|
[[File:Frauentag 1914 Heraus mit dem Frauenwahlrecht.jpg|thumb|Αφίσα του 1914 για την απαίτηση του δικαιώματος των γυναικών να ψηφίζουν]]
{{πληροφορίες}}
[[File:Annie Kenney and Christabel Pankhurst.jpg|thumb|Η [[Άννυ Κένυ]] και η [[Κρίσταμπελ Πάνκχερστ]] κάνοντας εκστρατεία για τις [[Σουφραζέτες]]]]
Η '''Παγκόσμια ημέρα της γυναίκας''' εορτάζεται στις 8 Μαρτίου κάθε χρόνο<ref name="UN">{{cite web|url=https://www.un.org/womenwatch/feature/iwd/history.html | title=UN WomenWatch: International Women's Day – | publisher=UN.org | accessdate=February 21, 2013}}</ref> ως ημέρα μνήμης των αγώνων του κινήματος για τα [[δικαιώματα των γυναικών]].
[[File:Zetkin luxemburg1910.jpg|thumb|left|Η [[Κλάρα Τσέτκιν]] και η [[Ρόζα Λούξεμπουργκ]] τον Ιανουάριο του 1910.]]
Η πρώτη τήρηση της "Ημέρας της Γυναίκας", ονομαζόταν «Εθνική Ημέρα της Γυναίκας» <ref>{{Cite web|url=https://iwd.uchicago.edu/page/international-womens-day-history#1909%20The%20First%20National%20Woman's%20Day%20in%20the%20US|title=International Women's Day History {{!}} International Women's Day {{!}} The University of Chicago|website=iwd.uchicago.edu|language=en|access-dateaccessdate=2017-04-07|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170408081654/https://iwd.uchicago.edu/page/international-womens-day-history#1909%20The%20First%20National%20Woman's%20Day%20in%20the%20US|archivedate=2017-04-08|url-status=dead}}</ref> και πραγματοποιήθηκε στις 28 Φεβρουαρίου του 1909 στη Νέα Υόρκη, όπου διοργανώθηκε από το Σοσιαλιστικό Κόμμα της Αμερικής <ref name="unevents">{{cite web|url=https://www.un.org/events/women/iwd/2008/history.shtml|title=United Nations page on the background of the IWD|date=|publisher=Un.org|accessdate=March 8, 2012}}</ref> κατόπιν εισήγησης της [[Τερέζα Μαλκίελ]].<ref>{{cite journal |first1=Sally M. |last1=Miller |title=From Sweatshop Worker to Labor Leader: Theresa Malkiel, A Case Study |journal=American Jewish History |volume=68 |issue=2 |date=December 1978 |page=197 |jstor=23881894}}</ref> Αν και υπήρξαν ισχυρισμοί ότι η μέρα γιόρταζε την διαμαρτυρία των εργατριών στην κατασκευή ενδυμάτων στην Νέα Υόρκη στις 8 Μαρτίου του 1857, οι ερευνητές τους καταρρίπτουν ως μύθο.<ref name="emancipatie.nl">Temma Kaplan, "On the Socialist Origins of International Women's Day", in: ''Feminist Studies'', 11, 1985, S. 163–171. ([http://www.emancipatie.nl/_documenten/vvnl/doc/2006/KaplanSocialistOrigins.pdf PDF] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070615162719/http://www.emancipatie.nl/_documenten/vvnl/doc/2006/KaplanSocialistOrigins.pdf |date=June 15, 2007 }})</ref><ref name="Françoise Picq 1982">Liliane Kandel / Françoise Picq, [http://www.archivesdufeminisme.fr/article.php3?id_article=80 "Le Mythe des origines à propos de la journée internationale des femmes"] {{webarchive |url=https://web.archive.org/web/20130927183523/http://www.archivesdufeminisme.fr/article.php3?id_article=80 |date=September 27, 2013 }}, in: ''La Revue d'en face'', 12, 1982, S. 67–80.</ref><ref>Angela Howard Zophy, ''Handbook of American Women's History'', Garland, 1991, 187.</ref>
