Κυλλήνη Ηλείας: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Η '''Κυλλήνη''' είναι χωριό και λιμάνι της [[Ηλεία|Ηλείας]] που βρίσκεται στα βορειοδυτικά παράλια της Πελοποννήσου, πρώηνανατολικά του ομώνυμου ακρωτηρίου.<ref name=":0">{{Cite book|title=Εγκυκλοπαίδεια Νέα Δομή|first=|last=|publisher=Τεγόπουλος - Μανιατέας|isbn=|year=1996|location=|page=107, τομ. 19|quote=}}</ref> Πρώην ανεξάρτητη κοινότητα και πρώην δημοτικό διαμέρισμα και έδρα του Καποδιστριακού [[Δήμος Κάστρου-Κυλλήνης|Δήμου Κάστρου-Κυλλήνης]]. Σήμερα ανήκει στον [[Δήμος Ανδραβίδας - Κυλλήνης|Δήμο Ανδραβίδας - Κυλλήνης]].<ref>{{Cite web|url=https://www.eetaa.gr/index.php?tag=dkmet_details&id=986|title=ΕΕΤΑΑ-Ελληνική Εταιρία Τοπικής Ανάπτυξης και Αυτοδιοίκησης Α.Ε.|website=www.eetaa.gr|accessdate=2020-08-08}}</ref> Η Κυλλήνη είναι γνωστή και για τα ιαματικά λουτρά της.

Κατά τη διάρκεια της [[Φραγκοκρατία|Φραγκοκρατίας]], σε πολύ κοντινή θέση βρισκόταν η [[Γλαρέντζα]], το επίνειο της [[Ανδραβίδα|Ανδραβίδας]], της πρωτεύουσας του [[Πριγκιπάτο της Αχαΐας|Πριγκιπάτου της Αχαΐας]].

Τα ιαματικά [[Λουτρά Κυλλήνης Ηλείας|λουτρά της Κυλλήνης]] απέχουν 9περίπου χιλιόμετρα13 χλμ. Ν.-ΝΑ. από την κωμόπολη και βρίσκονται μέσα σε φυσικό δάσος. Τα λουτρά υπάρχουν από την αρχαιότητα και έχουν βρεθεί εγκαταστάσεις ρωμαϊκών χρόνων. <ref>[http://www.glarentzahotel.gr/loutra.html Ιστοσελίδα Λουτρών Κυλλήνης]</ref>

