Φυγή στη Βαρέν: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
μΧωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Γραμμή 1:
[[Αρχείο:Louis_XVI_Flight_to_Varennes.gif|μικρογραφία|450x450εσ|Η διαδρομή από το [[παλάτι Tuileriesτου Κεραμεικού]] προς Varennesτη [[Βαρέν-enαν-ArgonneΑργκόν|Βαρέν]] (περίπου 250 χλμ.)]]
Η βασιλική '''φυγή στη Βαρέν''' κατά τη διάρκεια της νύχτας 20-21 Ιουνίου 1791 ήταν ένα σημαντικό επεισόδιο κατά τη [[Γαλλική Επανάσταση]] κατά το οποίο ο βασιλιάς [[Λουδοβίκος ΙΣΤ΄ της Γαλλίας|Λουδοβίκος ΙΣΤ']] της Γαλλίας, η βασίλισσα [[Μαρία Αντουανέτα]] και η οικογένειά τους προσπάθησαν ανεπιτυχώς να διαφύγουν από το [[Παρίσι]] για να φθάσουν στο βασιλικό προπύργιο του [[Μονμεντί]], κοντά στα σύνορα με το Βέλγιο, από το οποίο ο βασιλιάς έλπιζε να ηγηθεί μιας αντεπανάστασης με τα φιλοβασιλικά στρατεύματα που ήταν συγκεντρωμένοισυγκεντρωμένα εκεί. Έφτασαν μόνο μέχρι τη μικρή κοινότητα [[Βαρέν-αν-Αργκόν|Βαρέν]], όπου συνελήφθησαν αφού είχαν αναγνωριστεί στην προηγούμενη στάση τους στο Σαιντ-Μενού.
 
Το περιστατικό αυτό ήταν ένα σημείο καμπής, μετά το οποίο η λαϊκή εχθρότητα προς τη γαλλική μοναρχία ως θεσμό, καθώς και προς τον βασιλιά και τη βασίλισσα ως άτομα, έγινε πολύ πιο έντονη. Η απόπειρα φυγής του βασιλιά προκάλεσε κατηγορίες για προδοσία που τελικά οδήγησαν στη δίκη και εκτέλεσή του το 1793.
Γραμμή 10:
Το γεγονός προκάλεσε την διάσπαση της [[Λέσχη των Ιακωβίνων|Λέσχης των Ιακωβίνων]], οι οποίοι πίεζαν για την ανατροπή του Λουδοβίκου ΙΣΤ΄ και την εγκαθίδρυση αβασίλευτης δημοκρατίας. Τα μέλη που αποχώρησαν ίδρυσαν τη [[Λέσχη των Φεγιαντίνων]], που ήταν αντίθετοι με την ανατροπή του βασιλιά, παρά τη φυγή του, και υπέρ της εγκαθίδρυσης [[Βασιλευόμενη Κοινοβουλευτική Δημοκρατία|συνταγματικής μοναρχίας]].
[[Αρχείο:Arrest_of_Louis_XVI_and_his_Family,_Varennes,_1791.jpg|εναλλ.=|μικρογραφία|450x450εσ|Ο Λουδοβίκος ΙΣΤ' και η οικογένειά του, ντυμένοι ως αστοί, συνελήφθησαν στη Βαρέν. Πίνακας του Τόμας Φάλκον Μάρσαλ (1854)]]
<br />
 
== Ιστορικό ==
Η αναποφάσιστη στάση του [[Λουδοβίκος ΙΣΤ΄ της Γαλλίας|Λουδοβίκου ΙΣΤ]]' ήταν μία από τις αιτίες της βίαιης μετεγκατάστασης της βασιλικής οικογένειας από το [[Ανάκτορο των Βερσαλλιών|παλάτι των Βερσαλλιών]] στο [[παλάτι του Κεραμεικού]] στο Παρίσι στις 6 Οκτωβρίου 1789 μετά τις ημέρες της 5ης και 6ης Οκτωβρίου 1789 με την [[Πορεία Γυναικών στις Βερσαλλίες|πορεία των γυναικών στις Βερσαλλίες]]. Η μετεγκατάσταση φαίνεται να παρέλυσε συναισθηματικά τον βασιλιά, που άφησε πολλές σημαντικές αποφάσεις στην πολιτικά ανεκπαίδευτη βασίλισσα. Στις 28 Φεβρουαρίου του 1791, ενώ ο [[Ζιλμπέρ ντυ Μοτιέ ντε Λα Φαγιέτ|μαρκήσιος ντε Λαφαγιέτ]] χειριζόταν μια σύγκρουση στη Βενσέν, εκατοντάδες φιλοβασιλικοί πήγαν στο παλάτι του Κεραμεικού για να διαδηλώσουν την υποστήριξη της βασιλικής οικογένειας και εκδιώχθηκαν από το παλάτι από τους [[Εθνική Φρουρά (Γαλλία)|Εθνοφρουρούς]].
 