Στις 19 Αυγούστου 1910 διοργανώθηκε Διεθνής Διάσκεψη Γυναικών ως πρόδρομος της γενικής συνάντησής της Δεύτερης Διεθνούς Σοσιαλιστικής Κοινότητας στη Κοπεγχάγη της Δανίας.<ref name="ruthchild 2012">Rochelle Goldberg Ruthchild, "From West to East: International Women’s Day, the First Decade”, ''Aspasia: The International Yearbook of Central, Eastern, and Southeastern European Women's and Gender History'', vol. 6 (2012): 1-24.</ref> Εμπνευσμένη εν μέρει από τους Αμερικανούς σοσιαλιστές, η Γερμανίδα Σοσιαλίστρια [[Λουίζε Τσιτς]] πρότεινε την καθιέρωση μιας ετήσιας Διεθνούς Ημέρας της Γυναίκας και υποστηρίχθηκε από τη συνάδελφο σοσιαλίστρια και αργότερα κομμουνίστρια ηγέτιδα [[Κλάρα Τσέτκιν]], υποστηριζόμενη από την Κέιτ Ντούκε χωρίς όμως να καθοριστεί συγκεκριμένη ημερομηνία.<ref name="kaplan">Temma Kaplan, "On the Socialist Origins of International Women's Day", Feminist Studies, 11/1 (Spring, 1985)</ref><ref>{{cite web |title= History of International Women's Day |url= https://www.un.org/womenwatch/feature/iwd/history.html |publisher= United Nations |accessdate= May 26, 2012}}</ref>
{{Υπόμνημα|orange|Αργία για τις γυναίκες}}
{{Υπόμνημα|yellow|Ανεπίσημη αργία}}]]
Η μέρα είναι επίσημη αργία στο Αφγανιστάν,<ref>{{cite news|url=https://inews.co.uk/inews-lifestyle/women/how-international-womens-day-is-celebrated-around-the-world/|title=International Women's Day around the world: from sex worker strikes to women-only public holidays|last=Saul|first=Heather|newspaper=News The Essential Daily Briefing|date=March 8, 2018|access-dateaccessdate=March 20, 2018}}</ref> την Αγκόλα, την Αρμενία,<ref>{{cite web|url=http://www.armeniainfo.am/about/?section=holidays|title=Armenian Holidays – ARMENIA Information|date=July 5, 1995|publisher=Armeniainfo.am|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120512003425/http://armeniainfo.am/about/?section=holidays|archivedate=May 12, 2012|accessdate=March 8, 2012|deadurl=yes}}</ref> το Αζερμπαϊτζάν,<ref>[http://www.azerbaijan.msntour.az/index.php?categoryID=7 Azerbaijan.msntour.az] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080912033137/http://www.azerbaijan.msntour.az/index.php?categoryID=7|date=September 12, 2008}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.advantour.com/azerbaijan/holidays/womens_day.htm|title=Public Holidays in Azerbaijan – International Women's Day|date=|website=advantour.com|accessdate=March 9, 2016|author=}}</ref> τη Λευκορωσία,<ref>{{ru icon}} [https://wayback.archive-it.org/all/20170705021353/http://www.pravo.by/document/?guid=3871&p0=P39800157 President's decree on public holidays in Belarus – 1998]</ref> τη Μπουρκίνα Φάσο,<ref name="capacity4dev">{{cite web|url=http://capacity4dev.ec.europa.eu/article/taking-international-womens-day-seriously-burkina-faso|title=Taking International Women's Day Seriously in Burkina Faso|date=May 22, 2011|website=capacity4dev.ec.europa.eu|series=|publisher=[[EuropeAid Development and Cooperation|Development and Cooperation – EuropeAid]]|location=|accessdate=March 8, 2014|author=Coordination Team}}</ref> τη Καμπότζη,<ref>{{cite web|url=http://www.cambodiaevisa.com/2007/01/05/2007-cambodia-public-holiday/|title=2007 Cambodia Public Holiday – Cambodia e-Visa Blog|date=August 4, 2007|publisher=Cambodiaevisa.com|accessdate=March 8, 2012|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120425060926/http://www.cambodiaevisa.com/2007/01/05/2007-cambodia-public-holiday/|archivedate=2012-04-25|url-status=dead}}</ref> τη