Η Κυλλήνη έχει κατοικηθεί από την [[Παλαιολιθική περίοδος|παλαιολιθική εποχή]]. Η πρώτη γραπτή μαρτυρία είναι από τον [[Όμηρος|Όμηρο]] ο οποίος μας λέει για τον φόνο του [[Ώτος ο Κυλλήνιος|Ώτου]] του Κυλλήνιου, αρχηγού των [[Επειοί|Επειών]] κατά τον [[Τρωικός πόλεμος|Τρωικό πόλεμο]] από τον [[Πολυδάμας ο Τρώας|Πολυδάμα]]<ref>Πουλυδάμας δ' Ὦτον Κυλλήνιον ἐξενάριξε Φυλεΐδεω ἕταρον, μεγαθύμων ἀρχὸν Ἐπειῶν. [[s: Ιλιάς/Ο|Ομήρου ''Ιλιάς'' Ραψωδία Ο 518]]</ref>. Σύμφωνα με τον [[Παυσανίας|Παυσανία]] ιδρύθηκε από [[Αρκάδες]] που μετανάστευσαν εδώ από την περιοχή του όρους [[Κυλλήνη (όρος)|Κυλλήνη]] και ήταν [[επίνειο]] της αρχαίας [[Ήλις|Ήλιδας]], σε απόσταση 120 σταδίων (23 χιλιόμετρα) από αυτή. Είχε ιερά του [[Ασκληπιός|Ασκληπιού]], της [[Αφροδίτη (μυθολογία)|Αφροδίτης]] και άγαλμα του [[Ερμής (μυθολογία)|Ερμή]], το οποίο ήταν ένας όρθιος [[Φαλλός]] επάνω σε βάθρο. Ο Ερμής ήταν ο προστάτης της πόλης και η λατρεία του ήρθε μαζί με τους Αρκάδες οικιστές, αφού ο θεός είχε γεννηθεί στο όρος Κυλλήνη. Το άγαλμα του Ασκληπιού είχε φτιαχτεί από τον ''Κολώτη'', μαθητή του [[Φειδίας|Φειδία]]. Μας αναφέρειΑναφέρει μάλιστα πως ήταν στραμμένη προς την [[Σικελία]]<ref>Κυλλήνη δὲ σταδίους μὲν εἴκοσιν Ἤλιδος καὶ ἑκατὸν ἀφέστηκε, κεῖται δὲ τετραμμένη τε πρὸς Σικελίαν καὶ ὅρμον παρεχομένη ναυσὶν ἐπιτήδειον: ἐπίνειον δὲ οὖσα Ἠλείων ἀπὸ ἀνδρὸς Ἀρκάδος τὸ ὄνομα εἴληφε. Κυλλήνης δὲ ἐν μὲν Ἠλείων καταλόγῳ λόγον οὐδένα Ὅμηρος ἐποιήσατο, ἐν δὲ ἔπεσι τοῖς ὕστερον δεδήλωκεν ὡς πόλισμα οὖσαν καὶ τὴν Κυλλήνην ἐπίσταται. Θεῶν δὲ ἱερὰ ἐν Κυλλήνῃ Ἀσκληπιοῦ, τὸ δὲ Ἀφροδίτης ἐστί: τοῦ Ἑρμοῦ δὲ τὸ ἄγαλμα, ὃν οἱ ταύτῃ περισσῶς σέβουσιν, ὀρθόν ἐστιν αἰδοῖον ἐπὶ τοῦ βάθρου. [[s:Ηλιακών/Β|Παυσανίου ''Ηλιακά'' Β΄]] VI.26.5</ref>.<ref>ἔστι δὲ κώμη μετρία, τὸν Ἀσκληπιὸν ἔχουσα τὸν Κολώτου, θαυμαστὸν ἰδεῖν ξόανον ἐλεφάντινον [[s:Στράβων/8|Στράβωνος ''Γεωγραφία'' βιβλίο Η]] 3.4</ref>

Το 1204 οι [[Φράγκοι]] ανακατασκεύασαν το αρχαίο λιμάνι και δημιούργησαν μια νέα πόλη, τη ''Γλαρέντζα'', η οποία έκοψε και δικό της νόμισμα, το ''[[Τορνέζια|τορνέζι]]''. Η Γλαρέντζα έφτασε σε μεγάλη ακμή και ήταν από τα μεγαλύτερα λιμάνια της Μεσογείου. Το 1421-22 ο [[Κάρολος Α΄ Τόκκος|Κ. Τόκκο]] θα εξαγοράσει από τον Φράνκο Ολιβιέρο την Γλαρέντζα και θα την εποικίσει με Αλβανούς και με πρώην άρχοντες από το [[Δεσποτάτο της Ηπείρου]]. Το 1428 πέρασε σαν προίκα στον [[Κωνσταντίνος ΙΑ' Παλαιολόγος|Κωνσταντίνο Παλαιολόγο]], τον τελευταίο βυζαντινό αυτοκράτορα, ο οποίος όμως το 1432 θα την γκρεμίσει εκ θεμελίων για να αντιμετωπίσει το πρόβλημα των πειρατών. Από τότε η περιοχή ήταν μικρός οικισμός μέχρι την απελευθέρωση, που εποικίστηκε από Επτανήσιους και βοσκούς και αργότερα από πρόσφυγες Μικρασιάτες <ref>{{Cite web |url=http://www.westerngreece.gr/tourism/gr/showCity.php?id=ci18 |title=Διεύθυνση τουρισμού Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδος |accessdate=2005-03-10 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20050310154332/http://www.westerngreece.gr/tourism/gr/showCity.php?id=ci18 |archivedate=2005-03-10 |url-status=live }}</ref>.