== Στόχοι της φυγής ==
Ο επιδιωκόμενος στόχος της ανεπιτυχούς φυγής ήταν να προσφέρει στον βασιλιά μεγαλύτερη ελευθερία δράσης και προσωπικής ασφάλειας από ό,τι στο Παρίσι. <ref>Cobb, Richard; Jones, Colin, eds. (1988). ''Voices of the French Revolution''. Harpercollins. p. 114. ISBN <bdi>0881623385</bdi>.</ref>Στο Μονμεντί, είχε συγκεντρωθεί μια δύναμη 10.000 ανδρών του παλιού βασιλικού στρατού που θεωρούντανήταν ακόμα πιστοί στη μοναρχία.<ref>Price, Monro. ''The Fall of the French Monarchy''. p. 170. ISBN <bdi>0-330-48827-9</bdi>.</ref> Ο διοικητής τους Ντε Μπουιγιέ είχε δραστηριοποιηθεί στην καταστολή μιας σοβαρής ανταρσίας στο Νανσί το 1790. Τα στρατεύματα υπό την διοίκησή του περιλάμβαναν δύο ελβετικά και τέσσερα γερμανικά μισθοφορικά συντάγματα, τα οποία θεωρούνταν πιο αξιόπιστα από τους Γάλλους στρατιώτες. <ref>Tozzi, Christopher J. ''Nationalizing France's Army''. pp. 62–63. ISBN <bdi>9780813938332</bdi>.</ref>Σε μια επιστολή που συντάχθηκε για παρουσίαση στη Δίαιτα των Ελβετικών Καντονιών στη [[Ζυρίχη]], ο φιλοβασιλικός βαρώνος ντε Μπρετέιγ δήλωσε ότι «η Αυτού Μεγαλειότητα επιθυμεί να έχει τέτοιες επιβλητικές δυνάμεις στη διάθεσή του ώστε ακόμη και οι πιο τολμηροί επαναστάτες να μην έχουν άλλη επιλογή παρά να υποταχθούν». Η προσδοκία του βασιλικού περιβάλλοντος ήταν ότι «πολυάριθμοι πιστοί όλων των τάξεων» θα ζητούσαν την αποκατάσταση των δικαιωμάτων του θρόνου και ότι η κατάσταση θα οδηγούνταν στην ομαλότητα χωρίς την ανάγκη εμφυλίου πολέμου ή ξένης εισβολής.<ref>Price, Monro. ''The Fall of the French Monarchy''. pp. 176–77. ISBN <bdi>0-330-48827-9</bdi>.</ref>
 
Οι μακροπρόθεσμοι πολιτικοί στόχοι του βασιλικού ζευγαριού και των πλησιέστερων συμβούλων τους παραμένουν ασαφείς. Ένα λεπτομερές έγγραφο με τίτλο «Δήλωση προς τον Γαλλικό Λαό» που προετοίμασε ο βασιλιάς για παρουσίαση στην Εθνοσυνέλευση και το άφησε πίσω του φεύγοντας από το ανάκτορο του Κεραμεικού δείχνει ότι ο προσωπικός του στόχος ήταν η επιστροφή στις παραχωρήσεις και τους συμβιβασμούς που είχε κάνει στο τέλος Ιουνίου 1789, πριν από την εκδήλωση βίας στο Παρίσι και την [[άλωση της Βαστίλης]]. Η ιδιωτική αλληλογραφία της [[Μαρία Αντουανέτα|Μαρίας Αντουανέτας]] κινούνταν σε πιο αντιδραστική γραμμή που επιδίωκε την αποκατάσταση της παλιάς μοναρχίας χωρίς παραχωρήσεις και ανέφερε ότι θα δίνονταν χάρη σε όλους, εκτός από την επαναστατική ηγεσία και την πόλη του Παρισιού «αν δεν επιστρέψει στην παλιά τάξη».<ref>Price, Monro. ''The Fall of the French Monarchy''. pp. 193–94. ISBN <bdi>0-330-48827-9</bdi>.</ref>
 