Κίνα (μόνο για γυναίκες),<ref>{{cite web|url=http://sg2.mofcom.gov.cn/aarticle/aboutchina/publicholiday/200801/20080105327831.html|title=Public holidays in the People's Republic of China|date=January 9, 2008|publisher=Sg2.mofcom.gov.cn|accessdate=March 8, 2013|author=}}</ref> τη Κούβα,<ref>{{cite web|url=http://www.cubaminrex.cu/english/Multilaterales/Articulos/SocioHumanitarios/Others/2011/Press%20release.html|title=Ministerio de Relaciones Exteriores de Cuba|date=March 8, 2011|publisher=Cubaminrex.cu|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120316235638/http://www.cubaminrex.cu/English/Multilaterales/Articulos/SocioHumanitarios/Others/2011/Press%20release.html|archivedate=March 16, 2012|accessdate=March 8, 2012|deadurl=yes}}</ref> τη Γεωργία,<ref>{{cite web|url=http://embassy.mfa.gov.ge/index.php?lang_id=eng&sec_id=11|title=დღესასწაულები|date=|publisher=Embassy.mfa.gov.ge|accessdate=March 8, 2012|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120306215708/http://embassy.mfa.gov.ge/index.php?lang_id=ENG&sec_id=11|archivedate=2012-03-06|url-status=dead}}</ref> τη Γουινέα-Μπισάου, την Ερυθραία, το Καζακστάν,<ref>{{cite web|url=http://egov.kz/wps/portal/Content?contentPath=%2Fegovcontent%2Femployment_relations%2Farticle%2Fholidays_calend&lang=en|title=Holidays and weekends in the Republic of Kazakhstan in 2014 year|date=|publisher=E.gov.kz|accessdate=March 7, 2014}}</ref> τη Κιργιζία,<ref>{{cite web|url=http://russian.bishkek.usembassy.gov/kyrgyz_american_holidays_ru.html|title=Kyrgyz and American Holidays (In Russian)|website=U.S. Embassy Bishkek|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120509124057/http://russian.bishkek.usembassy.gov/kyrgyz_american_holidays_ru.html|archivedate=May 9, 2012|accessdate=March 7, 2012|deadurl=yes}}</ref> το Λάος,<ref name="laoyp">{{cite web|url=http://laoyp.com/laopdr/events/|title=Lao Cultural Events / Public Holidays|website=laoyp.com|archiveurl=https://web.archive.org/web/20080829170031/http://www.laoyp.com/laopdr/events/|archivedate=August 29, 2008|accessdate=March 7, 2014|deadurl=yes}}</ref> τη Μαδαγασκάρη (μόνο για γυναίκες),<ref>{{cite web|url=http://www.qppstudio.net/publicholidays2009/madagascar.htm|title=Madagascar 2009 Public Holidays|date=|publisher=Qppstudio.net|accessdate=March 8, 2012|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120419173635/http://www.qppstudio.net/publicholidays2009/madagascar.htm|archivedate=2012-04-19|url-status=dead}}</ref> τη Μολδαβία,<ref>{{ro icon}} [http://old.parlament.md/download/laws/ro/154-XV-28.03.2003.doc Article 111 (1c) of the work codex of Moldova] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160303202501/http://old.parlament.md/download/laws/ro/154-XV-28.03.2003.doc |date=2016-03-03 }}, [http://webarchive.nationalarchives.gov.uk/20110612081036/http://myfiles.md/d/20495/aa/154-XV-28.03.2003.pdf PDF, page 53] "Article 111. Non-working holidays. (1) in Moldova, non-working holidays, maintaining the average salary, are: (…) c) March 8 – International Women's Day; (…)".