Μικρά Ασία: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

H M. Ασία από αρχαιοτάτων χρόνων υπήρξε σταυροδρόμι πολιτισμών και κυρίως σημείο συνάντησης μεταναστευτικών φυλών που μετακινούνταν από την ανατολή προς τη δύση ή και αντίστροφα ενίοτε.Εκεί κατέληγαν παλιοί εμπορικοί δρόμοι από το εσωτερικό της Μικράς Ασίας (Μεσοποταμία, Παλαιστίνη κα) Οι ανασκαφές του Τζέιμς Μέλαρτ (James Mellaart) ανάμεσα στο 1961 και το 1965 στο Τσατάλ-χουγιούκ (Çatalhöyük) αποκάλυψαν πως η Ανατολία ήταν κέντρο προηγμένου πολιτισμού ήδη από το 7500 π.Χ., κατά την [[Νεολιθική περίοδος|Νεολιθική]] και την [[Χαλκολιθική περίοδος|Χαλκολιθική]] περίοδο. Στην αυγή της ιστορίας ως κάτοικοι αναφέρονται οι [[Χάλυβες]] -σε σχέση με τα κοιτάσματα σιδήρου του [[Καύκασος|Καυκάσου]] στη [[Μαύρη Θάλασσα|Μαύρη θάλασσα]]- οι Ίβηρες, οι Κόλχοι ([http://www.perseus.tufts.edu/cgi-bin/ptext?doc=Perseus:text:1999.01.0125&query=section%3D%231037 Βλ. Ηρόδοτος, 2, 104 1]) και άλλες φυλές. Θρακικές φυλές αναφέρονται επίσης στη [[Φρυγία]] και τη [[Βιθυνία]], τον αρχικό πιθανώς τόπο καταγωγής τους, ενώ συναντάμε σημιτικούς λαούς στην Καππαδοκία κατά τους ιστορικούς χρόνους. Από το 1500 έως το 1000 π.Χ οι Χιττίτες κατέκλυσαν την περιοχή, φθάνοντας ως την [[Έφεσος|Έφεσο]] και τη [[Σμύρνη]]. Απομεινάρια του πολιτισμού τους (γλυπτά και λίθινοι βωμοί) έμειναν ως τις μέρες μας στο Μπογάζ-κιόι της Καππαδοκίας. Ο μύθος της πολιτείας των [[Αμαζόνες|Αμαζόνων]] στην κοιλάδα του Θερμόδοντα φαίνεται πως προέκυψε από το θηλυκό ιερατείο της χιττιτικής θεότητας Μα, η οποία στο ελληνικό μυθολογικό πάνθεο μετουσιώθηκε σε [[Άρτεμις|Αρτέμιδα]], ειδικότερα στην Έφεσο, με τη λατρεία της πολύστηθης Αρτέμιδας.<ref>[https://www.academia.edu/2541693/Asia_Minor_in_Antiquity_intro_guide_to_Asia_Minor_in_Greek_= Σίδερης Α., "Η Μικρά Ασία στην Αρχαιότητα"], στο Λαμπρόπουλος Β. (επιμ.), ''Μικρά Ασία. Ταξιδιωτικός οδηγός'', Explorer, Αθήνα 2004, σελ. 26-34.</ref>

Οι σύγχρονες ανακαλύψεις του [[Ερρίκος Σλήμαν|Σλήμαν]] (Schliemann) και του Ντόρπφελντ (Dörpfeld) στο Χισαρλίκ, στην αρχαία Τρωάδα επιβεβαίωσαν την ημερομηνία καταστροφής της [[Τροία]]ς (1200-1100 π.Χ.) θέτοντας έτσι έναν ιστορικό σταθμό για την αλληλουχία των γεγονότων. Ωστόσο δεν ήταν ούτε ο [[Αγαμέμνων]] και οι Αργείοι του εκείνοι που κατέκτησαν την Μ. Ασία. Περίπου το 1100 π.Χ. ωθούμενοι από την πίεση των [[Δωριείς|Δωρικών φυλών]] αρκετοί Έλληνες μετανάστευσαν ανατολικά από την [[Ήπειρος (περιοχή)|Ήπειρο]] και τη [[Θεσσαλία]] για να εγκατασταθούν σε νησιά του Αρχιπελάγους και στις νότιες ακτές της Μ. Ασίας, όπου οι εκβολές ποταμών και η διαμόρφωση των ακτών ευνοούσαν την ανάπτυξη του εμπορίου.

Από τον 9ο έως τον 6ο αι. π.Χ. σε μια μακρά διαδοχή μεταναστεύσεων [[Ίωνες]], [[Αιολείς]] και [[Δωριείς]] έφθασαν ως τις ακτές της Μ. Ασίας ως έμποροι, αποικιστές, τυχοδιώκτες και στρατιώτες, έκτισαν τις πόλεις τους, αναμείχθηκαν με τους γηγενείς πληθυσμούς υιοθέτησαν τμήμα της θρησκείας τους (βλ. πολύστηθη 'Άρτεμις) και σύντομα εγκαθίδρυσαν έναν αξιόλογο πολιτισμό που προπορεύθηκε σε πολλές περιπτώσεις εκείνου της ηπειρωτικής Ελλάδας. Η ανάπτυξη αυτού του πολιτισμού θεωρείται από αρκετούς ιστορικούς το πρώτο κεφάλαιο στην ανάπτυξη του δυτικού [[πολιτισμός|πολιτισμού]] κυρίως εξαιτίας της [[φιλοσοφία|φιλοσοφικής]] σκέψης που παρήγαγε. Σε αυτή την περίοδο κόπηκαν τα πρώτα τετράγωνα νομίσματα από ''ήλεκτρον'', (Λυδία-7ος π.Χ.), πιθανώς ως αποτέλεσμα των εμπορικών συναλλαγών των γηγενών με τους Έλληνες, ενώ άρχισαν οι Λύδοι βασιλείς -σύμφωνα με τον [[Ηρόδοτος|Ηρόδοτο]]- να ενδιαφέρονται για το [[μαντείο των Δελφών]] και να στέλνουν δώρα στον ναό του.