== Η φυγή ==
Πιεζόμενος από τη βασίλισσα, ο Λουδοβίκος εξέθεσε τον εαυτό του και την οικογένειά του σε μια καταστροφική απόπειρα απόδρασης από την πρωτεύουσα προς τα ανατολικά σύνορα στις 21 Ιουνίου 1791. Η γκουβερνάντα του [[Δελφίνος (τίτλος)|δελφίνου]], μαρκησία ντε Τουρζέλ, πήρε τον ρόλο Ρωσίδας βαρόνης, η βασίλισσα και η αδελφή του βασιλιά [[Ελισάβετ της Γαλλίας (1764-1794)|Ελισάβετ]] είχαν τους ρόλους της γκουβερνάντας και της νοσοκόμας αντίστοιχα, ο βασιλιάς ήταν βαλές και τα παιδιά παρουσιάζονταν ως παιδιά της μαρκησίας. Η βασιλική οικογένεια έφυγε από το [[παλάτι του Κεραμεικού]] περίπου τα μεσάνυχτα. Η απόδραση σχεδιάστηκε σε μεγάλο βαθμό από τους έμπιστους της βασίλισσας, τον Σουηδό κόμη Φέρσεν και τον βαρώνο ντε Μπρετέιγ, οι οποίοι είχαν την υποστήριξη του Σουηδού βασιλιά [[Γουσταύος Γ΄ της Σουηδίας|Γουσταύου Γ']]. Ο Φέρσεν είχε προτείνει να χρησιμοποιήσουν δύο ελαφρές άμαξες που δεν θα κινούσαν την προσοχή και θα έκαναν το ταξίδι 300 περίπου χιλιομέτρων προς το [[Μονμεντί]] σχετικά γρήγορα. Αυτό θα συνεπαγόταν τον χωρισμό της βασιλικής οικογένειας, οπότε η πρότασή του δεν έγινε αποδεκτή και οι βασιλείς αποφάσισαν να χρησιμοποιήσουν μια πολυτελή και βαριά άμαξα με έξι άλογα, που είχε το μειονέκτημα ότι θα κινούσε την προσοχή.<ref>Richard Cavendish, p. 8, "History Today", June 2016</ref>
 
== Αποκάλυψη και σύλληψη ==
[[Αρχείο:Arrestation_de_Louis_Capet_à_Varennes,_22_juin_1791,_Musée_de_la_Révolution_française_-_Vizille.jpg|εναλλ.=|μικρογραφία|260x260εσ|Σύλληψη του Λουδοβίκου ΙΣΤ' στη Βαρέν, 22 Ιουνίου 1791, Μουσείο Γαλλικής Επανάστασης - Βιζίλ]]
Λόγω της σωρευτικής επίδρασης της αργής εξέλιξης, των λανθασμένων υπολογισμών του χρόνου, της έλλειψης μυστικότητας και της ανάγκης να επισκευαστούν εξαρτήματα της άμαξας που υπέστησαν φθορά <ref>Price, Monro. ''The Fall of the French Monarchy''. pp. 173–175. ISBN <bdi>0-330-48827-9</bdi>.</ref>, η βασιλική οικογένεια συνάντησε εμπόδια στην απόπειρα διαφυγής μετά την αναχώρησή της από το Παρίσι. Ο ίδιος ο Λουδοβίκος συνομίλησε με αγρότες ενώ άλλαζαν άλογα και η Μαρία Αντουανέτα έδωσε ασημένια πιάτα σε έναν εξυπηρετικό τοπικό αξιωματούχο σε κάποια άλλη στάση. Αναφέρεται ότι οι κάτοικοι του [[Σαλόν-αν-Σαμπάνι|Σαλόν]] τους αναγνώρισαν και χειροκρότησαν το βασιλικό ζεύγος. Επτά αποσπάσματα ιππικού που είχαν τοποθετηθεί κατά μήκος της προβλεπόμενης διαδρομής αποσύρθηκαν ή εξουδετερώθηκαν από επαγρυπνούντα και φιλύποπτα πλήθη πριν το μεγάλο και αργά κινούμενο όχημα που χρησιμοποιούσε το βασιλικό ζεύγος φτάσει σε αυτά. Τέλος, ο Ζαν-Μπατίστ Ντρουέ, διευθυντής του σταθμού ανεφοδιασμού αλόγων τηςτου Σαιντ-Μενού, αναγνώρισε τον βασιλιά από το πορτραίτο του σε ένα τραπεζογραμμάτιο που είχε στην κατοχή του. Ο βασιλιάς και η οικογένειά του συνελήφθησαν τελικά στην πόλη [[Βαρέν-αν-Αργκόν|Βαρέν]], 55 χιλιόμετρα από τον προορισμό τους,<ref>{{Cite web|url=https://www.distance.to/Varennes-en-Argonne,Meuse,Grand-Est,FRA/Montm%C3%A9dy,Meuse,Grand-Est,FRA|title=distance.to/Varennes-en-Argonne|last=.|first=|ημερομηνία=|website=|publisher=|archiveurl=|archivedate=|accessdate=}}</ref> την ισχυρά οχυρωμένη βασιλική ακρόπολη του [[Μονμεντί]]. <ref>Richard Cavendish, p. 8, "History Today", June 2016</ref>
 
