Ραβέννα: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Η προέλευση της ονομασίας ''"Ravenna"'' είναι ασαφής, αν και πιστεύεται ότι πρόκειται για [[Ετρούσκοι|ετρουσκική]] ονομασία.<ref>[http://www.turismo.ravenna.it/contenuti/index.php?t=arte_storia&id=1&cat=&lang=2 Tourism in Ravenna – Official site – History]. Turismo.ravenna.it (2010-06-20). Retrieved on 2011-06-20.</ref> Κάποιοι έχουν υποθέσει ότι το ''"ravenna"'' σχετίζεται με το ''"Rasenna"'' (μεταγενέστερα ''"Rasna"''), τη λέξη που χρησιμοποιούσαν οι Ετρούσκοι για τους ίδιους, αλλά δεν υπάρχει συμφωνία πάνω σ'αυτό.{{Citation needed|date=April 2010}}

=== Αρχαία χρόνια ===

Η πρώτη εγκατάσταση στη περιοχή αποδίδεται είτε στους [[Θεσσαλία|Θεσσαλούς]], είτε στους [[Ετρούσκοι|Ετρούσκους]] και τους [[Ούμπρι]]. Στη συνέχεια η περιοχή της κατοικήθηκε και από τους Σήνωνες, ιδιαίτερα η νότια ύπαιθρος της πόλης (που δεν ήταν τμήμα της λιμνοθάλασσας), η Ager Decimanus. Η Ραβέννα αποτελείτο από σπίτια χτισμένα πάνω σε πασσάλους σε μια βαλτώδη λιμνοθάλασσα - όπως και η [[Βενετία]]ς μερικούς αιώνες αργότερα. Οι Ρωμαίοι την αγνόησαν κατά την κατάκτηση του Δέλτα του [[Πάδος|Ποταμού Πάδου]], αλλά αργότερα την ενέταξαν στη [[Ρωμαϊκή Δημοκρατία]], ως ομόσπονδη πόλη το 89 π.Χ. Το 49 π.Χ. ήταν ο τόπος, όπου ο [[Ιούλιος Καίσαρας]] συγκέντρωσε τις δυνάμεις του πρινπροτού περάσει τοτον [[Ρουβίκωνας|Ρουβίκωνα]]. Αργότερα, μετά τη νίκη του επί του [[Μάρκος Αντώνιος|Μάρκου Αντώνιου]] ο Αυτοκράτορας [[Οκταβιανός Αύγουστος|Αύγουστος]] ίδρυσε το στρατιωτικό λιμάνι του Κλάσε. Το λιμάνι αυτό, προστατευόμενο αρχικά από τα δικά του τείχη, ήταν σημαντικός σταθμός του Ρωμαϊκού Αυτοκρατορικού Στόλου. Σήμερα η πόλη είναι μεσόγεια, αλλά η Ραβέννα παρέμεινε σημαντικό λιμάνι στην [[Αδριατική]] μέχρι τις αρχές του [[Μεσαίωνας|Μεσαίωνα]]. Κατά τις γερμανικές εκστρατείες η Τουσνέλντα, χήρα του Αρμίνιου, και ο Μάρμποντ, Βασιλιάς των Μαρκομάνων, φυλακίστηκαν στη Ραβέννα.

Η Ραβέννα ευημέρησε πολύ κατά τη ρωμαϊκή εποχή. Ο Αυτοκράτορας [[Τραϊανός]] έχτισε ένα υδραγωγείο μήκους 70 χλμ. στις αρχές του 2ου αιώνα. Το 402 μ.Χ. ο Αυτοκράτορας [[Ονώριος]] μετέφερε την πρωτεύουσα της [[Δυτική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία|Δυτικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας]] από το [[Μιλάνο]] στη Ραβέννα. Η μεταφορά έγινε εν μέρει για αμυντικούς σκοπούς: η Ραβέννα περιβαλλόταν από έλη και βάλτους και θεωρήθηκε εύκολα υπερασπίσιμη ( αν και η πόλη αλώθηκε από αντίπαλες δυνάμεις πολλές φορές στην ιστορία της ) : είναι επίσης πιθανό ότι η μετακίνηση στη Ραβέννα οφειλόταν στο λιμάνι και τις καλές θαλάσσιες συνδέσεις της πόλης με την [[Βυζαντινή Αυτοκρατορία|Ανατολική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία]]. Εντούτοις το 409 ο Βασιλιάς [[Αλάριχος Α΄]] των [[Βησιγότθοι|Βησιγότθων]], απλώς παρέκαμψε τη Ραβέννα και πήγε να λεηλατήσει τη [[Αρχαία Ρώμη|Ρώμη]] το 410 και συνέλαβε όμηρο τηντη Γάλα Πλακιδία, κόρη του Αυτοκράτορα [[Θεοδόσιος Α΄|Θεοδοσίου Α΄]]. Μετά από πολλές περιπέτειες η Γάλα Πλακιδία επέστρεψε στη Ραβέννα με το γιο της, Αυτοκράτορα [[Βαλεντινιανός Γ΄|Βαλεντινιανό Γ΄]] και τη βοήθεια του ανιψιού της [[Θεοδόσιος Β´ (αυτοκράτορας)|Θεοδοσίου Β]]. Η Ραβέννα έζησε μια περίοδο ειρήνης, κατά την οποία η Χριστιανική θρησκεία είχε την εύνοια της αυτοκρατορικής αυλής και η πόλη απέκτησε μερικά από τα γνωστότερα μνημεία της, όπως το Ορθόδοξο Βαπτιστήριο, το ονομαζόμενο Μαυσωλείο της Γάλα Πλακιδία (ποτέ στην πραγματικότητα δεν θάφτηκε εκεί) και τον Άγιο Ιωάννη τον Ευαγγελιστή. Η τελευταία περίοδος του 5ου αιώνα είδε τη διάλυση της Ρωμαϊκής εξουσίας στη δύση και ο τελευταίος αυτοκράτορας της Δύσης εκθρονίστηκε από το στρατηγό Οδόακρο το 476.

