι δύο άνδρες ουσιαστικά συμβασίλευαν και κατείχαν ίσες εξουσίες. Από την άλλη ο Ευμένης είχε επιβαρυμένη υγεία και σύντομα θα επιλεγόταν διάδοχός του: καθώς ο Ευμένης ακόμη δεν είχε ακόμη αναγνωρίσει το διάδοχό του ως πραγματικό του παιδί, επικρατέστερη επιλογή ήταν ο ίδιος ο Άτταλος. Τέλος, η γαλατική απειλή κινδύνευε να αφήσει τα αδέλφια χωρίς βασίλειο, οπότε ήταν μάταιο να εμπλακούν σε εμφύλιο τη δεδομένη στιγμή.<ref name="pol"/> Τελικά, κατά την ομιλία του στη Σύγκλητο, προς έκπληξιν όλων, ο Άτταλος δεν έκανε καμία νύξη στο ζήτημα.<ref name="att"/><ref>Πολύβιος, «Ιστορίες», [http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Polybius/30*.html#3 30.3]</ref> Η Πέργαμος απαλλάχτηκε με τη συνδρομή μισθοφορικών στρατευμάτων από τη γαλατική απειλή το [[166 π.Χ.]]<ref>Διόδωρος Σικελιώτης, «Ιστορική Βιβλιοθήκη», [http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Diodorus_Siculus/31A*.html#14 31.14]</ref>
|