== Περιορισμός στο παλάτι του Κεραμεικού ==
Γραμμή 31 ⟶ 30 :
Όταν η βασιλική οικογένεια τελικά υποχρεώθηκε να επιστρέψει φρουρούμενη στο Παρίσι, το επαναστατημένο πλήθος υποδέχθηκε τη βασιλική άμαξα με ασυνήθιστη σιωπή. Η βασιλική οικογένεια περιορίστηκε στο [[παλάτι του Κεραμεικού]]. Από αυτή τη στιγμή, η κατάργηση της μοναρχίας και η εγκαθίδρυση μιας δημοκρατίας κατέστη όλο και πιθανότερη. Η αξιοπιστία του βασιλιά ως συνταγματικού μονάρχη είχε υπονομευθεί σοβαρά από την απόπειρα διαφυγής.
 
Αφού επέστρεψαν, η Εθνική[[Συντακτική Εθνοσυνέλευση (Γαλλική επανάσταση)|Συντακτική ΣυνέλευσηΕθνοσυνέλευση]] συμφώνησε ότι ο βασιλιάς θα μπορούσε να αποκατασταθεί στην εξουσία αν συμφωνούσε στο σύνταγμα. Ωστόσο, διάφορες πολιτικές παρατάξεις στο Παρίσι, όπως οι [[Κορδελιέροι]] και οι [[Λέσχη των Ιακωβίνων|Ιακωβίνοι]], διαφώνησαν και αυτό οδήγησε σε διαμαρτυρίαδιαδήλωση στο [[Πεδίον του Άρεως (Παρίσι)|Πεδίον του Άρεως]]. Η διαδήλωση πήρε βίαιη τροπή, με αποτέλεσμα τητις σφαγή[[σφαγές του Πεδίου του Άρεως]].
 
Από το φθινόπωρο του 1791, ο βασιλιάς στήριζε πλέον τις ελπίδες του για πολιτική σωτηρία στις αμφίβολες προοπτικές ξένης παρέμβασης. Παράλληλα, στη [[Νομοθετική συνέλευσηΣυνέλευση (Γαλλική επανάσταση)|Νομοθετική Συνέλευση]] ενθάρρυνε την παράταξη των [[Γιρονδίνοι|Γιρονδίνων]], οι οποίοι ήταν υπέρ της κήρυξης πολέμου με την Αυστρία, προσδοκώντας ότι μια γαλλική στρατιωτική καταστροφή θα άνοιγε το δρόμο για την αποκατάσταση της βασιλικής της εξουσίας. Υπό την επίδραση της Μαρίας Αντουανέτας, ο Λουδοβίκος απέρριψε τη συμβουλή των μετριοπαθών συνταγματολόγων, υπό την ηγεσία του [[Αντουάν Μπαρνάβ]], να εφαρμόσουνεφαρμόσει πλήρως το Σύνταγμα του 1791, το οποίο είχε ορκισθεί να διατηρήσειτηρήσει. Αντίθετα, μυστικά δεσμεύτηκε σε μια πολιτική συγκεκαλυμμένης αντεπανάστασης.
 