Ο [[Οδόακρος]] κυβέρνησε ως Βασιλιάς της Ιταλίας για 13 χρόνια, αλλά το 489 ο Βυζαντινός Αυτοκράτορας [[Ζήνων (αυτοκράτορας)|Ζήνων]] έστειλε τον [[Οστρογότθοι|Οστρογότθο]] Βασιλιά [[Θευδέριχος ο Μέγας|Θευδέριχο το Μέγα]] να ανακαταλάβει την Ιταλική χερσόνησο. Αφού έχασε τη Μάχη της [[Βερόνα]]ς ο Οδόακρος αποσύρθηκε στη Ραβέννα, όπου άντεξε μια τρίχρονη πολιορκία από τοτον Θευδέριχο, μέχρι που η κατάληψη του [[Ρίμινι]] στέρησε τη Ραβέννα από τον ανεφοδιασμό της. Ο Θευδέριχος πήρε τη Ραβέννα το 493, πιθανόν να σκότωσε τον Οδόακρο με τα ίδια του τα χέρια και η Ραβέννα έγινε πρωτεύουσα του Οστρογοτθικού Βασιλείου της Ιταλίας. Ο Θευδέριχος, ακολουθώντας τους προκατόχους του, έχτισε επίσης λαμπρά κτίρια μέσα και γύρω από τη Ραβέννα, όπως την ανακτορική εκκλησία Σαντ Απολινάρε Νουόβο, έναν [[Αρειανισμός|Αρειανικό]] καθεδρικό (σήμερα Σάντο Σπίριτο) και Βαπτιστήριο και το δικό του Μαυσωλείο λίγο έξω από τα τείχη. Ο Θεοδώριχος και οι οπαδοί του ήταν Αρειανοί Χριστιανοί αλλά συνυπήρχαν ειρηνικά με τους Λατίνους, που ήταν κυρίως Ορθόδοξοι. Οι Ορθόδοξοι επίσκοποι της Ραβέννας πραγματοποίησαν σημαντικά κτιριακά προγράμματα, από τα οποία το μόνο που επιβιώνει είναι η Καπέλα Αρτσιβεσκόβιλε. Ο Θευδέριχος επέτρεψε στους Ρωμαίους πολίτες του βασιλείου να υπόκεινται στο Ρωμαϊκόρωμαϊκό δίκαιο και στο Ρωμαϊκόρωμαϊκό δικαστικό σύστημα. Οι Γότθοι, εν τω μεταξύ, ζούσαν με τους δικούς τους νόμους και έθιμα. Το 519, όταν ο όχλος είχε κατακάψει τις συναγωγές της Ραβέννας, ο Θευδέριχος διέταξε την πόλη να τις ξαναχτίσει με δικά της έξοδα. Ο Θευδέριχος πέθανε το 526 και τον διαδέχτηκε ο νεαρός εγγονός του [[Αταλάριχος]], υπό την εποπτεία της κόρης του Αμαλασούντα, αλλά το 535 πέθαναν και οι δύο και η γραμμή του Θευδέριχου αντιπροσωπευόταν μόνο από την κόρη της Αμαλασούντα Ματασούντα. Διάφοροι Οστρογότθοι στρατιωτικοί ηγέτες ανέλαβαν το βασίλειο της Ιταλίας αλλά κανείς τους δεν ήταν πετυχημένος όπως ο Θευδέριχος.

