Φούγκα: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

*; [[Θέμα (μουσική)|'''Θέμα''']]: είναι η βασική μουσική ιδέα, που ακούγεται με την έναρξη του έργου σε κάποια φωνή, περνάει διαδοχικά στις υπόλοιπες φωνές σε στιλ μίμησης και υφίσταται επεξεργασία ως το τέλος, οπότε συνήθως επανεμφανίζεται στην αρχική του μορφή. Από αυτή τη χαρακτηριστική για τη φούγκα διαδικασία φαίνεται ότι προήλθε και η ονομασία της, αφού οι φωνές, μετά την παρουσίαση του θέματος, αρχίζουν να πλέκονται ακουστικά μεταξύ τους με ένα τρόπο που θυμίζει κυνηγητό ανάμεσα στις νότες. Το θέμα είναι μια σύντομη αλλά μεστή μελωδία με έντονο χαρακτήρα και επιβλητικά μοτιβικά στοιχεία, που είναι ευδιάκριτα σε κάθε άκουσμά τους μέσα στο πολυφωνικό πλέγμα της φούγκας. Το θέμα προσφέρει την πρώτη ύλη, την οποία επεξεργάζεται ο συνθέτης στο υπόλοιπο έργο.

*; '''Απάντηση''': είναι η μεταφορά του θέματος σε άλλη φωνή, η οποία με αυτό τον τρόπο «απαντά» στην προηγούμενη, αυτή που μόλις παρουσίασε το θέμα. Η απάντηση είναι ουσιαστικά η πρώτη παραλλαγή του θέματος από τις πολλές που θα ακολουθήσουν μέχρι το τέλος. Μπορεί να διαφέρει από το θέμα μόνο ως προς την τονικότητα ή και ως προς κάποια διαστήματα. Ο βασικός χαρακτήρας του θέματος παραμένει ωστόσο αναλλοίωτος στην απάντηση. Στην πορεία μιας φούγκας η διάκριση του θέματος από την απάντηση γίνεται ολοένα και πιο δύσκολη. Γι' αυτό και δεν είναι χρήσιμο να κρατήσουμε αυτή τη διάκριση πέρα από την αρχή μιας φούγκας. Στην πορεία της φούγκας είναι προτιμότερο να αναφερόμαστε απλά στο πέρασμα του θέματος από διαφορετικές φωνές και τονικότητες, με κοντινές ή πιο απομακρυσμένες παραλλαγές.

*; '''Αντίθεμα''': είναι μια δεύτερη αυτόνομη μελωδία, ένα δεύτερο θέμα, που ακούγεται στην πρώτη φωνή μετά την ολοκλήρωση του κύριου θέματος, την ώρα που ακούγεται στη δεύτερη φωνή η απάντηση. Το αντίθεμα είναι γραμμένο αντιστικτικά με τέτοιο τρόπο ως προς το θέμα, ώστε να μπορεί να ακούγεται ψηλότερα ή χαμηλότερα από αυτό σε κάθε εμφάνιση του τελευταίου μέσα στη φούγκα. Αν η μελωδία που συνηχεί με την απάντηση δεν χρησιμοποιείται συστηματικά στην υπόλοιπη φούγκα σαν δεύτερο θέμα, τότε αυτή η μελωδία ονομάζεται απλά '''ελεύθερη αντίστιξη'''.<br>[[Αρχείο:Ex fugue el.png]] (BWV.895,2)