== Κατάλυση της μοναρχίας ==
[[Αρχείο:Hinrichtung_Ludwig_des_XVI.png|μικρογραφία|300x300εσ|Η [[εκτέλεση του Λουδοβίκου ΙΣΤ']], Ιανουάριος 1793]]
Η αποτυχημένη απόπειρα διαφυγής του βασιλιά ανησύχησε πολλούς άλλους Ευρωπαίους μονάρχες, που φοβούντανφοβήθηκαν ότι η επαναστατική ορμή θα εξαπλωνόταν στις χώρες τους και θα οδηγούσε την αστάθεια έξω από τη Γαλλία. Οι σχέσεις μεταξύ της Γαλλίας και των γειτόνων της, οι οποίες ήταν ήδη τεταμένες λόγω της επανάστασης, επιδεινώθηκαν ακόμη περισσότερο με κάποια υπουργεία εξωτερικών να ζητούν πόλεμο κατά της επαναστατικής κυβέρνησης.
 
Το ξέσπασμα του [[Πόλεμος του Πρώτου Συνασπισμού|πολέμου με την Αυστρία]] τον Απρίλιο του 1792 και η δημοσίευση του [[Μανιφέστο του Μπράουνσβαϊκ|μανιφέστου του Μπράουνσβαϊκ]], του Πρώσου διοικητή των Συμμαχικών δυνάμεων Αυστρίας και Πρωσίας [[Κάρολος Γουλιέλμος Φερδινάνδος του Μπράουνσβαϊκ-Βολφενμπύτελ|Κάρολου, δούκα του Μπράουνσβαϊκ]], με το οποίο απειλούσε ότι, εάν η ασφάλεια της γαλλικής βασιλικής οικογένειας απειληθεί, τότε θα επέλθει καταστροφή του Παρισιού, όξυναν την κατάσταση. Κατόπιν αυτού, η πολιτοφυλακή της [[Κομμούνα του Παρισιού (Γαλλική επανάσταση)|Κομμούνας του Παρισιού]] και εθελοντές από την Μασσαλία και την Βρετάνη επιτέθηκαν στο παλάτι του Κεραμεικού στις [[10Ημέρα της 10ης Αυγούστου (Γαλλική Επανάσταση)1792|10 Αυγούστου 1792]].<ref>McPhee, Peter (2002). ''The French Revolution 1789–1799''. Oxford: Oxford University Press. p. 96. ISBN <bdi>0-199-24414-6</bdi>.</ref>
 
Η επίθεση αυτή με τη σειρά της οδήγησε στην αναστολή των εξουσιών του βασιλιά από τη Νομοθετική συνέλευση, η οποία προκήρυξε εκλογές για νέα Συνέλευση, τη [[Συμβατική Εθνοσυνέλευση|Συμβατική]]. Ακολούθησε η κήρυξη της [[Πρώτη Γαλλική Δημοκρατία|Πρώτης Γαλλικής Δημοκρατίας]] στις 21 Σεπτεμβρίου. Τον Νοέμβριο, η απόδειξη των μυστικών επαφών του [[Λουδοβίκος ΙΣΤ΄ της Γαλλίας|Λουδοβίκου ΙΣΤ']] με τον αποθανόντα επαναστάτη πολιτικό [[Ονορέ-Γκαμπριέλ Ρικετί ντε Μιραμπώ|Μιραμπώ]] και των αντεπαναστατικών του ενεργειών με ξένους βρέθηκε σε μία μυστική σιδερένια ντουλάπα, στο παλάτι του Κεραμεικού. Τώρα δεν ήταν πλέον δυνατό να ισχυρισθεί κανείς ότι οι μεταρρυθμίσεις της [[Γαλλική Επανάσταση|Γαλλικής Επανάστασης]] είχαν γίνει με την ελεύθερη συγκατάθεση του βασιλιά. Κάποιοι Δημοκρατικοί ζήτησαν την έκπτωσή του, άλλοι τη δίκη του για φερόμενη προδοσία και συνεργασία με τους εχθρούς του γαλλικού έθνους. Στις 3 Δεκεμβρίου, αποφασίστηκε ότι ο Λουδοβίκος ΙΣΤ', ο οποίος μαζί με την οικογένειά του φυλακίστηκεείχε φυλακιστεί από τοντις Αύγουστο10 Αυγούστου, έπρεπε να δικαστεί για προδοσία. Εμφανίστηκε δύο φορές, στις 11 και 23 Δεκεμβρίου, ενώπιον της Συμβατικής Εθνοσυνέλευσης.
 
Ο Λουδοβίκος ΙΣΤ' καταδικάστηκε και εκτελέστηκε στη [[γκιλοτίνα]] στις 21 Ιανουαρίου 1793. Εννέα μήνες αργότερα, η Μαρία Αντουανέτα καταδικάστηκε επίσης για προδοσία και αποκεφαλίστηκε στις 16 Οκτωβρίου.