Στο μεταξύ ο ορθόδοξος Χριστιανός Βυζαντινός Αυτοκράτορας [[Ιουστινιανός Α΄]] ήταν αντίθετος τόσο με τους Οστρογότθους όσο και με την Αρειανή αίρεση του Χριστιανισμού. Το 535 ο στρατηγός του [[Βελισάριος]] εισέβαλε στην Ιταλία και το 540 κατέλαβε τη Ραβέννα. Μετά την κατάκτηση της Ιταλίας το 554 η Ραβέννα έγινε η έδρα της Βυζαντινής κυβέρνησης στην Ιταλία. Από το 540 ως το 600 οι επίσκοποι της Ραβέννας ξεκίνησαν ένα σημαντικό πρόγραμμα ανέγερσης εκκλησιών στη Ραβέννα και μέσα και γύρω από την πόλη-λιμάνι Κλάσε. Μνημεία που σώζονται είναι η Βασιλική του Αγίου Βιταλίου και η Βασιλική του Σαντ Απολινάρε ιν Κλάσε καθώς και ο μερικά σωζώμενος Σαν Μικέλε ιν Αφριτσίσκο.

Μετά τις κατακτήσεις του [[Βελισάριος|Βελισάριου]] για τον Αυτοκράτορα [[Ιουστινιανός Α΄|Ιουστινιανό Α΄]] τον 6ο αιώνα, η Ραβέννα έγινε η έδρα του [[Βυζαντινή Αυτοκρατορία|Βυζαντινού]] κυβερνήτη της Ιταλίας, του [[Έξαρχος|Έξαρχου]], και έγινε γνωστή ως Εξαρχάτο της Ραβέννας. Υπό τη Βυζαντινήβυζαντινή εξουσία στον αρχιεπίσκοπο της Ραβέννας παραχωρήθηκε προσωρινά από τον αυτοκράτορα [[αυτοκεφαλία]] από τη Ρωμαϊκή Εκκλησία το 666, αλλά αυτή γρήγορα ανακλήθηκε. Εντούτοις ο αρχιεπίσκοπος της Ραβέννας είχε τη δεύτερη θέση στην Ιταλία μετά τον πάπαΠάπα και έπαιζε σημαντικό ρόλο σε πολλές θεολογικές διαμάχες αυτή την περίοδο.

Οι [[Λομβαρδοί]] υπό το Βασιλιά Λιουτπράνδο κατέλαβαν τη Ραβέννα το 712, αλλά αναγκάστηκαν να την επιστρέψουν στους Βυζαντινούς. Όμως το 751 ο Λομβαρδός βασιλιάς [[Αϊστούλφος]] κατέλαβε εκ νέου τη Ραβέννα τερματίζοντας έτσι τη Βυζαντινή κυριαρχία στη βόρεια Ιταλία. O Βασιλιάς [[Πιπίνος ο Βραχύς|Πιπίνος]] της Γαλλίας επιτέθηκε στους Λομβαρδούς κατ'εντολή του [[Πάπας Στέφανος Β΄|Πάπα Στέφανου Β΄]]. Τότε η Ραβέννα πέρασε βαθμιαία υπό την άμεση εξουσία των παπών, αν και αυτή αμφισβητήθηκε από τους αρχιεπισκόπους διαφόρωνδιάφορων εποχών. Ο Πάπας Αδριανός Α΄ εξουσιοδότησε τον [[Καρλομάγνος|Καρλομάγνο]] να πάρει από τη Ραβέννα ότιό,τι του άρεσε και άγνωστη ποσότητα Ρωμαϊκώνρωμαϊκών κιόνων, [[ψηφιδωτόΨηφιδωτό|ψηφιδωτών]], αγαλμάτων και άλλων φορητών αντικειμένων μεταφέρθηκαν βόρεια για να εμπλουτίσουν την πρωτεύουσά του Άαχεν. Το 1198, η Ραβέννα ηγήθηκε μιας συμμαχίας πόλεων της Ρομάνια κατά του Αυτοκράτορα και ο Πάπας κατόρθωσε να την υποτάξει. Μετά τον πόλεμο του 1218 η οικογένεια Τραβερσάρι κατόρθωσε να επιβάλει στην πόλη την εξουσία της που κράτησε μέχρι το 1240. Μετά μια σύντομη περίοδο υπό έναν Αυτοκρατορικό κληρικό η Ραβέρνα επιστράφηκε στα [[Παπικά Κράτη]] το 1248 και πάλι στους Τραβερσάρι μέχρι που, το 1275, οι Ντα Πολέντα εγκαθίδρυσαν τη μακρόχρονη επικυριαρχία τους. Ένας από τους επιφανέστερους κατοίκους της Ραβέννας αυτή την εποχή ήταν ο εξόριστος ποιητής [[Δάντης Αλιγκιέρι|Δάντης]]. Ο τελευταίος των Ντα Πολέντα, Οστάσιο Γ΄, εκδιώχθηκε από τη [[Γαληνοτάτη Δημοκρατία της Βενετίας|Δημοκρατία της Βενετίας]] το 1440 και η πόλη προσαρτήθηκε στα Βενετικά εδάφη. Η Ραβέννα κυβερνήθηκε από τη [[Βενετία]] μέχρι το 1509, οπότε η περιοχή δέχθηκε εισβολές κατά τους Ιταλικούς πολέμους. Το 1512, κατά τον πόλεμο της Ιερής Συμμαχίας η Ραβέννα λεηλατήθηκε από τους Γάλλους. Μετά την απόσυρση των Βενετών η Ραβέννα κυβερνήθηκε πάλι από αντιπροσώπους του Πάπα ως τμήμα των Παπικών Κρατών. Η πόλη καταστράφηκε από μία τρομακτική πλημμύρα το Μάιο του 1636. Τα επόμενα 300 χρόνια ένα δίκτυο [[διώρυγα|διωρύγων]] εξέτρεψε γειτονικά ποτάμια και αποστράγγισε γειτονικά έλη, μειώνοντας έτσι την πιθανότητα πλημμυρών και δημιουργώντας μια μεγάλη ζώνη γεωργικής γης γύρω από την πόλη.