</ref> τη Μογγολία,<ref>{{cite web|url=http://www.mongolia-web.com/content/view/33/39/|title=Mongolia Web News|date=|publisher=Mongolia-web.com|accessdate=March 8, 2012|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150402161325/http://www.mongolia-web.com/content/view/33/39/|archivedate=2015-04-02|url-status=dead}}</ref> το Νεπάλ, τη Ρωσία, το Τατζικιστάν, το Τουρκμενιστάν, την Ουγκάντα, την Ουκρανία,<ref>[https://www.rferl.org/a/ukraine-international-womens-day-rights-march-kyiv/29087163.html Οι γυναίκες απαιτήσουν Ίσα Δικαιώματα Στο Κίεβο Μαρτίου], [[RFE/RL]] (8 Μαρτίου 2018)</ref> , το Ουζμπεκιστάν,<ref>{{cite web|url=http://mfa.uz/rus/ob_uzbekistane/naselenie_i_naionalnie_prazdniki/|title=National Holidays (In Russian)|website=Ministry of Foreign Affairs of the Republic of Uzbekistan|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120308090043/http://mfa.uz/rus/ob_uzbekistane/naselenie_i_naionalnie_prazdniki/|archivedate=March 8, 2012|accessdate=March 7, 2012|deadurl=yes}}</ref> το Βιετνάμ,<ref>{{cite web|url=http://en.www.info.vn/society/traffic/20965-hanoi-streets-jammed-on-intl-day-for-women-.html|title=Hanoi streets jammed on Int'l Day for Women | Vietnam News & Information Portal|date=March 9, 2011|publisher=En.www.info.vn|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110312022647/http://en.www.info.vn/society/traffic/20965-hanoi-streets-jammed-on-intl-day-for-women-.html|archivedate=March 12, 2011|accessdate=March 8, 2012|deadurl=yes}}</ref> και τη Ζάμπια.<ref>{{cite web|url=http://www.qppstudio.net/publicholidays2009/zambia.htm|title=Zambia 2009 Public Holidays|date=|publisher=Qppstudio.net|accessdate=March 8, 2012|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120419173640/http://www.qppstudio.net/publicholidays2009/zambia.htm|archivedate=2012-04-19|url-status=dead}}</ref>
Σε ορισμένες χώρες, όπως το Καμερούν,<ref>{{cite web|url=http://www.qppstudio.net/publicholidays2009/cameroon.htm|title=QPPstudio.net|date=|publisher=QPPstudio.net|accessdate=March 8, 2012|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120419173646/http://www.qppstudio.net/publicholidays2009/cameroon.htm|archivedate=2012-04-19|url-status=dead}}</ref> η Κροατία,<ref>{{hr icon}} [http://narodne-novine.nn.hr/clanci/sluzbeni/309949.html Zakon o blagdanima, spomendanima i neradnim danima u Republici Hrvatskoj]</ref> η Ρουμανία,<ref name="agentia.org">{{cite web|url=http://www.agentia.org/monden/ziua-interna-ional-a-femeii-de-8-martie-google-posteaza-un-desen-pentru-acest-eveniment-8533.html|title=Ziua Internațională a Femeii. De 8 martie Google posteaza un desen pentru acest eveniment|date=November 24, 2010|publisher=Agentia.org|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110311075325/http://www.agentia.org/monden/ziua-interna-ional-a-femeii-de-8-martie-google-posteaza-un-desen-pentru-acest-eveniment-8533.html|archivedate=March 11, 2011|accessdate=March 8, 2012|deadurl=yes}}</ref> η Βοσνία-Ερζεγοβίνη,<ref>{{cite web|url=http://www.oslobodjenje.ba/vijesti/bih/zene-su-heroji-ovoga-drustva|title=Žene su heroji ovog društva (in Bosnian)|date=March 8, 2012|publisher=Oslobodjenje|accessdate=March 8, 2012}}</ref> η Βουλγαρία<ref>{{cite web|url=http://bnr.bg/en/post/100530386/bulgaria-marks-international-womens-day-8-march|title=Bulgarian national radio|website=Bulgarian national radio}}</ref> και η Χιλή<ref>{{cite web|url=http://www.feriadoschilenos.cl/DiasNacionales.html#DiaNacionalDeLaMujer|title=Días Nacionales en Chile (in Spanish)|date=|publisher=feriadoschilenos.cl|accessdate=March 8, 2012}}</ref> η μέρα δεν είναι αργία, αλλά εορτάζεται ευρέως. Την ημέρα αυτή συνηθίζεται οι άντρες να δίνουν δώρα στις γυναίκες της ζωής τους (φίλες, μητέρες, σύζυγοι, αρραβωνιαστικοί, κόρες, συνάδελφοι κτλ.) λουλούδια και μικρά δώρα. Σε ορισμένες χώρες (όπως η Βουλγαρία και η Ρουμανία) γιορτάζεται επίσης ως ισοδύναμο της Ημέρας της Μητέρας, όπου τα παιδιά επίσης δίνουν μικρά δώρα για τις μητέρες και τις γιαγιάδες.