=== Νεότερα χρόνια ===

Εκτός από άλλη μια σύντομη κατοχή από τη Βενετία ( 1527 – 1529 1527–1529) η Ραβέννα ήταν τμήμα των Παπικών Κρατών μέχρι το 1796, όταν προσαρτήθηκε στο Γαλλικό προτεκτοράτο της Εντεύθεν των Αλπεων Δημοκρατίας ( Ιταλική Δημοκρατία από το 1802 και Βασίλειο της Ιταλίας από το 1805 ). Επιστράφηκε στα Παπικά Κράτη το 1814. Αφού καταλήφθηκε από στρατεύματα του Πεδεμοντίου το 1859, η Ραβέννα και η γύρω της Ρομάνια αποτέλεσαν τμήμα του νεοενοποιημένου [[Ιταλική ενοποίηση|Βασίλειου της Ιταλία]] το 1861.

Οκτώ μνημεία της Ραβέννας έχουν ανακηρυχθεί ως [[Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς|Μνημεία Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς]] από την [[UNESCO]]<ref>Ν. Πανσελήνου,: ''Βυζαντινή ζωγραφική: Η βυζαντινή κοινωνία και οι εικόνες της'', 9η έκδ., Αθήνα 2010, σσ. 68-86.</ref>:

* Το Μαυσωλείο της Γάλλας Πλακιδίας (5ος αι. μ.Χ.)

* Το [[Βαπτιστήριο]] των Ορθοδόξων ή Βαπτιστήριο του Νέωνος (5ος αι. μ.Χ.)

* Το Αρχιεπισκοπικό Παρεκκλήσι (5ος αι. μ.Χ.)

* Η [[Άγιος Απολλινάριος ο νέος|Βασιλική του Αγίου Απολλιναρίου του Νέου]] (5ος αι. μ.Χ.)

* Το Βαπτιστήριο των Αρειανών (6ος αι. μ.Χ.)

* Η [[Βασιλική του Αγίου Βιταλίου]] (6ος αι. μ.Χ.). Η Βασιλική του Αγίου Βιταλίου είναι ένα από τα σημαντικότερα παραδείγματα της παλαιοχριστιανικής Βυζαντινής τέχνης και αρχιτεκτονικής στη δυτική Ευρώπη. Η κατασκευή της ξεκίνησε το 527, όταν η Ραβέννα ήταν υπό την εξουσία των [[Οστρογότθοι|Οστρογότθων]] και ολοκληρώθηκε το 546 επί του Βυζαντινού Εξαρχάτου της Ραβέννας. Είναι περισσότερο γνωστή για τον πλούτο των Βυζαντινώνβυζαντινών ψηφιδωτών της, τα μεγαλύτερα και καλύτερα διατηρημένα εκτός Κωνσταντινούπολης. Η εκκλησία είναι τεράστιας σημασίας για τη Βυζαντινή τέχνη, καθώς είναι η μόνη μεγάλη εκκλησία από την περίοδο του Αυτοκράτορα [[Ιουστινιανός|Ιουστινιανού Α΄]] που σώζεται ουσιαστικά ανέπαφη μέχρι σήμερα. Ακόμη πιστεύεται ότι απεικονίζει το σχέδιο της Αίθουσας Ακροάσεων του Βυζαντινού Αυτοκρατορικού Ανακτόρου (Χρυσοτρίκλινο).

* Η Βασιλική του Αγίου Απολλιναρίου in Classe (στο Λιμάνι) (6ος αι. μ.Χ.)