<ref name="agentia.org" /> Στη Ρωσία, η ημέρα έχει χάσει το πολιτικό πλαίσιο μέσα στο χρόνο και έχει γίνει απλά μια μέρα για να τιμήσει τις γυναίκες και την γυναικεία ομορφιά.<ref>''[[Гуриев, Сергей Маратович|Сергей Гуриев]]''. [http://www.forbes.ru/forbes/issue/2007-03/12253-v-zashchitu-8-marta (στα ρωσικά) Στην άμυνα της 8ης Μαρτίου] // Forbes, 3 Μαρτίου, 2007.</ref>
Στη [[Σοσιαλιστική Δημοκρατία της Τσεχοσλοβακίας]], γίνονταν τεράστιοι σοβιετικού τύπου εορτασμοί σε ετήσια βάση. Μετά την πτώση του Κομμουνισμού, η αργία, η οποία θεωρείται ως ένα από τα σημαντικότερα σύμβολα του παλιού καθεστώτος, έπεσε στην αφάνεια. Η Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας επανιδρύθηκε ως επίσημη "σημαντική μέρα" από το [[Κοινοβούλιο της Τσεχικής Δημοκρατίας|Κοινοβούλιο της Τσεχίας]] το 2004<ref name="Kapusta‐Pofahl">{{cite web|url=https://scholarworks.iu.edu/journals/index.php/aeer/article/viewFile/1284/1356|title=Reinstating International Women's Day in the Czech Republic: Feminism, Politics and the Specter of Communism|publisher=Washburn University|author=Karen Kapusta‐Pofahl|access-dateaccessdate=February 28, 2016}}</ref> με πρόταση των [[Τσεχικό Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα|Σοσιαλδημοκρατών]] και [[Κομμουνιστικό Κόμμα Βοημίας και Μοραβίας|Κομμουνιστών]]. Αυτό προκάλεσε κάποια διαμάχη σε μεγάλο μέρος του κοινού καθώς το θεωρούν ως απομεινάρι του κομμουνιστικού παρελθόντος του έθνους.<ref name="Kapusta‐Pofahl" />
Η Διεθνής Ημέρα της Γυναίκας πυροδότησε βία στην [[Τεχεράνη]] του Ιράν στις 4 Μαρτίου του 2007, όταν η αστυνομία χτύπησε εκατοντάδες άνδρες και γυναίκες που σχεδίαζαν συλλαλητήριο. (Προηγούμενο συλλαλητήριο για την περίσταση πραγματοποιήθηκε στην Τεχεράνη το 2003.)<ref>[https://www.newspapers.com/clip/4555610/international_womens_day_rally_in/ "Iranian Women Rally to Demand Equal Social, Political Rights"] ''Index-Journal'' (March 9, 2003): 9. via [[Newspapers.com]]{{open access}}</ref> Η αστυνομία συνέλαβε δεκάδες γυναίκες και τις αποφυλάκισε μετά από αρκετές ημέρες απομόνωσης και ανάκρισης.<ref>{{cite news|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/middle_east/6426087.stm|title=Middle East | Iranian women struggle for equality|last=Harrison|first=Frances|date=March 8, 2007|publisher=BBC News|accessdate=March 8, 2012}}</ref> Οι Σαντί Σαχρ, Μαχμπουμπέχ Αμπασγκολιζαντέχ και άλλοι ακτιβιστές της κοινότητας απελευθερώθηκαν στις 19 Μαρτίου 2007 τελειώνοντας την δεκαπεντάμερη απεργία πείνας.<ref>{{cite web|url=http://hrw.org/english/docs/2007/03/07/iran15452.htm|title=Iran: Release Women's Rights Advocates | Human Rights Watch|date=March 8, 2007|publisher=Hrw.org|accessdate=March 8, 2012|archiveurl=https://web.archive.org/web/20081102002238/http://hrw.org/english/docs/2007/03/07/iran15452.htm|archivedate=2008-11-02|url-status=dead}}</ref>
|
